eitaa logo
آموزش آسان لغات قرآنی (یُسریٰ)
4.2هزار دنبال‌کننده
165 عکس
82 ویدیو
2 فایل
﷽ وَنُيَسِّرُكَ لِلْيُسْرَىٰ ✨ اين كانال جهت يادگيرى آسان و ريشه اى لغات قرآنى و به خاطرسپارى طولانى مدت و همیشگی آنها طراحى شده است الهم عجّل لولیّک الفرج✨ یُسرے http://yusra.ir :آدرس سایت @yosrapv : ارتباط بامدیرکانال
مشاهده در ایتا
دانلود
به نام خدا سلام امروز می خواهیم راجع به ریشه [ع ط ف] صحبت کنیم و کلید واژه ما عبارتست از: انعطاف معنای اصلی این ریشه، مایل شدن یا خم شدن و برگشتن چیزی به یک سمت است مثل خم شدن شاخه یا تا کردن بالش و دو تایی شدن آن. و چون انسان به پهلوی خود مایل می شود و بر می گردد و پهلو انحنا دارد، این ریشه، به کنار و جانب و پهلو هم گفته می شود. عَطْف، اسم از این ریشه بوده به معنای خمیدگی، انحراف، کناره، جانب و بغل هست. حرف عطف، جمله را به جمله قبلی بر می گرداند یا متصل می کند. نقطه عطف، نقطه تغییر جهت خمیدگی در یک منحنی است. عطف، به فنر نرم که قابلیت برگشت دارد و سیم نرمِ خم شو نیز گفته می شود. به قبا و عبای تا شده عِطاف گفته می شود. به شمشیر نیز، عِطاف می گویند چون انحنا دارد. اِنعطاف، مصدر از باب انفعال بوده به معنای نرمی و خم شدن است. این ریشه همچنین به معنای مایل شدن و توجه کردن به دیگران و نرمی و مهربانی است. عطوفت، مصدر از این ریشه بوده به معنای دلسوزی و رقّت قلب و متأثر شدن از ناراحتی دیگران است. عَطوف و عَطیف، بر وزن فَعول و فَعیل، صفت مشبه از این ریشه هستند. زن عَطیف، به زن نرم خویِ مطیع و فرمانبر، بدون کِبْر و نخوت گفته می شود. عاطِفَة یا عاطِفَت، اسم مصدر از این ریشه بوده به معنای مهر و محبت است. انسان عاطفی، یعنی انسان حساس و دل نازک و زود متاثر شونده. عاطِف، اسم فاعلی از این ریشه بوده به معنای دلسوز و مهربان است و مؤنث آن می شود عاطِفِه. عاطفه نامی برای دختران است به معنای مهربانی کننده یا مهر و محبت. 💫نکته: فعل این ریشه اگر همراه با حرف اضافه «عَن» به کار رود به معنای روگرداندن از چیزی و اعراض از آنست. 🔰 این ریشه در قرآن به صورت کلمه [عِطف] به معنای کنار و جانب و همراه با کلمه ثانی از ریشه [ثنو] به کار رفته که این ریشه نیز مانند عطف به معنی برگرداندن یا پیچاندن است و ثانی یعنی برگرداننده؛ و معنای آیه برگرداندن جانب خود از حق است. و حالا می پردازیم به مثال قرآنی این ریشه: 🔺عِطْف: کناره، جانب 🌿مثال:ثَانِيَ عِطْفِهِ لِيُضِلَّ عَن سَبِيلِ ٱللهِ: جانبش را می گرداند تا مردم را از راه خدا گمراه سازد
به نام خدا سلام امروز می خواهیم راجع به ریشه [ ع ت ل ] صحبت کنیم و کلید واژه ما عبارتست از: عُتُل معنای اصلی این ریشه، غلظت و شدت و سختی در مقابل عطوفت و نرمی است. به دیلم و عمود آهنی و عصای ضخیم و سنگ درشت به خاطر سختی آنها، عَتَلَة گفته می شود. فعل این ریشه نیز به معنای انجام دادن کاری با شدت و اِعمال خشونت است، مثل به قهر کشیدن یا سخت هل دادن و به زور گرفتن چیزی و بر دوش گرفتن و حمل کردن چیز سنگین ... و در فارسی به آن اُشْتُلُم می گویند که به معنای تندی و غلبه و به زور گرفتن چیزی است. عُتُلّ، صفت مشبه از این ریشه بوده به مرد درشتِ خشن و بد رفتار و بد زبان که به سمت بدی می شتابد، گفته می شود. عتل همچنین به انسان پرخور و بخیل و سیری ناپذیر که هر چیزی را به طرف خود می کشد و همه چیز را برای خود می خواهد، گفته می شود. و حالا می پردازیم به مثالهای قرآنی این ریشه: 🔺عُتُل: درشت خوی، سخت گوی، سخت آزار 🌿مثال:عُتُلِّۭ بَعْدَ ذَٰلِكَ زَنِيمٍ: خشن و بدخو به علاوه بی اصل و نسب است 🔺عَتَلَ: به سختی کشیدن 🌿مثال:خُذُوهُ فَٱعْتِلُوهُ إِلَىٰ سَوَآءِ ٱلْجَحِيمِ: او را بگيرید و به زور و قهر به وسط جهنم بکشید 🔺عضو شوید 👇🏻 https://eitaa.com/yosra_Quran 🔺مشاهده از سایت 👇🏻 http://yusra.ir
به نام خدا سلام امروز می خواهیم راجع به ریشه [ ث ن ی ] صحبت کنیم و کلید واژه ما عبارتست از: ثانیه معنای اصلی این ریشه، ضمیمه کردن واحدی به واحدی دیگر یا برگرداندن چیزی روی چیز دیگر و دو تا کردن آنست. از معانی دیگر این ریشه، خم کردن، پیچیدن، جفت کردن، دوباره و تکرار است. ریشه [ثنی] از جهت برگرداندن چیزی روی چیز دیگر با ریشه [عطف] نیز شباهت و تداخل معنایی دارد. √ریشه [
عطف
] بیشتر به قابلیت برگرداندن و خم شدن اشاره دارد. √ریشه [ثنی] بیشتر به جنبه دو تایی بودن اشاره دارد. 🔸اِثْنان یا اِثْنَین 2️⃣ از اعداد بوده به معنی دو ✌️ یا جفت 👥 است و مونث آن می شود اِثنتان و اِثنتین. اِثنا عشر یعنی دوازده 2️⃣1️⃣ (اِثنان + عشر ⇦ اثنا عشر) 🔸ثانی، اسم فاعلی از این ریشه بوده به معنای برگرداننده، دوتا کننده، دوم یا دومین است؛ معنای دیگر آن همتا و نظیر و جفت است (مثل چیزی که دو تا شده) و مؤنث آن می شود > ثانِیَة. 🔸ثانیه، واحد اصلی اندازه گیری زمان 🕑 هست به معنای دَم گَرد یا لحظه گَرد. √در اکثر ساعت‌های پاندول دار، پاندول هر یک ثانیه، یک بار حرکات رفت و برگشتی دارد (۲ حرکت) 🔸ثِنْیْ، یعنی دوتایی، دو لایی، چین خوردگی و خمیدگی و جمع آن می شود ‌>>> اَثْناء
اَثْناء
، به معنی هنگام و حین نیز به کار رفته است. در این اثناء، یعنی در این بین؛ و به بازه زمانی بین دو نقطه اشاره دارد. 🔸ثانوی یا ثانویه یعنی منسوب به ثانی یا دوم. 🔸ثَنَویّت، یعنی دوگانه پرستی و اعتقاد داشتن به دو مبدأ خیر ➕ و شر➖ 🔸مَثْنیٰ، بر وزن مَفْعَل ( مَثْنَی ⇦ مَثْنیٰ) مصدر از این ریشه بوده به معنای دوتایی یا دو دو است و جمع آن می شود > مَثانی. 💫نکته: وزن مَفْعَل در باب اعداد، دلالت بر تکرار ماده دارد. 🔸مَثْنِیّ، اسم مفعول از این ریشه بوده ( مَثْنُوی ⇦ مَثْنِیّ) به معنای دو تا شده و معطوف است، و مونث آن می شود > مَثْنِیّة و جمع آن می شود> مَثانی. ✨ پس، مَثانی به معنی دو تایی ها یا عطف شونده ها است. 🔰 منظور از سَبعاً مِنَ المثانی، در قرآن کریم، سوره حمد است، زیرا هفت آیه دارد. تمام قرآن وسوره های آن نیز، مَثانی خوانده می شوند، چون قرآن، آیاتی مکرر داشته و در اوقات مختلف تکرار می شود و تمام آیاتش، یکدیگر را توضیح داده و با هم ارتباط دارند و لذا به یکدیگر عطف میشوند و با هم انعطاف و سازش دارند، به علاوه در قرآن مدح و ثنای پروردگار آمده است. 🔸مثنوی، یعنی منسوب به مَثْنیٰ. مثنوی قالبی از شعر است که در آن هر بیت، دارای قافیه‌ای جداگانه است و به همین دلیل به آن مثنوی (دو تا یی) گفته می‌شود. 🔸ثَنْیَة یا ثَنِیَّة، چیزی است که دو بار تکرار می شود و جمع آن می شود ثَنایا یعنی چهار تا. ثَنایا به چهار دندان پیشین هم گفته می شود (دو تا از بالا و دو تا از پایین) 🤓 🔸ثَناء، اسم از این ریشه بوده به معنای ستایش و تحسین و سپاس و درود و دعاست، چون در مدح هم، صفاتِ نیک، به یکدیگر عطف می شوند و نیز خلصتهای نیکوی یک شخص دائما بر شمرده و تکرار می شوند. 🔸تَثنیه، مصدر از باب تَفعیل یا تَفْعَله بوده یعنی دوتا کردن، دوباره یا مکرر کردن. 🔸مُثَنّیٰ، اسم مفعولی از باب تَفعیل یا تَفعله بوده به معنای دو تا شده است و به اسمی گفته می شود که علامت تثنیه داشته باشد. 🔸اِستثناء، مصدر از باب استفعال بوده به معنای جدا کردن چیزی از حکم کلی است و چون عطف به حکم کلی میشود، از این ریشه استفاده شده است. 🔰این باب در قرآن کریم، به صورت «لا یَسْتَثْنون» در داستان صاحبان باغی آمده که می خواستند محصول آن را جمع کرده و چیزی به فقرا ندهند و مراد از آن طبق تفاسیر: ✔️ ۱- انشاالله نگفتن و کار را منوط به اراده خدا نکردن بوده یعنی: قسم خوردند که حتما محصول را بچینند و استثنا نکردند و نگفتند اگر خدا بخواهد. ✔️۲- منظور این بوده که حق فقرا را خارج نکردند. 👇 👇 👇 👇 👇 👇 👇 👇 👇
⤵️ و حالا می پردازیم به مثالهای قرآنی این ریشه: 🔺ثَنی: برگرداندن، دو تا کردن، پیچیدن و خم کردن 🌿مثال: أَلَآ إِنَّهُمْ يَثْنُونَ صُدُورَهُمْ لِيَسْتَخْفُواْ مِنْهُۚ: آگاه باشيد كه آنها سینه هایشان را برمی گردانند تا خود را از او (شنيدن قرآن) پنهان بدارند 🔺ثانی: دوم، جفت، دو تاکننده، برگرداننده، پیچیده، روی گرداننده، منحرف کننده 🌿مثال: ثَانِيَ عِطْفِهِۦ لِيُضِلَّ عَن سَبِيلِ ٱلله: جانب ( پهلو یا گردن) را به تكبر به يك سو مى‌پيچاند تا مردم را از راه خدا گمراه سازد 🔺اِثْنَین، اِثنان: دو (مذکر) 🔺اِثْنَتَیْن، اِثْنَتان: دو (مونث) 🌿مثال: ٱثْنَانِ ذَوَا عَدْلࣲ مِّنكُمْ: دو عادل از هم كيشان خود 🌿مثال:ثَانِيَ ٱثْنَيْنِ إِذْ هُمَا فِي ٱلْغَارِ: در حالى كه او دومین از دو تن بود همان موقعى كه در غار بودند 🌿مثال: قَالُواْ رَبَّنَآ أَمَتَّنَا ٱثْنَتَيْنِ وَأَحْيَيْتَنَا ٱثْنَتَيْنِ: مى‌گويند پروردگارا! دو بار ما را ميراندى و دو بار زنده كردى 🔺اِثْنا عَشَرَ، اِثْنَتَی عَشْرَةَ: دوازده (برای مذکر و مونث) 🌿مثال: إِنَّ عِدَّةَ ٱلشُّهُورِ عِندَ ٱللَّهِ ٱثْنَا عَشَرَ شَهْرًا: بدرستى كه عدد ماهها نزد خداوند دوازده ماه است 🌿مثال: وَقَطَّعْنَٰهُمُ ٱثْنَتَيْ عَشْرَةَ أَسْبَاطًا: و ما بنى اسرائيل را به دوازده قبيله، تقسيم كرديم 🔺مَثْنیٰ: دو تایی، دو دو، دو تا دو تا، جمع آن می شود ‌>>> مَثانی 🌿مثال: قُلْ إِنَّمَآ أَعِظُكُم بِوَٰحِدَةٍۖ أَن تَقُومُواْ لِلَّهِ مَثْنَىٰ وَفُرَٰدَىٰ: بگو: من شما را فقط به يك حقيقت اندرز مى‌دهم [و آن] اينكه دو تا دو تا و يك يك براى خدا قيام كنيد 🌿مثال: وَلَقَدْ ءَاتَيْنَٰكَ سَبْعًا مِّنَ ٱلْمَثَانِي وَٱلْقُرْءَانَ ٱلْعَظِيمَ: و به راستى كه هفت آيه از مثانى [يعنى سورۀ حمد] و قرآن بزرگ را به تو عطا كرديم 🌿مثال: ٱللَّهُ نَزَّلَ أَحْسَنَ ٱلْحَدِيثِ كِتَبًا مُّتَشَٰبِهًا مَّثَانِيَ: خدا بهترين سخن را نازل كرده كتابى كه آیاتش شبیه و مربوط و به يكديگر منعطف است 🔺اِستثناء: استثنا کردن، جدا کردن، خارج کردن، انشاالله گفتن 🌿مثال: وَلَا يَسْتَثْنُونَ: و هیچ کس را از آن استثنا نکنند 🔺عضو شوید 👇🏻 https://eitaa.com/yosra_Quran 🔺مشاهده از سایت 👇🏻 http://yusra.ir
به نام خدا سلام امروز می خواهیم راجع به دو ریشه متضاد [ ر ط ب ] و ‌[ ی ب س ] صحبت کنیم و کلید واژه ما عبارتست از: رطوبت و یبوست ❇️ معنای ریشه [رطب] تری و نمناکی است. 🔸رطوبت، یعنی تری؛ و مرطوب یعنی تر. 🔸رُطَب، به خرمای تر و تازه و رسیده گفته می شود. ❇️ معنای ریشه [یبس] خشکی است؛ یَبَس همچنین به چیزی که تر بوده و بعد خشک شده باشد، گفته می شود. 🔸یبوست، اسم مصدر بوده به معنای خشکی است. 🔸یَبْس و یُبْس و یَبَس، اسم مصدر و صفت بوده به معنای خشکی یا خشک هستند. √ یُبْس، در گویش فارسی، در نقش صفت به کار رفته به معنای خشکْ مزاج است و به آدم گوشتْ تلخ و گوشه گیر گفته می شود. 🔸یابِس، اسم فاعلی و صفت بوده به معنای خشک و خشکی کننده است. √ یابِس همچنین به فرد بی خیر و برکت گفته می شود ( به اصطلاح آبی از دستش نمی چکه) 🔰 منظور از رَطْب و یابِس، در قرآن کریم، کنایه از همه موجودات است و آیه مربوطه، اشاره به عَلّام الغیوب بودن خداوند و علم به همه اشیا دارد. و حالا می پردازیم به مثالهای قرآنی این ریشه: 🔺رُطَب: خرمای تر و تازه 🌿مثال: وَهُزِّيٓ إِلَيْكِ بِجِذْعِ ٱلنَّخْلَةِ تُسَٰقِطْ عَلَيْكِ رُطَبًا جَنِيࣰّا: تنه درخت را سوى خود تكان بده كه خرماى تازه بر تو بيفكند 🔺رَطْب: تر و تازه 🔺یَبَس: خشک 🌿مثال:فَٱضْرِبْ لَهُمْ طَرِيقًا فِي ٱلْبَحْرِ يَبَسًا: و براى آنان راهى خشك در دريا بگشا 🔺یابِس: خشک، جمع آن می شود > یابِسات 🌿مثال: وَلَا رَطْبٍ وَلَا يَابِسٍ إِلَّا فِي كِتَٰبٍ مُّبِينٍ: و هيچ تر و خشكى نيست مگر آنكه در كتابى روشن [ثبت] است 🌿مثال: وَسَبْعَ سُنْبُلَٰتٍ خُضْرٍ وَأُخَرَ يَابِسَٰتٍ: و هفت خوشه سبز و بقیه خشک 🔺عضو شوید 👇🏻 https://eitaa.com/yosra_Quran 🔺مشاهده از سایت 👇🏻 http://yusra.ir