نگاهی به تاریخ باستان ایران باستان(۹)
چهرههای شاخص دوران اسطورهای تاریخ ایران(۲)
۳- ضحاک: ضحاک یا آژدهاک گرچه از چهرههای شاخص اسطورهای تاریخ ایران است، اما در ادبیات پهلوی، مردی است که نمونهی برجستهی یک فرمانروای ستمگر و به وجود آورندهی آیینهای بد است.
وی به ایران میتازد و بر جمشید پیروز میشود و پس از مدتی فرمانروایی، از فریدون که از تبار ایرانیان و نسل جمشید است، شکست میخورد و در کوه دماوند زندانی میشود.
البته در شاهنامه فردوسی داستان به گونهی دیگری است که در آن ضحاک ابتدا امیری نیک سرشت معرفی شده و سپس با فریبکاری اهریمن به ستمگری میپردازد و با بوسه اهریمن بر شانههایش، دو مار بر دوشش میرویند که برای آرامش آنها باید مغز سر جوان جوانان ایرانی را خوراک آنان کند!
سرانجام با قیام کاوه آهنگر و فریدون، ضحاک از میان میرود.
۴- کاوه: کاوه چهرهای مردمی با پیشهی آهنگری است که فرزندانش قربانی ضحاک و مارهای گزندهی او شدهاند! کاوه از ستم ضحاک به خشم و خروش میآید و با برافراشتن پیشبند چرمین خود که درفش کاویانی نام میگیرد، مردم را به هیجان میآورد و آنان را علیه ضحاک میشوراند؛ سپس همگی به سوی جایگاه فریدون میشتابند و او را به عنوان رهبر خود در قیام علیه ضحاک انتخاب میکنند؛ با قیام کاوه، ضحاک شکست میخورد و فریدون به فرمانروایی میرسد.
📙 نگاه کنید به: تاریخ اساطیری ایران، دکتر ژاله آموزگار، انتشارات سمت، صفحات ۵۱ تا ۵۳؛ همچنین: تاریخ ایران زمین، دکتر محمد جواد مشکور، انتشارات اشراقی، صفحه ۱۱.
☑️ سخنی در بارهی اسطوره:
دانش اسطوره شناسی دانش جدیدی است و به شکل امروزی آن از سوی دانشمندان و پژوهشگران غربی مطرح شده و گسترش یافته است. اسطوره در لغت به معنای داستان است که احتمالاً معرب واژه هیستوریای یونانی میباشد که لغت اِستوری(داستان) انگلیسی نیز از آن گرفته شده است.
امروزه این دانش را در غرب میتولوژی مینامند و در زبان فارسی از آن به اسطوره شناسی تعبیر میشود. مطالعهی اسطورهها میتواند تا حدودی ابعادی از اندیشه و تمدن و فرهنگ انسانهای نخستین و زمانهای بسیار قدیم را روشن کند.
در اسطورهها، افسانه و واقعیت به هم آمیخته است. در بسیاری از اسطورهها موقعیت فطری انسانها بازگو میشود؛ یعنی اعتقاد به آفریدگار و علاقمندی به راستیها و نیکیها و دشمنی با بدیها و کژیها.
اسطورهها نشان دهنده اعتقادات و باورها و آرمانهای مردمان اعصار پیشین هستند. آنان فطرتا با ایمان و معتقد به آفریدگار و متنفر از شیطان و اهریمنان بودند. در بسیاری از اسطورهها این ویژگی کاملاً مشخص است.
در بسیاری اسطورهها هرچند که بدی ممکن است گسترش یابد، اما انسانها سرانجام به کمک نیروهای طبیعی و مافوق طبیعی، چهرههای شرور و منفور را از میان برمیدارند و جامعه را به دست شایستگان میسپارند.
با این وصف این بدان معنا نیست که همهی اسطورهها باورهای درستی را القا میکنند.
☑️ در صورت علاقمندی به بحث اسطورهشناسی به خصوص اسطورههای ایران باستان کتابهای زیر را مطالعه کنید:
۱- از اسطوره تا تاریخ، مهرداد بهار، نشر چشمه.
۲ - پژوهشی درباره اساطیر ایران، مهرداد بهار، انتشارات آگاه.
۳ - شناخت اساطیر ایران، جان هینلز، ترجمه ژاله آموزگار و احمد تفضلی، نشر چشمه.
۴ - تاریخ اساطیری ایران، ژاله آموزگار، انتشارات سمت.
۵ - اساطیر یونان، راجر لنسلین گرین، ترجمه عباس آقاجانی، انتشارات سروش.
۶- اسطورههای بابِل و ایران باستان، پییر گریمال، ترجمه ایرج علی آبادی، سازمان انتشارات و آموزش انقلاب اسلامی.
۷- فرهنگ اساطیر یونان و رم، ژوئل اسمیت، ترجمه شهلا برادران خسروشاهی، نشر فرهنگ معاصر.
۸- اسطورههای یونان و روم، دان ناردو، ترجمه عسگر بهرامی، انتشارات ققنوس.
☑️ لازم به ذکر است که مهرداد بهار فرزند محمد تقی بهار(ملک الشعرای بهار) شاعر و پژوهشگر مشهور معاصر میباشد؛ مهرداد بهار خود نیز یکی از چهرههای شاخص فرهنگی و پژوهشگر در تاریخ و فرهنگ ایران به ویژه اسطوره شناسی بود که در سال ۱۳۷۳ هجری شمسی درگذشت.
☑️ هم چنین لازم به ذکر است که معرفی تمامی کتابهای نام برده صرفا جهت اطلاع رسانی و آشنایی برای مطالعه میباشد و ذکر نام آنها به منزلهی تایید تمامی مطالبشان نیست.
📗 معرفی تاریخ فخری:
این کتاب یکی از آثار مهم و مشهور تاریخ دوره اسلامی میباشد. نام کامل آن: الفخری فیالآداب سلطانیه و دولالاسلامیه میباشد. مولف کتاب شخصیتی شیعی به نام محمد بن علی طباطبا معروف به ابنطُقطُقی میباشد. ابنطقطقی از نقبای علویین در عراق بوده و نسبش با ۲۰ واسطه به امام حسن مجتبی علیه السلام میرسد. وی در سال ۶۶۰ هجری متولد شد و در شهر موصل بزرگ شد و به دستگاه حاکم موصل راه یافت. در سال ۷۰۱ هجری کتاب خود را به نام فخرالدین عیسی بن ابراهیم حاکم موصل تالیف کرد و ۸ سال بعد در همان شهر درگذشت.
📘 منبع: مقدمه کتاب صفحات ۱۷ تا ۱۹.
در واپسین روزهای ماه پرفیض رجب و در طلیعهی ماه مبارک شعبان، در عتبات عالیات نایب الزیاره و دعاگوی مخاطبان معزز و همهی محبان اهل بیت علیهم السلام، بودم.
یا حسین
دل والهی نهضت حسین است
جان محو حقیقت حسین است
دلهای همه خداپرستان
کانون محبت حسین است
شد کشته که عدل و دین نمیرد
این سِرّ شهادت حسین است
برپاست ز وی اصول اسلام
دین زنده به همت حسین است
☑️ شعر از: خوشدل تهرانی
📗 به نقل از: گل واژه، جلد ۱، گردآورنده محمد مطهر، دفتر نشر الهادی، صفحه ۸۹.
مولفههای سرمایهداری در اروپا:
☑️ شرایطی که اروپا را به سمت سرمایهداری پیش برد به طور کلی به دو موضوع اساسی برمیگردد:
۱- رنسانس؛
۲- اکتشافات جغرافیایی.
این دو مولفه هر کدام تاثیرات خود را در روند سرمایهداری اروپا به به جای گذاشتند.
رنسانس زمینهی ایجاد نظریات و تئوریهای سرمایهداری را میان اندیشمندان و سیاستمداران فراهم نمود و اکتشافات جغرافیایی موجب دستیابی اروپاییان به مواد اولیهی ارزان و نیروی کار مجانی یا ارزان و بازار فروش جهانی گردید.
☑️ از نظر زمانی باید شروع قرون جدید یعنی قرن ۱۶ میلادی به بعد را شروع عصر سرمایهداری اروپا دانست.
#تاریخ
eitaa.com/yadrooz_m
السلام علی المهدی الذی وعدالله عز و جلّ به الامم.
سالروز میلاد با سعادت منجی عالم بشریت حضرت مهدی موعود ارواحنا فدا بر همه شیعیان، ارادتمندان و مشتاقان قدوم آن حضرت مبارک باد.🌼
منابع مطالعاتی تاریخ اسپانیای اسلامی یا سرزمین آندلس:
☑️ تاریخ اسلام در سرزمین اسپانیا یا آندلس یکی از پرفراز و نشیبترین دورههای تاریخی در جهان اسلام است.
مسلمانان به مدت ۸ قرن بر سرزمین آندلس حکومت کردند و تمدنی باشکوه را بنا نهادند. با این وصف در مقابل قدرت رو به رشد حکومتهای مسیحی شمال اسپانیا زمینگیر شدند و سرانجام در اواخر قرن نهم هجری برابر با اواخر قرن ۱۵ میلادی حکومتشان سرنگون شد و دورهی اسلامی در اسپانیا به پایان رسید.
☑️ منابع زیر میتواند شما را در مطالعه و تحقیق پیرامون این دوره تاریخی یاری کند.
۱- تاریخ دولت اسلامی در آندلس شامل ۵ جلد. محمد عبدالله عدنان، ترجمه عبدالمحمد آیتی، چاپ انتشارات کیهان.
۲ - تاریخ تحلیلی آندلس، محمدرضا شهیدی پاک، چاپ انتشارات المصطفی.
۳- مقدمه ای بر تاریخ مغرب اسلامی، دکتر عبدالله ناصری طاهری، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه. بخش دوم این کتاب در مورد تاریخ آندلس است.
۴ - آندلس یا تاریخ حکومت مسلمین در اروپا، محمد ابراهیم آیتی، چاپ دانشگاه تهران.
۵- تاریخ جوامع اسلامی، ایرا. م. لاپیدوس، ترجمه علی بختیاریزاده، چاپ انتشارات روزنامه اطلاعات.
۶- تمدن اسلام و عرب دکتر گوستاو لوبون، ترجمه سید هاشم حسینی، کتابخانه اسلامیه.
☑️ ان شاءالله با حضور سبزمان در پای صندوقهای رای، ایران را سربلند و دشمنانش را ناامید کنیم.
🌺🌺🌺🌺🌺
☑️ زین الاخبار گردیزی یکی از کهنترین منابع تاریخ عصر باستان، قرون نخستین اسلامی و تاریخ ایران و یکی از متون پارسی عهد غزنویان میباشد.
☑️ البته اختصار و کوتاه نویسی در بعضی از فرازها، از نقاط ضعف این اثر است.
💢 دعای روز اول ماه مبارک رمضان
🔻 اللَّهُمَّ اجْعَلْ صِیَامِی فِیهِ صِیَامَ الصَّائِمِینَ وَ قِیَامِی فِیهِ قِیَامَ الْقَائِمِینَ وَ نَبِّهْنِی فِیهِ عَنْ نَوْمَةِ الْغَافِلِینَ وَ هَبْ لِی جُرْمِی فِیهِ یَا إِلَهَ الْعَالَمِینَ وَ اعْفُ عَنِّی یَا عَافِیا عَنِ الْمُجْرِمِینَ.
🔸 خدایا روزه ام را در این ماه روزه روزه داران قرار ده، و شب زنده داری ام را شب زنده داری شب زنده داران، و بیدارم کن در آن از خواب بی خبران، و ببخش گناهم را در آن ای معبود جهانیان، و از من درگذر، ای درگذرنده از گنهکاران.
🛑 دعای روز ششم ماه مبارک رمضان
🔹اللَّهُمَّ لا تَخْذُلْنِي فِيهِ لِتَعَرُّضِ مَعْصِيَتِكَ، وَ لا تَضْرِبْنِي بِسِيَاطِ نَقِمَتِكَ، وَ زَحْزِحْنِي فِيهِ مِنْ مُوجِبَاتِ سَخَطِكَ، بِمَنِّكَ وَ أَيَادِيكَ، يَا مُنْتَهَى رَغْبَةِ الرَّاغِبِينَ.
🔹خدایا مرا در این ماه به خاطر نزدیک شدن به نافرمانی ات وامگذار، و با تازیانههای انتقامت عذاب مکن، و از موجبات خشمت دورم بدار، به فضل و عطاهایت، ای نهایت دلبستگی دل شدگان
🛑📸 دعای روز هفتم ماه مبارک رمضان
🔹اللّٰهُمَّ أَعِنِّى فِيهِ عَلَىٰ صِيامِهِ وَقِيامِهِ، وَجَنِّبْنِى فِيهِ مِنْ هَفَواتِهِ وَآثامِهِ، وَارْزُقْنِى فِيهِ ذِكْرَكَ بِدَوامِهِ، بِتَوْفِيقِكَ يَا هادِىَ الْمُضِلِّينَ
🔹خدایا در این ماه مرا بر روزه داری و شبزندهداریاش یاری ده و از لغزشها و گناهانش دورم بدار و ذکرت را همواره روزیام کن، به توفیقت ای راهنمای گمراهان.