ویکی فقه؛ دانشنامه علوم اسلامی
ترجیح بِلامُرَجِّح، اصطلاحی فلسفی و کلامی میباشد. @WikiFeqh 🔽🔽🔽🔽
🔼🔼🔼🔼
#فلسفه
#کلام
◽️ ترجیح بلامرجّح بدین معناست که فاعل، یکی از دو امر متساوی و متماثل را بدون غایت و مقصدی خاص برگزیند. این اصطلاح گاهی به صورت ««ترجّح بلامرجّح»» بیان میشود که در این صورت به این معناست که یکی از دو امر متساوی از جمیع جهات، بدون مبدأ فاعلی، بر دیگری رجحان یابد.
◾️فلاسفه و متکلمان به اتفاق، «ترجّح بلامرجّح» را محال میدانند. همچنین به نظر آنان «ترجیح مرجوح بر راجح» در مسائل اعتباری بهطور مطلق قبیح است و در مسائل حقیقی، در صورتی که رجحانِ طرفِ راجح به ضرورت و وجوب باشد، محال است. اما در مورد بدیهی یا نظری بودن امتناع «ترجیح بلامرجّح»اختلاف است.
◽️«ملاصدرا» کسانی را که منکر بداهت «قاعده امتناع ترجیح بلامرجّح» اند، از فطرت بشری و طینت اصلی آدمی خارج دانسته و استدلال آنان را برای اثبات غیر بدیهی بودن قاعده، ظلم عقلی خوانده است.
◾️شایان ذکر است که «اصل جهت کافی» در «فلسفه لایبنیتس» بیان دیگری از مفاد قاعده امتناع ترجیح بلامرجّح است. #اصل_جهت_کافی عبارت است از اینکه هیچ چیز حقیقی یا موجود و هیچ قضیه ای صادق نمیشود مگر اینکه جهت عقلی کافی برای اینکه باید چنان باشد، و نه طور دیگر، داشته باشد.
◽️ در #عرفان_نظری، تمسک به قاعده «ترجّح بلامرجّح» در اثبات برخی مسائل دیده میشود و اصولیان نیز تحت تأثیر فلسفه و کلام اسلامی در باره این قاعده بحث کرده اند.
wikifeqh.ir/ترجیح_بلامرجح
@WikiFeqh