🔍ملاک «کتاب اخلاق» چیست؟! 🌟علماء اخلاق كه تدوين اين علم كردند، يا به طريق علمى- فلسفى بحث و تفتيش كردند مثل كتاب شريف «طهارة الأعراق» محقق بزرگ «ابن مسكويه» و كتاب شريف «اخلاق ناصرى» تأليف حكيم متألّه و فيلسوف متبحِّر افضل المتأخّرين نصير الملّة و الدّين و بسيارى از [قسمتهاى] كتاب «احياء العلوم غزالى» و اين نحو تأليف علمى را در تصفيه اخلاق و تهذيب باطن تأثيرى بسزا نيست، اگر نگوييم اصلًا و رأساً نيست- 🌟و يا از قبيل تاريخ الأخلاق است- به اصطلاح نويسنده- كه مشتمل بر قصص و حكايات و امثال و وقايع است، كه صَرف وقت در آن انسان را از مقصد اصلى بازمى دارد. 🌟كتاب «احياء العلوم» كه تمام فضلاء او را به مدح و ثنا ياد مى كنند و او را بدء و ختم علم اخلاق مى پندارند، به نظر نويسنده در اصلاح اخلاق و قلع ماده فساد و تهذيب باطن كمكى نمى كند، بلكه كثرت ابحاث اختراعيّه و زيادى شعب علميّه و غير علميّه آن و نقلهاى بى فايده راست و دروغ آن انسان را از مقصد اصلى بازمى دارد و از تهذيب و تطهير اخلاق عقب مى اندازد. 🌟بالجمله، به نظر قاصر، اخلاق علمى و تاريخى و همين طور تفسير ادبى و علمى و شرح احاديث بدين منوال از مقصد و مقصود دور افتادن و تبعيدِ قريب نمودن است. ✅نويسنده را عقيده آن است كه مهم در علم اخلاق و شرح احاديث مربوطه به آن يا تفسير آيات شريفه راجعه به آن، آن است كه نويسنده آن با ابشار و تنذير و موعظت و نصيحت و تذكّر دادن و يادآورى كردن، هر يك از مقاصد خود را در نفوس جايگزين كند. 🌟و به عبارت ديگر، كتاب اخلاق، موعظه كتبيّه بايد باشد و خود معالجه كند دردها و عِيبها را، نه آن كه راه علاج نشان دهد. 🌟ريشه هاى اخلاق را فهماندن و راه علاج نشان دادن، يك نفر را به مقصد نزديك نكند و يك قلب ظلمانى را نور ندهد و يك خُلق فاسد را اصلاح ننمايد. 🌟كتاب اخلاق آن است كه به مطالعه آن، نفس قاسى نرم، و غير مهذّب مهذّب، و ظلمانى نورانى شود؛ و آن، به آن است كه عالِم در ضمن راهنمايى، راهبر و در ضمن ارائه علاج، معالِج باشد و كتاب، خود، دواىِ درد باشد نه نسخه دوانما. 🌟طبيب روحانى بايد كلامش حكمِ دوا داشته باشد نه حكم نسخه. 🌟و اين كُتب مذكوره نسخه هستند نه دوا، بلكه اگر جرأت بود مى گفتم: «نسخه بودن بعضى از آنها نيز مشكوك است»، ولى از اين وادى صرف نظر كردن اولى است. 🌟نويسنده، راه نوشتن كتاب اخلاق را باز كردم كه اگر عالمى نويسنده و قادر بر تقرير و تحرير پيدا شد، اين طرز بنويسد؛ نه آن كه خودِ من را چنين قدرت يا قلم شكسته ام را اين توانايى يا قلب ظلمانيم را اين بينائى است. و معلوم است اشكال نمودن سهل است، ولى حل آن كردن مشكل است. 📚امام خمینی (ره)، شرح حديث جنود عقل و جهل، ص۱۱ #در_مدرسه_امام_خمینی #اخلاق_و_عرفان 🔸🔹🔸🔹🔸🔹🔸🔹🔸🔹🔸🔹 🌀کدام کتاب اخلاقی را بخوانیم؟ از کدام عالم اخلاق استفاده کنیم؟ 🔹اى عزيز، شيطان تو را وسوسه نكند و به آنچه دارى قانع ننمايد، قدرى حركت كن و از صورت بى‌مغز و قشر بى‌لبّ تجاوز نما، و ذمايم اخلاق خود را و حالات نفسانيه خويش را تحت مطالعه و مداقه قرار بده، و با كلمات ائمه هدى عليهم السلام و كلمات بزرگان علما انس بگير كه در آن بركاتى است. 🔹فرضاً كه از عرفا كسى را به بزرگى نمى‌شناسى، از علماى بزرگ معرفت و اخلاق، آنها را كه پيش همه علما مسلّمند پيروى كن؛ مثل: 1⃣جناب عارف باللَّه و مجاهد فى سبيل اللَّه، مولانا سيد بن طاوس- رضي اللَّه عنه؛ 2⃣و مثل مولانا عارف باللَّه و سالك إلى اللَّه، شيخ جليل بهائى- قدس سره؛ 3⃣و شيخ ارباب معرفت، مولانا محمد تقى مجلسى- رضوان اللَّه عليه؛ 4⃣و شيخ محدثين، فرزند بزرگوار او، مولانا مجلسى- رحمه اللَّه. ▫️كتاب شرح فقيه مولانا مجلسى اول، كه يكى از كتابهاى نفيس جليل القدر است و فارسى، مطالعه نما، و اگر نفهميدى، از اهلش سؤال كن كه در آن كنزهايى از معرفت است؛ 5⃣ و 6⃣و همين طور كتب عزيزه شيخان جليلان نراقيان؛ 7⃣و از علماى معاصر، كتب شيخ جليل القدر، عارف باللَّه، حاج ميرزا جواد تبريزى- قدس سره- را مطالعه كن؛ 🔹شايد ان شاء اللَّه از اين تأبّى و تعسّف خارج شوى، و چون نويسنده خالى از همه مقامات معرفت و انسانيت، عمر را به بطالت نگذرانى؛ 🔹كه خداى نخواسته اگر با اين حال از اين عالم منتقل شوى، دنبال آنْ حسرتها و پشيمانيهايى است جبران ناپذير، و ظلمتها و كدورتهايى است بى‌منتها. 📚امام خمینی، سر الصلاة ص 40 #در_مدرسه_امام_خمینی #اخلاق_و_عرفان @yamahdiadrekni72

💠اهل جهنم از بوى تعفن عالمى كه به علم خود عمل نكرده متأذى مى‌شوند 🔅و در روايت ديگر آمده است كه هفتاد گناه از جاهل آمرزيده مى شود پيش از آنكه يك گناه از عالم مورد آمرزش قرار گيرد. زيرا گناه عالم براى اسلام و جامعه اسلامى خيلى ضرر دارد. 🔅عوام و جاهل اگر معصيتى مرتكب شود، فقط خود را بدبخت كرده، بر خويشتن ضرر وارد ساخته است؛ ليكن اگر عالمى منحرف شود و به عمل زشتى دست زند، عالمى را منحرف كرده، بر اسلام و علماى اسلام زيان وارد ساخته است. 🔅اينكه در روايت آمده كه اهل جهنم از بوى تعفن عالمى كه به علم خود عمل نكرده متأذى مى‌شوند، براى همين است كه در دنيا بين عالم و جاهل در نفع و ضرر به اسلام و جامعه اسلامى فرق بسيار وجود دارد. 🔅اگر عالمى منحرف شد، ممكن است امتى را منحرف ساخته به عفونت بكشد. و اگر عالمى مهذب باشد، اخلاق و آداب اسلامى را رعايت نمايد، جامعه را مهذب و هدايت مى كند. 🔅در بعضى از شهرستانهايى كه تابستانها به آنجا مى رفتم، مى ديدم اهالى آن بسيار مؤدب به آداب شرع بودند. نكته اش اين بود كه عالم صالح و پرهيزكارى داشتند. 🔅اگر عالم ورع و درستكارى در يك جامعه يا شهر و استانى زندگى كند، همان وجود او باعث تهذيب و هدايت مردم آن سامان مى گردد، اگر چه لفظا تبليغ و ارشاد نكند. 📚 امام خمینی، جهاد اكبر ص۱۵ #اخلاق_و_عرفان #در_مدرسه_امام_خمینی @yamahdiadrekni72

♨️ مرتبه اول حضور قلب در عبادات 🔰 امام خمینی (ره) 🔅باید دانست که عبادات مطلقاً ثنای مقام مقدّس ربوبیّت است به مراتب‏‎ ‎‏آن، که کلّیِ آن رجوع کند به ثنای ذات یا ثنای اسما و صفات و یا ثنای‏‎ ‎‏تجلّیات، تنزیهاً یا تقدیساً یا تحمیداً؛ و هیچ عبادتی به حسب سرّ و حقیقت،‏‎ ‎‏خالی از یک مرتبه از ثنای معبود نیست.‏ ‏🔅 بنابراین، اولْ مرتبۀ حضور قلب در باب عبادات، حضور قلب در‏‎ ‎‏عبادات است اجمالاً؛ و آن از برای همه کس میسور است. و آن، چنان است‏‎ ‎‏که انسان به قلب خود بفهماند که باب عبادات باب ثنای معبود است. و از اوّل‏‎ ‎‏عبادت تا آخر آن، به طور اجمال قلب را به این معنی که اشتغال به ثنای معبود‏‎ ‎‏دارد متوجّه و حاضر کند؛ گرچه خود نمی داند چه ثنایی می کند و ذات مقدس‏‎ ‎‏را به چه و با چه ثنا می کند و آیا این عبادت ثنای ذاتی است یا اسمایی یا غیر‏‎ ‎‏آن، تقدیسی یا تحمیدی است؛ 🔅مثل آنکه شاعری مدیحه ای برای کسی ‏‎ ‎‏بگوید و به طفلی بفهماند که این در مدح فلان است، ولی او نداند که ممدوح‏‎ ‎‏را با چه و به چه مدح و ثنا کرده؛ او اجمالاً می داند که مدح می کند گرچه‏‎ ‎‏تفصیلاً نداند. همین طور اطفال دبستان معارف محمّدی صلی الله علیه و آله‏‎ ‎‏که مدایح و ثناهایی را که به کشف کامل تامّ آن حضرت مکشوف و به وحی و‏‎ ‎‏افاضۀ حضرت حقّ جل جلاله بر قلب شریفش نازل شده، در پیشگاه‏‎ ‎‏مقدس می سرایند؛ گرچه خود نمی دانند که چه ثنایی می گویند و به چه و برای‏‎ ‎‏چه مدح می سرایند؛ ولی اوّل مرتبۀ کمال عبادات آنها آن است که قلب آنها‏‎ ‎‏در عبادت حاضر باشد که ثنای حقّ می کنم به ثنائی که حقّ تعالی برای خود‏‎ ‎‏فرموده و خاصّان درگاه به آن رطب اللّسان شده اند. 🔅بلکه اگر ثناگوئی به لسان‏‎ ‎‏اولیا کند بهتر است، زیرا از شوائب کذب و نفاق خالی شود؛ زیرا که در‏‎ ‎‏عبادات، و خصوصاً در نماز، ثناهایی است مشتمل بر دعاوی که جز کُمَّل‏‎ ‎اولیا و خُلَّص اصفیاء(ع) کسی به آن نتواند قیام کرد؛ مثل قوله: ‏‏وَجَّهْتُ‏‎ ‎‏وَجْهِیَ لِلَّذی فَطَرَ السَّمٰوٰاتِ وَ الاَرْض... ‏‏الخ .‏‏ و مثل قوله:‏‏ اَلْحَمْدُلله ِ و اِیّاکَ‏‎ ‎‏نَعْبُد‏‏. و در اوضاع، مثل رفع ید در تکبیرات و سجده و غیر آن؛ و برای هرکس میسور نیست. 🔅و در ادعیۀ‏‎ ‎‏شریفۀ وارده از ناحیۀ مقدّسۀ ائمۀ اطهار علیهم السلام نظیر آن بسیار است که‏‎ ‎‏برای هرکس میسور نیست دعوت به آن دعاها؛ مثل بعض فقرات دعای‏‎ ‎‏شریف «کمیل». در این موارد شیخ کامل، شاه آبادی، روحی فداه،‏‎ ‎‏می فرمودند: «خوب است شخص داعی در این مقامات به لسان خودِ مصادر‏‎ ‎‏دعا علیهم السلام دعا کند.»‏ ‏‏🔅بالجمله، در اذکار و قراءآت یا اعمال نماز قصد ثناجویی و مدیحه گویی‏‎ ‎‏به لسانِ مصدر آن، که به وجهی حقّ جلّ و علا و به وجهی رسول خاتم‏‎ ‎‏صلّی الله علیه و آله و سلّم است، برای امثال ما که سرّشان تصفیه نشده و‏‎ ‎‏تعلّقشان از غیر حقّ نبریده بهتر است. 📚 سرالصلوه ص17 #اخلاق_و_عرفان #در_مدرسه_امام_خمینی @almorsalaat

#تهذیب 📌تهذیب نفس، یک واجب عینی برای طلاب و روحانیون 🔰امام خمینی رحمه الله ◽️اول کار این است که ما خودمان را تهذیب کنیم؛ به طوری که ما وقتی که اسم خودمان را «روحانی» گذاشتیم؛ الهی باشیم، روحانی باشیم. عرضه بکنیم خودمان را به دنیا، بگوییم که ما اشخاصی هستیم که روحانی هستیم و مربی جامعه هستیم. اگر از مربی جامعه خدای نخواسته یکوقت- یک چیز خلاف دیدند خوب، چه خواهد شد؟ این خواهد شد که خدای نخواسته اگر زیاد شد، خوب روحانیت شکست می ‏خورد. شکست روحانیت، شکست اسلام است. ◽️یعنی آنی که اسلام را تا اینجا آورده است روحانیین بوده ‏اند. آنی که اسلام را، همه احکام اسلام را ضبط کرد و جمع کرد و ترویج کرد همین قشر روحانی است. ◽️اگر خدای نخواسته از ما یک چیز خلافی ببینند، کم کم زیاد و زیاد، یکوقت به آنجا برسد که مردمْ ما را بر خلاف مسیر اسلام ببینند و به ما پشت بکنند. آن روزی که مردم به شما پشت کردند و خدای نخواسته- خدا نیاورد یک همچو روزی را- آن روز است که اسلام از دست ما خواهد رفت. ◽️ بنا بر این، یک تکلیف الهی بزرگ معیّناً بر هر یک از ماست. نه منِ تنها؛ نه آقایِ تنها؛ نه شما تنها؛ یک تکلیف الهی به طور وجوب عینی بر همه افراد ما طلبه ‏ها و روحانیین است و آن حفظ خودمان؛ که یکوقت قدم خلاف نگذاریم؛ و حفظ کسانی که با ما رابطه دارند. هر کس به اندازه خودش؛ یکی امام جماعت است آن جمعیت را، یعنی آقای یک شهر است به همان مقداری که هست. یکی طلبه است و توی مدرسه است، با آنهایی که تماس دارد. همه ما الآن موظفیم در این‏ زمانی که ما مدعی هستیم که می ‏خواهیم آن رژیم نباشد و یک رژیم روحانی، یک رژیم انسانی، یک رژیم اسلامی باشد. ◽️ اگر در این وقت که ما این ادعا را داریم که ما آن رژیم را کنار گذاشته ‏ایم و می‏ خواهیم اسلام را بیاوریم روی کار، اسلام را هم ماها باید معرفی اش بکنیم، اگر در یک همچو مقطع از زمانی، خدای نخواسته ملت از ما یک چیزی دید که نباید ببیند، یک مسائلی دید که نباید باشد، این اسباب این می‏ شود که روحانیت شکست بخورد. با شکست روحانیت، اسلام شکست خورده است. این تکلیفی است که بر همه ماست، و هر کدام باید هم شخص خودمان را و هم شعاعی که داریم تربیت بکنیم. 📚(صحیفه امام، ج‏10، ص: 24 و ) #در_مدرسه_امام_خمینی @almorsalaat