۱- پیشگفتار تفسیر نماز » پیشگفتار اَلحَمدُ لِلّهِ رَبِّ العالَمینَ وَ صَلَّی اللّهُ عَلی سَیِّدنا و نَبِیِّنا مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ الطّاهِرینَ وَ لَعنَةُ اللّهِ عَلی اَعدائهِم اَجمَعینَ خوشحالم که آغاز سال هزار و سیصد و هفتاد و چهار را در کنار مرقد مطهّر امام رضاعلیه السلام بوده و نوشتن این جزوه که یادداشت هایش را از قبل تهیه کرده بودم، پس از تحویل سال نو شروع کردم. بدنبال تلاش‌هایی که پس از انقلاب اسلامی در جهت اقامه نماز در سطح مدارس، دانشگاه ها، پادگان‌ها و دیگر مکان‌های عمومی صورت گرفت، اینجانب نیز پس از تألیف کتاب‌های پرتوی از اسرار نماز، همراه با نماز و یکصد و چهارده نکته درباره نماز، تصمیم گرفتم جزوه ای در مورد تفسیر اذکار نماز از تکبیر و حمد و سوره و رکوع و سجود و تشهد و سلام بنویسم تا آنچه را که در این ارتباط با خدا می‌گوییم، بهتر بفهمیم و عبادتی آگاهانه و از روی معرفت داشته باشیم. قبل از ورود در بحث، نگاهی گذرا به «عبادت و عبودیّت» که روح نماز و همه تکالیف عبادی است داریم تا جایگاه رفیع آن را در زندگی خود بهتر دریابیم. #تفسیر_نماز ✍محسن قرائتی https://eitaa.com/zandahlm1357

۲- عبادت چیست؟ تفسیر نماز » عبادت چیست؟ عبادت، هدف آفرینش ماست. قرآن می‌فرماید: «وَمَا خَلَقْتُ الْجِنَّ وَالْإِنسَ إِلَّا لِیَعْبُدُونِ» [۱] کارهایی را که انجام می‌دهیم، اگر برای رضای خدا باشد، عبادت است؛ گرچه مانند کسب و کار، تحصیل علم، ازدواج و یا خدمت به مردم، برای رفع نیازهای خود یا جامعه باشد. آنچه یک امر را عبادت می‌کند، آنست که به انگیزه ای مقدس انجام شود و به تعبیر قرآن رنگ خدایی «صبغة اللّه» [۲] داشته باشد. ---------- [۱]: ۱) سوره ذاریات، آیه ۵۶. [۲]: ۲) سوره بقره، آیه ۱۳۸. ۳- فطرت و عبادت تفسیر نماز » فطرت و عبادت بعضی کارهای ما بر اساس عادت است و برخی بر پایه فطرت؛ آنچه عادت است هم می‌تواند با ارزش باشد، مثل عادت به ورزش و هم می‌تواند بی ارزش باشد، مانند عادت به سیگار. اما اگر امری فطری شد، یعنی بر اساس فطرت و سرشتِ پاکی که خداوند در نهاد هر بشری قرار داده انجام شد، همواره با ارزش است. امتیاز فطرت بر عادت آنست که زمان و مکان، جنس و نژاد، سنّ و سال در آن تأثیری ندارد و هر انسانی از آن جهت که انسان است آن را دارا می‌باشد؛ مانند علاقه به فرزند که اختصاص به نسل و عصر خاصّی ندارد و هر انسانی فرزندش را دوست می‌دارد. [۱] اما مسائلی مانند شکل و فرم لباس یا غذا، از باب عادت است و در زمان‌ها و مکان‌های مختلف، متفاوت است. در بعضی مناطق، چیزی مرسوم است که در جاهای دیگر رسم نیست. عبادت و پرستش نیز یکی از امور فطری است و لذا قدیمی ترین، زیباترین و محکم ترین آثار ساختمانیِ بشر، مربوط به معبدها، مسجدها، بتکده‌ها و آتشکده هاست. البتّه در شکل و نوع پرستش‌ها تفاوت‌های زیادی دیده می‌شود. یکی تفاوت در معبودها که از پرستشِ سنگ و چوب و بت‌ها گرفته تا خدای عزیز، و یکی در شکل و شیوه عبادت که از رقص و پایکوبی گرفته تا عمیق ترین و لطیف ترین مناجات‌های اولیای خدا تغییر می‌کند. هدف انبیا نیز ایجاد روح پرستش در انسان نبوده، بلکه اصلاح پرستش در مورد شخص معبود و شکل عبادت بوده است. هزینه‌های سنگینی که در ساختمان کلیساها، کنیسه ها، معابد هندوها و مساجد صرف می‌شود، مقدس شمردنِ پرچم، وطن و قهرمانان ملّی، ستایش کمالات و ارزشهای افراد و حتی اشیاء، همه و همه جلوه‌هایی از روح پرستش در وجود آدمی است. ---------- [۱]: ۳) سؤال: اگر علاقه به فرزند فطری است، پس چرا در بعضی از زمان‌ها مثل دوران جاهلیت دختر را زنده به گور می‌کردند؟ پاسخ: مسائل فطری متعدد است، همانطور که علاقه به فرزند فطری است علاقه به آبرو نیز فطری است. عرب جاهلی، دختر را مایه ننگ خود می‌دانست چون در جنگ‌ها اسیر می‌شد و قدرت تولید و درآمدِ اقتصادی نداشت، لذا بخاطر حفظ آبروی خود دست از دخترش بر می‌داشت. راه دور نرویم علاقه به مال و جان هر دو فطری است، اما بعضی جان را فدای مال و بعضی مال را فدای جان می‌کنند. بنابراین فداکردنِ دختر بخاطر حفظ آبرو با فطری بودنش منافاتی ندارد. آنها هم که خدا را پرستش نمی کنند، یا مال و مقام یا همسر و فرزند، یا مدرک و مکتب و راه و روش خود را می‌پرستند و در راه آن تا مرز جانفشانی و دلباختگی پیش می‌روند و هستی خود را فدای معبودشان می‌سازند. پرستش در انسان یک ریشه عمیق فطری دارد گرچه انسان خود از آن غافل باشد، به قول مولوی: همچو میل کودکان با مادران...... سِرّ میل خود نداند در لبان خداوند حکیم هر میل و غریزه ای را در انسان قرار داده، وسیله ارضاء و تأمین آن را نیز در خارج ایجاد کرده است. اگر تشنگی در انسان پیدا می‌شود، آب آفریده و اگر گرسنگی هست، غذا نیز هست. اگر غریزه جنسی در انسان قرار داده، برای او همسر خلق کرده و اگر قوّه شامّه آفرید، بوئیدنی‌ها را نیز آفرید. یکی از احساسات عمیق انسان میل به بی نهایت، عشق به کمال و علاقه به بقاست و رابطه با خداوند و پرستش او، تأمین کننده این تمایلات فطری است. نماز وعبادت، رابطه انسان با سرچشمه کمالات، اُنس با محبوب واقعی وپناهندگی به قدرت بی نهایت است. #تفسیر_نماز ✍محسن قرائتی https://eitaa.com/zandahlm1357

۶- بی تفاوتی نسبت به عبادت تفسیر نماز » بی تفاوتی نسبت به عبادت حضرت علی علیه السلام می‌فرماید: ای انسان! چشمت روشن، اگر با گذشت این همه سال از عُمرت (وبا داشتن این همه استعداد، قابلیت، امکانات، عقل، علم و وحی)، باز هم مثل حیوانی در چراگاهی گامی نهی و خوابی کنی. [۱] آری، تمدن و تکنولوژی و پیدایش و پیشرفتِ ابزار جدید، زندگی را راحت تر کرده و رفاه و آسایش را به ارمغان آورده است، ولی مگر کمال انسان در کسب همین رفاه مادی است؟ اگر چنین باشد، حیوانات که در خوراک و پوشاک و مسکن و ارضای شهوت از انسان جلوترند! در خوراک بهتر و بیشتر و راحت تر می‌خورند و نیازی به پختن و آماده کردن ندارند! در پوشاک، دوختن و شستن و اطو کردن ندارند! در شهوت، بدون گرفتاری و مشکلی، خود را ارضاء می‌کنند. در تأمین مسکن، چه بسا پرندگان و حشراتی که تکنیک آنها در ساختِ لانه و آشیانه، انسان را به تعجّب وامی دارد. اصولاً آیا این پیشرفتِ تکنولوژی، موجب رشد انسانیّت هم شده است؟ آیا فسادهای فردی و اجتماعی کم شده است؟ آیا این آسایش، آرامش هم آورده است؟ به هر حال همانگونه که اگر دستِ انسان را در دستِ رهبران معصوم و عادل نگذاریم، به انسانیّت ظلم شده است، اگر دل انسان هم با خدا گره نخورد به مقام انسانیّت توهین شده است. ---------- [۱]: ۸) قَرَّتْ اذاً عینه اذا اقتَدی بعد السنین المتطاولة بالبهیمة الهامِلة و السائمة المرعیّة». نهج البلاغه، نامه ۴۵ #تفسیر_نماز ✍محسن قرائتی https://eitaa.com/zandahlm1357

۱۰- مدیریت در عبادت تفسیر نماز » مدیریت در عبادت مدیریت تنها در مسائل اجتماعی و اقتصادی و سیاسی نیست، بلکه امور عبادی نیز نیاز به مدیریت دارد. در مدیریت اصولی مطرح است: برنامه ریزی و طرح کار، گزینش نیروی کارآمد، انضباط و نظارت، تشویق و کنترل و امثال اینها. در عبادت نیز باید این اصول رعایت شود تا موجب رشد و کمال شود. نماز یک طرح معیّن دارد، با تکبیر آغاز می‌شود و با سلام تمام. تعداد رکعات و رکوع و سجودش مشخّص است. اوقات انجام آن مخصوص، و جهت آن رو به قبله است. امّا طرح تنها کافی نیست، اقامه و اجرای آن نیز نیاز به گزینشِ امام جماعتی جامع و جامعه نگر دارد. باید مردم را از طریق آداب و اخلاق و نظافت و نشاط به نماز و مسجد ترغیب و تشویق کرد. باید نظم و هماهنگی در صفوف جماعت و تبعیت از امام جماعت مراعات شود و به هر حال مدیریتی کامل را می‌طلبد تا به بهترین نحو پیاده شود. #تفسیر_نماز ✍محسن قرائتی https://eitaa.com/zandahlm1357

۱۱- عبادت، داروخانه شبانه روزی تفسیر نماز » عبادت، داروخانه شبانه روزی هر کس در هر لحظه و در هر شرایطی بدون هیچ وقت قبلی و واسطه ای می‌تواند با خدا ارتباط برقرار کند. هر چند اوقاتی مخصوص از قبیل هنگام سحر، غروب جمعه، پس از خطبه‌های نماز جمعه، هنگام نزول باران و یا شب قدر، دعا و عبادت حال دیگری دارد، اما دعا و نیایش اختصاصی به این اوقات ندارد. عبادت در هر حال داروی غفلت و نسیان و عصیان است. «أَقِمِ الصَّلوةَ لِذِکرِی» [۱] مایه آرامش و اطمینان خاطر و زدونِ اضطراب‌ها و دل نگرانی هاست. «اَلا بِذکرِاللّهِ تَطمَئنُّ القُلُوب» [۲] ---------- [۱]: ۱۹) سوره طه، آیه ۱۴. [۲]: ۲۰) سوره رعد، آیه ۲۸. #تفسیر_نماز ✍محسن قرائتی https://eitaa.com/zandahlm1357