✡ فرانسیس بیکن و انجمن سلطنتی (۴)
1⃣ #فرانسیس_بیکن مؤلف رسالههای فراوانی است که مجموعهٔ آنها در ١۵ جلد به چاپ رسیده است. او تمامی این رسالهها را در ادوار مختلف زندگیاش با هدف جلب توجه حکمرانان وقت، الیزابت و جیمز، و کسب مقامات و مشاغل حکومتی نگاشته؛ و بر پایهٔ همین آثار است که امروزه جایگاهی کمنظیر را در عرصهی اندیشه به او اعطا نمودهاند.
2⃣ گروهی او را "بنیانگذار دانش جدید تجربی" میخوانند. این ادعایی است بس بزرگ و زمانی پذیرفتنی است که به وجود دانش تجربی پیش از سدهٔ ١٧ قائل نباشیم. اثبات این ادعا کار آسانی نیست. در تاریخنگاری جدید غرب چنین دعاوی فراوان به چشم میخورد:
🔸گالیله "کاشف" کرویت زمین انگاشته میشود،
🔸ویلیام هاروی "کاشف" گردش خون،
🔸اسحاق نیوتون "کاشف" قانون جاذبه،
و غیره و غیره.
3⃣ حال آنکه بسیاری از این "اکتشافات" از سدهها پیش در تمدنهای کهن شرقی شناخته شده بود. این "اکتشافات" درست به "کشف" آمریکا و هند و جاوه میماند. جانمایهی اینگونه دعاوی، نوعی #نژادپرستی_فرهنگی است که #اروپامحوری نام دارد و مبداء و کانون تمدن بشری را، از آغاز تا به امروز، در #غرب میبیند. این نگرشی است انحصارگرایانه و خودپرستانه به تاریخ علم و اندیشه که #انجمن_سلطنتی لندن از بنیانگذاران آن بود.
4⃣ پیشتر دربارهٔ #نهضت_ترجمه و انتقال دانش از #تمدن_اسلامی به اروپا در سدههای ١٢ میلادی به بعد و نقش #یهودیان در این فرایند سخن گفتیم. در واقع، آغاز بسیاری از شاخههای علوم در بریتانیا به سدهٔ ١٧ بازمیگردد و با نام انجمن سلطنتی و بهویژه رئیس نامدار، مقتدر و خودکامهی آن، سِر #اسحاق_نیوتون، در پیوند است.
5⃣ بهنوشتهٔ ویلیام کالیر، علوم طبیعی با اسحاق نیوتون در انگلستان تولد یافت. معهذا، تنها دانش مطبوع پادشاهان انگلیس شیمی بود و این بهدلیل جاذبهٔ #کیمیاگری در دوران فوق است.
✍ استاد عبدالله شهبازی
✅ اندیشکده مطالعات یهود