✍پاسخ :
مقتل خوانی یکی از قدیمی ترین آئیین سوگواری و عزاداری در رثای حضرت اباعبدالله الحسین(علیه السلام) با اشکال نمایشی و مذهبی در فرهنگ ایران شیعی به شمار می رود که ریشه آن از کتاب های موسوم به نام «مقتل» که برگرفته شده از واقعه عاشورا هستند، سرچشمه می‌گیرد.
به گواهی تاریخ و با استناد به اسناد متقن موجود در تاریخ، بعد از واقعه عاشورا در سال ۶۱ هجری قمری نخستین شاهدان و راویان این اتفاق خانواده امام حسین(علیه السلام) به ویژه امام سجاد(علیه السلام) و راوی حادثه کربلا حضرت زینب کبری(سلام الله علیها) بودند.
شکی وجود ندارد که راز ماندگاری هر جریانی در سیر فراز و فرود تاریخی اش، به ثبت و نقل وجوه تحقق آن رویداد، بدون هیچ افزودن و یا کاستن از آن رویداد، در حقیقت مهمترین بستر ماندگاری آن رخداد و رسیدن به نسل های آینده به عنوان میراثی بزرگ از گذشتگان به شمار می‌رود.
حماسه ی عاشورا و واقعه کربلا با توجه به تمامی ابعاد اجتماعی، فرهنگی، مذهبی و سیاسی آن که در سال ۶۱ هجری قمری همزمان با حکمرانی خاندان بنی امیه صورت گرفت؛ اگر با وجود کاتبان، راویان و یاران صدیق حضرت امام حسین(علیه السلام) همراه نبود، بی هیچ تردیدی آن‌گونه که امروز با تمام ابعاد جریان سازش در تار و پود زندگی مسلمانان به دست آنها رسیده، حاصل نمی‌‌شد.
کیست که در این میان نقش راویان صدیق و همچنین همراهان حسین(علیه السلام) را در ثبت و روایت مظلومیت، شهادت، ایثار و از جان‌گذشتگی او و یاران باوفایش را فراموش کند؟
پس این روش، یعنی «مقتل خوانی» کهن ترین شیوه ی سوگواری و تعزیت عاشورایی است که امروزه در مرور آیین های مختلف مذهبی و دینی به ویژه آئیین های متکی بر واقعه عاشورا در ایران زمین، به یکی از گونه‌های ماندگار و ثبت شده به شکل ملی در کشورمان بر می‌خوریم که آن را آیین «مقتل‌خوانی» می‌نامیم.
آئینی که طی آن، شاهد رفتارهای نمایشی و مذهبی مردم سرزمین مان هستیم.
شیوه اجرای «مقتل خوانی» امروزه به عنوان یکی از گران سنگ ترین منابع مکتوب و مرثیه سرایی سید و سالار شهیدان در تاریخ کشورمان درج شده است.
شکی در این مسئله وجود ندارد که در روایت واقعه عاشورا، برخلاف رفتارهای نمایشی ایرانیان به هیچ وجه نیازمند افزودن تخیلات یا اغراق در رفتارها، رخدادها و حوادث صورت گرفته نیست؛ چرا که حماسه شهامت ایثار و مظلومیت حضرت امام حسین(علیه السلام) و یاران با وفایش در واقعه عاشورا چنان تراژدی عظیمی را رقم زد که بی‌هیچ کم و کاستی تنها ذکر روایت آن می‌‌تواند همراه با سوگ و ماتم برای اهالی و دلدادگان خاندان عصمت و طهارت باشد.
هر چند شاید امروزه مداحی نقش پر رنگ‌تری نسبت به مقتل خوانی در کشور ما پیدا کرده و طی یکی دو دهه اخیر شاهد اجراهای کمتری از روایت های مقتل‌خوانی در دهه نخست ماه محرم هم سو و هم‌داستان با آیین سوگواری حضرت امام حسین(علیه السلام) هستیم؛ اما نباید فراموش کنیم که ریشه هنر آیینی مانند مداحی نیز کاملا سرچشمه اش به مقاتل و کتاب‌های ثبت شده از اتفاق و حوادث روز عاشورا و شهادت حضرت امام حسین(علیه السلام) باز می‌گردد.
با مرور گذشته تاریخی آیین «مقتل خوانی» به این نکته پی می‌بریم که شاید در ابتدا شاهد اجرای این آیین صرفا در بخشی از نقاط فلات مرکزی ایران به شکلی کاملاً محدود بوده‌ایم؛ اما ارادت ایرانیان به ساحت مقدس حضرت امام حسین(علیه السلام) و واقعه جانگداز عاشورا و عزاداری‌های ماه محرم و صفر باعث شد تا این شکل از ارادت و رفتار آیینی از فلات مرکزی ایران راه خود را به تمامی نقاط کشور باز کند و امروز حداقل با تورّق تاریخ دو قرن اخیر، شاهد اجرای «مقتل خوانی» در تمامی نقاط کشور هستیم.
«پرده خوانان» و «نقالان» به عنوان راویان همیشه همراه آیین های نمایشی ایرانی نیز با توجه به ارادت مردم در ماه های مذهبی خاص مانند ماه محرم، ماه صفر و یا شب‌های شهادت حضرت امیرالمومنین علی(علیه السلام) در ایام ماه مبارک رمضان سعی می‌کردند در روایت خوانی، نقالی و یا پرده خوانی خود به روایت حماسه سازی روزهای حماسه سازان دشت کربلا و در نهایت واقعه عاشورا بپردازند.
به همین دلیل است که در آیین «مقتل‌خوانی» ریشه های بسیار عمیقی از پیوندهای آیین های نمایشی باستان ایران را چون نقالی، دفترخوانی، پرده خوانی و همچنین در مواردی چاووش خوانی را شاهد هستیم.
منبع : کانال اسناد المصائب
#مقتل
#مقتل_خوانی
#مقتل_صوتی
•┈┈••✾••┈┈•
@yaraliagham
حاج علی قصری از پیر غلامان تهران می گوید :
«مرحوم شیخ رضا سراج» در روز عاشورا همواره روضه حضرت علی‌اکبر(ع) را می‌خواند.
او عمامه از سر و عبا از تن در می آورد و بر روی منبر می ایستاد و شروع به مقتل خوانی می کرد.
او گفت :
«فَقَطََّعُوهُ بِسُیُوفِهِم إربَاً إربَاً»
جمعیت به آن گونه ای که مرحوم سراج انتظار داشت، حق مقتل را ادا نکرد.
مرحوم سراج به من گفت : تسبیح‌ات را به من بده!
من تسبیحم را به او دادم و او تسبیح را بالا گرفت، و در حضور جمع پاره کرد و دانه های تسبیح زمین ریخت.
سپس گفت؛ ای مردم! بدن علی اکبر(ع) را مانند دانه‌های این تسبیح تکه‌تکه کردند.
مرحوم سراج از منبر پایین آمد و رفت و مردم همچنان بر سر و روی خود می زدند و می گریستند!
#مقتل_خوانی
•┈┈••✾••┈┈•
@yaraliagham
#معرفی_کتاب :📚
کتاب «صدق در مقتل خوانی» نوشته ی ویرایش شده و برگرفته شده از کتاب «لؤلؤ و مرجان» مرحوم «حاج میرزا حسین نوری مازندرانی» معروف به «محدث نوری» که حاوی مطالبی درباره نکات مقتل خوانی و آداب منبر و مرثیه؛ اثر حسین استاد ولی
منبع : کانال اسناد المصائب
#مقتل
#مقتل_شناسی
#مقتل_صوتی
•┈┈••✾••┈┈•
@yaraliagham
#معرفی_کتاب :📚
کتاب «الصحیح من مقتل سید الشهداء و اصحابه» بخشی از کتاب ۱۶ جلدی دانشنامه امام حسین(علیه السلام) در باب شرح قیام و شهادت ایشان؛ اثر مرحوم استاد محمدی ری شهری👇
منبع : کانال اسناد المصائب
#مقتل
#مقتل_شناسی
#مقتل_صوتی
•┈┈••✾••┈┈•
@yaraliagham
4_5850638634255909912.pdf
34.5M
📚✍📚✍📚✍📚✍
کتاب «الصحیح من مقتل سید الشهداء و اصحابه»
#مقتل
#مقتل_خوانی
#مقتل_صوتی
•┈┈••✾••┈┈•
@yaraliagham
4_6023959501160318347.pdf
17.98M
📚✍📚✍📚✍📚✍
کتاب «شهادتنامه امام حسین(ع)» ترجمه کتاب «الصحیح من مقتل سید الشهداء و اصحابه»
#مقتل
#مقتل_خوانی
#مقتل_صوتی
•┈┈••✾••┈┈•
@yaraliagham
✅مرحوم «فرهاد میرزا» (۱۲۳۳_۱۳۰۵ق) ملقب به «معتمدالدوله» فرزند مرحوم «عباس میرزا» (فرزند و ولیعهد فتحعلی شاه قاجار) و عموی ناصر الدین شاه قاجار است.
او از ادیبان، شاعران، عالمان و رجال سیاسی قرن سیزدهم هجری، به شمار می‌آید.
فرهاد میرزا علاوه بر مناصب حکومتی، دارای شخصیت علمی و فرهنگی بوده و آثار چندی از خود به جای گذاشته و خدماتی از جمله اقدامات عمرانی چشمگیری در آستان کاظمین به عمل آورده است.
مهمترین اثر علمی او کتاب «قمقام زَخّار و صمصام تَبّار» که اثری است تحقیقی در باب مقتل امام حسین(علیه‌السّلام) و شهدای کربلا که از کودکی تا شهادت حضرت(ع) را شامل می‌شود.
همچنین او در سال ۱۳۰۰ ه.قمری صحن، رواق، گنبد، مناره، گلدسته، تزئینات حرم و صحن مقدس حضرت موسی بن جعفر(علیه السلام) را به هزینه خود تعمیر و یک ضریح نقره بسیار قیمتی هم تقدیم قبر مطهر آن حضرت(علیه السلام) کرد که هزینه این ساخت و ساز، بیشتر از ۲۰۰ هزار لیره عثمانی بوده است.
بعضی به او اشکال کردند که شما از علماء و مولف «کتاب قمقام» و «کتاب جام جم» و غیره هستید، اما یکصد هزار مثقال طلا برای ساخت این گنبد مصرف کردید؟!!
ایشان گفت :
﴿ثروتمندان پول‌های خود را در بانک‌ها ذخیره می‌کنند و من در بانک حضرت موسی بن جعفر(علیهما السلام) و حضرت جواد(علیه السلام) و حضرت امام حسین(علیه السلام) سرمایه گذاری کردم و «کتاب قمقام» خود را به حساب پس انداز گذاشتم.﴾
فرهاد میرزا در سال ۱۳۰۵ ه.قمری در تهران مریض شد و در وقت احتضار که اکثر بزرگان در اطراف او جمع بودند و گریه و زاری می کردند، فرمان سکوت داد و گفت :
«پس از مرگم مرا غسل و کفن در تهران و شهرهای دیگر تشییع کنید و تشریفات آن را نیز به صلاحدید خود به آن صورتی که مایلید انجام دهید، اما در کاظمین می‌خواهم بدون هیچگونه تشریفاتی به عمل آورید و در حجره شخصی که برای خود در صحن حضرت موسی بن جعفر(ع) ساخته‌ام، دفن کنید.»
👤مرحوم «شیخ علی فلسفی» می‌گوید :
«شاید از صدها نفر از بزرگان منبری شنیده‌ام که گفتند : مرحوم حاج فرهاد میرزا گفته بود؛ می‌دانم تا بغداد برای من تشییع بی نظیری خواهد شد.
ولی فرزندان من! وقتی نزدیک بغداد رسیدید جنازه من را به روی تخته پاره بگذارید و چهار نفر حمال آن را بردارند و بدون هیچ تشریفاتی بلکه به صورت یک نفر غریب دفنم کنید، چون از حضرت موسی بن جعفر(ع) خجالت می کشم.
فرزندان به دستور او عمل کردند، وقتی به بغداد رسیدند یکدفعه دیدند از کاظمین جمعیت زیادی با عَلَم و پرچم ها به استقبال آمدند و فرزندان آن مرحوم روی به جمعیت کردند و به متولی حرم که با جمعیت آمده بود، سفارش آن بزرگوار را گفتند.
متولی در جواب گفت : در خواب موسی بن جعفر(ع) را دیدم که به من فرمود :
«با جمعیت و تشریفات جنازه حاج فرهاد را بگیرید و با عزت تمام تشییع کنید.
این نتیجه سرمایه گذاری در بانک موسی بن جعفر(علیه السلام) است.»
مرحوم فرهاد میرزا در اولین حجره باب المراد، در «مقبره فرهادیه» در آستان مقدس کاظمین(علیهما السّلام)، به خاک سپرده شده است.
📚منبع : کانال اسناد المصائب
و مردان علم در میدان عمل سید نعمت الله حسینی، ج۲، ص۳۸۰
#مقتل
#مقتل_شناسی
#مقتل_صوتی
•┈┈••✾••┈┈•
@yaraliagham
#معرفی_کتاب :📚
کتاب «قمقام زخّاز و صمصام بتّار» به معنای «دریای آکنده و شمشیر بُرنده» در باب شرح احوالات امام حسین(علیه السلام) و شهدای کربلا که در سال ۱۳۰۳ هجری قمری نگارش یافته و نویسنده با نثر ساده و روان فارسی به قرائت روایی و تاریخی واقعه ی کربلا و نهضت عاشورا پرداخته و در نگارش این اثر تلاش کرده تا از منابع معتبر شیعه و سنی و همچنین از اشعار و تمثیل های فارسی و عربی بهره لازم را ببرد؛ اثر «فرهاد میرزای قاجار» ملقب به «معتمدالدوله»(متوفی سال ۱۳۰۵ قمری)✍📚👇
#مقتل
#مقتل_خوانی
#مقتل_صوتی
•┈┈••✾••┈┈•
@yaraliagham
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
🔹السَّلامُ عَلَیْکَ یا اَبا عَبْدِ اللَّهِ وَ عَلَى الْاَرْواحِ الَّتى حَلَّتْ بِفِنائکَ عَلَیْکَ مِنّى سَلامُ اللَّهِ اَبَداً ما بَقیتُ وَ بَقِىَ اللَّیْلُ وَالنَّهارُ وَ لا جَعَلَهُ اللَّهُ آخِرَ الْعَهْدِ مِنّى لِزِیارَتِکُمْ اَلسَّلامُ عَلَى الْحُسَیْنِ وَ عَلى عَلِىِّ بْنِ الْحُسَیْنِ وَ عَلى اَولادِ الْحُسَیْنِ وَ عَلى اَصْحابِ الْحُسَیْنِ
🔸سلام بر تو ای اباعبدالله و بر جان‌هایی که به درگاهت فرود آمدند، از جانب من سلام خدا بر تو باد همیشه تا هستم و تا شب و روز باقی است و خدا زیارت شما آخرین زیارت از سوی من قرار ندهد، سلام بر حسین و بر علی بن الحسین و فرزندان حسین و یاران حسین
#السلام
#سلام
@yaraliagham
.
🔸#مجموعه چهاردهم
کتاب #خون_خدا
نوشته : جواد محدثی
گوینده : بهروز رضوی
منبع: ایران صدا ،رادیو گویا
#مقتل
#مقتل_خوانی
#مقتل_صوتی
•┈┈••✾••┈┈•
@yaraliagham
ا ﷽ ا
#روضه /۱
حضرت #امام_حسین علیه السلام
🔹🔷《اَلسَّلامُ عَلَیْکَ یا اَبا عَبْدِاللهِ
اَلسَّلامُ عَلَیْکَ یَابْنَ رَسُولِ اللهِ(ص)
اَلسَّلامُ عَلَیْکَ یا خِیَرَةَ اللَّهِ و َابْنَ خِیَرَتِهِ》🔷🔹
✅در روز عاشورا سپاهیان شمر به خاطر تقرّب نزد ابن زياد و يزيد بن معاويه از هيچ نوع هتک حرمتی خوددارى نكردند، و از ارتكاب هيچ گناهى كوتاهى ننمودند.
بعد از جدا كردن سر مبارک امام حسین(علیه السلام) از بدن مطهّرشان، توسط شمر لعین، عـُمر بن سعد به جهت امتثالِ دستـور ابن زياد كه فرمان داده بود، بدن امام حسين(علیه السلام) را پس از كشتن زير سم ستوران قرار دهد، صدا زد :
📋《مَنْ یَنْتَدِبُ لِلْحُسَیْنِ(ع) فَیُوَاطِئُ ظَهْرَهُ وَ صَدْرَهُ؟》
♦️چه کسی داوطلب می شود که بر پيكر حسين(ع) اسب بتازاند تا زير سم اسبان، پشت و سینه ی حسين(ع) خُرد گردد؟
شمر خبيث پيشقدم شد و همراه او نیز ده نفر از فرزندان زنان ناپاک نیز چنین کردند و بر بدن مطهر امام حسین(علیه السلام) اسب تاختند.(۱)
اين ارازل نه تنها از اين عمل شرمنده نشدند بلكه افتخار هم مى كردند.
وقتی اینان وارد مجلس ابن زياد شدند، ابن زیاد پرسيد شما كيستيد و چه كرديد؟
«أُسَيد بن مالک» در برابر ابن زياد چنين گفت :
📋《نَحْنُ رَضَضْنَا الصَّدْرَ بَعْدَ الظَّهْر،
بِكُلِّ يَعْبُوبٍ شَدِيدِ الْأَسْرِ》
♦️ما کسانی هستیم که با اسبان قوى هيكل، سينه ی حسين(علیه السلام) را شكستیم و آن را خُرد كرديم، بعد از آنكه پشت او را لگدمال نموديم.
📋《نَحْنُ الَّذِينَ وَطِئْنَا بِخُيُولِنَا ظَهْرَ الْحُسَيْنِ(ع) حَتَّى طَحَنَّا حَنَاجِرَ صَدْرِهِ》
♦️ما كسانى هستیم كه بر پشت حسين بن علی(ع)، اسب دوانديم، تا اینکه سينه و گلوى او را آسياب كرديم.(۲)
{وَسَيَعْلَمُ الَّذِينَ ظَلَمُوا أَيَّ مُنْقَلَبٍ يَنْقَلِبُونَ}
📝شعر :
زینت دوش نبی، روی زمین جای تو نیست
خار و خاشاکِ زمین، منزل و ماوای تو نیست
خاک عالم به سرم، کز اثرِ تیغ و سنان
جای یک بوسه ی من، بر همه اعضای تو نیست
سایه ی خویش مگیر از سرم ای سرو بلند
که مرا هیچ به سر، غیر تماشای تو نیست!
👤صغیر اصفهانی
📚منبع :
۱)الارشاد شیخ مفید، ج۲، ص۱۱۳
۲)اللهوف سید بن طاووس، ص۱۸۲
منبع: اسناد المصائب
حضرت #امام_حسین علیه السلام
#روضه #فیش_روضه
•┈┈••✾••┈┈•
@yaraliagham
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
🔹السَّلامُ عَلَیْکَ یا اَبا عَبْدِ اللَّهِ وَ عَلَى الْاَرْواحِ الَّتى حَلَّتْ بِفِنائکَ عَلَیْکَ مِنّى سَلامُ اللَّهِ اَبَداً ما بَقیتُ وَ بَقِىَ اللَّیْلُ وَالنَّهارُ وَ لا جَعَلَهُ اللَّهُ آخِرَ الْعَهْدِ مِنّى لِزِیارَتِکُمْ اَلسَّلامُ عَلَى الْحُسَیْنِ وَ عَلى عَلِىِّ بْنِ الْحُسَیْنِ وَ عَلى اَولادِ الْحُسَیْنِ وَ عَلى اَصْحابِ الْحُسَیْنِ
🔸سلام بر تو ای اباعبدالله و بر جان‌هایی که به درگاهت فرود آمدند، از جانب من سلام خدا بر تو باد همیشه تا هستم و تا شب و روز باقی است و خدا زیارت شما آخرین زیارت از سوی من قرار ندهد، سلام بر حسین و بر علی بن الحسین و فرزندان حسین و یاران حسین
#السلام
#سلام
@yaraliagham
🔸#مجموعه پانزدهم
کتاب #طواف_عشق
خلاصه #لهوف
نوشته : رجبی دوانی
گوینده : رضا کاشفی
منبع: ایران صدا ،رادیو گویا
#مقتل
#مقتل_خوانی
#مقتل_صوتی
•┈┈••✾••┈┈•
@yaraliagham