⚡️ برای علاقهمندان به #مباحث_منطقی
✅ #اصول_موضوعه
🌸 اصول موضوعه، اصطلاحی منطقی بوده و به معنی قضایایی است که در علمی خاص، درستی آنها بدون استدلال مسلّم گرفته می شود و مبنای استنتاج قضایای دیگر قرار میگیرد.
🌸 هر علمی مشتمل بر شماری از قضایاست که اثبات آنها در آن علم امکان پذیر نیست، اما مجموعه قضایایی که در آن علم اثبات می گردد، در آغاز متکی به آن قضایای اثبات نشده است. چنین قضایایی در آن علم خاص، اصول موضوعه به شمار میروند.
🌸 اصل موضوع قضیهای است کلی و غیر بدیهی که ذاتاً بی نیاز از اثبات نیست، اما در دانشی خاص بدون استدلال پذیرفته میشود و استنتاج احکام دیگر بر پایه آن صورت میگیرد.
🌸 آنچه پذیرش برخی گزارههای اثباتپذیر را به عنوان اصول موضوعه در علوم گوناگون ضرورت میبخشد، حفظ تمایز علوم و استقلال نظام های علمی است.
🌸 اصول موضوعه هر علمی اغلب از علم بالاتر که کلیت بیشتری دارد، اخذ می شود. اما چنین رابطه ای را میان دو علمی که بین آنها نسبت اعم و اخص وجود ندارد، نیز می توان یافت، نظیر حساب و هندسه .
🌸 اصول موضوعهای که پذیرش آنها آسان نباشد، «مصادره» نامیده میشوند. مصادره اصلی است که متعلم نسبت به درستی یا نادرستی آنها گمانی ندارد، یا آنکه گمان کند آن اصل نادرست است.
🌸 مابعدالطبیعه یا فلسفه اولی به منزله علمی که به احکام موجود «از آن حیث که وجود دارد» میپردازد، از کلیتی برخوردار است که موضوعات همه علوم را از آن جهت که مشمول احکام کلی وجودند، در برمی گیرد. بنابراین، بنیادیترین اصول موضوعه در علوم مختلف و نیز اصول متعارفه علم به فلسفه اولی باز میگردند.
🍁برای مطالعه کامل مقاله بر روی لینک زیر کلیک کنید👇
http://wikifeqh.ir/اصول_موضوعه
#ویکی_فقه #منطق #رئوس_ثمانیه #اصول_موضوعه
@wikifeqh_ir
⚡️ برای علاقمندان به #مباحث_منطقی
✅ اضافه
🌺 اضافه، اصطلاحی منطقی - فلسفی، از مقولات دهگانه ارسطویی و از اعراض نسبی، به معنی رابطه میان دو چیز به گونهای که تصور یکی بدون تصور دیگری ممکن نباشد؛ چنانکه تصور پدری بدون فرزندی و یا تصور بالا بدون پایین ممکن نیست.
🌺 از مقوله اضافه، به مضاف و گاه نسبت و از دو طرف اضافه به مضافان و یا متضایفان نیز تعبیر کردهاند.
🌺 اضافه بر دو نوع است: مقولی و اشراقی.
🔹اضافه مقولی که خود بر دو قسم است: اضافه حقیقی یا بالذات و اضافه مشهوری یا مرکب.
🔺مقصود از اضافه حقیقی یا بالذات همان مقوله اضافه است، یعنی هیأتی که وجود و ماهیتش در مقایسه با غیرتعقل میشود، مثل ماهیت پدری، پسری.
🔺اضافه مشهوری یا مرکب نیز بر دو قسم است: گاه مقصود از آن ذات مضاف بدون لحاظ وصف اضافه است، یعنی همان مصداق خارجی، نظیر ذات پدر یا ذات پسر؛ و گاه مقصود ذات به همراه وصف است، مانند ذات پدر به لحاظ نسبت اضافهای که به پسر دارد.
🌺 اضافه اشراقی که در آن یک طرف به طرف دیگر وجود و هستی میدهد و از اینروی، این نوع اضافه را یک طرفی دانستهاند، برخلاف اضافه مقولی که تحقق اضافه - چه در ذهن و چه در خارج - متوقف بر وجود دو طرف است.
🌺 برای اضافه احکامی بیان شده است مانند:
🔺تکافؤ: یعنی برابری متضایفین از جهت وجود و عدم، قوه و فعل، ذهن و خارج و عموم و خصوص.
🔺ضرورت انعکاس یا تعاکس: که در حقیقت همان تکرار نسبت است، به معنای آنکه هرگاه یکی از دو مضاف را به دیگری نسبت دادیم، دیگری نیز از همان حیث به آن اضافه گردد و ... .
🍁برای مطالعه کامل مقاله بر روی لینک زیر کلیک کنید👇
http://wikifeqh.ir/اضافه_(منطق)
#ویکی_فقه #منطق #فلسفه #اضافه #اضافه_اشراقی #اضافه_مقولی
@wikifeqh_ir
⚡️برای علاقمندان به #مباحث_منطقی
✅ حمل اولی و حمل شایع
🌸 تقسيم قضايا به حمل ذاتی اولی و حمل شايع صناعی، از تقسيمات مفيد و ابتکاری منطقدانان مسلمان است.
🌸 معنای حمل بیان اتحاد دو چیز است؛ زیرا حمل کردن چیزی بر چیز دیگر به این معناست که این یکی، آن دیگری است. به تعبیر دیگر، حمل، «اینهمانی» است.
🌸 هر حملی خبر از وجود یک نوع اتحاد و یک نوع تغایر و تفاوت میدهد؛ حال اگر اتحاد آن دو (موضوع و محمول) فقط در مصداق باشد؛ ولی در مفهوم تفاوت و تغایر داشته باشند، در این صورت حمل را «حمل شایع صناعی» میگویند.
🌸 اما اگر این دو (موضوع و محمول) علاوه بر اتحاد در مصداق، در مفهوم نیز اتحاد داشته باشند، این نوع حمل را «حمل ذاتی اوّلی» مینامند.
🌸در حمل ذاتی اولی که موضوع و محمول علاوه بر اتحاد در مصداق، در مفهوم نیز اتحاد دارند، ناچار اختلاف و تفاوت آن دو اعتباری خواهد بود.
🍁برای مطالعه کامل مقاله بر روی لینک زیر کلیک کنید👇
http://wikifeqh.ir/حمل_اولی_و_حمل_شایع
#ویکی_فقه #منطق #حمل #اتحاد
@wikifeqh_ir
🌺 برای علاقمندان به #مباحث_منطقی
❇️ صدق و کذب در علوم تصوري
💠 تصور مادامي که متعلق حکم واقع نشده باشد، قابل صدق و کذب نيست و تا تصوري، تصديق نشود، نميتوان در خصوص صدق يا کذب آن ادعايي داشت.
💠 صدق و کذب مربوط به قضيه است و در جايي است که حکمي به ايجاب يا سلب، يعني حکم به وجود رابطه (اعم از رابطه ايجابي يا سلبي) بين موضوع (نهاد) و محمول (گزاره) وجود داشته باشد.
💠 بنابراين تصور تا زماني که صرف تصور باشد، خطا يا صحت (صدق و کذب) در او راه ندارد؛ لذا در جايي که به تصوري نسبت خطا داده ميشود در حقيقت از حالت تصور صرف بيرون آمده و همراه حکم شده است.
💠 زيرا خطا بودن تصور به اين معنا است که اين تصور مطابق با واقع نيست؛ يعني هنگامي ميتوانيم بگوييم که اين تصور خطا است که آن را با واقعيت بسنجيم و در صورت عدم تطابق با واقع آن را تصور خطا ميناميم.
💠 سنجش يک ادعا با واقع و حکم به عدم مطابقت همان حکم، قضيه و تصديق است و گرنه تصور تا مادامي که با واقعيت سنجيده نشود موصوف به خطا يا صحيح نميشود؛ زيرا تصور در عالم تصور، تصور است نه چيز ديگر.
#ویکی_فقه #منطق #تصور #تصدیق
🍁برای مطالعه کامل مقاله بر روی لینک زیر کلیک کنید👇
➡️ http://wikifeqh.ir/صدق_و_کذب_در_علوم_تصوری
🆔 @wikifeqh_ir
http://eitaa.com/joinchat/609681418C9a83e3fcdf
🌺 برای علاقمندان به #مباحث_منطقی
✅ #اقسام_استقراء
💠 استقراء در یک تقسیم بر دو نوع است: استقراء مبتنی بر صرف مشاهده و استقراء مبتنی بر مشاهده و استدلال.
⭕️استقرائي که مبتني بر صرف مشاهده است، بردوگونه است:
1. استقراء تام؛ که در آن همه جزئيات بررسي ميشوند.
2. استقراء ناقص؛ که در آن برخي از جزئيات مورد بررسي قرار ميگيرند.
اما مهم اين است که معمولا هيچ يک از اين دو قسم، در علوم کاربرد ندارد.
⭕️ نوع ديگر استقراء مبتني بر صرف مشاهده نيست؛ بلکه علاوه بر مشاهده از يک استدلال عقلي نيز بهره ميبرد. اين نوع استقراء مفيد يقين است.آنچه در علوم استفاده ميشود اين نوع از استقراء است که در نظر علماي منطق، اين نوع استقراء تجربه ناميده ميشود.
#ويکي_فقه #منطق #اسقراء #استقرای_ناقص
🍁براي مطالعه کامل مقاله بر روي لينک زير کليک کنيد:👇
➡️ http://wikifeqh.ir/جایگاه_استقراء_ناقص
🆔 @wikifeqh_ir
instagram.com/wikifeqh/
http://eitaa.com/joinchat/609681418C9a83e3fcdf
✅ #تعریف_حمل_اولی_ذاتی:
🌺 بعضي در مقام تعريف حمل اولي ذاتي، عينيت مفهومي و به تبع آن، عينيت مصداقي را ملاک تحقق حمل اولي دانسته و آن را به موردي اختصاص دادهاند که موضوع و محمول از هر جهت عين همديگر باشند؛ يعني هم به حسب مصداق (وجود خارجي) و هم به حسب مفهوم و صورت ذهني يکي باشند، مرحوم مظفر که طرفدار اين ديدگاه است.
🌺 اما برخي ديگر، گفتهاند حمل اوّلي در جايي است که محمول به حسب عنوان و ذات، يا عينِ مفهومِ موضوع و مغايرت آنها اعتباري باشد و يا آنکه مفهوم محمول از خود مفهوم موضوع گرفته شده باشد و تصور محمول، جزء تصور موضوع باشد. بر اساس اين ديدگاه، مواردي همچون «الانسان حيوان» از مصاديق حمل اوّلي است، اما مطابق ديدگاه اول از مصاديق حمل شايع است، زيرا مفهوم انسان غير از مفهوم حيوان است، ولي مصاديق انسان مصداق حيوان نيز است.
#ویکی_فقه #منطق #حمل #حمل_اولی
منبع: http://wikifeqh.ir/حمل_اولی_ذاتی
🆔 @wikifeqh_ir
instagram.com/wikifeqh/
http://eitaa.com/joinchat/609681418C9a83e3fcdf
🌺 برای علاقمندان به #مباحث_منطقی
✅ #اقسام_حمل_عرضي
🔴 اقسام حمل عرضي که مقابل حمل ذاتي است از اين قرار است:
1. جايي که موضوع و محمول، دو کلي متساوي و اجزاي يک ماهيت باشند.
2. جايي که موضوع و محمول، دو کلي متساوي و خارج از ماهيت يکديگر باشند.
3. آنکه موضوع، کلي اخص از محمول و يا محمول، کلي اخص از موضوع باشد.
4. آنکه موضوع و محمول، دو عرضي باشند که از لحاظ ماهيت با يکديگر مغايرت داشته و هر دو در يک موضوع يافت شده باشند .
5. آنکه محمول، عين طبيعت و ذات موضوع باشد؛ مثل: سقراط انسان است.
6. آنکه محمول، جزء مساوي با طبيعت موضوع يا جزء اعم از طبيعت موضوع باشد.
7. آنکه محمول، عَرَض مساوي با طبيعت موضوع يا عرض اعم از ماهيت و طبيعت موضوع باشد.
🔴 همه اين قضايا از اقسام حمل عَرَضي و حمل شايع هستند و حال آنکه در بيشتر اين موارد، موضوع، فرد محمول نيست؛ بنابراين بهتر آن است که بگوييم حمل شايع آن است که محمول نه عين مفهوم موضوع، و نه جزء مفهوم موضوع باشد. اين تعريف، شامل همه موارد مزبور ميشود.
#ويکي_فقه #منطق #حمل #حمل_شایع_صناعی
⚜براي مطالعه کامل مقاله بر روي لينک زير کليک کنيد👇
▶️ http://wikifeqh.ir/حمل_شایع_صناعی
🆔 @wikifeqh_ir
instagram.com/wikifeqh/
http://eitaa.com/joinchat/609681418C9a83e3fcdf