💠 مردهاى در ميان زندگان
🔺حضرت امیر در حال سخنرانی بود که شخصی صحبت حضرت را قطع کرد و از ایشان خواست درباره «#مردگان_به_ظاهر_زنده» برایشان سخن بگوید که حضرت نیز چنین فرمود:
▪️كسى كه با #قلب، #زبان و #دست(یعنی به نحو عملی) با زشتی ها مبارزه كند، همه خصلت هاى نيك و خوب را بدست آورده است
(مُنكِرٌ لِلمُنكَرِ بِقَلبِهِ وَ لِسانِهِ وَ يَدَيهِ فَخِلالُ الخَيرِ حَصَّلَها كُلَّها)
▪️و كسى كه تنها با #قلب و #زبانش با زشتی ها مبارزه كند، امّا با دست، با منکر به مبارزه نپردازد، دو خصلت نيك و خوب را به دست آورده است
(وَ مُنكِرٌ لِلمُنكَرِ بِقَلبِهِ وَ لِسانِهِ وَ تارِكٌ لَهُ بِيَدِهِ فخَصلَتانِ مِن خِصالِ الخَيرِ)
▪️و كسى كه تنها با دل و #قلبش با زشتی ها مبارزه كند، اما با زبان و دست، با منکر به مبارزه نپردازد، يكى از خصلت هاى نيك و خوب را به دست آورده است
(وَ مُنكِرٌ لِلمُنكَرِ بِقَلبِهِ وَ تارِكٌ بلِسانِهِ وَ يَدِهِ فخَلَّةٌ مِن خِلالِ الخَيرِ حازَ)
▪️و كسى كه به هیچ نحو از قلب، زبان و دست با زشتی ها به مبارزه نپردازد، او همانا #مُردهاى_است_در_ميان_زندگان!
(وَ تارِكٌ لِلمُنكَرِ بِقَلبِهِ وَ لِسانِهِ وَ يَدِهِ فَذلِكَ #مَيِّتُ_الأحياءِ.)
➕ در روایت دیگری از منابع #اهل_سنت، ابتدای روایت اینگونه آغاز میشود:
وقتی #انبیا مبعوث میشوند، میان یاران حق و یاران باطل درگیری رخ میدهد و خداوند اصحاب حق را پیروز میگرداند اما بعد از رحلت آن نبی، میان جانشینان و نسل های بعدی حق و باطل، درگیری رخ میدهد.
در این بستر و ماجراست که حضرت این چهار دسته ای که بالا آمد را ذکر میکنند.
(کامل روایت را اینجا بخوانید)
💢 آیات و روایات اجتماعی | #عضویت👇
https://eitaa.com/joinchat/269877266Cf07fc0f3c9
💠 «دوراندیشی» نسبت به پیامدها و «تبعات اجتماعیِ سخن و کنش»ها
🔰 امام باقر(ع):
🔺شخصی روز قيامت محشور میشود و با اينكه در دنيا دستش به خونى آلوده نشده و خونى را نريخته اما به اندازه يك حجامت يا بيشتر به او خون میدهند و میگویند: اين #سهم_تو از خون فلان شخص است.
(...فَيُقَالُ لَهُ: هَذَا سَهْمُكَ مِنْ دَمِ فُلاَنٍ)
🔺آن شخص به خداوند میگوید: پروردگارا تو خود ميدانى تا وقتی زنده بودم و تو جان مرا گرفتی، هیچ خونی را نریخته بودم. پس حالا این خون چگونه بر عهده من آمده است؟
(فَيَقُولُ: يَا رَبِّ إِنَّكَ لَتَعْلَمُ أَنَّكَ قَبَضْتَنِي وَ مَا سَفَكْتُ دَماً)
🔺خداوند در پاسخ به او میفرمايد:
بله، تو خون کسی را شخصا نریخته ای اما خاطرت هست حرفی را درباره فلان شخص شنیدی و بعد همان را علیه او بازگو کردی؟ #اثر_اجتماعی این حرف تو آن بود که #زبان_به_زبان گشت تا به گوش فلان پادشاه ظالم رسید و به خاطر همان گزارش تو، او را کشتند لذا این خون، #سهم_تو در کشته شدن اوست.
(فَيَقُولُ: بَلَى، سَمِعْتَ مِنْ فُلاَنٍ رِوَايَةَ كَذَا وَ كَذَا فَرَوَيْتَهَا عَلَيْهِ فَنُقِلَتْ حَتَّى صَارَتْ إِلَى فُلاَنٍ اَلْجَبَّارِ فَقَتَلَهُ عَلَيْهَا وَ هَذَا سَهْمُكَ مِنْ دَمِهِ)
📚 کافی، ج۲، ص۳۷۰.
📌 پ.ن:
▫️در دنیای درهمتنیده امروز، هر سخن یا فعلی، ممکن است جرقهای باشد برای آتشی بزرگ.
خیلی اوقات، انسان ها متوجه پیامدها و لوازم اجتماعی سخن و فعل شان نیستند اما یک حرف یا فعل نادرست، میتواند مانند یک #دومینو، دست به تخریبی گسترده بزند.
▫️انسان، تنها «#فاعلِ» کنش خود نیست، بلکه «#عاملِ» زنجیرهای از کنشها و واکنشها است که ممکن است از کنترل او خارج شوند، اما #مسئولیت_اخلاقیاش از میان نمیرود.
این همان چیزی است که در اصطلاح جامعه شناختی، از آن تعبیر به «#اثر_موجی» یا پیامدهای ناخواسته کنشها میکنند.
▫️در این روایت نیز یک #سخن_نادرست و #نابجا، در مسیری زنجیروار، ختم به خشونت یا نابودی انسانی میشود که حال او باید پاسخگوی آن سخن نادرستش باشد.
درواقع، خداوند از فردی بازخواست میکند که تنها ناقل یک حرف بوده؛ نه آمر، نه مباشر و نه حتی راضی.
▫️#بیتفاوتی نسبت به «تبعات اجتماعی نقل یک خبر، اظهارنظر، یا افشاگری»، شکلی از مسئولیتگریزی است که بواسطه #رسانه و شبکه های اجتماعی امروزی، بسط عجیبی پیدا کرده است.
▫️در جهان امروز، پخش یک شایعه، یک فوروارد ساده در فضای مجازی، یا یک روایت ناآزموده، میتواند تبعاتی مرگبار داشته باشد؛ از #ترور_شخصیت گرفته تا #خودکشی، قتل، حذف و...
یکی از علل مهم این مسئله، عدم توجه به #پیوست_های_پنهان سخن و کنش های اجتماعی است که در برابر آن، نه فقط به وجدان خود، نه فقط به اجتماع، بلکه باید به #خدا نیز پاسخگو باشیم.
▫️این روایت، ذهن را متوجه قدرت مرگبار «#زبان» میکند. جامعهای که فرهنگِ «#حرفزنیِ_بیمسئولیت» در آن نهادینه شود، به مرور «#همبستگی_اجتماعی» و «#اعتماد_عمومی» خود را از دست میدهد.
لذا عقلای جامعه باید برای آن تدبیری کنند، وگرنه تبعات اجتماعی آن بسیار فراوان است که امروز نیز شاهد آن هستیم.
▫️این مسئله، امروزه مصادیق متعددی دارد، مثلا:
#تحلیلهای_سطحی، #برچسبزنی های شتابزده، ایجاد تنشهای قومی، مذهبی یا سیاسی بواسطه یک حرف یا کنش، #فوروارد و بازنشر اطلاعات، بدون راستی آزمایی و صرفا از این جهت که مطابق میل و سلیقه ماست و....
▫️مسئولیت اخلاقی همه اینها برعهده ماست و نمیشود گفت که من صرفا یک حرفی زدم یا یک بازنشر یا فوروارد کردم، بلکه همین یک کار کوچک تو، زنجیره آن اتفاقات را تکمیل کرد و نتیجه آن، ترور شخصیتی یا فیزیکی یا... بوده است.
▫️حتی در عرصه #خانواده نیز بسیاری از بحرانهای خانوادگی، طلاقها یا فرار از خانه، صرفا از یک حرف ساده اما بیحساب آغاز شده است.
▫️لذا بر همه ما واجب و ضروری است که پیش از پخش یا نقل یک سخن، یا انجام یک کنشی یا هرچیزی شبیه آن، از خود بپرسیم «تبعات اجتماعی این سخن یا عمل چیست؟ من چقدر در آن سهیمم؟» آنگاه با یک عقلانیتی تصمیم به انجام یا عدم انجام آن بگیریم.
💢 آیات و روایات اجتماعی|#عضویت👇
https://eitaa.com/joinchat/269877266Cf07fc0f3c9