💠 آیا اسلام با خشونت موافق است؟
(بخش دوم)
🔺#خشونت، يعنى كشتن، كتك زدن، زندانى كردن، بداخلاقى كردن، تندى كردن. الآن چند ماه است كه در بعضى از #مطبوعاتِ ما دائم دنبال مىشود كه خشونت خوب است يا بد است؛ يا فلانكس طرفدار خشونت است، فلانكس مخالف خشونت است؛ يا اسلام خشونت را قبول دارد، يا قبول ندارد!
🔺آيا اين مسئله اينقدر مهم و مشكل است؟! يا اینکه پشت سر اين قضيه، نيّتهاى ديگرى است؟! اسلام در بارهى مسألهى خشونت نظر روشن و واضحى دارد.
اسلام استفادهى از خشونت را #اصل قرار نداده؛ اما در مواردى كه خشونت قانونى باشد، آن را نفى هم نكرده است.
🔺ما دوگونه خشونت داريم:
1️⃣ #خشونت_قانونى: يعنى #قانون خشونتى را اعمال مىكند؛ مىنويسد كه اگر فلانكس اين كار را كرد، او را به زندان ببرند. اين خشونت است، اما اين خشونت، بد نيست. اين خشونت در برابر تجاوز به حقوق انسانهاست. اين خشونت در مقابل #آدمِ_بىقانون است. اين خشونت در مقابل #متجاوز است. اگر در مقابل متجاوز خشونت اعمال نشود، تجاوز در جامعه زياد خواهد شد. اينجا خشونت لازم است.
2️⃣ #خشونت_غيرقانونى: مثلاً يك نفر بيجا، خودسر، خودرأى، برطبق ميل خود، برخلاف قانون و برخلاف دستور، نسبت به كسى اعمال خشونت مىكند؛ يك سيلى به گوش كسى مىزند. آيا اين خوب است يا بد است؟ معلوم است كه اين بد است.
🔺اسلام دربارهى معاشرت و اخلاق فردى پيامبر مىفرمايد: «فَبِمٰا رَحْمَةٍ مِنَ اَللّٰهِ لِنْتَ لَهُمْ وَ لَوْ كُنْتَ فَظًّا غَلِيظَ اَلْقَلْبِ لاَنْفَضُّوا مِنْ حَوْلِكَ».
پيامبر را به خاطر #نرمش او و به خاطر لِينتش در برخورد با #مردم، ستايش مىكند و مىگويد تو غليظ و #خشن نيستى.
🔺همين قرآن در جاى ديگر به پيامبر مىگويد: «يٰا أَيُّهَا اَلنَّبِيُّ جٰاهِدِ اَلْكُفّٰارَ وَ اَلْمُنٰافِقِينَ وَ اُغْلُظْ عَلَيْهِمْ» ؛ با #كفّار و #منافقان با #خشونت رفتار كن.
همان مادهى غلظ كه در آيهى قبلى بود، در اينجا هم هست؛ منتها آنجا با #مؤمنين است، در معاشرت است، در رفتار فردى است؛ اما اينجا در #اجراى_قانون و ادارهى جامعه و ايجاد نظم است؛ آنجا غلظت بد است؛ اينجا غلظت خوب است. آنجا خشونت بد است؛ اينجا خشونت خوب است.
🔺#پيامبر_اكرم وارد مكّه شد و با مردمى روبهرو گرديد كه سيزده سال او را اذيّت و تكذيب و شكنجه كرده و همهى سختيها را بر سر او درآورده بودند؛ اما به همهى آنها گفت شما #آزاديد؛ از آنها #انتقام نگرفت.
ولى در همان سفر، پيامبر عدّهاى را به نام ذكر كرد و گفت هركجا اينها را يافتيد، #بكُشيد! در ميان آنها، چهار نفر زن و چهار نفر مرد بودند.
🔺اينجا #خشونت لازم بود؛ اما آنجا #نرمش لازم بود. اسلام در مورد تشخيص گناه مىگويد تجسّس نكنيد، دنبال نكنيد، در پى گناه اين و آن نگرديد، بيخودى افراد را متّهم و گناهكار نكنيد؛ اما آنجايى كه گناه ثابت مىشود، مىفرمايد: «وَ لاٰ تَأْخُذْكُمْ بِهِمٰا رَأْفَةٌ فِي دِينِ اَللّٰهِ» ؛ شما بايستى اين گناهكاران را مجازات كنيد؛ مبادا نسبت به آنها رأفتى احساس كنيد.
🔺اسلام #دين_جامعى است؛ دين يكبعدى نيست. آنجايى كه حكومت اسلام در مقابل #زور و #تجاوز و #اغتشاش و تعدّى از قانون قرار مىگيرد، بايستى با قدرت، با قاطعيت، با خشونت رفتار کرد
و نباید از اسم خشونت ترسيد؛
🔺اما آنجايى كه در مقابل آحاد #مردم و براى كمك به مردم است، نه؛ آنجا رفتار عمومى حكومت اسلامى با مردم خود، با #رفق و #مدارا است؛ «عزيز عليه ما عنتم حريص عليكم بالمؤمنين رءوف رحيم». در سختيهايى كه بر شما وارد مىشود، پيامبر رنج مىبيند.
📝آیت الله خامنه ای، بيانات در خطبههاى نماز جمعهى تهران، 26/1/1379؛ با کمی تلخیص.
💢 آیات و روایات اجتماعی | #عضویت👇
https://eitaa.com/joinchat/269877266Cf07fc0f3c9
💠 عدالت علوی یعنی قنبر هم باید پاسخگوی خطایش باشد...
🔰 امیرالمومنین(ع) به غلامش #قنبر، دستور داد تا حدّى را بر شخص مُجرمی اجرا كند. قنبر از روى اشتباه، سه تازیانه بیشتر به مُجرم زد. حضرت متوجه این نکته شد لذا به جهت قصاص به خاطر سه ضربه بیشتری که به مُجرم زده بود، سه تازیانه به قنبر زد.
(إِنَّ أَمِيرَ اَلْمُؤْمِنِينَ(ع) أَمَرَ قَنْبَرَ أَنْ يَضْرِبَ رَجُلاً حَدّاً فَغَلُظَ قَنْبَرٌ فَزَادَهُ ثَلاَثَةَ أَسْوَاطٍ فَأَقَادَهُ عَلِيٌّ(ع)مِنْ قَنْبَرٍ ثَلاَثَةَ أَسْوَاطٍ)
📚 کافی، ج7، ص260.
📌پ.ن:
▫️این مدل برخورد حضرت با قنبر، نمونهاى است درخشان، در حفظ #كرامت_انسان ها، ولو مجرم باشند. قنبر شخص کمی نبود، او يكى از تربيت شدگان مولا بود. چه بسا بتوان گفت، از اولياء الله بود، اما حضرت از این اشتباهش که در حق یک شخص عادی بود نیز چشم پوشى نمیکند.
▫️یعنی از طرفی، نمیتوان به اسم «حفظ اقتدار» یا «#اشتباه_مأمور»، هیچ انسانی(هرچند مجرم) را نادیده گرفت. انسان، #کرامت دارد، ولو خطاکار باشد.
و از طرف دیگر، نسبت ویژه قنبر با حاکم، موجب معافیت از پاسخگویی نمیشود. این یعنی: در حکومت امیرالمؤمنین، هیچکس فراتر از #قانون نیست.
▫️وقتی زاغه نشینان، محرومین، فقرا، پایین دستان جامعه و حتی متهمان، ببینند که حقوقشان در برابر حاکمان محفوظ است و در حق آنها ظلم نمیشود، #اعتماد_عمومی به عدالت نظام به شدت بالا میرود.
و از آن طرف، نظام سیاسی اگر نتواند میان «#رابطه» و «#ضابطه» تفاوت بگذارد، دچار فساد، تبعیض و زوال اعتماد عمومی خواهد شد.
▫️حضرت میتوانست خطای قنبر را بپوشاند؛ نه #رسانهای به آن شکل بود و نه #افکار_عمومی آنچنان حساس میشد. اما اقتدار علوی در شفافیت و #مسئولیتپذیری است، نه در #تطهیر_اشتباهات زیردستان.
▫️لذا حضرت خطای قنبر را #توجیه نمیکند و نمیگوید: براى حكومت اسلامى زشت است که قبول كند مأمورش خطا كرده است. بلکه او را با عمل امروزیناش میسنجد، نه با ترازوی شخصیت گذشتهاش. اینجا نه تعارف هست و نه تطهیر.
▫️حضرت بهترین کاری که ممکن بود را انجام داد یعنی #قاطعانه با این خطا برخورد کرد و تازیانه را از قنبر گرفت و در برابر اشتباه او که در آن هیچ عمد و تعمدی هم وجود نداشت، سه تازیانه بر او زده و قصاصش کرد.
این یعنی حکومت عدل، صرفاً با لحاظ نیت و انگیزه اداره نمیشود،؛ بلکه با پاسخگویی نسبت به «#اثر_اجتماعیِ_عمل» پیش میرود، ولو اینکه مجرم در انجام آن فعل، نیت الهی داشته باشد.
▫️اساسا جامعهای سالم است که در آن، حتی «#خطاهایِ_ناخواسته» نیز پیامد حقوقی و اجتماعی داشته باشد. این، قاعدهی #پیشگیری است، نه #تنبیه.
💢 آیات و روایات اجتماعی|#عضویت👇
https://eitaa.com/joinchat/269877266Cf07fc0f3c9