انجمن علمی مطالعات تاریخی «آیه»
میزگرد تخصصی گفتاری در نقش اجتماعی زنان در تاریخ اسلام 🎙سرکار خانم دکتر معصومه ریعان «عضو هیات علمی
.
#ادامه_گزارش
#قسمت_آخر
خانم دکتر ریعان در ادامه بیانات خود افزودند: یکی از گونه های روایات قرن اولی که فصل الخطاب تمامی روایات گفتمان مذمت حضور اجتماعی زنان است. روایتی از بخاری است که میگوید:
"حدثنا عثمان بن الهیثم، عن الحسن عن ابیبکرة قال: لقد نفعنی الله بکلمة سمعتها من رسول الله(ص) ایّام جمل بعد ما کدتُ انّ الحق باصحاب الجمل فاقاتلَ معهم قال لمّا بلغ رسول الله(ص) انّ أهل الفارس قد ملکوا علیهم بنت کسری قال: "لن یفلح قوم ولّوا أمرهم إمرأة".
این حدیث با نقل صحیح بخاری شهرت یافته است ولی به ترتیب زمانی در این کتب با سند مستقل وارد گردیده است:
1- مسند ابوداود طیاسی (م:204) 2- مسند احمدبن حنبل (م:241) 3- صحیح بخاری (م: 256) 4- سنن ترمذی (م: 279) 5- سنن و سنن الکبری نسائی (م: 303) 6- سنن احمدبن حسین بیهقی (م: 358) 7- المستدرک حاکم نیشابوری (م: 405) 8- معالم التنزیل بغوی فرّاء (م: 516) 9- البدایة و النهایة ابن کثیر (م: 774).
بعدها این روایت در منابع شیعی نیز وارد گردید و مستند فقهی بسیاری از عالمان تشیع گردید.
این حدیث در کتب اهل سنّت ابتدا در زمینه تاریخی بر تخت نشستن دختر کسرای ایران و در زمینه تفسیری (ذیل سوره نمل) وارد گردیده و سپس از آن استنباط فقهی شده است. درحالیکه در کتب شیعه بدون این دو زمینه طرح گردیده و مؤلّفان شیعه آن را تحت عنوان عایشه و حادثه جمل آوردهاند.
بهنظر میرسد طرح گسترده این حدیث در کتب شیعه، در جایی که در نقد عایشه بوده، مقبولیّت یافته و در جمع با حدیث "هلکت الرّجال حین اطاعت النّساء" مورد استشهاد قرار گرفته است؛ و بدین روی در کتب فقهی نیز مورد استناد و استشهاد مؤلّفین قرار گرفته و در بسیاری از کتب بدون سند وارد شده است. گرچه برخی از فقیهان معاصر شیعه نیز، آن را کافی برای عدم دخالت زنان در امر حکومت و ولایت ندانسته¬ و شهرت روایت را دلیل ندانستهاند، اما هنوز مستمسک عملکرد فقیهان است و تاکنون زنان نتوانستهاند جایگاه امارت و تصدی مقام سیاسی اجتماعی را در اکثر جوامع اسلامی به دست آورند.
خانم دکتر ریعان در پایان افزودند: بنابراین انگاره برابری زنان، که تصوری از برخورداری فرامکانی و فرازمانی حقوقی آنان را در قرن اول ترسیم مینمود، در انتهای قرن اول افول نمود و با ورود به عصر جهانی شدن، اکنون آنان را در دوگانه اسلام و مدرنیته به طور جدی وانهاده است.
🍃پایان
#انجمن_علمی_مطالعات_تاریخی
#دانشگاه_باقرالعلوم_علیه_السلام
┄┅┅┅┅❀💠❀┅┅┅┅┄
🌱 «آیـــه»؛ انجمن علمی مطالعات تاریخی
📜 https://eitaa.com/BOU_AYEH
┄┅┅┅┅❀💠❀┅┅┅┅┄