🔹 جمله‌ی کلیدی سعید جلیلی در مناظره‌ی فرهنگی: مدیر فرهنگی اگر تولیدکننده‌ی حرفه‌ای محصولات فرهنگی نیست، باید مصرف‌کننده‌ی حرفه‌ای محصولات فرهنگی باشد. 🔹 مناظره‌ی فرهنگی نشان داد میان نامزدها تفاوت سطح بسیار عمیقی وجود دارد. غلامرضا گل‌صفتان @valaadiyat

زاویه‌ی نگاه را ببینید! عرصه‌ی فرهنگ، محل منازعه است. عمق نگاه سعید جلیلی واقعاً قابل قیاس با سایر نامزدها نیست. غلامرضا گل‌صفتان @valaadiyat

تا پیش از این، سعی می‌کردم ظریف را صرفاً یک آدم ساده‌لوح و کم‌توان ذهنی بدانم، که غرب‌زدگی تا مغز استخوان او و تک‌تک سلول‌هایش رسوخ کرده، و آن‌چنان مسحور غرب شده که حقایق را وارونه می‌بیند، و نمی‌فهمد چه می‌گوید، و هرچه آمریکا و غرب با ایران و جهان کرده‌است، را مظهر لطف و کرامت ایشان می‌داند، که «بیداد لطیفان همه لطف است و کرامت»! اما امروز و بعد از دیدن این ویدیو فهمیدم که ظریف یک موجود سیاست‌زده‌ی پست و فرومایه است. غلامرضا گل‌صفتان @valaadiyat

این روزها، و در ایام جشن و سرور آل‌الله، متأسفانه باز هم شاهد غلبه‌ی موسیقی و ریتم‌های تند و غیرقابل‌توجیه، در مجالس مذهبی هستیم، به همین بهانه، بار دیگر، درباره‌ی شادی در مجالس مذهبی می‌نویسیم، و ابتدا یکی دو مطلب اخیر را جهت توجه بیشتر، مرور می‌کنیم.

درباره‌ی شادی در برنامه‌های مذهبی (۱) 🔸 مجالس فطری، مجالس غریزی 🔹 دنیا این‌گونه طراحی شده، که لذت‌های حرام آن، سطحی و کوچک است، اما دسترسی به آن‌ لذت‌ها پیش‌نیازی ندارد، و بسیار سریع‌الوصول و در دسترس است. و لذت‌های حلال آن، عمیق و بزرگ است، اما درک این لذت‌ها، در لایه‌های عمیق‌تر، به تمرین و ممارست روحی نیاز دارد، و به راحتی در دسترس عموم نیست. 🔹 و انسان به طور غریزی به آن لذت‌های دم‌دستی‌تر و جزئی‌تر گرایش دارد، در حالی که به طور فطری به آن لذات عمیق متمایل است. (استاد پناهیان، بحث مفصل و جامعی در این زمینه دارند) و برای درک لذت‌های بزرگ، باید فطرت را بیدار، و او را در مقابل غریزه‌ها مجهز کرد. 🔹 ما چون حوصله یا توان این طراحی را نداریم که بچه‌های‌مان و خودمان را برای درک آن لذت‌های بزرگ‌تر و عمیق‌تر تربیت کنیم، و مجالس شادی‌مان، تمرینی برای درک آن شادی و بهجت معنوی باشد، با توجیهات مختلف، به سراغ مسیر دیگری می‌رویم که ما را در زمان اندک، به لذت برساند، و برای همین، مفاهیم معنوی را در قالب‌هایی نامتناسب با آن مفاهیم می‌ریزیم، و فقط سعی می‌کنیم مرتکب حرام نشویم. در حالی که راه دیگری وجود ندارد و هرکه طاووس خواهد، جور هندستان کشد! 🔹 و جای دردناک‌تر هم اینجاست، که این وارد کردن قالب‌ها و ابزارهای غلط و نامتناسب، در مراسم مذهبی را، خلاقیت و ابتکار در جهت اقتضائات روز می‌نامیم! در حالی که این رفتارها صرفاً کپی‌برداری‌هایی نابخردانه از مجالس غربی و غیردینی است. و از این جهت، هنری نکرده‌ایم! 🔹 وگرنه چه کسی است که نداند موسیقی‌های تند و کف‌زدن و بالاوپایین پریدن، طرفداران زیادی دارد، و در ایجاد شور و هیجان مقطعی بسیار موثر است! و می‌توان یک مجلس را از صبح، تا انتهای شب، با آهنگ و موسیقی پر کرد. 🔹 نه موسیقی چیز جدیدی است، نه سوت و کف زدن! هنر مداحان و اصحاب فرهنگ دینی، در قرن‌های متمادی، این بوده‌است که مجالس شادی اهل‌بیت را بدون این زوائد، و با جذابیت‌های فطری سرپا نگه‌داشته‌اند. غلامرضا گل‌صفتان @valaadiyat

درباره‌ی شادی در برنامه‌های مذهبی (۲) 🔸 لذت‌های جایگزین 🔹 بعضی دائماً اصرار دارند با نزدیک کردن برنامه‌های فرهنگی و حتی مجالس و هیئات مذهبی، به مجالس و نمونه‌های غیردینی، و تلاش ضمنی برای رعایت چارچوب‌های حداقلی شرعی، جذابیت این برنامه‌ها را افزایش دهند، و افرادی از طیف‌های مقابل را جذب کنند. و به قول خودشان بتوانند جایگزینی برای برنامه‌ها و تولیدات رسانه‌ای غرب، ارائه دهند. 🔹 اما باید توجه داشت که، «بعضی» از لذت‌های حرام، جایگزین ندارند! و این به خاطر جنس آنها و نوع حرام بودن‌شان است. مثلا فرض کنید کسی بخواهد برای حالت هیجان جنسی و خلسه‌ی عقلی افراد در پارتی‌ها و مجالس رقص، جایگزین بیاورد. لذت این مجالس، در خلسه‌ی عقلی و رفتارهای هیجانی و غریزی است، (یک) دلیل حرمت این مجالس هم، همین خلاص شدن از قید عقل است، و شما اگر سعی کنید با ریتم‌های تند لب‌مرزی! و هیجان و شور حاصل از آن، به همان حالت سرخوشی و خلسه‌ی عقلی نزدیک شوید، به حرام و مکروهات متمایل شده‌اید. 🔹 بنابراین، این که فکر کنیم می‌توانیم در همان قالب‌ها و صرفاً با تغییر محتوا، برای برنامه‌های غیراخلاقی، جایگزینی «در حد آنها» بیاوریم، و هم‌زمان به شرع هم پایبند باشیم، به نظر عملی نمی‌رسد. 🔹 به علاوه، امروز دسترسی به برنامه‌های غیراخلاقی و غیرشرعی، برای همه میسر است، و در نظر مخاطبی که به چارچوب‌های شرعی پایبندی ندارد، برنامه‌های ما، به صرف چندآهنگ تند و کف‌زنی و بالاوپایین پریدن، به هیچ وجه نمی‌تواند با آن نمونه‌های غیراخلاقی رقابت کند. چرا که آن برنامه‌ها، همین مولفه‌ها را با دوز بسیار بالاتری دارند! بُرد ما در تغییر زمین بازی، و معرفی لذت‌هایی از جنس دیگر است، که او تا به حال تجربه نکرده، نه تلاش برای چشاندن لذت‌هایی که خود او بالاترین سطوح آنها را در جایی دیگر چشیده و تجربه کرده‌است. غلامرضا گل‌صفتان @valaadiyat

درباره‌ی شادی در برنامه‌های مذهبی (۳) 🔸 اکثریت، قربانی اقلیت 🔹 وقتی ما ذائقه مخاطب را طور خاصی تربیت می‌کنیم، نباید انتظار داشته‌باشیم که چیزی خارج از چارچوب آن ذائقه به مذاق‌ش مزه کند. امروز دیگر برای نوجوان‌ها، مداحی‌های بدون پس‌زمینه‌ی حوسین‌حوسین، یا ریتم‌های تند، مزه‌ای ندارد. امروز دیگر مداحی‌های بدون آهنگ، طعم شیرین مداحی‌های موزیکال را ندارد. امروز دیگر دعای کمیل و ندبه و مناجات شعبانیه، در میان نوجوانان مشتری چندانی ندارد، چون ما ذائقه‌ها را از شادی‌های عمیق و فطری، به سمت هیجان و رفتارهای هیجانی سوق داده‌ایم. 🔹 ما از این نکته غافلیم، که اکثریت مطلق مشتری‌های برنامه‌های مذهبی، خود مذهبی‌ها هستند، قشری که در حالت عمومی، چندان اهل انس با موسیقی نیست، ولی ما به بهانه‌ی جذب عده‌ای اندک، از خارج از جامعه‌ی مذهبی، ذائقه‌ی قشر مذهبی و خصوصاً نسل‌های جوان‌تر را به موسیقی آلوده می‌کنیم، و ایشان را از برنامه‌هایی که می‌توانست خیلی معنوی‌تر و در جهت رشد و تعالی مفیدتر باشد محروم کرده‌ایم. غلامرضا گل‌صفتان @valaadiyat

درباره‌ی شادی در برنامه‌های مذهبی (۴) 🔸 یک سؤال! 🔹 وقتی از شادی در مجالس اهل‌بیت و جشن‌های مذهبی صحبت می‌شود، عده‌ای سعی می‌کنند آن را هم‌ردیف با بزن‌بکوب و بالاوپایین پریدن، و کف‌زنی و موسیقی معرفی کنند، 🔹 اما سوال اینجاست که پس بهجت و سرور قلبی و عرفانی، در مجالس روضه، که حاصل گریه‌ی بر اهل‌بیت اباعبدالله علیهم‌السلام است، و این همه سال، ما و شما و علما و منبری‌ها و مداحان، از وجود آن دم زدیم، و با آن بر کسانی که ما را غمگین و افسرده می‌خواندند فخر فروختیم، چه بود؟ دروغ بود؟! 🔹 آیا آن شادی، شادی نیست؟ و آیا آن بهجت قلبی و سرور معنوی، در اثر موسیقی یا کف‌زدن با ریتم‌های تند به دست می‌آید؟ شادی باید حتما باید با کف زدن و بالا و پایین پریدن باشد؟! آیا نمی‌شد شادی‌های مجالس شادی‌مان هم از «جنس» همان شادی‌ها باشد؟ عمیق و فطری! 🔹 تجربه‌ی صدها سال مجالس شادی مذهبی، بدون دخالت موسیقی و کف‌زنی، نشان می‌دهد که می‌شود، اما به نظر می‌رسد همه‌چیز از رقابت برای جذب مشتری بیشتر شروع شد، جذب به هر قیمتی! غلامرضا گل‌صفتان @valaadiyat