#سوال
سلام خدمت بزرگواران و عرض تسلیت
یه سوال دارم ...آیه 45 سوره یس ..لعلکم ترحمون از کجا بفهمیم که تُرحَمون ثلاثی مجرد بوده و یا باب افعال؟
این نمونه کلمات رو زیاد داریم البته
#جواب
سلام
نائب فاعل رو مبتدا قرار بدید و اسم مفعول باب رو خبر قرار بدید و یک بار دیگر اسم مفعول ثلاثی مجرد رو خبر قرار بدید ببینید کدوم معنی میده و کدوم مطابق با معنای جمله است. مثلا یُضرَبُ زید. زيد مضروب معنی میده ولی زيد مُضرَب معنی نمیده.
#نحو
یادداشتهای علمی من: @yaddashtha_elmi
معیار وجوب اقتران جواب شرط به فاء
وأمّا الجزاء فليس شيئا مفروضا ، بل هو مترتب على أمر مفروض ،فجاز وقوعه طلبية وإنشائية ، نحو : إن لقيت زيدا فأكرمه ، وإن دخلت الدار فأنت حرّ ، ولبعده عن كلمة الشرط جاز وقوعه اسمية وفعلية ، مصدّرا بأي حرف كان ، فنقول :
إن كان الجزاء مما يصلح أن يقع شرطا ، فلا حاجة إلى رابطة بينه وبين الشرط لأن بينهما مناسبة لفظية من حيث صلاحية وقوعه موقعه ، وإن لم يصلح له فلا بدّ من رابط بينهما ، وأولى الأشياء به [١] : الفاء. لمناسبته للجزاء معنى ، لأن معناه : التعقيب بلا فصل ، والجزاء متعقب للشرط كذلك ، هذا إلى خفتها لفظا ؛ وأمّا «إذا» [٢] فاستعمالها قبل الاسمية أقلّ من الفاء لثقل لفظها ، وكون معناها من الجزاء أبعد من معنى الفاء ، وذلك لتأويله بأنّ وجود الشرط مفاجئ لوجود الجزاء ومتهجّم عليه ؛
فثبت بهذا ، أن الجزاء ، إن كان جملة طلبية كالأمر والنهي والاستفهام والتمني والعرض والتحضيض والدعاء والنداء ، يجب مقارنتها لعلامة الجزاء ؛ وكذا إن كانت إنشائية ، كنعم وبئس ، وكل ما تضمّن معنى إنشاء المدح والذم ، وكذا : عسى ، وفعل التعجب ، والقسم ، وكذا إن كانت جملة اسمية ، سواء تصدّرت بالحرف [٣] نحو قوله تعالى : (مَنْ يُضْلِلِ اللهُ فَلا هادِيَ لَهُ)[٤] ، و : (إِنْ تُعَذِّبْهُمْ فَإِنَّهُمْ عِبادُكَ)[٥] ، أو ، لا نحو : إن جئتني فأنت مكرم.
شرح کافیه ج۴ ص ۱۰۹ و ۱۱۰
#نحو
یادداشتهای علمی من: @yaddashtha_elmi
فایده علم نحو جمله شناسی و جمله سازی است. به این معنا که معنایی که کلمه با توجه به موقعیتی که در جمله دارد پیدا میکند شناخته شود.
معنای کلمه سه بعدی و بلکه بیشتر است بعد اول ماده و ریشه کلمه بعد دوم هیئت کلمه و بعد سوم نقش کلمه در جمله است.
مثال: ضارب در ضَرَبتُ ضارِبَ زيد از بعد اول دلالت بر زنندگی دارد از بعد دوم دلالت بر زننده بودن دارد و از بعد سوم دلالت بر زده شدن دارد زیرا مفعول است. و این سه بعد همه باهم حضور و تحقق دارند.
گاهی ندانستن قواعد نحوی باعث القای معنای خلاف مقصود و یا فهمیدن معنای خلاف مراد متکلم می شود. مثلا رسولُه در آیه وَأَذَانٌ مِّنَ اللهِ وَرَسُولِهِ إِلَى النَّاسِ يَوْمَ الْحَجِّ الْأَكْبَرِ أَنَّ اللهَ بَرِيءٌ مِّنَ الْمُشْرِكِينَ ۙ وَرَسُولُهُ. اگر به جر خوانده شود معنای آن انکار رسالت و مانند آن میشود.
#نحو
یادداشتهای علمی من: @yaddashtha_elmi
#فروق_نحویة
فرق إذا شرطیه و إذا مفاجات
۱- شرطیه اسم و مفاجات حرف است.
۲- شرطیه بر جمله فعلیه داخل میشود و مفاجات بر جمله اسمیه
۳- شرطیه جواب لازم دارد و مفاجات جواب نمیگیرد.
۴- جمله بعد از إذا شرطیه محلا مجرور است بنابر مضاف إليه و جمله بعد از إذا مفاجات محلی از اعراب ندارد.
۵- شرطیه برای زمان آینده است و مفاجات برای زمان حال.
۶- شرطیه صدارت طلب است و مفاجات در صدر کلام نمی آید.
#نحو
کانال یادداشتهای علمی:
https://eitaa.com/joinchat/1368129623C80f9ebde8c
🔰🔰
#حال
کلماتی که در جمله حال واقع میشوند:
بَغتةً، تَتری، خلافاً، طُرّاً، فرادی، معاً، دائماً، جمیعاً، اولاً و ثانیاً و ثالثاً و ...، ادبیاً، عوضاً، عیاناً، قاطبةً، بدلاً، یداً بید، وجهاً لوجه، فاه الی في.
#نحو
#حال
#ترکیب
کانال یادداشتهای علمی
https://eitaa.com/joinchat/1368129623C80f9ebde8c
🔰🔰
#متعدی
علامت فعل متعدی
۱- ضمیر منصوبی به عنوان مفعول، به آن متصل میشود(مفعول به میگیرد). مثل الباب اغلقتُهُ که هُ ضمیر منصوبی و مفعول اغلقتُ است.
۲- می توان از آن اسم مفعول تام (که نیاز به جار و مجرور و ظرف ندارد) درست کرد. ضَرَبَ که از آن مَضروب ساخته می شود بدون نیاز به جار و مجرور یا ظرف به خلاف ذَهَبَ که اسم مفعول آن با حرف جر می آید یعنی مَذهوب بِه.
#نحو
#فعل_متعدی
کانال یادداشتهای علمی
https://eitaa.com/joinchat/1368129623C80f9ebde8c
🔰🔰
راههای شناخت اسم #عجمه
۱- یکی از بزرگان و پیشوایان لغت عرب تصریح به عجمه بودن آن اسم بکند.
۲- وزن آن کلمه در زبان عرب بی سابقه باشد. مثل: إِبرَيسَم(ابریشم)، الأَنجيل به فتح همزه طبق قرائت برخی از قرّاء.
۳- ابتدای اسم حروف (نر) باشد مثل: نرجس.
۴- آخر اسم حروف (دز) باشد مثل: مهندز(مهندس).
۵- در مجموع حروف اسم، حروف(ص ، ج) باشد زیرا در زبان عرب اسمی که در آن هر دو این حروف باشد وجود ندارد مثل: صَولَجان(چوگان)، جَصّ(گچ).
۶- در مجموع حروف اسم، حروف(ج ، ق) باشد زیرا در زبان عرب اسمی که در آن هر دو این حروف باشد وجود ندارد مثل: منجنیق.
۷- اگر آن اسم، ثلاثی نباشد و هیچکدام از حروف (ب، ر، ف، ل، م، ن) در آن نباشد عجمه خواهد بود؛ زیرا اسمهای رباعی و خماسی در زبان عربی خالی از این حروف نیستند.
منابع👇👇
الاقتراح في علم اصول النحو، جلال الدین سیوطی ص۶۰
تاریخ آداب العرب، مصطفی صادق الرافعي ج۱ ص۱۶۰
#صرف
#نحو
#لغت
#عجمه
#غیرمنصرف
کانال یادداشتهای علمی
https://eitaa.com/joinchat/1368129623C80f9ebde8c
🔰🔰
نقش ترکیبی #اسم_اشاره در جمله
✅ همانطور که در تصویر بالا مشاهده می شود اسم اشاره در محل رفعی و نصبی و جری قرار می گیرد و تمام نقش های ترکیبی را می تواند بپذیرد.
🔹️اسم اشاره به مکان مثل هُنا و ثَمَّ همیشه ظرف است ولی گاهی با متعلق محذوفش خبر یا صفت یا حال قرار میگیرد مانند: مُعَلِّمُ المدرسةِ هُنا که هنا با متعلقش(استقر) خبر است.
منبع: موسوعة النحو و الصرف و الاعراب، الدكتور اميل بديع يعقوب ص ٥٦، ٥٧
#نحو
#ترکیب
کانال یادداشتهای علمی
https://eitaa.com/joinchat/1368129623C80f9ebde8c
🔰🔰
اسم در چه صورتی #غیرمنصرف میشود؟
اسم اگر ... :
🔹️عَلَم باشد: در یکی از شش صورت زیر غیرمنصرف میشود:
۱- الف و نون زائده در آخرش باشد. مثل: نُعمان، رِضوان.
۲- مونث لفظی یا معنوی باشد. مثل: معاوية، زینب.
۳- بر وزن فُعَل باشد. مثل: عُمَر.
۴- وزن الفعل داشته باشد. مثل: یزید.
۵- عجمه باشد. مثل: یعقوب، جورج.
۶- مرکب مزجی باشد. مثل: بعلبک.
🔹️وصف باشد: در یکی از دو صورت زیر غیرمنصرف میشود:
۱- بر وزن فَعلان باشد که مونثش تاء نمیگیرد. مانند: عَطشان که مونثش عَطشی است.
۲- بر وزن اَفعَل باشد که مونثش تاء نمیگیرد. مانند: اَفضَل که مونثش فُضلی است.
🔹️علم و وصف نباشد: در یکی از دو صورت زیر غیرمنصرف میشود:
۱- آخرش الف تانیث ممدوده باشد. مانند: صَحراء.
۲- بر وزن منتهی الجموع باشد. مانند: مساجد و دَنانیر.
منبع: مُختصَر المُختصَر في النّحو والصّرف والبلاغة والإملاء، دکتور هنادا طه، ص۸ تا۱۰(با کمی تصرف)
#نحو
#غیرمنصرف
کانال یادداشتهای علمی
https://eitaa.com/joinchat/1368129623C80f9ebde8c
یادداشتهای علمی
🔰🔰 اسم در چه صورتی #غیرمنصرف میشود؟ اسم اگر ... : 🔹️عَلَم باشد: در یکی از شش صورت زیر غیرمنصرف می
🔰🔰
اسم در چه صورتی #غیرمنصرف میشود؟
اسم اگر ... :
🔹️عَلَم باشد: در یکی از شش صورت زیر غیرمنصرف میشود:
۱- الف و نون زائده در آخرش باشد. مثل: نُعمان، رِضوان.
۲- مونث لفظی یا معنوی باشد. مثل: معاوية، زینب.
۳- بر وزن فُعَل باشد. مثل: عُمَر.
۴- وزن الفعل داشته باشد. مثل: یزید.
۵- عجمه باشد. مثل: یعقوب، جورج.
۶- مرکب مزجی باشد. مثل: بعلبک.
🔹️وصف باشد: در یکی از دو صورت زیر غیرمنصرف میشود:
۱- بر وزن فَعلان باشد که مونثش تاء نمیگیرد. مانند: عَطشان که مونثش عَطشی است.
۲- بر وزن اَفعَل باشد که مونثش تاء نمیگیرد. مانند: اَفضَل که مونثش فُضلی است.
🔹️علم و وصف نباشد: در یکی از دو صورت زیر غیرمنصرف میشود:
۱- آخرش الف تانیث ممدوده باشد. مانند: صَحراء.
۲- بر وزن منتهی الجموع باشد. مانند: مساجد و دَنانیر.
منبع: مُختصَر المُختصَر في النّحو والصّرف والبلاغة والإملاء، دکتور هنادا طه، ص۸ تا۱۰(با کمی تصرف)
#نحو
#غیرمنصرف
کانال یادداشتهای علمی
https://eitaa.com/joinchat/1368129623C80f9ebde8c
برخی از هشتکهای کانال یادداشتهای علمی
#سوال
#جواب
#مشاوره_تحصیلی
#ارجاع_پژوهشی
#فلسفه
#اصول
#فقه
#قانون_اساسی
#درس_خارج_فقه_قانون_اساسی
#ادبیات
#صرف
#نحو
#لغت
#منطق
#علم_الحساب
#اخلاقی
#روانشناسی
کانال یادداشتهای علمی
https://eitaa.com/joinchat/1368129623C80f9ebde8c
🔰🔰
💠تعریف علم نحو💠
هو علم بأصول تعرف بها أحوال أواخر الکلم الثلاث من حیث الأعراب و البناء و کیفیّة ترکیب بعضها مع بعض.
علم به اصول و قواعدی که به وسیله آنها 1️⃣حالات اعرابی و بنائیِ آخر کلمات (جمله شناسی) و 2️⃣چگونگی ترکیب بعضی از کلمات با بعضی دیگر (جمله سازی) شناخته میشود.
#ادبیات
#نحو
♻️کانال یادداشتهای علمی
@yaddashtha_elmi