💠 جنگ «موته» و عبرت مهم آن برای امروز ما
(بخش دوم)
🔺#واقدی در مغازی نقل میکند:
وقتی سپاهیان عقب نشینی کرده و از موته به مدینه بازگشتند، مسلمانان در استقبال از آنها، به رویشان خاك پاشیده و میگفتند: اى #فرار_کنندگان! از جهاد در راه خدا فرار کردید؟
(فجعل الناس يحثون فى وجوههم التّراب و يقولون: يا فرّار، أ فررتم فى سبيل اللّه؟)
🔺امّا واکنش پیامبر چیز دیگری بود. حضرت میگفت:
اينان از جنگ با کفار فرار نکرده اند، بلكه ان شاالله مجدد حمله و تلافی خواهند کرد.
(فيقول رسول اللّه(ص): ليسوا بفرّار، و لكنهم كرّار إن شاء اللّه!)
🔺اعتراض و سرزنش مردم نسبت به رزمندگانشان به حدی زیاد شد که برخی از آنان به خاطر همین سرزنش مردم، حتی به مسجد هم دیگر نمی آمدند.
«امّ سلمه» به زن «#سلمة_بن_هشام» که یکی از رزمندگان موته بود، گفت:
🔺چرا «سلمه» به نماز جماعت با رسول خدا و مسلمانان حاضر نمیشود؟ او پاسخ داد: به خدا قسم نمیتواند از خانه بيرون آيد، چون هرگاه كه بيرون می آيد، مردم او رو هو کرده و بر سر وى فرياد میزنند:
اى #فرارکنندگان! آیا از جهاد در راه خدا فرار کردید؟! لذا او ناچار در خانه نشسته است و بيرون نمى آيد.
(و لكنه لا يستطيع الخروج، إذا خرج صاحوا به و بأصحابه «يا فرّار، أ فررتم فى سبيل اللّه؟». حتى قعد فى البيت)
🔺ام سلمه این ماجرا را برای پیامبر نقل کرده و حضرت در پاسخ میفرمایند:
آنها در راه خدا #عقب_نشینی کرده اند تا ان شاالله دوباره به جنگ دشمن بروند. لذا به آنها بگویید از خانه خارج شوند.
(فذكرت ذلك أمّ سلمة لرسول اللّه(ص)، فقال رسول اللّه(ص): بل، هم الكرّار فى سبيل اللّه، فليخرج! فخرج.)
🔺واقدی در گزارش دیگری میگوید:
اهالی مدینه به شدت با سپاهیان رفتار بدی داشتند، به حدی که وقتی یکی از سپاهیان به خانه و خانوادهاش بازمیگشت و در میزد، آنها درب خانه را بروی او باز نمیکردند و میگفتند:
چرا با یارانت به مبارزه و جهاد با دشمن نپرداختی و پیش نرفتید؟
(لقيهم أهل المدينة بالشرّ حتى إنّ الرجل لينصرف إلى بيته و أهله، فيدقّ عليهم الباب فيأبون أن يفتحوا له، يقولون: ألا تقدّمت مع أصحابك؟)
🔺بعد میگوید: کسانی که از اصحاب بزرگ پیامبر بودند، از روی #شرم در خانههایشان نشسته و بیرون نمی آمدند تا اینکه پیامبر برای هرکدام از آنها به صورت فردی پیام میفرستاد و میگفت:
شما در راه خدا دلیری کرده و #عقب_نشینی کرده اید و دوباره برآنها خواهید تاخت ان شاالله، لذا از عقب نشینی خود #خجالت نکشید!
(فأما من كان كبيرا من أصحاب رسول اللّه(ص)فجلس فى بيته استحياء حتى جعل النبىّ(ص) يرسل إليهم رجلا رجلا، يقول: أنتم الكرّار فى سبيل اللّه!)
🔺البته در اینکه تصمیم #خالد_بن_ولید به عقب نشینی، یک تصمیم درست بود یا غلط، یک #عقب_نشینی_تاکتیکی بود یا #عقب_نشینی_غیرتاکتیکی، اختلاف است و دو نظر در مسئله وجود دارد:
1️⃣ آیت الله #سبحانی در کتاب فروغ ابدیت و عده دیگری از اندیشمندان، این عقب نشینی را تاکتیکی و امر درست و صحیح و قابل دفاع میدانند
2️⃣ اما علامه #سید_جعفر_مرتضی در کتاب الصحیح من سیره النبی و عده دیگری از اندیشمندان، این عقب نشینی را غیر تاکتیکی و خراب کننده طرح پیامبر میدانند.
🔺برای هر دو نظریه میتوان قرائنی پیدا کرد اما فعلا محل بحث ما نیست.
در هر صورت، این عقب نشینی را چه تاکتیکی و چه غیرتاکتیکی بدانیم، مدل مواجهه مردم و پیامبر با سپاهیان درس آموز و به شدت برای امروز ما، #عبرت_انگیز است.
🔺از آنجا كه عقب نشینی با احساسات افتخار آفرين مسلمانان و شهامت ذاتى و اصيل آنان تطبيق نمیكرد، این کار در نظر مسلمانان جلوه خوبى نداشت و يك كار زيبا تلقى نگرديد.
لذا با شعارهای زننده و «#فراری» خواندن آنان، به استقبال سپاهیان رفتند.
🔺البته این برخورد، حاكى از #روح_شهامت و مجاهدتى است كه ايمان به خدا و روز رستاخيز در آنها پديد آورده بود؛
به گونه اى كه كشته شدن در راه خدا را بر چنين عقب نشينى ترجيح میدادند، اما مهم نوع مواجه پیامبر با این مسئله است.
🔺تمام تلاش حضرت این است تا در شرایط موجود، بهترین تصمیم را بگیرد. اگر این سرزنش های مردم ادامه میافت، اساسا روحیه سپاهیان شکسته شده و امیدی به اقدامات آینده نبود
لذا حضرت با تغییر رویکرد، سپاهیان را آماده نبردی بعدی کرد.
پس از آن، هم مکه فتح شد و هم در سال نهم هجری، مجدد سپاهیان اسلام در #جنگ_تبوک به سراغ شام رفته و بدون جنگ، یک #پیروزی_بزرگ را نصیب خود کردند.
🔺عجیب اینکه امروز، عده ای بواسطه از دست رفتن #سوریه، شروع به سرزنش سپاهیان و فرماندهان نظامی کرده اند.
همین قدر عجیب. آن هم در میانه جنگ و مبارزه...
باشد که ما نیز از این کنش پیامبر، برای امروز خود درس و عبرت ها بگیریم...
💢 آیات و روایات اجتماعی | #عضویت👇
https://eitaa.com/joinchat/269877266Cf07fc0f3c9