🔰 تبدیل تهدید به فرصت؛ درس بزرگ جنگ احزاب(غزوه خندق) ✍️ عناوین یادداشت: زمینه های شکل گیری جنگ احزاب / حفر خندق به عنوان یک استراتژی نظامی / ساحت جنگ، ميدان بزرگ آزمايش‏ / حساسیت ها و سختی های جنگ احزاب / پيكار تاريخى حضرت على(ع) با عمرو بن عبد ود / شکاف افكنى در لشكر دشمن! / اقدامات نظامى و سياسى پيامبر در ميدان‏ نبرد / پایان جنگ خندق با یاری غیبی الهی / پيامدهاى جنگ احزاب ✍️ اشاره: دهم شوال سال پنجم قمری روز آغاز «غزوه خندق»، از غزوات پیامبر(ص) با توطئه قبیله بنی‌نضیر است. «غزوه خندق» یا «جنگ احزاب» یکی از غزوات مهم رسول خدا(ص) و مجاهدت های بزرگ مسلمانان صدر اسلام بوده و نقطه عطفی در تاریخ نبرد های حکومت نوپای اسلام در یثرب به شمار می رود. در این جنگ همه دشمنان حکومت نوپای مدینه با همه امکانات و ساز و برگ خود، با هدف نابودی اساس اسلام، به تقابل با رسول خدا و شهر بی پناه مدینه آمده بودند. امّا در اوج نگرانی ها و ناامیدی ها شکست سنگینی برای دشمنان مهاجم پیش آمد که زمینه شکست های بعدی آنها را فراهم و پایه های حکومت مدینه را تقویت کرد. نخستین جرقه جنگ، از ناحیه گروهى از «یهود بنى نضیر» زده شد که به «مکّه» آمدند، طایفه «قریش» را که مهم ترین دشمنان جامعه نوپای اسلامی در مدینه بودند، به جنگ با پیامبر(ص) تشویق کردند و به آنها قول دادند، تا آخرین نفس در کنارشان مى ایستند، سپس به سراغ قبیله «غطفان» رفتند و با وعده دادن یک سال بار خرمای نخل های «قلعه های خیبر»، آنها را نیز آماده کارزار کردند. این قبائل، از هم پیمانان خود مانند قبیله «بنى اسد» و «بنى سلیم» نیز دعوت کردند و چون همگى خطر را احساس کرده بودند، دست به دست هم دادند تا کار اسلام را براى همیشه یکسره کنند، پیامبر(ص) را به قتل برسانند، مسلمین را در هم بکوبند، «مدینه» را غارت کنند و چراغ اسلام را خاموش سازند. هنگامی که قریشیان از مکه به قصد فتح مدینه راه افتادند، رهبری شان به عهده «ابوسفیان» بود که چهار هزار مرد در رکابش بودند. او فرماندهی جنگ را به «عثمان بن طلحة بن ابی طلحه» تفویض کرد. در لشکر ایشان هزار نفر شتر و سیصد رأس اسب بود. کمی جلوتر دو هزار مرد از قبایل «اسلم و اشجع و بنومرّة و کنانه و فزاره و غَطَفان» به آنها افزوده شدند و در راه به هر منزلی می رسیدند، از هر جانب لشکری به آنها می پیوست آن گونه که وقتی به مدینه رسیدند، شمارشان به «ده هزار نفر» رسیده بود. در مقابل این لشکر انبوه، به روایت مورخین و نویسندگان، تعداد مسلمانان تنها «سه هزار نفر» بود. حتی مورخی مانند یعقوبی، تعدادشان را هفتصد مرد ثبت کرده است. جنگ خندق، محك آزمون عجيبى براى همه مسلمانان و آنها كه دعوى اسلام داشتند بود. همچنين كسانى كه گاه ادعاى بى طرفى مى كردند و در باطن با دشمنان اسلام سر و سرّ داشتند و همكارى مى كردند نیز در این جنگ، پرده از اسرارشان افتاد. طوفان حادثه به قدرى تند بود كه هيچ كس نمى توانست آنچه را در دل دارد پنهان كند و مطالبى كه شايد ساليان دراز در شرائط عادى براى كشف آن وقت لازم بود در مدتى كمتر از يك ماه به ظهور و بروز پيوست! اين نكته نيز قابل توجه است كه شخص پيامبر(ص) نیز با مقاومت و ايستادگى سرسختانه خود و حفظ خونسردى و توكل بر خدا و اعتماد به نفس، و همچنين مواسات و همكارى با مسلمانان در حفر خندق و تحمل مشكلات جنگ، عملا ثابت كرد كه به آنچه در تعليماتش قبلا آورده است، كاملا مؤمن و وفادار است و آنچه را به مردم مى گويد قبل از هر كس خود عمل مى كند. بعد از رسیدن خبر خیانت یهودیان بنی قریظه به مسلمانان، سپاهیان اسلام که تا به حال نگران مراقبت از خندق و نگه داشتن نیروهای مشرکین پشت آن و نیز سرگرم به درگیری های پراکنده با آنان در اطراف خندق بودند، حالا دغدغه ای جدید پیدا کردند و آن هم حمله احتمالی خیانتکاران بنی قریظه از پشت سر به خانواده های شان بود. این موضوع بسیار بر هراس آنها افزود و آیاتی از قرآن مجید نیز مانند آیات 10 و 11 و 12 سوره احزاب به این وحشت آنها اشاره کرده است. علاوه بر آن، برخی از منافقان در این اوضاع با گفتن سخنانی تفرقه افکن و مسخره آمیز سعی در تضعیف روحیه مسلمانان داشتند. در اینکه مدینه چند روز در محاصره سپاه مکه بود، اعداد مختلفی مانند پانزده روز و بیست و چهار شب یک ماه و بیست و یک روز از سوی مورخین و نویسندگان، ثبت شده است. جنگ خندق، نقطه عطفى در تاريخ اسلام بود و توازن نظامى و سياسى را براى هميشه به نفع مسلمانان به هم زد. 📖 مطالعه تفصیلی یادداشت: makarem.ir/maaref/l/0419871 📖 مطالعه بیشتر درباره جنگ احزاب: makarem.ir/maaref/fa/category/articles/27881 #سلمان_فارسی #تدبیر #آیت_الله_مکارم_شیرازی #رسول_خدا #حضرت_علی #خندق #جنگ_احزاب #آزمایش #توکّل #ایمان #مدینه #خندق #غزوه_خندق #امداد_غیبی #فرصت #تهدید #مدینه _________________

#احکام_شرعی 🔹شرایط صلح کننده 🔹مصالحه کالی به کالی 🔹صلح دو چیز از یک جنس با یکدیگر عناوین بالا به همراه عناوین بیشتر در شاخه "احکام ویژه صلح": http://mk6.ir/QpEyQ #حضرت_آیت_الله_مکارم_شیرازی 🆔 @makarem_ir

#معارف_اسلامی 🔸زیانکارترین مردم، از منظر قرآن 🔸حقیقت خسران و زیان، از دیدگاه قرآن 🔸زینت دادن اعمال مشرکان و مسئله عدل الهی؟! عناوین بالا به همراه عناوین بیشتر در شاخه "خسران": http://mk6.ir/LvRcV #حضرت_آیت_الله_مکارم_شیرازی 🆔 @makarem_ir

📚 عایشه بنت ابی بکر دهم شوال سال ۵۸ قمری بنابر قولی روز مرگ عایشه دختر ابوبکر است. او از زنان تاثیر گذار تارخ اسلام به شمار می رود. چرا که در آخرین روزهای حیات رسول خدا(ص) تمام همت خویش را برای جانشینی پدر خویش و بازداشتن او از حضور در سپاه اسامه به خرج داد و اخبار لحظه به لحظه درون خانه را به اطلاع پدرش می رساند. او از حامیان خلافت پدر خویش و عمربن خطاب و عثمان بود. امّا در نیمه دوم خلافت عثمان از او روی برتافت و از محرکان اصلی شورش و قتل عثمان بود. او انتظار داشت تا بعد از مرگ عثمان کسی چون طلحه به خلافت برسد؛ وقتی شنید که مردم برای بیعت با علی بن ابی طالب اجتماع کرده اند علم خون خواهی عثمان را بر علیه خلیفه چهارم برافراشت. در مسیری که برای فتنه گری و مخالفت با خلیفه وقت برگزید جنگ کور و پرخسارت جمل را در بین مسلمین به راه انداخت. او از شهادت قهرمان جنگ احزاب و فاتح خیبر ابراز شادی کرد و بقیه ایام را در حمایت از سلطنت معاویه گذراند تا اینکه مُرد. بعضی معتقدند که او را معاویه با مکر و حیله کُشت. ❓ نگاهی به شخصيت «عايشه»؟ ✍️ پاسخ اجمالی: «عايشه» دختر ابوبكر در سال 4 بعثت به دنيا آمد و پس از جنگ بدر با پيامبر(ص) ازدواج كرد. وي بعد از پيامبر(ص) در زمان خلافت پدرش و عمر و نيمه اوّل خلافت عثمان از طرفداران جدّى حكومت بود؛ ولى در نيمه دوم خلافت عثمان از مخالفان او شد و با بیان جمله: «نعثل را بكشيد خدا او را بكشد» حكم به كشتن خليفه داد. او پس از رسيدن خلافت به امام علي(ع)، به جنگ با ايشان روي آورد و پس از شكست، به مدينه رفت و گوشه نشين شد؛ اما وقتي از قتل امام باخبر شد بسيار خوشحال گشت. ✍️ پاسخ تفصيلی: makarem.ir/maaref/l/0404388 ❓ انگیزه پیامبر اسلام(ص) در ازدواج با عایشه 6- 9 ساله؟ ✍️ پاسخ اجمالی: اولا: امروزه با تحقیقات دقیق تر تاریخی مشخص شده عایشه هنگام ازدواج با پیامبر اکرم(ص) نه دختری شش و یا نه ساله بوده که حتی حدود 19 ساله بوده است. ثانیا: تاریخ اسلام نشان می دهد تعدد ازدواج های پیامبر(ص) براى حل مشكلات اجتماعى و سياسى آن دوره بوده و ازدواج با عایشه نیز به همین دلیل بوده است. ثالثا: كسى كه در 25 سالگى با زن بيوه چهل ساله اى ازدواج مى كند و تا 53 سالگى تنها به او قناعت مى نمايد و در اوج قدرت بسیاری از همسرانش زنان بيوه بودند، نمی تواند در ازدواج با دختری جوان دنبال امور سخیف باشد. ✍️ پاسخ تفصيلی: makarem.ir/maaref/l/0394660 ❓ عملکرد عایشه هنگام محاصره عثمان؟ ✍️ پاسخ اجمالی: عثمان در محاصره بود که مروان نزد عایشه آمد و گفت: ام المومنین! امیر المؤمنین عثمان به تو سلام و رحمت خداوند را مى رساند و مى گوید: مردم را از من دور کن که هر چه بگویى، انجام مى دهم. عایشه در حالى که دستمالى در دستش بود و آن را اصلاح مى کرد، گفت: به خدا سوگند، دوست داشتم رفیقت عثمان، در این دستمال بود و درِ آن را مى بستم و در دریا مى انداختم. ✍️ پاسخ تفصيلی: makarem.ir/maaref/l/0325717 ❓ واکنش عایشه به بیعت مردم با على(ع) پس از قتل عثمان؟ ✍️ پاسخ اجمالی: عایشه در راه بازگشت از مکه، وقتی از عبد بن ام کلاب شنید که عثمان را کشتند و بر على بن ابى طالب اتّفاق کردند، گفت: اگر کار براى سَرورت به انجام رسد، خدا کند که این آسمان بر این زمین فرود آید! مرا باز گردانید!، مرا باز گردانید. آن گاه به سوى مکّه باز گشت و گفت: به خدا سوگند، عثمان مظلومانه کشته شد. به خدا سوگند، به خونخواهى اش برمى خیزم. ابن ام کلاب گفت: براى چه؟ به خدا سوگند، تو نخستین کسى هستى که سخن خود را تغییر مى دهى و تو بودى که مى گفتى: پیر خرفت را بکشید که کافر شده است. ✍️ پاسخ تفصيلی: makarem.ir/maaref/l/0325732 ❓ انگيزه «عايشه» از به راه انداختن جنگ «جمل»؟ ✍️ پاسخ اجمالی: امام علی(ع) به دو انگیزه او اشاره می کند؛ اول: داشتن افکار زنانه که طلحه و زبیر به آسانی توانستند احساساتش را تحریک کرده و فکر او را بدزدند و او را با خود همراه سازند. دوم: او کینه هایی از امام(ع) در سینه داشت که بسیار پر جوش و خروش بود تا آنجا که به او اجازه نمی داد در عواقب این کار درست بیندیشد، در واقع انگیزه او هرگز دفاع از خون عثمان نبود؛ چرا که خودش در آن شرکت داشت؛ بلکه هدفش تحریک مردم بر ضد امام(ع) بود. ✍️ پاسخ تفصيلی: makarem.ir/maaref/l/0416231 📖 مطالعه بیشتر در شاخه همسران پيامبر(ص): http://mk6.ir/NfUtJ #رسول_خدا(ص) #امیرالمؤمنین #امام_علی(ع) #طلحه #زبیر #عایشه #عثمان #ابوبکر #جنگ_جمل #ام_المومنین #اقتلوا_نعثلا_فقد_کفر #خلافت ____

#احکام_شرعی 🔹صلح در قالب وصیت 🔹مصالحه اموال در حال حیات 🔹قرار دادن حق فسخ در ضمن قرارداد صلح عناوین بالا به همراه عناوین بیشتر در شاخه "احکام ویژه صلح": http://mk6.ir/IcHjH #حضرت_آیت_الله_مکارم_شیرازی 🆔 @makarem_ir

#تصویرسازی #شیخ_بهایی 📍 به مناسبت دوازدهم شوال؛ سالروز وفات شیخ بهایی: مراتب علمی شيخ‏ بهايى‏ شيخ بهایی در میان بزرگان از افراد معدود بوده و دو علم جدید و قدیم را در حد اعلی دارا بوده است. آیت الله العظمی مکارم شیرازی http://mk6.ir/CvQcJ #حضرت_آیت_الله_مکارم_شیرازی 🆔 @makarem_ir

#معارف_اسلامی 🔸مشکلات و سختی ها، عامل بروز فطرت 🔸استفاده از فطرت بت پرستان، برای اثبات توحید 🔸تعامل هدایت فطری با پیشرفت علوم و دانش بشری عناوین بالا به همراه عناوین بیشتر در شاخه "خداشناسي فطری": http://mk6.ir/JiDnP #حضرت_آیت_الله_مکارم_شیرازی 🆔 @makarem_ir

🔶 اهميّت نظام ارزشى هر جامعه‏ يكى از مهم‏ترين چيزهايى كه در سرنوشت اجتماع تأثيرگذار است، نظام ارزشى آن جامعه است. جامعه براى هر چيزى اهميّت قائل شود و آن را ارزش قلمداد كند، مردم به سمت همان چيز مى‏روند تا در جامعه ممتاز شوند. اگر در جامعه‏اى مقام و ثروت، ملاك ارزش شناخته شود، غالب مردم به سوى آن مى‏روند و مسابقه مقام و ثروت برگزار مى‏گردد. ميلياردها تومان هزينه مى‏كنند تا پست مهم و مناسبى اختيار كنند. خانه‏اى مى‏خرند كه چندين ميليارد تومان در آن هزينه شده باشد؛ خانه‏اى در بهترين نقطه شهر، مجهّز به سيستم هوشمند كه حتّى اگر در خارج از كشور باشد و كسى به قصد سرقت وارد خانه‏اش شود، هم صاحب خانه مطّلع مى‏شود و هم پليس در جريان قرار مى‏گيرد! بنابراين، اگر معيار ارزشى جامعه‏اى پول و ثروت باشد همه مردم براى به دست آوردن بيشتر آن دو مسابقه مى‏دهند. امّا اگر در جامعه‏اى شخصيّت در علم و تقوا و ايمان بود مردم هم به سوى اين ارزش‏هاى معنوى سوق پيدا مى‏كنند. كار پيامبر اسلام صلى الله عليه و آله تغيير نظام ارزشى عصر جاهليّت بود. لذا هنگامى كه قرآن بر آن حضرت نازل شد و پيامبر(ص) اسلام را به مردم عرضه كرد، گفتند: «لَوْلَا نُزِّلَ هَذَا الْقُرْآنُ عَلَى‏ رَجُلٍ مِّنَ الْقَرْيَتَيْنِ عَظِيمٍ؛ چرا اين قرآن بر مرد بزرگ (و ثروتمندى) از اين دو شهر (مكّه و طائف) نازل نشده است». (زخرف:31) علّت اين نوع برخورد مشركان مكّه، اين بود كه نظام ارزشى آنها پول و مقام بود. و لذا وقتى كه از آن حضرت معجزه خواستند بر همين اساس و ديدگاه تقاضاى خود را مطرح كردند. توجّه فرماييد: «ما هرگز به تو ايمان نمى‏آوريم تا اين كه چشمه جوشانى از اين سرزمين (خشك و سوزان) براى ما خارج سازى، يا باغى از نخل و انگور از آنِ تو باشد؛ و در لابه‏لاى آن نهرها جارى سازى. يا قطعات (سنگ‏هاى) آسمان را آن چنان كه مى‏پندارى، بر سر ما فرود آورى؛ يا خداوند و فرشتگان را در برابر ما بياورى. يا براى تو خانه‏اى پرنقش و نگار از طلا باشد، يا به آسمان بالا روى، و حتّى اگر به آسمان روى ايمان نمى‏آوريم، مگر اين كه نامه‏اى (از سوى خدا) بر ما فرود آورى كه آن را بخوانيم!» بگو: «منزّه است پروردگارم (از اين سخنان بى‏معنا)! مگر جز انسانى فرستاده (از سوى خدا) هستم؟!».(اسرا:90-93) پيامبر(ص) مبعوث شد كه اين نظام ارزشى عصر جاهليّت كه محصول آن ابوسفيان‏ها و ابوجهل‏ها و ابولهب‏ها بودند را عوض كند و نظام ارزشى اسلام را كه محصول آن سلمان‏ها و ابوذرها و مقدادهاست جايگزين آن كند. شيخ بهايى و ترويج نظام ارزشى‏ شيخ بهايى رحمه الله از علماى بزرگ شيعه خدمات زياد و كارهاى مهمّى انجام داد. شاه عبّاس تصميم گرفت به عنوان تقدير و تشكّر از زحمات شيخ جايزه‏اى به وى تقديم كند. در اين زمينه با آن عالم جليل القدر مشورت كرد. شيخ گفت: من هيچ توقّعى از شما ندارم، جز اين كه يك روز اسب مخصوص سلطنتى را در اختيارم بگذارى تا در خيابان چهار باغ سوار بر آن شوم و تو پياده همراه من بيايى!». شاه گفت: اين چه درخواستى است و چه فايده‏اى براى تو دارد؟ شيخ گفت: بعداً آثار آن را خواهيد ديد! شاه عباس موافقت كرد و آن كار انجام شد، و مردم به ارزش و موقعيّت علم و علما پى بردند و علم و دانش از ارزش‏هاى اصيل جامعه شد و اقبال مردم به حوزه‏هاى علميّه زياد شد. پس از يك سال تمام مدارس علميّه اصفهان مملوّ از طلّاب علوم دينيّه شد. آرى هر چيزى كه به عنوان ارزش در جامعه مطرح شود مردم به سوى همان چيز جذب مى‏شوند. لذا بايد نسبت به اين مسأله مهم توجّه كافى و لازم را مبذول داشت كه اگر ارزش‏ها از مسير اصلى خود منحرف شوند جوان‏هاى جامعه نيز به انحراف كشيده مى‏شوند. 📚 منبع: داستان ياران: مجموعه بحث هاى تفسيرى حضرت آيت الله مكارم شيرازى (مدظله)، صص: 159-161. #پيامبر_اسلام #بعثت #سلمان #ابوذر #مقداد #نظام_ارزشى #جامعه #شیخ_بهایی #شاه_عبّاس #ارزشها #مقام #ثروت #پول #علم #تقوا #ايمان #اصفهان #طلبه #حوزه_علمیه #داستان_دوستان #جاهليّت #ابوسفيان #ابوجهل‏ #ابولهب‏ ____

#احکام_شرعی 🔹عدم جواز فسخ بعد از تحقق قبض و اقباض در صلح 🔹معیوب بودن جنس مورد مصالحه 🔹فسخ صلح با رضایت طرفین عناوین بالا به همراه عناوین بیشتر در شاخه "احکام ویژه صلح": http://mk6.ir/RnWjO #حضرت_آیت_الله_مکارم_شیرازی 🆔 @makarem_ir

#تصویرسازی #حضرت_آیت_الله_العظمی_بروجردی 📍 به مناسبت 13 شوال؛ سالروز وفات حضرت آیت الله العظمی بروجردی: نقش برجسته آیت الله العظمی بروجردی (رحمه الله) در احیای حوزه علمیه قم در طول شانزده سال زعامت آيت اللَّه بروجردى (رحمه الله) بر حوزه علميه قم، علوم مختلف اسلامى در سطح عميق و گسترده اى فعّال شد و حوزه علميّه به‏ صورت يک كانون عظيم علمى و فرهنگى و يک دانشگاه با عظمت فقهى شيعه در آمد. آیت الله العظمی مکارم شیرازی http://mk6.ir/NcQqQ #حضرت_آیت_الله_مکارم_شیرازی 🆔 @makarem_ir

#معارف_اسلامی 🔸منظور از «جنّة المأوى» 🔸وجود تکامل در «بهشت» 🔸فردوس، برترین منزلگاه بهشت عناوین بالا در شاخه "درجات بهشت": http://mk6.ir/NeCfG #حضرت_آیت_الله_مکارم_شیرازی 🆔 @makarem_ir

💠 اخْلِصِ الْعَمَلَ فَانَّ النّاقِدَ بَصيرٌ زمانى حضرت آيه اللّه العظمى‏ بروجردى رضوان اللّه تعالى عليه‏ به منظور استراحت به روستاى «وشنوه قم» رفته بودند. در يكى از روزها، در كنار جويبارى، فرشى پهن كرده بودند، آقا و همراهان مشغول استراحت بودند. اصحاب آن مرجع عاليقدر مشاهده كردند كه معظّم له در تفكّر و انديشه عميقى فرو رفته است. از ايشان علّت را جويا شدند، فرمودند: «در فكرم كه آيا عملى خالص كه موجب خشنودى و رضاى خداوند باشد و خالى از هر گونه ناخالصى‏ها بوده باشد، انجام داده‏ام يا نه؟» گفتند: حضرت آيت اللّه! شما به حمداللّه خدمات فراوانى به حوزه‏هاى علميّه و مردم مسلمان نموده‏ايد،(1) چه جاى نگرانى؟ آقا سرى تكان دادند و اين حديث را خواندند: «اخْلِصِ الْعَمَلَ فَانَّ النّاقِدَ بَصيرٌ».(2) «ناقد» كسى است كه سكّه‏هاى تقلّبى را از اصلى و خالص جدا مى‏كند. گاهى كه ميزان ناخالصى‏ها زياد باشد، همه مردم تقلّبى بودن آن را تشخيص مى‏دهند؛ ولى گاه كه ناخالصى بسيار ناچيز و اندك باشد، تنها «ناقد» قادر به تشخيص آن مى‏شود. برابر اين روايت، خداوندى كه «ناقد» نيّات انسانهاست و اعمال خالص و ناخالص او را به خوبى تشخيص مى‏دهد، بصير و بينا و آگاه است و كمترين ناخالصى‏هاى او را به خوبى تشخيص مى‏دهد. بنابراين، بايد سعى كرد كمترين ناخالصى در اعمال، گفتار و انديشه‏هايمان وجود نداشته باشد، تا به درگاه خداوند متعال پذيرفته شود.(3) __________________________ (1). براستى معظّمٌ له خدمات فراوانى كرده‏اند مانند: احياى حوزه‏هاى علميّه شيعه، احداث نزديك‏به هزار مسجد در كشور و مرمّت بناهاى دينى، تجديد چاپ كتاب‏هاى ارزشمند از ياد رفته علماى گذشته، اقدام زيركانه فرستادن نماينده به دانشگاه الازهر مصر و اعلام آن مركز بزرگ اسلامى كه: «شيعه مانند ديگر مذاهب اسلامى است و مسلمانان مى‏توانند طبق آن عمل كنند» و خدمات مهم و فراوان ديگر. (2). بحار الانوار، ج13، ص432. (3). مثالهاى زيباى قرآن، مکارم شیرازی، ناصر، ج‏1، ص135.