#ویکی_فقه #امام_خمینی #مباحث_اخلاقی #تهذیب_نفس 🔹 در ذیل آیه‌ی شریفه‌ «لابِثینَ فیها احْقابا» روایت شده که این «حقب» برای #اهل_هدایت و کسانی است که اصل ایمان‌شان محفوظ باشد. برای من و جنابعالی است اگر مؤمن باشیم. wikifeqh.ir/تهذیب_در_حوزه_(دیدگاه_امام_خمینی) @WikiFeqh

✍️ #مباحث | خلقت انسان 💠به طور کلی درباره خلقت انسان دو نظر وجود دارد: ثبوت انواع و تبدل انواع. 1️⃣ ثبوت انواع 🔹حامیان دیدگاه ثبوت انواع معتقدند طرح کلی خلقت به گونه‌ای است که هر جانداری باید از جاندار هم نوع خودش به وجود آید. نه جانوری مغایر با خود. اما اگر این مساله را تا اولین افراد یک نوع پیش ببریم این پرسش مطرح می‌شود که اولین فرد یک نوع از کجا پدید آمده است؟ 🔸دیدگاه ثبوت انواع در پاسخ می‌گوید آنها مخلوق مستقیم خدا هستند و خلقتی مستقل دارند. 🔹البته حامیان دیدگاه ثبوت انواع این نظر را به کتاب مقدس استناد می‌دهند. 🔸قطعاتی از کتاب مقدس این نظرگاه را تایید می‌کند. (و خداوند گفت زمین جانوران را موافق اجناس آنها بیرون آورد و بهایم و حشرات زمینی را با اجناس آنها بساخت و بهایم را با اجناس آنها و همه حشرات زمینی را و خدا دید که نیکوست). [انجیل، پیدایش ۱، ۲۴ - ۲۸.] 2️⃣ تبدل انواع 🔹اما در مقابل، نظریه تبدل انواع معتقد است همه انواع جانداران از یک دیگر بوجود آمده‌اند و پاره‌ای از دگرگونی‌ها در جانداران مختلف موجب پدید آمدن جانداران کنونی شده است. ریشه این نظر منسوب به آناکسمیندرس است. 🔸وی معتقد بود حیات از دریا ناشی می‌شود و صور کنونی حیوانات به سبب سازگاری با محیط به ظهور رسیده‌اند. او درباره انسان می‌گوید انسان در آغاز از نوع دیگری از حیوانات متولد شده است. 👈تنازع بقاء: اما در قرن نوزدهم چارلز داروین تقریر جدیدی از نظریه تکامل مبتنی بر تبدل انواع را مطرح کرد. به اعتقاد او گیاهان و جانوران تولید مثل گسترده‌ای دارند و اگر بنا باشد همه ی جانوران به وجود آمده به حیات خود ادامه دهند طولی نخواهد کشید که تمام سطح زمین را با انبوه جمعیت خود می‌پوشانند. اما چون غذا و مسکن به اندازه ی کافی وجود ندارد. هر موجودی می‌بایست در جهت بقای خود در تلاش و کوشش باشد تا با مقابله با رقبا، بقای خویش را تضمین کند. داروین این تلاش را اصل تنازع بقاء نامید. 📎 #مباحث_اخلاقی 📎 #خلقت_انسان 📎 #نظریه_تکامل 📥 wikifeqh.ir/اخلاق_تکاملی 🔘 #کانال_ویکی‌فقه 🆔 @wikifeqh

✍️ #مباحث | داروینیسم و اخلاق 💢داروین معتقد بود تنها افرادی در تنازع می‌توانند زنده بمانند که دارای صفت مفیدی باشند که باعث برتری این موجود بر سایر موجودات باشد. 🔸داروین این ترجیح بر بقاء به واسطه صفت ممتاز را «انتخاب اصلح» یا انتخاب طبیعی می‌نامید. 🔺این ویژگی‌ها از حیوان باقی مانده به نسل بعدی منتقل می‌شود. 👈آن چه داروین آن را تکامل می‌نامد در واقع نتیجه همین انتخاب طبیعی است. بنابراین نظریه داروین در چهار اصل زیر خلاصه می‌شود: 1️⃣ اصل تغییر پذیری ارگانیسم موجود زنده از عوامل محیطی؛ 2️⃣ اصل تنازع بقاء کوشش مستمر جانداران برای ادامه زندگی؛ 3️⃣ اصل بقای اصلح در میدان تنازع بقاء انتخاب طبیعی؛ 4️⃣ اصل انتقال صفات اکتسابی به نسل‌های آینده. 🔻داروین، اخلاق را نیز مانند تکامل انسان محصول انتخاب طبیعی می‌داند. به نظر او رفتاری از نظر اخلاقی درست است که انسان را در تنازع بقاء پایدار نماید. ‼️از آنجا که انسان تکامل یافته حیوانات است اخلاق او نیز در واقع باید یک رفتار حیوانی تکامل یافته باشد. این رویکرد به اخلاق به اخلاق داروینی شهرت یافته است. 👈در دیدگاه اخلاقی مبتنی بر نظریه تکاملی داروین اصل مسلمی که تمام رفتارها بر اساس آن تفسیر می‌شوند تنازع بقاء است؛ زیرا تنازع بقاء و انتخاب اصلح ناموس طبیعت است. پس در جامعه انسانی هم باید این گونه باشد. 📎 #مباحث_اخلاقی 📎 #خلقت_انسان 📎 #نظریه_تکامل 📥 wikifeqh.ir/اخلاق_تکاملی 🔘 #کانال_ویکی‌فقه 🆔 @wikifeqh

✍️ #مباحث | دیدگاه تکامل گرایان 💢تکامل گرایان معتقدند تکامل آلی از طریق انتخاب طبیعی یا بقای اصلح در تنازع بقا عمل می‌کند. 🔸آنان فرق بارزی میان روند تکامل و حیات اخلاقی انسان قائل نیستند و می‌گویند حیات اخلاقی انسان ادامه روند تکامل است و آنچه ما احساسات اخلاقی می‌نامیم مانند سایر پدیده‌ها تکامل یافته است. 🔻پیداست در این نظام اخلاقی حذف ضعیف به وسیله قوی از آن رو که رفتاری در چهارچوب اصل تنازع بقاست ارزش تلقی می‌شود. 👈خود داروین در این زمینه چنین می‌گوید: «باید رقابت آزادانه‌ای بین همه انسان‌ها برقرار باشد و تواناترین انسان‌ها را نباید به حکم قانون یا آداب و رسوم از بار آوردن بهترین و پس افکندن بیشترین زاد و ولد بازداشت.» 💢دیدگاه توماس هاکسلی: 🔹یکی از جدی‌ترین معترضین این دیدگاه اخلاقی داروین، توماس هاکسلی بود. وی علی رغم این که اصل تنازع بقا را در تفسیر تکامل آلی پذیرفته بود اما این ایده داروین را که میان روند تکامل و حیات اخلاقی انسان تفاوتی نیست را نمی‌پذیرفت. 🔺او می‌گفت احساسات غیر اخلاقی هم مانند احساسات اخلاقی محصول تکامل است. پس انسانهای دزد و قاتل هم درست به اندازه انسان‌های شریف از طبیعت پیروی می‌کنند. 👈نتیجه سخن وی این است که اگر بپذیریم که هر تحولی محصول قانون تکامل است پس اخلاقی بودن مستلزم ایستادن در برابر روند تکامل نیز هست. 📎 #مباحث_اخلاقی 📎 #دیدگاه_تکامل‌گرایان 📎 #نظریه_تکامل 📥 wikifeqh.ir/اخلاق_تکاملی 🔘 #کانال_ویکی‌فقه 🆔 @wikifeqh

✍️ #مباحث | اخلاق و تکامل اجتماعی 💢یکی دیگر از کسانی که در گسترش اخلاق تکاملی یا در واقع تاسیس اخلاق تکاملی تلاش فراوانی داشت «هربرت اسپنسر» بود. 🔸او طراح نظریه تکامل اجتماعی است و با الهام از زیست شناسی تفکر اندام واره‌ای را به عنوان قانون حاکم بر پیشرفت تدریجی زندگی اجتماعی از اشکال ساده به سوی اشکال پیچیده مطرح کرد. قصد وی این بود که قوانین تکامل را بر جامعه بشری منطبق سازد. 👈نظریه تکامل اجتماعی اسپنسر در واقع می‌گوید یک جامعه نیز برای تحول و تکامل مراحلی مانند مراحل تکامل بدن یک موجود زنده طی می‌کند. بنابراین تنها یک قاعده عام در تکامل چه تکامل طبیعی و چه تکامل جوامع انسانی حاکم است و قانون تکامل پدیده‌های فرهنگی را نیز در بر می‌گیرد. معنای سخن اسپنسر این است که، همچنان که صورت انسان در طبیعت ثابت نیست مفهوم عدالت نیز در اخلاق مفهومی ثابت نیست. 🔹«اسپنسر» رفتارها را به دو بخش تقسم می‌کند، رفتارهایی که غایت اخلاقی دارند و رفتارهای که غایت اخلاقی ندارند. وجه مشترک این دو سنخ رفتار غایتمندی هر دو است. 💠رفتار به طور کلی عبارت است از اعمالی که ناظر به غایات باشند. رفتارهای غایتمند بخشی از قانون تکامل است که اسپنسر آن را به عنوان قانون حاکم بر تمام عرصه‌های حیات می‌شناسد. 👈بنابراین رفتارهای غایتمند و از جمله رفتارها اخلاقی بخشی از قانون تنازع بقا است. این دقیقا همان نتیجه ایست که داروین در تحلیل خود از رفتارهای اخلاقی بدان دست یافته بود. یعنی موجود زنده می‌کوشد از خود به قیمت کنار زدن دیگری صیانت کند و این سخن حتی در افعال باغایت اخلاقی نیز درست است. 🔺با این بیان موجودات زنده در یک تلاش دائمی در جهت حفظ و صیانت از خود هستند و این عمل را از طریق تطبیق افعال با غایات به صورت مستمر انجام می‌دهند و هر چه تطبیق با غایت در یک طرف نزاع قوی تر باشد طرف دیگر از شانس کمتری برای بقاء برخوردار خواهد بود. این همان قانون تنازع بقا است. قانونی که به زعم اسپنسر حاکم بر تمام عرصه‌ها حیات است. 📎 #مباحث_اخلاقی 📎 #تکامل_اجتماعی 📎 #نظریه_تکامل 📥 wikifeqh.ir/اخلاق_تکاملی 🔘 #کانال_ویکی‌فقه 🆔 @wikifeqh

✍️ #مباحث | خیر و شر از نظر اسپنسر 💢«خیر و شر» خوبی و بدی در رفتار در نظریه اسپنسر باید از منظر قانون تنازع بقا معنا شود. همچنان که خیر و شر در اشیاء به معنای تناسب این شی با غایتی که برای برآوردن ایجاد شده است؛ معنا می‌شود. خیر و شر افعال نیز به معنای این است که رفتار تا چه میزان غایت مورد نظر را بر آورده می‌کند. 👈از نگاه او: «رفتار خوب به افعالی اطلاق می‌شود که تحول یافته و از حالت سادگی گذشته و رفتار بدرفتاری است که کمتر متحول شده و در حالت ساده باقی مانده است». 🔺غایت در اینجا همان صیانت ذات است. صیانت ذات در دو سطح فردی و شخصی و نوعی معنا می‌شود. رفتار خوب در سطح اول رفتاری است که به حفظ ذات منتهی شود. و در سطح بالاتر رفتار فرد از افراد یک نوع زمانی خوب است که به تکامل صورت نوعیه کمک کند و در این جهت توسعه یابد. 👈او انسان اخلاقی را این گونه تصویر می‌کند: « انسان اخلاقی کسی است که عملکرد حیاتی او با همه تنوعی که دارد متناسب با شرایط وجودی او اجراء و اعمال گردد.... اجرای هر یک از کارکردهای حیاتی یک الزام اخلاقی است. بدین ترتیب انسان محصول تطور است، جامعه محصول تطور است و ارزش‌های اخلاقی نیز محصول تطور است. رفتار به حکم قانون کلی تطور پدیده‌ای است متطور و رفتار اخلاقی در این مورد از قانون تطور مستثنی نیست». 📎 #مباحث_اخلاقی 📎 #خیر_و_شر 📎 #نظریه_تکامل 📥 wikifeqh.ir/اخلاق_تکاملی 🔘 #کانال_ویکی‌فقه 🆔 @wikifeqh

✍️ #مباحث | اعتراضات اخلاق تکاملی ✅یکی از اعتراضاتی که به اخلاق تکاملی شده این است که این مکتب بر مبنای یک فرضیه اثبات نشده بنا گردیده است. فرضیه تکامل علی رغم این که فرضیه‌ای مسلم در میان زیست شناسان است اما تا کنون هیچ دلیل قاطعی برای اثبات آن اقامه نشده. ✅اعتراض دیگر این است که قانون تکامل قانونی جبری است مربوط به طبیعت بی شعور و بی اراده. این قانون چگونه می‌تواند منشا ارزش‌های اخلاقی که قوام آنها به اراده و اختیار است شود. 🔻اسپنسر «هرگز به روشنی درنیافته است که روند تکامل که یک واقعیت تاریخی است فی نفسه نمی‌تواند ارزش گذاری‌هایی را که او بر تعبیر و تفسیر خود (از اخلاق و تکامل) بار می‌کند ثابت کند. فی المثل حتی اگر فرض کنیم تکامل در جهت ظهور یک نوع از حیات اجتماعی انسان پیش می‌رود و این نوع مناسب‌ترین نوع برای بقاست الزاما برنمی آید که این نوع، اخلاقا هم بهترین نوع است. 📎 #مباحث_اخلاقی 📎 #اخلاق_تکاملی 📎 #نظریه_تکامل 📥 wikifeqh.ir/اخلاق_تکاملی 🔘 #کانال_ویکی‌فقه 🆔 @wikifeqh

✍️ #مباحث | شرایط کمال عبادات 💢 غیر از شرایط صحّت و قبول عبادات، اموری هم جزء شرایط کمال عبادت است. این شرایط، نشان دهنده ارزش والاتر و محتوای بهتر و تأثیر بیشتر عبادات است. شرایط کمال عبادات، از این قرار است: 1️⃣ مشکل‌تر باشد ✅ انجام کارها و عبادات آسان، از همه کس بر می آید، ولی عباداتی که دشوارتر است و همّت و اراده و رنج بیشتری لازم دارد، با ارزش تر و به کمال نزدیک تر است. قرآن، از کسانی که در دوران سختی، پیامبر خدا را یاری و پیروی کردند ستایش می کند. 👈 امام علی(ع) فرموده است: «اَفْضَلُ الاعمالِ ما اَکْرَهْتَ نَفْسَکَ عَلَیْهِ»؛ برترین کارها آن است که خود را بر انجام آن وادار کنی. 2️⃣ مهم‌تر باشد ✅ در انجام کارها، رعایت «اهم و مهّم»، نشان عقل و عاقبت اندیشی و مصلحت شناسی است و اسلام، در کارها به آنچه که لازم تر و مفیدتر و مهم تر است تشویق می کند، چه در آموختن، چه در عبادت، چه در انفاق. 👈 پیامبر اسلام(ص) فرموده است: «لا صَدَقَهَ وَ ذُورَحِمٍ مُحتاج»؛ با وجود بستگان نیازمند، انفاق و کمک به دیگران بی ارزش است. 👈 امام علی(ع) می‌فرماید: «لا قُربَه بِالنَوافِلِ اِذا اَضرَّتْ بِالْفَرائِضِ»؛ هر گاه نمازهای مستحب، به نمازهای واجب ضرر برساند، آنگونه عبادت، موجب قرب به خدا نخواهد بود. 3️⃣ اثرش پایدارتر باشد ✅ برکت، آثار فراوان و فواید ماندگار یک عمل و انسان است. کاری و عبادتی صفت کمال دارد که آثار آن زودگذر و ناپایدار نباشد. 👈 امام علی(ع) می‌فرماید: « رُبَّ یَسیرٍ اَنْمی‌ مِنْ کَثیرٍ»؛ چه بسا کارهای کم و ناچیز، که از کارهای بسیار، رشد و نمو بیشتری دارد. 4️⃣ در شرایط دشوار انجام شود ✅ کار نیک و عبادتی که در شرایط سلطه ستم و طاغوت ها انجام گیرد، چون فداکاری بیشتری می خواهد و تأثیر فراوان تر دارد، ارزشمندتر است. آنجا که فشارهای محیط بیرون و غرائز درون، دست به دست می دهد تا مانع عبادت و عبودیت شود، غلبه بر این فشارها و پرستش خدا، ارزش و کمال است. 👈 قرآن در ستایش از مؤمنان راستین می گوید: «وَ لا یَخافُونَ لَوْمَهَ لائِمٍ»[مائده/54]؛ در راه خدا از ملامت هیچ ملامتگری هراس ندارند. 5️⃣ نشاط و دوام داشته باشد 🔶بی نشاطی در عبادت، نشانه ای از نفاق است. قرآن منافقان را چنین توصیف می کند که وقتی به نماز می ایستند، نشاط ندارند. ✅ در مقابل، نشاط بندگی، ارزش است و نیز تداوم عبادت، کمال آفرین است. در احادیث، اعمال اندکی که پیوسته و مستمر باشد، بهتر از عبادت زیاد ولی همراه با تنبلی و ملامت و رها کردن به شمار آمده است. 👈 قرآن وعده پاداش ها و بهره مندی های زیاد در علم و فکر و ... به کسانی داده که در طریقت اسلام، پایدار باشند: « وَ أَنْ لَوِ اسْتَقامُوا عَلَی الطَّرِیقَهِ لَأَسْقَیْناهُمْ ماءً غَدَقاً»[جن/16] 6️⃣ عبادت خود را بزرگ نشمارد ✅ انسان های مغرور، عبادت خود را بزرگ و مهم می بینند و از این راه، دچار تباهی اعمال می شوند. شرط کمال عبادت آن است که عابد، عباداتش را زیاد نبیند و مغرور نشود. 👈 امام سجاد(ع) در دعای «مکارم الاخلاق» از خداوند چنین می طلبد: «اللّهّمَّ عَبَّدْنی لَکَ و لاتُفْسِدْ عبادَتی بالعُجْبِ» خدایا به من توفیق عبادت بده و عبادتم را با «عجب» تباه مساز. ✅ احادیث بسیاری به این مضمون است که انسان عبادات و کارهای نیک خود را بزرگ نشمارد. خداوند در قرآن، از عبادت و تسبیح بسیار فرشتگان و ذکر دائمی آنان یاد می کند. 📎 #مباحث_اخلاقی 📎 #عبادت 📎 #شرایط_کمال_عبادات 📥 wikifeqh.ir/عبادت 🔰 کانال ویکی‌فقه 🆔 @wikifeqh

✍️ #مباحث | حكمت و فلسفه نماز 💢 گرچه نماز چیزی نیست كه فلسفه‌اش بر كسی مخفی باشد، ولی دقت در متون آیات و روایات اسلامی ما را به نكات بیشتری در این زمینه رهنمون می‌گردد: 1️⃣ نماز ذکرالله اکبر ✅ روح و اساس و هدف و پایه و مقدمه و نتیجه و بالاخره فلسفه نماز همان یاد خدا است، البته ذكری كه مقدمه‌ فكر، و فكری كه انگیزه عمل بوده باشد، چنانكه در حدیثی از امام صادق(ع) آمده است كه در تفسیر جمله‌ و لذكر الله اكبر فرمود: «یاد خدا كردن به هنگام انجام حلال و حرام» (یعنی به یاد خدا بیفتد به سراغ حلال برود و از حرام چشم بپوشد). 2️⃣ پاک کننده‌ی گناهان ✅ نماز وسیله شستشوی از گناهان و مغفرت و آمرزش الهی است چرا كه خواه ناخواه نماز انسان را دعوت به توبه و اصلاح گذشته می‌كند، لذا در حدیثی می‌خوانیم: پیامبر(ص) از یاران خود سؤال كرد: «اگر بر در خانه یكی از شما نهری از آب صاف و پاكیزه باشد و در هر روز پنج بار خود را در آن شستشو دهد، آیا چیزی از آلودگی و كثافت در بدن او می‌ماند؟». در پاسخ عرض كردند: نه. فرمود: «نماز درست همانند این آب جاری است، هر زمان كه انسان نمازی می خواند گناهانی كه در میان دو نماز انجام شده است از میان می رود». 3️⃣ سدی در برابر گناهان ✅ نماز سدی در برابر گناهان آینده است، چرا كه روح ایمان را در انسان تقویت می‌كند، و نهال تقوا را در دل پرورش می دهد، و می دانیم «ایمان» و «تقوی» نیرومندترین سد دربرابر گناهان است و این همان چیزی است كه در آیات قرآنی به عنوان نهی از فحشاء و منکر بیان شده است. 4️⃣ غفلت‌زدایی ✅ نماز، غفلت‌زدا است، بزرگترین مصیبت برای رهروان راه حق آن است كه هدف آفرینش خود را فراموش كنند و غرق در زندگی مادی و لذائذ زود گذر گردند، اما نماز به حکم این كه در فواصل مختلف، و در هر شبانه روز پنج بار انجام می‌شود، مرتباً به انسان اخطار می كند، هشدار می‌دهد، هدف آفرینش او را خاطر نشان می‌سازد، موقعیت او را در جهان به او گوشزد می كند و این نعمت بزرگی است كه انسان وسیله ای در اختیار داشته باشد كه در هر شبانه روز چند مرتبه قویا به او بیدار باش گوید. 5️⃣ کبرزدایی ✅ نماز خودبینی و کبر را درهم می‌شكند، چرا كه انسان در هر شبانه روز هفده ركعت و در هر رکعت دو بار پیشانی بر خاك در برابر خدا می‌گذارد، خود را ذره‌ی كوچكی در برابر عظمت او می‌بیند، بلكه صفری در برابر بی نهایت. پرده‌های غرور و خودخواهی را كنار می‌زند، تکبر و برتری‌جوئی را در هم می‌كوبد. 6️⃣ پرورش فضائل اخلاقی ✅ نماز وسیله پرورش فضائل اخلاق و تكامل معنوی انسان است، چرا كه انسان را از جهان محدود ماده و چهار دیوار عالم طبیعت بیرون می‌برد، به ملکوت آسمانها دعوت می‌كند، و با فرشتگان هم صدا و همراز می‌سازد، خود را بدون نیاز به هیچ واسطه در برابر خدا می بیند و با او به گفتگو بر می‌خیزد. 7️⃣ با ارزش کننده اعمال انسان ✅ نماز به سایر اعمال انسان ارزش و روح می دهد ـ چرا كه نماز روح اخلاص را زنده می‌كند، زیرا نماز مجموعه ای است از نیت خالص و گفتار پاک و اعمال خالصانه، تكرار این مجموع در شبانه روز بذر سایر اعمال نیک را در جان انسان می پاشد و روح اخلاص را تقویت می كند. 8️⃣ استقامت و بردباری ✅ یکی از رازها و فوائد نماز این است که موجب استواری و استقامت نمازگزار در برابر سختی‌ها و ناگواری‌ها می‌گردد. 9️⃣ نظم و انضباط ✅ انجام نماز در اوقات معین و مخصوص، آداب نماز در مورد نیت و قیام و رکوع و سجود و جای گرفتن هر موضوعی در محل خودش، علاوه بر آثار مفیدی که در روح انسان می‌گذارد موجب نظم و انظباط در زندگی خواهد شد و همان طور که در زندگی بزرگان ما این امر به وضوح مشهود بود و با توجه به این که یکی از عوامل پیشرفت و بسیار مهم در تکامل، نظم و انضباط است و مسائل تربیتی در پرتو نظم و انضباط است که به نتیجه می‌رسد، جایگاه نماز در تکامل انسان بهتر معلوم می‌شود. 🌐 جهت مطالعه‌ی بیشتر، کلیک کنید. 📥 wikifeqh.ir/نماز 📎 #مباحث_اخلاقی 📎 #نماز 📎 #فلسفه_نماز 🔰 کانال ویکی‌فقه 🆔 @wikifeqh

✍️ #مباحث | ثواب و عقاب در فلسفه و عرفان 💢 در فلسفه و عرفان اسلامی، بیش از ثواب و عقاب بر سعادت و شقاوت تأکید، و سعی شده است مفاهیم ثواب و عقاب به سعادت و شقاوت تحویل شود، حتی گاه زهد و عبادت غیر عارف برای رسیدن به ثواب، نوعی معامله خوانده شده است. 💠 فیلسوفان معمولاً مفهوم دینی فلاح را با اصطلاح سعادت بیان کرده‌اند. 👈 سعادت نزد فیلسوفان متضمن نوعی لذت معنوی است و این لذت معنوی نیز جز ادراک و وصول به خیر و کمال نیست؛ بنابراین بالاترین سعادت، بیشترین ادراک خیر است و سعادت‌مندترین انسان واصل‌ترین انسان به خیر است. 👈 ملاصدرا تصریح کرده که عالم آخرت، که نشئه عذاب و ثواب است، عالمی ادراکی است. البته باید توجه داشت که نزد ملاصدرا ادراک و علم، مرتبه‌ای از وجود و بلکه عین وجود است. 👈 در عرفان اسلامی نیز شبیه این مطالب را می‌بینیم. از نظر ابن عربی معرفت یا غفلت انسان به حقیقت خویشتن است که او را سعید یا شقی می‌سازد و البته می‌دانیم که حقیقت انسان جز حقیقت حق و تجلی حق تعالی نیست. 🔸بهشت که ابن عربی آن را دارالسعاده می‌نامد، به اعتقاد وی صورتی است که در ذات هر انسان، که جز حقیقت حق نیست، مستتر شده و ورود به بهشت یعنی بازگشت به این صورت و یافتن صفات حقی که در آن تجلی یافته است. ✅ بنابراین، سعادت یعنی معرفت به خداوند و وحدت ذاتی وجود، و شقاوت یعنی محرومیت از این معرفت چنانکه شاه آبادی تصریح کرده تنها معیار سعادت و شقاوت، علم و معرفت است. 🌐 جهت مطالعه‌ی بیشتر، کلیک کنید. 📥 wikifeqh.ir/ثواب_و_عقاب_فلسفی_و_عرفانی 📎 #مباحث_اخلاقی 📎 #ثواب_و_عقاب 📎 #فلسفه_و_عرفان 🔰 کانال ویکی‌فقه 🆔 @wikifeqh

✍️ #مباحث | شادی در قرآن و روایات 💢 آیات قرآن به صورت کلی به شادی پرداخته، اما احادیث به صورت مفصل و جزئی به شادی و اسباب آن اهتمام خاص نشان داده است.؛ لذا آیات قرآن درباره شادی دو دسته‌اند؛ 1️⃣ دسته‌ای از آیات، مؤمنین را دعوت به شادی نموده؛ مانند آیه: «قل بفضل الله و برحمته فبذلک فلیفر حوا هو خیر ممّا یجمعون»؛ [یونس/۵۸] (ای رسول خدا!) به خلق بگو که شما باید منحصراً به فضل و رحمت خدا شادمان شوید که آن بهتر و مفیدتر از ثروتی است که برای خود‌ اندوخته می‌کنید». 🔹هم‌چنین قرآن، زمانی که وعده‌های الهی، مبنی بر نصرت و پیروزی در میان اهل کتاب بر مشرکان مجوس، محقق می‌شود، می‌فرماید: «... و یومئذٍ یفرح المؤمنون بنصرالله»؛ [روم/۴-۵] و در آن روز (که رومیان فاتح شدند) مؤمنان شاد می‌شوند به یاری خداوند...». 2️⃣ دسته دیگری از آیات قرآن، شادی را مذمت نموده، مانند: قرآن مجید در داستان قارون که فردی خودخواه و مغرور بود و شادی‌های مستانه داشت. از زبان قومش می‌فرماید: «اذ قال له قومه لاتفرح انّ الله لا یحب الفرحین؛ [قصص/۷۶] به خاطر بیاور هنگامی که قوم قارون به او گفتند: این همه شادی مغرورانه مکن که خداوند شادی‌کنندگان مغرور را دوست نمی‌دارد». 🔸هم‌چنین در بیان عذاب‌های دوزخیان می‌فرماید: «ذلکم بما کنتم تفرحون فی الارض بغیر الحقّ و بما کنتم تمرحون؛ [مؤمنون/۷۵] این (عذاب) به خاطر آن است که به ناحق در زمین شادی می‌کردید و از روی غرور و مستی به خوشحالی می‌پرداختید». 💢 احادیث معصومین که مفسر و مبین آیات الهی می‌باشد، معیار و ملاک شادی‌ها را بیان کرده است؛ مانند: حضرت علی (ع) می‌فرماید: «سرور المومن بطاعة ربّه و حزنه علی ذنبه»؛ [میزان الحکمه، ج۲، ص۱۲۹۰] شادی مؤمن به طاعت پروردگار می‌باشد و حزنش بر گناه و عصیان است. 🔹از پیامبر اسلام (ص) سؤال شد: بهترین بندگان خدا چه کسانی هستند؟ فرمود: آن‌هایی هستند که وقتی نیکی می‌کنند، خوشحال می‌شوند و زمانی که بدی کردند، ناراحت هستند و طلب استغفار می‌کنند.» [میزان الحکمه، ج۲، ص۴۳۹] 🔸همچنین در روایات شرایط و آداب شادی را بیان کردند. برای مثال آمده است: شادی همراه گناه و معصیت نباشد، همراه با اذیت و آزار نباشد، لهو نباشد و.... ✅ حاصل اینکه، اسلام اهمیت خاصی به شادی و نشاط داده است؛ اما برای آن معیار و ملاکی نیز تعیین کرده است، شادی‌هایی که در راستای اهداف مقدس اسلام و احیای ارزش‌های انسانی باشد؛ ممدوح و پسندیده است. 👈 هم‌چنان که از حضرت علی (ع) روایت شده که: «السرور، یبسط النفس و یثیر النشاط»؛ [میزان الحکمه، ج۲، ص۱۲۹۰] شادمانی، موجب انبساط روح و مایه وجد و نشاط می‌شود. 🌐 جهت مطالعه‌ی بیشتر، کلیک کنید. 📥 wikifeqh.ir/شادی 📎 #مباحث_اخلاقی 📎 #شادی_در_اسلام 📎 #شادی 🔰 کانال ویکی‌فقه 🆔 @wikifeqh