📢 #‌اصول #المقصد_السابع #الاصول_العملیة #اصالة_الاحتیاط #دوران_الامر_بین_المتباینین 📅 ۱۹ / اردیبهشت ماه/ ۱۴۰۳ 💠جلسه ۱۱۵ 📚موضوع جلسه : 1️⃣ ادعای مرحوم آقا ضیاء این است که برائت عقلیه در موارد علم اجمالی نه نسبت به مخالفت قطعیه و نه نسبت به مخالفت احتمالیه جریان ندارد؛ این فرمایش دو اشکال مبنایی و بنایی دارد؛ اولا مقطوع بالعرض، وجوب هذا در علم اجمالی نیست بلکه وجوب احدهما است و ثانیا بر فرض که وجوب هذا مقطوع بالعرض باشد به علت کدورت و عدم وضوح، آن قدر توان ندارد که تکلیف به وجوب هذا را منجَّز کند پس جریان برائت عقلیه از این نظر مانعی ندارد. 2️⃣ مبنای مرحوم اصفهانی در حقیقت متعلق علم اجمالی «وجوب احدهما» است و این مبنا با ادعای ایشان در عدم جریان برائت عقلیه نسبت به مخالفت احتمالیه نمی سازد. 3️⃣شهید صدر موردی را در شبهه موضوعیه مثال زدند و بعد آن را شک در امتثال دانستند که مجرای قاعده اشتغال است که ربطی به علم اجمالی نداشت؛ مثال علم اجمالی در شبهه موضوعیه عبارتست از وقتی که مولا مکلف را امر به اکرام «العالم» به نحو انحلالی کرده است و مکلف نمی داند زید عالم است یا عمرو عالم است؟ در اینجا شک در وجوب احدهما دارد اما مثال «اکرم عالما» که تکلیف در آن انحلالی نیست وقتی مکلف نمی داند زید عالم است یا عمرو، مثال علم اجمالی نیست؛ بله در مثال «اکرم عالما» شک در امتثال دارد که مجرای اشتغال است.

📢#‌فقه #کتاب_الطهارة #فصل_فی_مراتب_الاولیاء؛ م ۶ و ۷ 📅۱۹ / اردیبهشت ماه/ ۱۴۰۳ 💠جلسه۱۱۵ 📚موضوع جلسه : 1️⃣اگر در یک طبقه افراد متعدد بودند فقهاء معتقدند که ولایت بین همه مشترک است و احتیاط مستحب این است که از اکبر سنّا اذن بگیرند اما قول مختار این است که باید دید در عرف ولایت با چه کسی است و عرف تا عرف و مورد به مورد متفاوت است. 2️⃣اگر میت وصیت کرد که شخصی غیر از ولی شرعی عهده دار تجهیز او شود یا آن شخص را به عنوان ولی تعیین کرد پس ادله نفوذ وصیت با ادله ولایت شرعیه تعارض ابتدایی دارند؛ مشهور قائل به عدم نفوذ وصیت هستند اما سید ماتن قائل به نفوذ و صحت وصیت است منتهی احتیاط مستحب این است که موصی له از ولی شرعی نیز استیذان نماید

📢#‌فقه #کتاب_الطهارة #فصل_فی_مراتب_الاولیاء؛ م ۷ 📅۲۲ / اردیبهشت ماه/ ۱۴۰۳ 💠جلسه۱۱۶ 📚موضوع جلسه : 1️⃣وقتی میت وصیت کرد که فلانی امر تجهیز او را بر عهده بگیرد عرف می گوید که وصیت او نافذ است و فردی که در موارد دیگر به عنوان ولی معرفی می گردد دیگر ولایتی ندارد و بر این اساس، کسانی ولایت شرعیه را قبول ندارند و ولایت عرفیه قائلند وصیت میت را نافذ می دانند و همچنین بر اساس قائلین به ولایت شرعیه که موضوع آن را ولی عرفی می دانند نیز وصیت نافذ خواهد بود. 2️⃣کسانی که قائل به ولایت شرعیه هستند و موضوع آن را طبقات ارث می دانند دیگر موضوعی برای وصیت میت نمی بینند و نفوذی برای وصیت او نسبت به امر تجهیز خودش قائل نیستند و باید بر طبق طبقات ارث، ولی بر امر تجهیز میت تعیین گردد. 3️⃣مرحوم حکیم قائلند که اگر میت وصیت کرد که زید امر تجهیز من را بر عهده بگیرد، وصیتش نافذ نیست اما اگر وصیت کرد که زید، ولی بر امر تجهیز باشد پس بر زید واجبست که به وصیت عمل کند و نکته این تفصیل، موثقه منصور بن حازم است؛ اشکال فرمایش ایشان بنا بر پذیرش ولایت شرعیه این است که این موثقه اطلاق دارد و تفصیل ایشان بلا وجه است.

📢 #‌اصول #المقصد_السابع #الاصول_العملیة #اصالة_الاحتیاط #دوران_الامر_بین_المتباینین 📅 ۲۲ / اردیبهشت ماه/ ۱۴۰۳ 💠جلسه ۱۱۶ 📚موضوع جلسه : 1️⃣قول مختار این است که بنا بر پذیرفتن برائت عقلیه، این قاعده نسبت به شبهات مقرون به علم اجمالی جریان دارد و قبح عقوبت چه نسبت به مخالفت قطعیه و چه نسبت به مخالفت احتمالیه وجود دارد زیرا قطع اجمالی، قطع نیست و اگر بیان در قاعده شامل علم اجمالی دانسته شود پس اولاً قاعده عقلی دیگری غیر از قاعده اولی است و ثانیا بنا بر این قاعده باید گفت برائت عقلیه در موارد علم اجمالی مطلقا جاری نیست. 2️⃣اگر علم اجمالی به طهارت احدهما باشد و از طرف دیگر در طرفین سابقه نجاست در کار باشد شبهه تعارض صدر با ذیل در شمول دلیل استصحاب نسبت به طرفین پیش می آید که اگر این شبهه درست باشد دیگر دلیل استصحاب مجمل می شود و نسبت به شمول بر هر دو طرف قاصر خواهد بود.

📢#‌فقه #کتاب_الطهارة #فصل_فی_مراتب_الاولیاء؛ م ۷ 📅۲۳ / اردیبهشت ماه/ ۱۴۰۳ 💠جلسه۱۱۷ 📚موضوع جلسه : 1️⃣موثقه منصور بن حازم در مسئله وجوب عمل به وصیت میت درباره امر تجهیز سندا و دلالة تمام است اما در سیره چنین روایتی نمی تواند به تنهایی حجت باشد و حداقل سه روایت با سند و دلالة تمام لازم است که در چنین مسئله ای بتوان بر آن تکیه کرد. 2️⃣نظر مختار این است که به صرف وصیت میت در امر تجهیز برای شخص خاص، وظیفه شرعی برای آن شخص درست نمی شود و عرفا و عقلاء بر او واجب نیست که به مفاد وصیت عمل کند اما اگر خواست اقدام کند آن کسانی که بدون وصیت، ولایت عرفی بر بدن میت داشتند نمی توانند در مقابل اقدام او بایستند.

📢 #‌اصول #المقصد_السابع #الاصول_العملیة #اصالة_الاحتیاط #دوران_الامر_بین_المتباینین 📅 ۲۳ / اردیبهشت ماه/ ۱۴۰۳ 💠جلسه ۱۱۷ 📚موضوع جلسه : 1️⃣استصحاب منجِّز در جمیع اطراف علم اجمالی با وجود علم اجمالی بر طهارت «احدهما» جاری است و تعارضی بین صدر و ذیل در دلیل استصحاب لازم نمی آید؛ زیرا استصحاب تنها ایجاب الاحتیاط است و یک انشاء است نه إخبار از نجاست و لذا با علم اجمالی موجود منافاتی ندارد و دلیل استصحاب نسبت به طرفین اطلاق دارد. 2️⃣ترخیص در جمیع اطراف علم اجمالی از ناحیه شارع نه محذور ثبوتی دارد و نه اثباتی اما به خاطر ارتکازی که در ذهن عرف شکل گرفته است به خاطر وجود مناقضه در ذهن عرف پس یا اطلاقی در ادله اصول مؤمنه وجود ندارد یا این ادله از ترخیص در جمیع اطراف انصراف دارند.

📢#‌فقه #کتاب_الطهارة #فصل_فی_مراتب_الاولیاء؛ م ۸، ۹، ۱۰ 📅۲۴ / اردیبهشت ماه/ ۱۴۰۳ 💠جلسه۱۱۸ 📚موضوع جلسه : 1️⃣اگر ولی میت در اثناء تجهیز از اذن خود برگردد پس عمل باطل است یا اگر ولایت به شخص دیگری منتقل شود پس باید از ولی لاحق اذن گرفت. 2️⃣اگر عمل تجهیز انجام پذیرفت و بعد از آن ولایت به شخص دیگری رسید پس واجب نیست که دوباره تجهیز میت صورت پذیرد بر اساس اذن ولی لاحق؛ در اعمال توصلی که حکم معلوم است اما در تغسیل میت باید به اصل برائت از اکثر تمسک کرد تا شرط متاخر بودن اذن ولی لاحق به عنوان شرط صحت عمل سابق نفی شود. 3️⃣اگر کسی ادعای ولایت بر امر تجهیز میت داشت یا ادعا کرد که میت برای تجهیز به او وصیت کرده است مادامی که ادعای او مبتلا به معارض نباشد ادعای او مقبولست.

📢 #‌اصول #المقصد_السابع #الاصول_العملیة #اصالة_الاحتیاط #دوران_الامر_بین_المتباینین 📅 ۲۴ / اردیبهشت ماه/ ۱۴۰۳ 💠جلسه ۱۱۸ 📚موضوع جلسه : 1️⃣مدرسه میرزا قائلند که شارع می تواند در بعض اطراف علم اجمالی ترخیص دهد و از جهت علم اجمالی محذوری در این ترخیص وجود ندارد اما مرحوم آقا ضیاء قائل به استحاله در این مسئله شده اند. 2️⃣ریشه نزاع بین مدرسه میرزا و مرحوم آقا ضیاء در مسئله امکان ثبوتی ترخیص شارع در بعض الاطراف علم اجمالی بر می گردد به مبانی ایشان در متعلق علم اجمالی که مدرسه میرزا قائل به جامع بودند و مرحوم آقا ضیاء قائل به فرد معیَّن بودند.

📢#‌فقه #کتاب_الطهارة #فصل_فی_مراتب_الاولیاء؛ م ۱۰، ۱۱ 📅۲۵ / اردیبهشت ماه/ ۱۴۰۳ 💠جلسه۱۱۹ 📚موضوع جلسه : 1️⃣اگر ادعای شخص بر ولایت یا وصایت از طرف میت برای تجهیز با ادعای دیگر تعارض داشت پس شبهه موضوعیه است و در نظر مشهور خبر ثقه در موضوعات حجت نیست و باید بینه در کار باشد تا قول مدعی ثابت گردد اما در نظر مختار خبر ثقه چه در شبهات حکمیه و چه در شبهات موضوعیه حجت است. 2️⃣اصل اعبار قصد قربت در تعبدیات به ارتکاز متشرعه ثابت است و لذا در موارد مشکوک در تضیق و توسعه قصد قربت به اصل برائت از تضیق تمسک می شود. 3️⃣اگر قصد امتثال امر مولا همراه با دفع ضرر مکرِه باشند در تحقق نماز میت یا تغسیل میت پس اگر هر کدام به صورت علت تامه داعویت برای عمل تعبدی داشته باشند قصد قربت متمشی می شود و عمل تعبدی صحیح است اما اگر هر کدام داعویتی در حدّ علت ناقصه داشتند پس در نظر مشهور عمل عبادی باطل است؛ قول مختار می گوید که در حالت دوم نیز قصد قربت متمشی شده است و عمل صحیح است به خاطر جریان اصل برائت از تضیق در موارد قصد قربت.

📢 #‌اصول #المقصد_السابع #الاصول_العملیة #اصالة_الاحتیاط #دوران_الامر_بین_المتباینین 📅 ۲۵ / اردیبهشت ماه/ ۱۴۰۳ 💠جلسه ۱۱۹ 📚موضوع جلسه : 1️⃣ادله اصول مؤمنه بعض اطراف علم اجمالی که فرد معیَّن است را شامل می شود مانند وقتی که در یک طرف اصل منجِّز در کار است که در این صورت اصل مؤمن بلا معارض در طرف دیگر جاری خواهد شد. 2️⃣اگر یک طرف از محل ابتلاء خارج شد و بعد علم اجمالی به تکلیف در یکی از اطراف باشد پس نه اصل منجز در مورد آن طرف خارج از محل ابتلا،جاری است و نه اصل مؤمن اما مکلف نسبت به آن، تکلیف فعلی دارد؛ در این صورت اصل مؤمن نسبت به طرف داخل در محل ابتلاء جاری می شود. 3️⃣اگر مکلف ببیند که خون در یک اناء افتاد اما فراموش کرد که کدام اناء بوده است پس اصل مؤمن در اناء دیگر که مکلف ریخته شدن خون در آن را ندیده است جاری خواهد بود. 4️⃣دلیل اصل مؤمن، فرد مردد را شامل نمی شود زیرا در موارد علم اجمالی مکلف می داند که مولا از او فرد مردَّد را طلب نکرده است بلکه تکلیف معیَّنی را طلب کرده است که برای مکلف نا معلوم است.

📢#‌فقه #کتاب_الطهارة #فصل_فی_مراتب_الاولیاء؛ م ۱۲ #فصل_فی_تغسیل_المیت 📅۲۶ / اردیبهشت ماه/ ۱۴۰۳ 💠جلسه۱۲۰ 📚موضوع جلسه : 1️⃣در نظر مختار هر کسی را که عرف به عنوان ولی بر بدن میت بشناسد همو می تواند عهده دار تجهیز میت بشود مباشرة یا تسبیبا و دیگران نباید در اعمال ولایت او مزاحمت ایجاد کنند؛ بنابراین شارع مقدس دخالتی در تعیین ولی نداشته است و اگر در روایتی از شوهر یا دیگری نام برده شده است از باب بیان آن کسی است که عرف زمان حضرت ولی می داند. 2️⃣تغسیل میت بر ولی میت واجب عینی است و اگر او اقدام نکرد بر جمیع مسلمین به صورت واجب کفایی واجب می شود. 3️⃣دلیل وجوب تغسیل بدن میت شیعه اثنا عشری اجماع علماء قدماء بر وجوب است و این اجماع منشأ اطمینان نوعی می شود که علی المختار منشأ اطمینان نوعی از حجج است.