🔸لزوم پاک‌سازی جایگاه‌های علمی از سارقان! ✍️ احمدحسین شریفی ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 🔹شایعه شیوع «انتحال» و «سرقت علمی»، حتی متهم شدن برخی از اساتید به انتحال، از سوی برخی دیگر از همکاران خودشان، موجب تنزل جایگاه دانشگاه‌ها و برخی دیگر از مراکز علمی در انظار عمومی شده است. 🔹مع الاسف، عده‌ای از استادنمایان نیز غفلت یا تغافل مدیران و استادان و پژوهشگران وارسته را بهانه‌ای برای سرقت بیشتر و هنرمندانه‌تر! کرده‌اند. 🔹یکی از راه‌های نجات از این وضعیت و پاک کردن محیط‌های علمی کشور از سارقان یقه‌سفید و ... این است که کمیته‌های اخلاق پژوهش در دانشگاه‌ها و سایر مراکز علمی کشور به طور جدی فعال شوند و ضمن دفاع از حیثیت علمی اساتید فرهیخته و پژوهشگر، سارقان علمی را که ناجوانمردانه با انتحال کارهای دیگران خود را بالا کشیده یا می‌کشند، در هر سطح و جایگاهی که باشند، به زیر کشیده و از محیط‌های علمی طرد کنند. #پژوهش #دانشگاه 🆔https://eitaa.com/ahmadhoseinsharifi 🌹

🟢انتحالِ «نام»، از عجیب‌ترین انواع «انتحال علمی» 🖊احمدحسین شریفی ـــــــــــــــــــــــــ 🔻بخوانید این نوشته محمدابراهیم باستانی پاریزی را درباره انتحال عجیب ذبیح‌الله منصوری!: «پروفسور #هانری_کربن، چند ماه از سال را به ويژه در زمستان، به تهران می‌آمد و در انجمن حکمت و فلسفه چند سخنرانی و کلاس درس داشت. و گاهی نيز برای ديدار با علامة طباطبائی به قم مسافرت می‌کرد. يک سال درباره ملاصدرا يک سخنرانی ايراد کرد که توسط دکتر سيدحسين نصر به فارسی ترجمه شد و در مجله دانشکدة ادبيات دانشگاه تهران، به چاپ رسيد. چند وقت بعد ذبيح‌الله منصوری، در مجلة خواندنی‌ها به ترجمة سلسله‌ مقالاتی از هانری کربن در باب احوالات و انديشه‌های ملاصدرا پرداخت. وقتي هانری کربن به ايران آمد «بعض دوستان به او گفته بودند که کتاب تازه شما را در باب ملاصدرا خوانده‌ايم. او تعجب کرده بود که چنين کتابی ندارد. و وقتی فصولی و جمله‌هايی از آن را برايش خوانده بودند بسيار متعجب شده بود. يک روز، مرحوم دکتر عيسی سپهبدی که اغلب مترجم سخنرانی‌های کربن بود، در زير زمين دانشکدة ادبيات به اطاق مجله پيش من آمد و گفت: آقای کربن ميل دارند با اين آقای ذبيح الله منصوری ملاقاتی داشته باشند، چون من خبر دارم که شما با ايشان آشنايی داريد آيا ممکن است وسيلة اين ملاقات را فراهم کنيد. من شستم خبر دار شد و گفتم: چشم با او صحبت خواهم کرد. روز بعد رفتم به خواندنيها پيش آقای منصوری، و گفتم: آقای کربن در ايران هستند و دلشان می‌خواهد با شما ملاقات کنند. منصوری با کمال تعجب و اندک نگرانی که از چهره‌اش خواندم، رو به من کرد و گفت: عجب، مگر آقای کربن حيات دارند؟ گفتم: بلی، مگر شما نمی‌دانستيد؟ گفت: حالا که ايشان زنده‌اند، کاش می‌شد به آقای کربن مي‌گفتيد که ذبيح الله منصوری مرده است! ... البته ملاقات هم صورت نگرفت و بعدها فهميدم که منبع اصلی کار منصوری، همان مقالة مجلة خودمان و سخنرانی کربن بوده است، بقيه همه شاخ و برگهای مترجم و آنقدر مفصل که خود کربن آن را نمی‌توانست تشخيص دهد.» ( هزارستان، محمدابراهيم باستاني پاريزي، تهران: به‌نگار، 1370، صص333-335. (پاورقي) گفتني است که آقاي باستاني در آن ايام مدير داخلي مجلة دانشکدة ادبيات دانشگاه تهران بوده است.) #پژوهش 🆔https://eitaa.com/ahmadhoseinsharifi 🌹

🟢سرقت علمی: بیماری مزمنی که باید درمان شود 🖊احمدحسین شریفی ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ سرقت‌علمی از «بیماری‌های مزمن» و «زخم‌های کهنه‌ای» است که قرن‌هاست در عالم اسلام مطرح بوده است؛ اما مع‌الأسف تاکنون یک ساختار قانونی‌ بازدارنده و عبرت‌آموز برای درمان آن تدبیر نشده است! به همین دلیل همواره در حال شیوع بوده و اکنون به حدی رسیده است که ممکن است حیثیت و آبروی مراکز علمی ما را تحت‌الشعاع قرار دهد. به همین دلیل تا دیر نشده است لازم است با «وضع قوانین عبرت‌آموز» و «تدبیر ساختارهایی محققانه» و «تشکیل کمیته‌های بیماری‌یاب» و «تاسیس ساختارهای بازدارنده»، نه تنها مبتلایان به این ویروس شناسایی شده و در قرنطینه قرار داده شوند؛ بلکه اخطارهای لازم به دیگران هم داده شود که مبادا از روی غفلت یا هوای نفس مبتلای به این بیماری شوند. از نمونه‌های تاریخی این بیماری، داستانی است که ابوالقاسم #هجویری (م۴۶۵ق) در ابتدای کتاب ارزشمند کشف المحجوب خود می‌گوید: «آنچ بابتداء كتاب نام خود اثبات كردم مراد ازين دو چيز بود يکي نصيب خاص و ديگر نصيب عام آنچ نصيب عام بود آنست کي چون جهلة اين علم كتابي نو ببينند كي نام مصنف آن به چند جاي بر آن مثبِت نباشد، نسبت آن كتاب به خود كنند و مقصود مصنف از آن برنيايد كي مراد از جمع و تأليف و تصنيف كردن بجز آن نباشد كي نام مصنف بدان كتاب زنده باشد و خوانندگان و متعلمان وي را دعاي خير گويند كي مرا اين حادثه افتاد به دو بار يكي آنك ديوان شعرم كسي بخواست و باز گرفت و اصل نسخه جز آن نبود آن جمله را بگردانيد و نام من از سر آن بيفكند و رنج من ضايع كرد –تاب الله عليه- و ديگر كتابي كردم هم اندر طريقت تصوف نام آن «منهاج الدين» يكي از مدعيان ركيكه كه كراي گفتار او نكند، نام من از سر آن پاك كرد و به نزديك عوام چنان نمود كه وي كرده است هر چند خواص بر آن قول بر وي خنديدندي تا خداوند تعالي بي بركتيِ آن بدو در رسانيد و نامش از ديوان طلاب در گاه خود پاك گردانيد اما آنچه نصيب خاص بود آنست که چون کتابي بينند و دانند که مؤلف آن بدان فن و علم عالم بوده است و محقق، رعايت حقوق آن بهتر کنند و بر خواندن آن و ياد کردن آن بجدتر باشند و مراد خواننده و صاحب کتاب از آن بهتر بر آيد.» #پژوهش #دانشگاه 🆔https://eitaa.com/ahmadhoseinsharifi 🌹

🟢ضرورت بازنگری آیین‌نامه ارتقاء 🖊احمدحسین شریفی ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ رهبر حکیم و فرزانه انقلاب اسلامی در دیدار جمعی از نخبگان کشور در تاریخ ۲۵ مهر ۱۴۰۲ فرمودند: «مقاله‌نویسی و انتشار تحقیقات و مقالات اِسنادی معتبر در مجلات و مراکز علمی دنیا و شرکت در مسابقه علمی جهان کار خوبی است که حتماً باید انجام بگیرد؛ اما منوط کردن ارتقاء اعضای هیئت علمی به این موضوع، منطقی نیست. البته مقالات علمی خوب، مایه ارتقاء شهرت و اعتبار علمی کشور است که دستگاه‌های مدیریت علمی کشور باید برای این ارتقاء، راه‌های مناسبی پیدا کنند تا رتبه علمی کشور در رتبه‌بندی‌های جهانی تنزّل پیدا نکند. ...بهداشت و سلامت، مسکن، امنیت، تغذیه، خانواده، محیط زیست، اصلاح ساختارهای حکومتی و ارتباطات بین‌المللی از جمله مسائل کشور است که باید مقالات و پژوهش‌های علمی قوی دارای راه‌حل برای آنها تولید شود و در این زمینه نباید به کارهای روزنامه‌ای و یادداشت‌های باصطلاح ژورنالیستی اکتفا شود.» https://farsi.khamenei.ir/news-content?id=54127 🔶امید است که بازنگری آیین‌نامه ارتقاء در وزارت عتف هر چه سریع‌تر به نتیجه برسد. آنگونه که در پیش‌نویس آیین‌نامه جدید مشاهده می‌شود، این خواسته متعالی و پیشبرنده رهبر معظم انقلاب تا اندازه‌ای تأمین شده است. در بازنگری جدید نگاهی جامع به ارتقاء لحاظ شده است: نقش فرهنگی هیئت علمی، نقش آموزشی، نظم و انضباط اداری، فعالیت‌ پژوهشی و فعالیت‌های فناوری و اختراع و اکتشاف و ارتباط با جامعه و صنعت و تلاش در جهت حل مسائل کشور و ... همگی سهم و جایگاه خود را در آیین‌نامه ارتقاء پیدا کرده‌اند. 🔻تذکر این نکته هم لازم است که پاره‌ای از افراد (حتی بعضاً خارج از محیط علمی و دانشگاهی) که نه اهل مقاله‌اند و نه اهل اختراع و ارتباط با صنعت و نه اهل تدریس‌های موفق، یک جمله‌ی میانی از سخنان رهبر فرزانه انقلاب را گرفته و صدر و ذیل آن را انداخته و می‌کوشند ماهی مراد خویش را صید کنند! که قطعاً‌ تناسبی با خواسته و مطالبه رهبر انقلاب ندارد. #پژوهش #مقاله #دانشگاه 🆔https://eitaa.com/ahmadhoseinsharifi 🌹

🟢فرمان «جهاد علمی و پژوهشی»؛ فرمانی که سعادت دنیا و آخرت ما در گرو عمل به آن است 🖊احمدحسین شریفی ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ بیانیه گام دوم انقلاب از مهم‌ترین، راهبردی‌ترین و جهت‌بخش‌ترین بیانیه‌هایی بوده است که رهبر حکیم و فرزانه انقلاب اسلامی در طول ۳۵ سال اخیر صادر کرده‌اند. این بیانیه نقشه راه چهل سال دوم انقلاب اسلامی است. همواره باید مورد توجه آحاد ملت، جوانان و به ویژه تصمیم‌سازان و تصمیم‌گیران کشور باشد. نخستین توصیه راهبردی رهبر انقلاب در این بیانیه، ناظر به «علم و پژوهش» است. که ابزار عزت و قدرت و اقتدار یک کشور است. در سایه توصیه‌ها و پیگیری‌های رهبر فرزانه انقلاب، در نیمه دوم گام اول انقلاب، جهشی معجزه‌گون در عرصه دانش و پژوهش را شاهد بودیم. سرعت شتاب رشد علمی کشور یازده برابر متوسط شتاب رشد علمی جهان بود. با اینکه یک درصد جمعیت جهان را داریم، نزدیک به دو درصد تولید علم جهان را داشته‌ایم و به رتبه شانزدهم در میان دویست کشور جهان دست یازیده‌ایم. و در برخی از حوزه‌های علمی، مرزهای دانش را درنوردیده‌ و به یکی از مرزداران و مرزبانان دانش تبدیل شدیم. در عین حال، رهبر حکیم انقلاب در بیانیه گام دوم می‌فرماید: «این راه طی‌شده، با همه‌ی اهمّیّتش فقط یک آغاز بوده است و نه بیشتر. ما هنوز از قلّه‌های دانش جهان بسیار عقبیم؛ باید به قلّه‌ها دست یابیم. باید از مرزهای کنونی دانش در مهم‌ترین رشته‌ها عبور کنیم. ما از این مرحله هنوز بسیار عقبیم؛ ... ما اکنون حرکت را ‌آغاز کرده و با شتاب پیش می‌رویم ولی این شتاب باید سال‌ها با شدّت بالا ادامه یابد تا آن عقب‌افتادگی جبران شود.» رهبر انقلاب به منظور بسیج همه امکانات و ظرفیت‌های کشور در خدمت دانش و پژوهش، ضمن اشاره به جایگاه و وظیفه دانشگاه‌ها و مراکز پژوهشی کشور در جهش علمی، خطاب به جوانان می‌فرماید: «مطالبه‌ی عمومی من از شما جوانان آن است که این راه را با احساس مسئولیت بیشتر و همچون یک جهاد در پیش گیرید. سنگ بنای یک انقلاب علمی در کشور گذاشته شده و این انقلاب، شهیدانی از قبیل شهدای هسته‌ای نیز داده است. به‌پاخیزید و دشمن بدخواه و کینه‌توز را که از جهاد علمی شما بشدّت بیمناک است ناکام سازید.» #پژوهش #جهاد #بیانیه_گام_دوم #دانشگاه 🆔https://eitaa.com/ahmadhoseinsharifi 🌹

🟢هوش‌مصنوعی و اخلاق پژوهش 🖊احمدحسین شریفی ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ یکی از چالش‌های بزرگ هوش مصنوعی (Artificial intelligent) در عرصه پژوهش، تولید ابزارها و نرم‌افزارهای بسیار پیشرفته و هوشمندی است که با سرعتی باورنکردنی، بعضاً با دریافت موضوع، به «تولید مقاله» می‌پردازند. «چکیده مقاله» را به صورتی نسبتاً دقیق تدوین می‌کنند. «منابع» و مستندات را دسته‌بندی و تنظیم می‌کنند. «محاسبات پیچیده» را انجام می‌دهند و فرمول‌هایی را تولید و طراحی می‌کنند. این ابزارها نیز مثل ذهن آدمی، به هر میزان که از آنها استفاده می‌شود، به همان میزان دایره آگاهی و دقت و فهم آنها نیز افزوده می‌شود! برخی از مراکز معتبر و مهم پژوهشی تدوین مقاله، با «مشارکت» هوش مصنوعی را به رسمیت شناخته‌اند. اما بسیاری از مراکز پژوهشی معتبر بهره‌گیری از هوش‌ مصنوعی در تولید مقاله یا بخشی از مقاله یا انجام محاسبات را از مصادیق «انتحال» و «بی‌اخلاقی پژوهشی» به شمار آورده و نشریات یا نویسندگانی که دست به چنین کاری زده باشند را در «فهرست سیاه» قرار می‌دهند. در کشور ما نیز هم‌اکنون، افرادی با استفاده از این فضا، دائماً دوره‌های گران‌قیمتی با عنوان آموزش راه‌های استفاده از هوش مصنوعی در تولید مقاله و امثال آن، برای دانشجویان و بعضاً‌ استادانی برگزار می‌کنند که به داشتن مقالاتی در رزومه خود نیازمندند! امید است تا دیر نشده است، شورای عالی انقلاب فرهنگی یا سایر مراکز مربوط، تدابیر لازم و قوانین مورد نیاز در این حوزه را تدارک و تدوین نمایند. #پژوهش #هوش_مصنوعی 🆔https://eitaa.com/ahmadhoseinsharifi 🌹

🟢پژوهش‌ و مرجعیت زبان فارسی 🖊احمدحسین شریفی یکی از مطالبات بیست ساله رهبر معظم انقلاب اسلامی از مراکز علمی کشور (دانشگاه‌ها، پژوهشگا‌ه‌ها و حوزه‌های علمیه) این بوده است که «باید به آن جا برسیم که اگر در اکناف عالم یک پژوهشگر، یک دانشمند، بخواهد به فلان نظریه‌ی علمی یا نظریه‌ی فلسفی دست پیدا کند، ناچار باشد زبان فارسی را یاد بگیرد.» (۱۴/۰۲/۱۳۸۴) تحقق این خواسته حکیمانه، نیازمند «زمینه‌سازی‌های سخت‌افزاری» از یک طرف و «اصلاحات نرم‌افزاری» و «تحولات بینشی و گرایشی» در کنشگران عرصه علم و پژوهش از طرف دیگر است. در حوزه زمینه‌سازی‌های سخت‌افزاری در چند سال اخیر اقداماتی از سوی وزارت علوم در مسیر تحقق این آرمان انجام گرفته است؛ اما تا رسیدن به مقصود راهی بس پرپیچ و خم و سنگلاخی در پیش داریم. در عین حال، سوگمندانه باید گفت که در زمینه نرم‌افزاری و تحولات بینشی و گرایشی در کنشگران عرصه پژوهش و باورمندسازی پژوهشگران و استادان به شدنی بودن این مسأله و اهمیت و ضرورت اقدام در جهت تحقق آن کار چندانی صورت نگرفته است. بلکه باید گفت در برخی از مراکز پژوهشی مثل اغلب مراکز حوزوی (علیرغم توانایی بالای پژوهشی و علمی خود) هیچ فعالیت روشن و برنامه‌ی‌ قابل‌ اجرایی برای تحقق این خواسته حضرت ولایت مشاهده نمی‌شود. #حوزه_علمیه #پژوهش 🆔https://eitaa.com/ahmadhoseinsharifi 🌹

🟢«پشت‌کار پژوهشی» از صاحب ‌جواهر تا زیگموند فروید 🖊احمدحسین شریفی ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 🔸با مطالعه در زندگی صاحب‌نظران و پژوهشگران برجسته و تاریخ‌ساز متوجه می‌شویم که اغلب آنان کسانی بودند که زندگی خود را وقف تحقیق و پژوهش و حل مسأله کرده بودند. 🔻في‌المثل، #صاحب_جواهر، يعني شيخ محمدحسن نجفي، (1200-1266ق) از بزرگترين فقهيان شيعه که تحولي عظيم در فقه شيعه ايجاد کرد، قريب به سي و دو سال، از سن 25 سالگي تا اواخر عمر پربرکت خود، به صورت شبانه‌روزي و بي‌وقفه فعاليت علمي کرد. تا جايي که حتي بر بالين جنازة فرزند خود، عليرغم داغ سنگيني که از مرگ پسر خود بر سينه داشت، دست از نوشتن نکشيد. 🔻زيگموند #فرويد، صرف‌نظر از صحت و سقم نظرياتش، عليرغم آنکه در خانواده‌اي شلوغ بود (هشت فرزند در خانواده آنان وجود داشت) از همان زمان کودکي، اتاقي کوچک براي مطالعه داشت که بيشتر اوقات خود را در آن به مطالعه مي‌پرداخت. او حتي بعضاً غذاي خود را در آن اتاق صرف مي‌کرد تا فرصتي را براي مطالعه از دست ندهد. او افزون بر آلماني و عبري، به لاتين، يوناني، فرانسوي و انگليسي نيز مسلط بود. و عليرغم آنکه در بزرگسالي به دردهاي فراواني مبتلا بود، و در 16 سال پاياني عمرش 33 بار به دليل سرطان دهان تحت عمل جراحي قرار گرفته بود و حتي بخش‌هايي از سقف دهان و آروارة بالايي او برداشته شده بود، و در بيشتر اوقات دردي مداوم همراه او بود، اما هرگز از تحقيق و تلاش علمي دست نکشيد. #پژوهش 🆔https://eitaa.com/ahmadhoseinsharifi 🌹

🟢«سخت‌کوشی» و «نوآوری» 🖊احمدحسین شریفی ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ از مهم‌ترین ویژگی‌های شخصیتی پژوهشگران برتر و نظریه‌پردازان، «سخت‌کوشی و پرکاری» است. پژوهشگران برتر کسانی‌اند که در کار خود هرگز احساس خستگی و ملالت نمی‌کنند. خود را ذوب در تحقیق و پژوهش می‌کنند. زندگی خود را به گونه‌ای سامان می‌دهند که حتی‌الامکان امور مزاحم با تحصیل و تحقیق را کنار بگذارند. همّ و غم خود را مصروف فهم حقیقت و انتشار آن می‌کنند. فی المثل، ريموند کَتِل (1905- )، روان‌شناس مشهور انگليسي و سازنده تست شخصیت معروف به «تست کتل»، تا ديروقت مشغول پژوهش و تحقيق در محل کار خود بود. او «از سال 1945 تا زمان حيات خود به طور مداوم کار کرد. اغلب اوقات خود را در آزمایشگاه به سرمی‌برد. هيچ‌گاه به مرخصي نرفت! بيش از 400 مقاله و 35 کتاب منتشر کرد.» او چنان غرق در کارهاي آموزشی و پژوهشي خود بود که به شوخي مي‌گفت «به آساني مي‌تواند شب‌ها اتومبيل خود را پيدا کند، زيرا معمولاً آخرين اتومبيل باقي مانده در محوطة پارکينگ بود.» #کتل #پژوهش 🆔https://eitaa.com/ahmadhoseinsharifi 🌹

🟢از «مسأله‌محوری» تا «مسأله‌گزینی» 🖊احمدحسین شریفی ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ هر پژوهشی علی‌القاعده واکنشی علمی در برابر مسأله‌ای است. به تعبیر دیگر، «مسأله‌محوری»، از ذاتیات هر نوع پژوهشی است. اما آنچه که مهم است، «مسأله‌گزینی» است. آنچه که ارزش و اعتبار پژوهش را مشخص می‌کند، نوع مسأله‌ای است که دنبال می‌شود: هر کجا مشکل، جواب آن جا رود هر کجا کشتی‌ است، آب آنجا رود اینکه آیا آن مسأله از «مسائل واقعی» است یا مسأله‌ای توهمی و خیالی است؟ و اینکه آیا حل آن نیازی از نیازهای فردی و اجتماعی و تمدنی را تأمین می‌کند یا صرفاً یک نیاز و دغدغه کاملاً شخصی است؟ حقیقت آن است که خود مسأله‌گزینی هم نیازمند پژوهش است. نیازمند دانش گسترده است: هم سؤال از علم خيزد هم جواب همچنان که خار و گُل از خاک و آب «درگیر شدنِ متخصصان و حتی دانشجویان علوم انسانی با مسائل و چالش‌های کشور»، از مهم‌ترین شرایط احساس نیاز به تحول در #علوم_انسانی و علوم طبیعی است. #پژوهش 🆔https://eitaa.com/ahmadhoseinsharifi 🌹

🟢ضعف مفرط و وضعیت ناخوشایند ما در علوم انسانی 🖊احمدحسین شریفی 🔶اطلاعاتی که در اسلایدهای بالا می‌بینید جدیدترین اطلاعات منتشر شده از سوی پایگاه استنادی ISC درباره دانشمندان پراستناد کشور در رشته‌های علوم انسانی و رتبه‌بندی دانشگاه‌ها و مراکز آموزشی و پژوهشی‌ است که بیشتر تعداد دانشمند پر استناد را در علوم انسانی دارند. علیرغم رشد خوبی که در سال جاری شاهد آن هستیم، اما وضعیتی بسیار نگران کننده را نمایش می‌دهد!علیرغم فراوانی اعضای هیئت علمی رشته‌های علوم انسانی در کشور ما؛ و علیرغم کثرت دانشجویان رشته‌های علوم انسانی در کشور؛ و علیرغم تکثر زیاد رشته‌ها و دانشکده‌ها و پژوهشکده‌های علوم انسانی در کشور، مع الاسف جایگاه علمی کشور ما در بخش علوم انسانی، جایگاهی بسیار بد و تا حدودی خجالت‌آور است. ◾️رتبه علمی کشور ما در پایگاه‌ها استنادی اسکوپوس ۱۵ و در پایگاه استنادی WOS رتبه ۱۷ است. اما در علوم انسانی رتبه بسیار نامطلوبی را در دنیا داریم! توضیح آنکه: در سطح جهان ۲ درصد از تولیدات علمی متعلق به حوزه «علوم انسانی و هنر» است در حالی که در کشور این سهم ۰.۵۸ است و تقریبا یک چهارم روند جهانی است. در حوزه «علوم اجتماعی» سهم جهان ۱۴.۱۳ درصد است و وضعیت کشور در این زمینه با ۷.۳۳ درصد، نصف روند جهانی است. این در حالی است که بدون تردید یکی از مزیت‌های نسبی ما در حوزه‌های مختلف دانشی، علوم انسانی و اسلامی است! 🔻توجه: این مطلب، صرف‌نظر از همه نقدهایی است که بر مبانی و متد و منابع و مقاصد علوم انسانی رایج دارم. #پژوهش #دانشگاه #علوم_انسانی 🆔https://eitaa.com/ahmadhoseinsharifi 🌹

🟢بیدار باش به مراکز آموزشی و پژوهشی قم! 🔶جایگاه نامطلوب علوم انسانی در مراکز آموزش عالی استان قم 🖊احمدحسین شریفی ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ حدود ۷۱ درصد از دانشجویان و به همین نسبت اعضای محترم هیئت علمی دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی شهر قم، دانشجویان و اساتید علوم انسانی‌اند. و ۲۹ درصد مربوط به رشته‌های غیرعلوم انسانی. این آمار حدود ۲۰ درصد بیش از میانگین کشوری است. هر چند برخی از صاحب‌نظران این وضعیت را نامتعادل و نامتناسب می‌دانند، اما به اعتقاد این بنده، این یک فرصت و ظرفیت بزرگ برای تحول‌آفرینی در علوم انسانی و ایجاد مرجعیت علمی برای شهر مقدس قم در حوزه علوم انسانی است و مسؤولان آموزشی استان و مدیران ارشد آموزش عالی کشور باید از این فرصت برای تحول در علوم انسانی استفاده بهینه کنند. در عین حال، حتی اگر این نسبت نبود، باز هم انتظار از مراکز آموزش عالی موجود در شهر مقدس قم انتظاری فراتر از سایر شهرها و استان‌های کشور بود. زیرا مراکز آموزش عالی موجود در قم، به معدن و منبع ذخّار فقه و فلسفه و تفسیر و سایر معارف اسلامی در حوزه‌های علمیه متصل‌اند. حتی بسیاری از اعضای هیئت علمی دانشگاه‌های قم، افزون بر مطالعات و مدارک دانشگاهی، دارای سطوح عالی مطالعات اسلامی و مدارک حوزه‌ای هم هستند. به همین دلیل، انتظار از قم این بوده و هست که به عنوان قطب علوم انسانی اسلامی نه تنها در کشور و بلکه در جهان معرفی شود. مع الاسف، تا رسیدن به این هدف، بسیار فاصله‌ داریم. نگاهی به آخرین آماری که در آذر ماه ۱۴۰۲ توسط مرکز ISC (پایگاه استنادی علوم جهان اسلام) عرضه شده است، نشان می‌دهد که در همه استان قم فقط دو دانشمند پراستناد در حوزه علوم انسانی داشته‌ایم! (یکی در دانشگاه قم و دیگری در دانشگاه آزاد اسلامی قم) این در حالی است که فقط در برخی از دانشگاه‌های استان‌های دیگر که به هیچ وجه از فرصت‌ها و ظرفیت‌های موجود در قم نیز برخوردار نیستند، آمار دانشمندان پراستنادشان در حوزه علوم انسانی چندین و چند برابر قم است. فی المثل، دانشگاه تهران ۵۱ نفر؛ دانشگاه تربیت مدرس ۴۲ نفر؛ دانشگاه علامه طباطبايی ۳۹ نفر؛ دانشگاه اصفهان ۳۴ نفر؛ دانشگاه فردوسی مشهد ۲۲ نفر؛ دانشگاه شهید بهشتی ۲۲ نفر؛ دانشگاه شیراز ۱۳ نفر؛ دانشگاه‌های تبریز، خوارزمی و محقق اردبیلی هر کدام ۱۱ نفر؛ دانشگاه‌های بوعلی، شهید چمران و مازندران هر کدام ۹ نفر؛ دانشگاه ارومیه ۷ نفر. 🔻امیدوارم مشاهده این آمار و نسبت‌ها تلنگری برای دانشکده‌ها، گروه‌ها، اعضای هیئت علمی و پژوهشگاه‌ها و پژوهشکده‌های علوم انسانی فعال در شهر مقدس قم باشد. باید همت و حمیت را بالاتر و والاتر کرد؛ و همگی تلاش کنیم تا کمّاً‌ (از نظر تعداد دانشمندان پر استناد) و کیفاً (از نظر تحول در علوم انسانی و ارائه نگاه‌ها و رویکردهای اسلامی به علوم انسانی) به جایگاه شایسته و مورد انتظار از قم، برسیم. #پژوهش #دانشگاه 🆔https://eitaa.com/ahmadhoseinsharifi 🌹

🟢از پژوهش‌های تقاضامحور تا پژوهش‌های نیازمحور 🖊احمدحسین شریفی ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 🔸این روزها فراوان از لزوم «تقاضامحور بودن پژوهش‌ها» سخن گفته می‌شود. به گونه‌ای که «تقاضامحوری» و «خودگردانی» از سوی وزارت عتف، به عنوان دو شرط لازم برای اجازه تأسیس هر نوع پژوهشکده‌ای (حتی در زمینه فلسفه و علوم پایه) در مراکز آموزش عالی کشور شمرده می‌شوند.حتی وزارت عتف در یک کار بزرگ و ارزشمند و بی‌سابقه، سامانه‌ای باعنوان «نظام ایده‌ها و نیازها» (=نان) طراحی و راه‌اندازی کرده است. و مشوق‌های خوبی برای ارتباط عملی و واقعی پژوهشگران با این سامانه هم تعریف کرده است. و موسسه استنادی و پایش علوم و فناوری جهان اسلام (ISC) نیز سهم قابل توجهی از رتبه‌بندی مراکز آموزش عالی را به داشتن چنین پژوهش‌هایی اختصاص داده‌ است. 🔹اصل این اهتمام، امری ارزشمند و قابل تحسین است. و نقشی جدی در تبدیل علم به فناوری و ارتباط دانشگاه با جامعه و صنعت و در نهایت تجاری‌سازی تحقیق و پژوهش دارد. 🔻در عین حال، معتقدم این نگاه اگر به درستی مدیریت نشود می‌تواند آسیب‌هایی جدی و «سخت‌ْجبران» بر پیکره پژوهش کشور وارد کند. توضیح آنکه: میان تقاضامحور بودن پژوهش و نیازمحور بودن آن تفاوت است؛ «تقاضامحوری»، هر چند بسیار مهم است اما این پیامد نامطلوب را هم دارد که پژوهشگران را تابع بازار و صنعت و جامعه می‌کند و استقلال فکری و خلاقیت ذاتی آنان را می‌ستاند. موجب انفعال پژوهشگر و موسسات پژوهشی می‌شود؛ اما «نیازمحوری» اگر معنای وسیع و گسترده «نیاز» مراد باشد، می‌تواند مدافع خلاقیت و پیشبرنده جامعه پژوهشی باشد. توضیح آنکه نیازها دو دسته‌اند: نیازهایی که خود نیازمندان (جامعه و صنعت) به آنها توجه دارند و به همین دلیل تقاضای تأمین آنها را دارند (که این نوع از نیازمحوری داخل در همان تقاضامحوری است)؛ و نیازهایی که هر چند واقعی‌اند اما خودِ نیازمندان به آنها توجه ندارند؛ و به همین دلیل تقاضایی نسبت به رفع آنها هم ندارند. پژوهشگران به دلیل نخبگی‌ ویژه‌ای که دارند، ممکن است تشخیص دهند که جامعه نیازمندی‌هایی دارد که خودش از آنها آگاهی ندارد به همین دلیل تقاضایی هم نسبت به آنها ندارد و به همین دلیل حاضر نیست که برای آنها هزینه کند. اگر مسؤولان و مدیران کلان جامعه نیز بخواهند آموزش و پژوهش کشور را بر مدار خواسته‌ها و تقاضاهای بالفعل صنعت و جامعه سامان دهند، نه تنها موجب انفعال نظام آموزش و پژوهش خواهند شد، بلکه موجب می‌شوند که تدبیری عالمانه و دوراندیشانه برای تأمین نیازهای واقعی اما ناخواسته صنعت و جامعه اندیشیده نشود. «خواسته‌ها و تقاضاها» را همگان درک می‌کنند؛ و برای فهم خواسته‌ها نیازی به پژوهش نداریم! اما فهم «نیازها» چنین نیست؛ درک پاره‌ای از نیازها کار عامه مردمان نیست. فقط از عهده نخبگان و محققان برمی‌آید. و حتی فهم و کشف پاره‌ای از نیازها توسط نخبگان و پژوهشگران نیز خود نیازمند پژوهش است. #پژوهش #دانشگاه 🆔https://eitaa.com/ahmadhoseinsharifi 🌹

🟢از «پژوهش‌های پیش‌رو» تا «پژوهش‌های پیرو» 🖊احمدحسین شریفی ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 🔸«پژوهش‌های پیش‌رو» به پژوهش‌هایی گفته می‌شود که راهی جدید بر روی بشر می‌گشایند؛ راه‌ها و مسیرهای جدیدی برای تأمین نیازها شناسایی می‌کنند؛ بلکه نیازهای جدیدی را کشف می‌کنند! یعنی نیازهایی که بوده‌اند اما دیگران از آنها مطلع نبوده‌اند و به همین دلیل مطالبه و تقاضایی نسبت به آنها هم نداشته‌اند. و بالتبع کسی حاضر نبوده است که برای چنین پژوهشی هزینه کند! «تقاضامحور» کردن همه پژوهش‌ها بدان معناست که چنین پژوهش‌هایی بی‌حامی و بدون پشتیبان باقی بمانند و در نتیجه نوآوری و خلاقیت در کشف راه‌ها و نیازهای جدید کم‌رمق و کم‌رونق شود. «پژوهش‌های پیرو»، یعنی پژوهش‌هایی که برای حل مشکلات و گره‌های موجود و شناخته شده انجام می‌گیرند. یا پژوهش‌هایی که به هدف تعریض، تسطیح یا تزیین راه‌های کشف شده و پیموده شده‌ی پیشین صورت می‌گیرند. 🔻یک جامعه دانش‌بنیان و تعالی‌جو، به هر دو نوع پژوهش نیازمند است. البته پژوهشگران پیرو همواره پرتعدادتر از پژوهشگران پیش‌رو بوده و هستند. اما پیشرفت و تعالی جوامع مرهون پژوهشگران پیش‌ر‌و است. در عین حال، پژوهش‌های پیش‌رو افزون بر «استعداد و توانایی‌های علمی و روشی»، «صرف هزینه‌های مادی فراوان»، «نیازمند بردباری، صبوری و حتی مجاهدت و ایثار»ند؛ که در دنیای «کمیت‌زده» و «عددسازی شده» کنونی به سختی می‌توان چنین پژوهشگرانی را یافت. #پژوهش @Ahmadhoseinsharifi 🌹

🟢علم نافع، علم مولد و جامعه دانش‌بنیان 🖊احمدحسین شریفی ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 🔸در روایات و ادعیه اسلامی تأکید ویژه‌ای بر «علم نافع» شده است. #امیرمؤمنان خطاب به فرزندشان امام حسن علیهما السلام می‌فرمایند: وَ اعْلَمْ أَنَّهُ لَا خَيْرَ فِي عِلْمٍ لَا يَنْفَعُ؛ در دانشی که سود ندارد، خیری نیست. مسأله علم نافع در نظام ارزشی اسلام تا آنجا اهمیت دارد که از دعاهای همیشگی #پیامبر_اکرم(ص) در تعقیبات نماز این بود که: اللَّهُمَّ إِنِّي أَعُوذُ بِكَ مِنْ عِلْمٍ لَا يَنْفَع‏؛ پروردگارا از علمی که سود نداشته باشد به تو پناه می‌برم» 🔻از اینجا دانسته می‌شود که هر دانشی لزوماً «خوب» نیست؛ علم ذاتاً ارزشمند نیست؛ علمی که برای فرد یا جامعه اسلامی ضرر داشته باشد و یا حتی نفعی در پی نداشته باشد، در نظام ارزشی اسلامی، «فاقد ارزش» و حتی ممکن است «ضدارزش» باشد. 🔹علم نافع، یعنی علمی که برای فرد یا جامعه اسلامی سودمند باشد. علمی که جامعه را عالم‌تر و آگاه‌تر کند؛ علمی است که صرفاً در ذهن و ضمیر عالم باقی نماند یا در لابلای کتاب‌ها و کتابخانه‌ها دفن نشود. توضیح آنکه یک علم ممکن است برای فردی خاص، نافع باشد، اما زمانی می‌تواند برای جامعه نافع باشد که سطح دانش و هنر و صنعت مردم را هم بالاتر بیاورد؛ یعنی علمی در خدمت شکل‌دهی به یک «جامعه دانش‌بنیان» باشد. 🔸به تعبیر دیگر، ممکن است تک‌تک آحاد مردم، عالم و دانشمند باشند، اما «جامعه»، جامعه‌ای «دانشمند و دانش‌بنیان» نباشد. و این در جایی است که دانش‌های افراد دانش‌هایی مولد نباشد، میزان دانش جامعه زمانی بالاتر می‌رود که دانش تک‌تک دانشمندان به درستی در میان سایر افراد جامعه توزیع شده باشد و این جز با کاربست دانش در جامعه و صنعت ناشدنی است. «کاربست دانش» موجب می‌شود دانشی که علی‌القاعده در اختیار تعداد قلیلی از افراد است، در اختیار جمع کثیری قرار گیرد. کاربرد دانش موجب می‌شود «جامعه‌» دانشمندتر و عالم‌تر شود. 🔻اما باید توجه داشت که دانش وقتی در محصول، نمایان می‌شود که افرادی باشند که توانایی کاربردی‌سازی آن را داشته باشند. 🔹براساس پایگاه استنادی WOS رتبه علمی ایران در سال ۲۰۲۱، ۱۷ بوده است اما رتبه تولید «علم فناورانه» ۲۷ بوده است. یعنی ما ده پله در تولید علوم فناورانه، و علوم و دانش‌های کاربردی نسبت به تولید علوم محض، عقب هستیم. این نسبت مع‌الاسف در حوزه علوم انسانی بسیار نگران‌کننده‌تر است. و این نشان می‌دهد که ما باید سرمایه‌گذاری بیشتری در حوزه دانش‌‌های کاربردی یا کاربست دانش داشته باشیم. #علم_نافع #علم_مولد #کاربرد_علم #دانشگاه #پژوهش @Ahmadhoseinsharifi 🌹

🟢جهاد با نفس در عرصه پژوهش و تحقیق 🖊احمدحسین شریفی ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ جهاد از مقدس‌ترین و ارزشمندترین مفاهیم اسلامی است. در ادبیات دینی هرگز اختصاصی به جهاد سخت و فیزیکی و نظامی ندارد. بلکه در همه عرصه‌های زیست انسانی می‌توان‌ برای آن مصداق‌یابی کرد. رهبر معظم انقلاب از جمله اندیشمندانی است که بیش از هر کس دیگری عرصه‌های زیست جهادی را ترسیم کرده است. فقط در بیانیه گام دوم نوزده بار این واژ‌ه را با ترکیب‌های مختلفی به کار برده است. این حکیم فرزانه، در تشریح جهاد با نفس در حوزه علم و پژوهش می‌فرماید: «جهاد با نفس یعنی شب تا صبح را روی یک پروژه‌ی تحقیقاتی صرف کنید و گذر ساعات را نفهمید؛ یعنی از تفریحتان، آسایش جسمانیتان، فلان کار پرپول و پردرآمد بزنید و در محیط علمی و تحقیقی و پژوهشی صرف وقت کنید تا یک حقیقت زنده‌ علمی را به دست بیاورید.» (۲ تیر ۱۳۸۹) #جهاد #پژوهش #اخلاق @Ahmadhoseinsharifi 🌹

🟢توجه به علایق پژوهشی پژوهشگران در سیره مدیریتی علامه مصباح یزدی 🖊احمدحسین شریفی ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 🔸علامه مصباح یزدی از معدود اندیشمندان و مدیران حوزه علم و پژوهش بود که توجه ویژه‌ای به سنخ روانی افراد و ذوق و سلیقه شخصی پژوهش‌گران در مأموریت‌های پژوهشی داشتند. به همین دلیل، معتقدم که مجموعه تحت مدیریت ایشان ضمن داشتن هدفمندترین برنامه‌های آموزشی و پژوهشی، اهتمامی بی‌بدیل به سلایق و علایق آموزشی و پژوهشی دانش‌پژوهان و محققان و اعضای هیئت علمی می‌ورزید. نوعی آزادی عمل در فعالیت‌های پژوهشی پژوهشگران و اعضای هیئت علمی حکمرفا بود که این بنده در هیچ جای دیگری مثل آن سراغ ندارم. 🔻ایشان ضمن تأکید بر اینکه مراکز پژوهشی لازم است توجهی توأمان به پژوهش‌های کاربردی و بنیادی داشته باشند، توجه به سنخ روانی افراد و علایق پژوهشی آنان را نیز لازم می‌دانست و می‌فرمود: «حوصله اشخاص مختلف است؛ بعضی‌ها هستند که حوصله کارهای درازمدت و طولانی را ندارند. اصلاً ساختار ذهنی‌شان این‌گونه است. بعضی‌ها هم هستند که حوصله دارند از صبح تا شب بنشینند و کتاب مطالعه کنند، آن هم نه یک سال، دو سال بلکه ده سال و بیست سال! خسته هم نمی‌شوند. ما در خود مؤسسه افرادی را داریم که اگر سی سال در یک اتاقی مشغول کار باشند خسته نمی‌شوند. کسانی را هم داریم که اگر یک کاری یک ماه وقت بخواهد دلشان می‌خواهد که اگر بشود یک هفته‌ای‌اش کنند. حوصله کارهای درازمدت را ندارند و می‌خواهند زود به نتیجه برسند. ... باید سعی کرد آن کسانی که حوصله کارهای درازمدت را دارند این‌ها به کارهای بنیادی بپردازند که غالباً برنامه‌های درازمدت است. دیگران هم کم‌یابیش به کارهایی که جنبه کاربردی دارد بپردازند.» #پژوهش #علامه_مصباح #مدیریت @Ahmadhoseinsharifi 🌹

🟡اهداف کمی ارتقاء نظام علمی کشور در افق ۱۴۰۸ ــــــــــــــــــــــــــــــــــ 🔹رشد علمی، پژوهشی و فناوری جمهوری اسلامی به ویژه در دو دهه اخیر، رشدی معجزه‌گون بوده است؛ در حال حاضر رتبه پانزدهم دنیا در تولید علم را داریم. اما تداوم این رشد، نیازمند جهاد مستمر علمی و پژوهشی و فناوری است. 🔸در جدول بالا اهداف کمی سنجه‌های عملکردی ارتقاء نظام علمی، فناوری و پژوهشی کشور در برنامه هفتم توسعه را ملاحظه می‌کنید. تحقق این اهداف بدون کار جهادی و بدون دور نگه‌داشتن مدیریت آموزش عالی از التهابات حزبی و تسویه‌حساب‌های جناحی، ممکن نیست. 🔻فراموش نکنیم که رقبای جهانی و منطقه‌ای ما نیز با سرمایه‌گذاری‌های فراوان به سرعت در حال پیشرفت هستند. حتی حفظ رتبه و جایگاه فعلی هم نیازمند تدبیر خردمندانه و همه‌جانبه در مدیریت آموزش عالی است چه رسد به ارتقاء این جایگاه! #دانشگاه #پژوهش @Ahmadhoseinsharifi 🌹

🟢برنامه هفتم توسعه و آموزش‌‌های کاربردی و مهارت‌محور 🖊احمدحسین شریفی ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 🔸در تبصره ۲ ماده ۹۵ برنامه هفتم توسعه چنین می‌خوانیم: «وزارتخانه‌های علوم، تحقیقات و فناوری و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در رشته‌های غیربالینی، موظفند در هر یک از مقاطع تحصیلی در رشته‌های ممکن در کنار دروس نظری، دروس عملی و مهارتی را نیز پیش‌بینی و ارائه نمایند به ‌گونه‌ای ‌که پس از فراغت از تحصیل در رشته مذکور، دانش‌آموخته دانشگاهی حداقل در یک حوزه تخصصی دارای مهارت‌های کاربردی مورد نیاز کشور باشد. دستگاه‌های اجرایی موظفند مشارکت لازم را برای اجرای دروس عملی در دستگاه اجرایی خود به عمل آورند.» ♦️به نظر می‌رسد این بند از #برنامه_هفتم، از طرفی مطالبه‌ای قانونی و انتظاری اجتماعی از دانشگاه‌ها، پژوهشگاه‌ها و مراکز علمی کشور مبنی بر حرکت به سوی «علم نافع» و «کاربردی‌سازی دانش» ایجاد کرده است و از طرف دیگر فرصتی بی‌سابقه در اختیار مدیران، استادان و دغدغه‌مندان آموزش و پژوهش کشور، به ویژه در رشته‌های علوم انسانی و اسلامی، قرار داده است که سودمندی و کارآمدی خود را برای ارتقاء و پیشرفت و تعالی جامعه نشان دهند. #دانشگاه #پژوهش @Ahmadhoseinsharifi 🌹

🟡نمایه‌سازی و مرجعیت علمی 🖊احمدحسین شریفی ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 🔹در دنیای جدید، مجلات از مهم‌ترین ابزارهای انتشار آخرین دستاوردهای علمی و پژوهشی‌اند. به همین دلیل نقشی بی‌بدیل در توسعه علم و فناوری در جهان مدرن داشته‌ و دارند. 🔸یکی از ابزارهایی که مجلات علمی و محققان و پژوهشگران بتوانند به این هدف و نقش خود بهتر جامه عمل بپوشند، «نمایه‌سازی» مجلات و شاخص‌گذاری مقالات در پایگاه‌های اطلاعاتی معتبر است. که نتیجه قهری آن «نمایان‌سازی» و «مرجعیت‌دهی» به دانشمندان و صاحب‌نظران اصیل است. 🔻به همین دلیل، مجلاتی که فاقد نمایه‌های بین‌المللی هستند، جز به ندرت و به صورت اتفاقی، هیچ فایده‌ای برای جامعه علمی جهانی ندارند. اساساً، کسی از وجود آنها مطلع نمی‌شود که به آنها مراجعه کند. بنابراین حتی اگر حاوی قوی‌ترین مقالات علمی باشند، بود و نبودشان برای جامعه علمی جهانی یکسان است. 🔸به هر حال، نشر مقالات با نمایه‌های معتبر، موجب افزایش «رؤیت‌پذیری» و «اعتبار» آنها و همچنین عاملی مهم در مشارکت عالمان و پژوهشگران در همکاری‌های علمی بین‌المللی می‌شود. 🔻به دلیل نقش مهم نمایه‌سازی مجلات و مقالات علمی، در حال حاضر یکی از ملاک‌ها و شاخص‌های رتبه‌بندی دانشگاه‌ها چه در سطح ملی و چه بین‌المللی کمیت و کیفیت مجلات نمایه‌شده آنها در پایگاه‌های معتبر علم‌سنجی است. #دانشگاه #پژوهش @Ahmadhoseinsharifi 🌹

🟡«برنامه هفتم پیشرفت» (۱) ♦️«دانشگاه‌های نسل چهارم» 🖊احمدحسین شریفی ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 🔸در برنامه هفتم پیشرفت بدون آنکه نامی از نسل‌های مختلف دانشگاه‌ها به میان آید، مواد و تکالیف مربوط به آموزش عالی کشور به گونه‌ای تدوین شده است که اهداف و انتظارات از دانشگاه‌های نسل چهارم را تأمین کند. 🔹در این برنامه بر چند مسأله اصلی زیر، که همگی از مؤلفه‌های دانشگاه‌های نسل چهارم هستند، تأکید شده است: یک. توجه ویژه به مسؤولیت اجتماعی دانشگاه‌ها در طرح‌های پژوهشی و حتی در پایان‌نامه‌ها و رساله‌ها؛ دو. تأکید و تمرکز ویژه بر ارائه آموزش‌های عملی و مهارتی؛ سه. تأکید بر پذیرش هدفمند دانشجو به ویژه در مقاطع تحصیلات تکمیلی (روش استادمحوری و بر اساس پروژه‌های نیازمحور) چهار. تأکید بر توجه به آمایش سرزمینی در توسعه رشته‌ها و گرایش‌ها و حتی در سهم‌بندی تعداد دانشجویان هر رشته گرایش. 🔻نقش اجتماعی دانشگاه‌ها در این نگاه، بسیار پررنگ است. نظام آموزشی و طرح‌های پژوهشی دانشگاه‌ها در این نگاه، منفعلانه نیست؛ بلکه دانشگاه‌ها به صورتی فعال می‌کوشند علاوه بر آنکه نیازهای جامعه را به صورتی علمی و دانش‌بنیان تأمین کنند، با طرح ایده‌های جدید و راهبرانه، جامعه‌ای دانش‌بنیان را شکل دهند. به‌ تعبیر دیگر، در این نگاه، مأموریت اصلی دانشگاه، توانمند کردن جامعه و ساخت جامعه‌ای دانش‌بنیان است. دانشگاه نه تنها خودش باید متعالی باشد؛ بلکه باتید تلاش کند جامعه را هم متعالی کند. دانشگاه‌ها در جمهوری اسلامی می‌توانند و می‌باید با تولید «علم نافع»، «جامعه‌ای نافع» و «زاینده خیر کثیر» را شکل دهند. #دانشگاه #پژوهش #برنامه_هفتم @Ahmadhoseinsharifi 🌹

🟡«برنامه هفتم پیشرفت» (۲) ♦️«مسؤولیت اجتماعی دانشگاه‌ها» 🖊احمدحسین شریفی ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ ♦️یکی از انتظارات همیشگی از مراکز آموزش عالی، ایفای نقشی جدی در حل مسائل اجتماعی بوده است. بسیاری از پژوهشگران و محققان دانشگاهی نیز تاکنون در این زمینه موفق بوده‌اند و بدون اغراق بسیاری از پیشرفت‌ها در حوزه‌های مختلف اقتصادی، نظامی، صنعتی، پزشکی، هسته‌ای، زیست‌فناوری، نانوفناوری، هوش‌مصنوعی و ... مرهون همین نقش‌آفرینی‌ها بوده است. 🔸در عین حال، وضعیت موجود، وضعیتی «رضایت‌بخش»، «منضبط» و «قاعده‌مند» نبوده و نیست. جامعه، زمانی طعم شیرین علم را بیش از پیش می‌چشد که نظام علمی ما دنبال «علم نافع» باشد. علم نافع علمی است که گرهی از گره‌های واقعی مادی و معنوی مردم بگشاید و آنان را در مسیر سعادت حقیقی یاری دهد. 🔹تدوین‌گران برنامه هفتم پیشرفت، توجهی ویژه به این مهم داشته‌اند. به همین دلیل، این انتظار را در قالب مواد و تکالیف برنامه هفتم گنجانده‌اند. فی المثل، یکی از مهم‌ترین تکالیف پژوهشی برنامه هفتم که در این زمینه بسیار راه‌گشاست، تکلیفی است که در بند الف ماده ۹۴ برنامه آمده است. این تکلیف ناظر به «ارتقای بهره‌وری و افزایش اثربخشی تحقیقات و پژوهش‌ها» و همچنین «نظام تأمین مالی تحقیقات دولتی (اعم از پروژه‌‌های پژوهشی، پایان‌نامه‌‌‌‌ها و رساله‌های» مراکز آموزش عالی است. تکلیف خواسته شده در این ماده این است که وزارت علوم با همکاری سازمان برنامه و بودجه باید «آیین‌نامه‌ها و مقررات مربوط به پروژه‌های پژوهشی و پایان‌نامه‌های ارشد و رساله‌های دکتری را «به نحوی اصلاح‌ کنند که تا پایان برنامه هفتم یعنی سال ۱۴۰۸، حداقل پنجاه درصد منابع بودجه عمومی مربوط به این تحقیقات در قالب پروژه‌‌های تحقیقاتی هدفمند و اولویت‌دار مبتنی بر نیازها، مزیت‌‌‌‌ها و آینده‌پژوهی تحولات علمی و فناوری مندرج در سامانه نظام ایده‌‌‌‌ها و نیاز‌ها (نان) هزینه گردد.» در این ماده تصریح و تأکید شده است که «آيين نامه اجرايي (پژوهانه جامع) اين ماده ظرف سه ماه از لازم‌الاجرا شدن اين قانون، توسط وزارت علوم، تحقيقات و فناوري و با همكاري وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي و سازمان تهيه مي‌شود و به تصويب هيأت وزيران مي‌رسد» 🔻امیدوارم برای حرکت منضبط‌تر مراکز آموزش عالی در جهت تحقق این هدف مهم و راهبردی، مسؤولان مربوطه در تاریخ مقرر، (یعنی حداکثر تا ۱۸ شهریور ۱۴۰۳) آیین‌نامه‌ها و قوانین مربوط به این ماده را تدوین و برای تصویب به هیئت وزیران ارائه دهند. #دانشگاه #پژوهش #برنامه_هفتم @Ahmadhoseinsharifi 🌹

🟢مرجعیت علمی و زبان فارسی 🖊احمدحسین شریفی ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 🔸کسب مرجعیت علمی و همچنین ترویج زبان فارسی به عنوان زبان علم در دنیا، از مطالبات مهم رهبر حکیم انقلاب اسلامی از جامعه دانشگاهی کشور بوده است. از جمله مهم‌ترین راه‌ها برای تحقق این مطالبات، توسعه و تکثیر نشریات و مقالات فارسی در پایگاه‌های بین‌المللی است. ♦️تا ابتدای تابستان ۱۴۰۳ تعداد ۱۷۳ مجله علمی مورد تأیید وزارت علوم، در پایگاه بین‌المللی اسکوپوس نمایه شده است. که از این تعداد ۷۲ مجله آن در سه سال خدمت دولت سیزدهم و خیزش و جهاد بین‌المللی‌سازی دانشگاه‌ها و دانشمندان ایرانی در دوران وزارت جناب پروفسور زلفی‌گل بوده است. به برکت و حمایت‌های مادی و تشویقی بی‌سابقه‌ای که در سال اخیر در این خصوص صورت گرفت، همچنین به برکت مدیریت عالمانه دکتر زلفی‌گل که علیرغم همه سنگ‌اندازی‌ها، تلاش کردند فضای علمی و پژوهشی دانشگاه‌ها را از هیجانات سیاسی کاذب و سیاست‌زدگی‌های مخرب دور نگه‌دارند، در سه سال اخیر تعداد ۸۴۳۶ مقاله مربوط به دانشمندان جمهوری اسلامی فقط در پایگاه اسکوپوس نمایه شده‌اند که ۲۶۱۳ مقاله آن یعنی ۳۱٪ آنها به زبان فارسی بوده است. 🔹اقدامات انجام گرفته تاکنون موجب شده است که زبان فارسی با ۴۸۵ نشریه، به عنوان نهمین زبان نشریات نمایه‌شده در DOAJ (Directory of Open Access Journals) [نشریات با دسترسی آزاد] شناخته شود. 🔸امیدواریم در دولت چهاردهم نیز، نه تنها هیچ وقفه‌ای در این حرکت پیشروانه ایجاد نشود؛ بلکه با دقت و شتاب بیشتری استمرار داشته باشد. #دانشگاه #پژوهش #برنامه_هفتم @Ahmadhoseinsharifi 🌹

🟡«برنامه هفتم پیشرفت» (۳) ♦️«بین‌المللی‌سازی دانش و دانشگاه‌های ایران» 🖊احمدحسین شریفی ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 🔹با مروری بر ماده ۹۳ برنامه هفتم پیشرفت، دانسته می‌شود که مسأله مرجعیت علمی و بین‌المللی‌سازی دانش از تکالیف اصلی پنج‌ساله آینده نهاد علم کشور است یا باید باشد. نگاهی به سنجه‌های عملکردی زیر که به صورت کمی، در ماده ۹۳ برنامه هفتم پیشرفت، مشخص شده است، گویای این مهم است: ۱. رتبه جهاني ايران از نظر كمّيت توليد علم به استناد پايگاه‌هاي معتبر بين المللي: ۱۴ ۲. رتبه كشور در جهان از لحاظ تعداد اختراعات ثبت شده خارجي: ۵۰ ۳. سهم محصولات با فناوري متوسط به بالا (هاي.تِك) از توليد ناخالص داخلي: ۷درصد ۴. رتبه شاخص نوآوری: رتبه ۴۲ جهان ۵. شمار دانشجويان خارجي (حضوري و الكترونيكي): ۳۲۰ هزار نفر ۶. سرانه سالانه مقالات نمايه شده در پايگاه‌هاي استنادي بين المللي به هيأت علمي دولتي: هر نفر ۵/ ۱ مقاله ۷. درصد افزايش نشريات ايراني نمايه شده داراي چارك (كيو) نسبت به سال پايه: ۲۵ درصد ۸. نسبت تعداد مقالات مشترك با محققان خارجي از كل مقالات ايراني نمايه شده در يكي از پايگاههاي علمي: ۳۹ درصد ۹. دانشگاههاي ايراني قرار گرفته در يكي از نظام‌هاي رتبه‌بندي معتبر بين المللي با رتبه زير 500: ۲۰ دانشگاه ۱۰. مقالات خارجي نمايش داده شده در مؤسسه استنادي و پايش علم و فناوري جهان اسلام: ۵۵ هزار مقاله ۱۱. رتبه صادرات محصولات با فناوري متوسط به بالا (هاي تك) در منطقه: رتبه ۲ 🔸در برنامه هفتم تصریح شده است که وزارت علوم، تحقيقات و فناوري مكلف است گزارش سنجه‌هاي عملكردي ارتقاي نظام علمي، فناوري و پژوهشي را سالانه به مجلس ارسال نماید. 🔻رصد فعالیت‌های شدید و پیشرونده، و سرمایه‌گذاری‌های بسیار زیاد رقبای علمی ما، در منطقه و در جهان، در موضوع مرجعیت علمی، نشان می‌دهد دستیابی به هر کدام از این اهداف، کار چندان ساده‌ای نیست. تحقق این اهداف، حقیقتاً‌ نیازمند مدیریتی متمرکز و به دور از حاشیه است. مدیریتی که بتواند زیرساخت‌های لازم را برای چنین جهشی فراهم کند. مدیریتی که بتواند دانشگاه‌ها را از هیجانات حزبی و روزمره‌گی‌های سیاسی به دور نگه‌دارد. مدیریتی که بتواند محیط دانشگاه را به محیطی برای تعلیم و تحقیق و پژوهش در راستای تحقق اهداف این برنامه تبدیل کند. 🔸به عنوان مثال، یکی از تکالیف موجود این است که مدیریت علم کشور باید: «تعداد دانشگاههاي ايراني قرار گرفته در يكي از نظامهاي رتبه بندي معتبر بين المللي با رتبه زير 500، باید به ۲۰ دانشگاه برساند.» 🔻دشواری این کار آنگاه معلوم می‌شود که بدانیم در رتبه‌بندی اخیر تایمز، فقط دو دانشگاه [دانشگاه علوم پزشکی تهران و دانشگاه تهران] از مجموع صدها دانشگاه ایران، در رتبه زیر (۴۰۱ تا ۵۰۰) قرار داشتند. یعنی حتی ممکن است همین دو دانشگاه نیز در صورت کوچکترین غفلتی چنین جایگاهی را از دست بدهند اینکه بتوانیم در پنج سال آینده، تعداد دانشگاه‌های زیر ۵۰۰ را به ۲۰ دانشگاه برسانیم، نیازمند نیازمند تلاشی جهادی و تدبیری عالمانه و دقیق است. امیدواریم وزارت علوم دولت چهاردهم که بار اصلی این مسؤولیت بر دوش اوست، بتواند با بسیج همه ظرفیت‌های علمی کشور، در انجام این تکلیف مهم موفق باشد. #دانشگاه #پژوهش #برنامه_هفتم @Ahmadhoseinsharifi 🌹

🟡«برنامه هفتم پیشرفت» (۶) ♦️«پذیرش دانشجو به شیوه استادمحور» 🖊احمدحسین شریفی ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 🔹یکی از بهترین شیوه‌های آموزش به ویژه در سطح تحصیلات تکمیلی، شیوه استادمحوری است. البته تا زمانی که پذیرش استاد نیز منضبط و نظام‌مند و هدفمند نباشد، نمی‌توان گفت که هر استادی شایستگی پذیرش دانشجو را دارد. زیرا، واقعیت این است که، برخی از اساتید صرفاً به دلیل برخورداری از حداقل‌های علمی و یا بر اساس معیارها و ضوابطی حداقلی و یا به دلایل برخورداری از برخی از تسهیلات و معافیت‌های قانونی و ...، در کسوت استادی قرار گرفته‌اند؛ و نه لزوماً بر اساس لیاقت‌ها و شایستگی‌های علمی و پژوهشی و معلمی. 🔸به هر حال، اساتیدی که دارای یک پروژه فکری و یک طرح تحقیقاتی مشخصی هستند شایستگی پذیرش دانشجو را به نحو مستقل دارند. 🔻اما از کجا چنین اساتیدی را می‌توان شناخت؟ چطور می‌توان فهمید که یک استاد دارای پروژه فکری و طرح تحقیقاتی مشخص و مفیدی است؟ به نظر می‌‌رسد سامانه «نان» (نظام ایده‌ها و نیازها)، که از ابتکارات ماندگار دوران وزارت دکتر زلفی‌گل بود، یکی از بهترین راه‌ها برای تشخیص چنین اساتیدی است. #دانشگاه #پژوهش #برنامه_هفتم 🆔https://eitaa.com/ahmadhoseinsharifi 🌹