✡ الیگارشی یهودی و غارت آندلس (٢)
1⃣ #اسحاق_آبرابانل مهمترین اندیشهپرداز الیگارشی زرسالار #یهودی در اواخر سدهٔ ١۵ و اوایل سدهٔ ١۶ است. او نهتنها سرمایهگذار و طراح اصلی تهاجم به #غرناطه بود بلکه در ماجرای مهاجرت #یهودیان از شبهجزیره ایبری نیز نقشی مهم و مرموز ایفا کرد و سپس بهعنوان یک اندیشهپرداز سیاسی برجسته موجی از #آرمانهای_مسیحایی را در کالبد فرهنگ #رنسانس ریخت.
2⃣ خاندان آبرابانل به الیگارشی زرسالار یهودی اشبیلیه (سویل) تعلق دارد. #یهودیان در «دوران طلایی» #تمدن_اسلامی در اشبیلیه، از نیمهٔ دوم سدهٔ ١٠ در این شهر مستقر شدند. آنان بهطور عمده به تجارت و طبابت اشتغال داشتند و صنعت و تجارت رنگرزی این ایالت در انحصار آنان درآمد. اشبیلیه از کانونهای اصلی فرهنگی یهودیان بهشمار میرفت.
3⃣ در اشبیلیه از سدهٔ ١١ یک #الیگارشی_یهودی بسیار ثروتمند و متنفذ شکل گرفت. آنان برای اقامت خود در اشبیلیه «اسطورههای باستانی» جعل کردند. الیگارشی اشبیلیه از شاخههای «شاهزادگان داوودی» بود. آنان نیاکان خود را شاهزادگان و اشرافی میدانستند که پس از سقوط #دولت_یهود به شبهجزیره ایبری مهاجرت کردند. برای نام شهر نیز، ریشهای #یهودی جعل شد. ادعا میشد که اشبیلیه همان شهر دوردست و ناشناخته #ترشیش مندرج در #عهد_عتیق است.
4⃣ الیگارشی یهودی اشبیلیه در تصرف شهر بهوسیله فردیناند سوم نقشی مؤثر داشت و در مراسم استقبال از او کلیدی به وی اهدا کرد که بر آن این جمله به زبان عبری نقش بسته بود: «شاه شاهان راه میگشاید و شاه زمین وارد میشود.» این کلید، که در خزانهٔ اسقفی شهر سویل موجود است، گویای نقش موثر #یهودیان در سقوط این شهر است؛ زرسالارانی که خود را نمایندگان «شاه شاهان»، خدای اسرائیل، میشمردند.
✍ استاد عبدالله شهبازی
✅ اندیشکده مطالعات یهود
✡ فرانسیس بیکن و انجمن سلطنتی (۴)
1⃣ #فرانسیس_بیکن مؤلف رسالههای فراوانی است که مجموعهٔ آنها در ١۵ جلد به چاپ رسیده است. او تمامی این رسالهها را در ادوار مختلف زندگیاش با هدف جلب توجه حکمرانان وقت، الیزابت و جیمز، و کسب مقامات و مشاغل حکومتی نگاشته؛ و بر پایهٔ همین آثار است که امروزه جایگاهی کمنظیر را در عرصهی اندیشه به او اعطا نمودهاند.
2⃣ گروهی او را "بنیانگذار دانش جدید تجربی" میخوانند. این ادعایی است بس بزرگ و زمانی پذیرفتنی است که به وجود دانش تجربی پیش از سدهٔ ١٧ قائل نباشیم. اثبات این ادعا کار آسانی نیست. در تاریخنگاری جدید غرب چنین دعاوی فراوان به چشم میخورد:
🔸گالیله "کاشف" کرویت زمین انگاشته میشود،
🔸ویلیام هاروی "کاشف" گردش خون،
🔸اسحاق نیوتون "کاشف" قانون جاذبه،
و غیره و غیره.
3⃣ حال آنکه بسیاری از این "اکتشافات" از سدهها پیش در تمدنهای کهن شرقی شناخته شده بود. این "اکتشافات" درست به "کشف" آمریکا و هند و جاوه میماند. جانمایهی اینگونه دعاوی، نوعی #نژادپرستی_فرهنگی است که #اروپامحوری نام دارد و مبداء و کانون تمدن بشری را، از آغاز تا به امروز، در #غرب میبیند. این نگرشی است انحصارگرایانه و خودپرستانه به تاریخ علم و اندیشه که #انجمن_سلطنتی لندن از بنیانگذاران آن بود.
4⃣ پیشتر دربارهٔ #نهضت_ترجمه و انتقال دانش از #تمدن_اسلامی به اروپا در سدههای ١٢ میلادی به بعد و نقش #یهودیان در این فرایند سخن گفتیم. در واقع، آغاز بسیاری از شاخههای علوم در بریتانیا به سدهٔ ١٧ بازمیگردد و با نام انجمن سلطنتی و بهویژه رئیس نامدار، مقتدر و خودکامهی آن، سِر #اسحاق_نیوتون، در پیوند است.
5⃣ بهنوشتهٔ ویلیام کالیر، علوم طبیعی با اسحاق نیوتون در انگلستان تولد یافت. معهذا، تنها دانش مطبوع پادشاهان انگلیس شیمی بود و این بهدلیل جاذبهٔ #کیمیاگری در دوران فوق است.
✍ استاد عبدالله شهبازی
✅ اندیشکده مطالعات یهود