✍پاسخ :
مقتل خوانی یکی از قدیمی ترین آئیین سوگواری و عزاداری در رثای حضرت اباعبدالله الحسین(علیه السلام) با اشکال نمایشی و مذهبی در فرهنگ ایران شیعی به شمار می رود که ریشه آن از کتاب های موسوم به نام «مقتل» که برگرفته شده از واقعه عاشورا هستند، سرچشمه می‌گیرد.
به گواهی تاریخ و با استناد به اسناد متقن موجود در تاریخ، بعد از واقعه عاشورا در سال ۶۱ هجری قمری نخستین شاهدان و راویان این اتفاق خانواده امام حسین(علیه السلام) به ویژه امام سجاد(علیه السلام) و راوی حادثه کربلا حضرت زینب کبری(سلام الله علیها) بودند.
شکی وجود ندارد که راز ماندگاری هر جریانی در سیر فراز و فرود تاریخی اش، به ثبت و نقل وجوه تحقق آن رویداد، بدون هیچ افزودن و یا کاستن از آن رویداد، در حقیقت مهم‌ترین بستر ماندگاری آن رخداد و رسیدن به نسل های آینده به عنوان میراثی بزرگ از گذشتگان به شمار می‌رود.
حماسه ی عاشورا و واقعه کربلا با توجه به تمامی ابعاد اجتماعی، فرهنگی، مذهبی و سیاسی آن که در سال ۶۱ هجری قمری همزمان با حکمرانی خاندان بنی امیه صورت گرفت؛ اگر با وجود کاتبان، راویان و یاران صدیق حضرت امام حسین(علیه السلام) همراه نبود، بی هیچ تردیدی آن‌گونه که امروز با تمام ابعاد جریان سازش در تار و پود زندگی مسلمانان به دست آنها رسیده، حاصل نمی‌‌شد.
کیست که در این میان نقش راویان صدیق و همچنین همراهان حسین(علیه السلام) را در ثبت و روایت مظلومیت، شهادت، ایثار و از جان‌گذشتگی او و یاران باوفایش را فراموش کند؟
پس این روش، یعنی «مقتل خوانی» کهن ترین شیوه ی سوگواری و تعزیت عاشورایی است که امروزه در مرور آیین های مختلف مذهبی و دینی به ویژه آئیین های متکی بر واقعه عاشورا در ایران زمین، به یکی از گونه‌های ماندگار و ثبت شده به شکل ملی در کشورمان بر می‌خوریم که آن را آیین «مقتل‌خوانی» می‌نامیم.
آئینی که طی آن، شاهد رفتارهای نمایشی و مذهبی مردم سرزمین مان هستیم.
شیوه اجرای «مقتل خوانی» امروزه به عنوان یکی از گران سنگ ترین منابع مکتوب و مرثیه سرایی سید و سالار شهیدان در تاریخ کشورمان درج شده است.
شکی در این مسئله وجود ندارد که در روایت واقعه عاشورا، برخلاف رفتارهای نمایشی ایرانیان به هیچ وجه نیازمند افزودن تخیلات یا اغراق در رفتارها، رخدادها و حوادث صورت گرفته نیست؛ چرا که حماسه شهامت ایثار و مظلومیت حضرت امام حسین(علیه السلام) و یاران با وفایش در واقعه عاشورا چنان تراژدی عظیمی را رقم زد که بی‌هیچ کم و کاستی تنها ذکر روایت آن می‌‌تواند همراه با سوگ و ماتم برای اهالی و دلدادگان خاندان عصمت و طهارت باشد.
هر چند شاید امروزه مداحی نقش پر رنگ‌تری نسبت به مقتل خوانی در کشور ما پیدا کرده و طی یکی دو دهه اخیر شاهد اجراهای کمتری از روایت های مقتل‌خوانی در دهه نخست ماه محرم هم سو و هم‌داستان با آیین سوگواری حضرت امام حسین(علیه السلام) هستیم؛ اما نباید فراموش کنیم که ریشه هنر آیینی مانند مداحی نیز کاملا سرچشمه اش به مقاتل و کتاب‌های ثبت شده از اتفاق و حوادث روز عاشورا و شهادت حضرت امام حسین(علیه السلام) باز می‌گردد.
با مرور گذشته تاریخی آیین «مقتل خوانی» به این نکته پی می‌بریم که شاید در ابتدا شاهد اجرای این آیین صرفا در بخشی از نقاط فلات مرکزی ایران به شکلی کاملاً محدود بوده‌ایم؛ اما ارادت ایرانیان به ساحت مقدس حضرت امام حسین(علیه السلام) و واقعه جانگداز عاشورا و عزاداری‌های ماه محرم و صفر باعث شد تا این شکل از ارادت و رفتار آیینی از فلات مرکزی ایران راه خود را به تمامی نقاط کشور باز کند و امروز حداقل با تورّق تاریخ دو قرن اخیر، شاهد اجرای «مقتل خوانی» در تمامی نقاط کشور هستیم.
«پرده خوانان» و «نقالان» به عنوان راویان همیشه همراه آیین های نمایشی ایرانی نیز با توجه به ارادت مردم در ماه های مذهبی خاص مانند ماه محرم، ماه صفر و یا شب‌های شهادت حضرت امیرالمومنین علی(علیه السلام) در ایام ماه مبارک رمضان سعی می‌کردند در روایت خوانی، نقالی و یا پرده خوانی خود به روایت حماسه سازی روزهای حماسه سازان دشت کربلا و در نهایت واقعه عاشورا بپردازند.
به همین دلیل است که در آیین «مقتل‌خوانی» ریشه های بسیار عمیقی از پیوندهای آیین های نمایشی باستان ایران را چون نقالی، دفترخوانی، پرده خوانی و همچنین در مواردی چاووش خوانی را شاهد هستیم.
منبع : کانال اسناد المصائب
#مقتل
#مقتل_خوانی
#مقتل_صوتی
•┈┈••✾••┈┈•
@yaraliagham
حاج علی قصری از پیر غلامان تهران می گوید :
«مرحوم شیخ رضا سراج» در روز عاشورا همواره روضه حضرت علی‌اکبر(ع) را می‌خواند.
او عمامه از سر و عبا از تن در می آورد و بر روی منبر می ایستاد و شروع به مقتل خوانی می کرد.
او گفت :
«فَقَطََّعُوهُ بِسُیُوفِهِم إربَاً إربَاً»
جمعیت به آن گونه ای که مرحوم سراج انتظار داشت، حق مقتل را ادا نکرد.
مرحوم سراج به من گفت : تسبیح‌ات را به من بده!
من تسبیحم را به او دادم و او تسبیح را بالا گرفت، و در حضور جمع پاره کرد و دانه های تسبیح زمین ریخت.
سپس گفت؛ ای مردم! بدن علی اکبر(ع) را مانند دانه‌های این تسبیح تکه‌تکه کردند.
مرحوم سراج از منبر پایین آمد و رفت و مردم همچنان بر سر و روی خود می زدند و می گریستند!
#مقتل_خوانی
•┈┈••✾••┈┈•
@yaraliagham
4_5850638634255909912.pdf
حجم:
34.5M
📚✍📚✍📚✍📚✍
کتاب «الصحیح من مقتل سید الشهداء و اصحابه»
#مقتل
#مقتل_خوانی
#مقتل_صوتی
•┈┈••✾••┈┈•
@yaraliagham
4_6023959501160318347.pdf
حجم:
17.98M
📚✍📚✍📚✍📚✍
کتاب «شهادتنامه امام حسین(ع)» ترجمه کتاب «الصحیح من مقتل سید الشهداء و اصحابه»
#مقتل
#مقتل_خوانی
#مقتل_صوتی
•┈┈••✾••┈┈•
@yaraliagham
#معرفی_کتاب :📚
کتاب «قمقام زخّاز و صمصام بتّار» به معنای «دریای آکنده و شمشیر بُرنده» در باب شرح احوالات امام حسین(علیه السلام) و شهدای کربلا که در سال ۱۳۰۳ هجری قمری نگارش یافته و نویسنده با نثر ساده و روان فارسی به قرائت روایی و تاریخی واقعه ی کربلا و نهضت عاشورا پرداخته و در نگارش این اثر تلاش کرده تا از منابع معتبر شیعه و سنی و همچنین از اشعار و تمثیل های فارسی و عربی بهره لازم را ببرد؛ اثر «فرهاد میرزای قاجار» ملقب به «معتمدالدوله»(متوفی سال ۱۳۰۵ قمری)✍📚👇
#مقتل
#مقتل_خوانی
#مقتل_صوتی
•┈┈••✾••┈┈•
@yaraliagham
.
🔸#مجموعه چهاردهم
کتاب #خون_خدا
نوشته : جواد محدثی
گوینده : بهروز رضوی
منبع: ایران صدا ،رادیو گویا
#مقتل
#مقتل_خوانی
#مقتل_صوتی
•┈┈••✾••┈┈•
@yaraliagham