📢 #‌اصول #المقصد_السابع #الاصول_العملیة #اصالة_التخییر #المقام_الاول 📅 ۲۹ / فروردین ماه/ ۱۴۰۳ 💠جلسه ۱۰۱ 📚موضوع جلسه : 1️⃣اگر موافقت قطعیه و مخالفت قطعیه نسبت به تکلیف احتمالی که دائر مدار بین دو تکلیف احتمالی متضاد است ممکن نباشد تکلیف فعلی کردن این عبد از ناحیه مولا محذور عقلی ندارد و فرقی نیست که تکلیف، صرف انشاء الطلب دانسته شود یا طلب انشائی تفسیر شود؛ اشکال لغویت تکلیف فعلی و عدم امکان انبعاث این عبد قابل پاسخ است. 2️⃣در فرض اول از فروض سه گانه در اصالة التخییر تکلیف فعلی کردن عبد ممکن است اما تنجز تکلیف در حق او ممکن نیست؛ زیرا منجز نه می تواند علم اجمالی او باشد و نه احتمال تکلیف؛ این دو وقتی می توانند منجِّز تکلیف باشند که منشأ تقصیر عبد باشند در حالی که در فرض اول چون احتیاط برای عبد ممکن نیست پس مخالفت احتمالی او منشأ تقصیر او نیست لذا تکلیف فعلی در حقّ او هیچ گاه منجَّز نخواهد شد. 🆔https://eitaa.com/DorusOstadMadadi

📢 #‌اصول #المقصد_السابع #الاصول_العملیة #اصالة_التخییر #المقام_الاول 📅 ۱ / اردیبهشت ماه/ ۱۴۰۳ 💠جلسه ۱۰۲ 📚موضوع جلسه : 1️⃣اصالة التخییر یک اصل عقلی است نه یک اصل عقلایی یا شرعی 2️⃣اصالة التخییر به قبح عقوبت عاجز بر می گردد که عاجز است از فعل موافقت قطعیه یا ترک مخالفت قطعیه یا عاجز از انتخاب و اختیار ترک مخالفت احتمالی 3️⃣فعل عبد در فرض نخست از فروض سه گانه اصالة التخییر نسبت به مخالفت احتمالیه فعل ارادی غیر اختیاری است و فعل ارادی غیر اختیاری متصف به حسن و قبح نمی شود و لذا نمی توان چنین عبدی را بر عدم ترک مخالفت احتمالیه عقوبت نمود چون اختیار ترک مخالفت احتمالیه بر او محالست. 🆔https://eitaa.com/DorusOstadMadadi

📢 #‌اصول #المقصد_السابع #الاصول_العملیة #اصالة_التخییر #المقام_الاول 📅 ۲ / اردیبهشت ماه/ ۱۴۰۳ 💠جلسه ۱۰۳ 📚موضوع جلسه : 1️⃣فرض نخست از فروض سه گانه اصالة التخییر مجرای برائت عقلیه است زیرا اولا تکلیف محتمل وجود دارد و ثانیا قطع بر وجود آن تکلیف در نزد عبد وجود ندارد و ثالثا قطعی (حجت معتبره) بر وجود آن تکلیف در نزد عبد موجود نیست. 2️⃣قطع اجمالی از افراد قطع نیست و قطع فقط بر افراد قطع تفصیلی صدق می کند و اطلاق قطع بر افراد قطع اجمالی از قبیل اطلاق آدم بر افراد آدم برفی است که صحیح نیست. 🆔https://eitaa.com/DorusOstadMadadi

📢 #‌اصول #المقصد_السابع #الاصول_العملیة #اصالة_التخییر #المقام_الاول 📅 ۳ / اردیبهشت ماه/ ۱۴۰۳ 💠جلسه ۱۰۴ 📚موضوع جلسه : 1️⃣اصالة التخییر اسم است برای قبح عقوبت عبد از جهت عجز و قبح عقوبت به خاطر عدم البیان همان برائت عقلیه است و قبح عقوبت به خاطر ترخیص شارع، برائت شرعیه نامیده شده است. 2️⃣اگر موافقت قطعیه و مخالفت قطعیه در اطراف علم اجمالی ممکن باشد قول مختار این است ترخیص شارع نسبت به جمیع اطراف محذور ثبوتی و اثباتی ندارد اما مشکل در عدم اطلاق ادله برائت شرعیه است زیرا عرف بین ترخیص در مخالفت قطعیه و علم اجمالی مناقضه می بیند و این ارتکاز عرف مانع انعقاد اطلاق در این ادله می شود. 3️⃣ادله برائت شرعیه نسبت به مخالفت احتمالی در اطراف علم اجمالی هم اطلاقی ندارد هر چند مشکل ثبوتی و اثباتی در کار نیست اما وقتی دوران امر بین محذورین شد که احتیاط ممکن نبود دیگر مانعی در ذهن عرف برای شمول این ادله نیست؛ زیرا عرف مناقضه ای بین علم اجمالی و مخالفت احتمالی در این فرض نمی بیند. 4️⃣نتیجه در فرض نخست این شد که هم اصالة التخییر در این فرض جاری است که اسم است برای قبح عقوبت از لحاظ عجز و هم برائت عقلیه بنا بر قول به وجود آن جاریست که اسم است برای قبح عقوبت به لحاظ عدم البیان و هم برائت شرعیه جاریست که اسم است برای قبح عقوبت به لحاظ ترخیص مولا

📢 #‌اصول #المقصد_السابع #الاصول_العملیة #اصالة_التخییر #المقام_الثانی 📅 ۴ / اردیبهشت ماه/ ۱۴۰۳ 💠جلسه ۱۰۵ 📚موضوع جلسه : 1️⃣در مقام دوم که مخالفت قطعیه ممکن اما موافقت قطعیه ممکن نیست باید گفت که تکلیف محتمل منجّز است و در منجِّز آن سه احتمال وجود دارد: احتمال، علم اجمالی، علم تفصیلی 2️⃣منجزیت احتمال در نزد قائل آن معلَّق بر عدم جریان برائت عقلیه و شرعیه است و در مقام دوم نه برائت عقلیه جریان دارد زیرا قول مختار، منکِر آن است و نه برائت شرعیه جریان دارد زیرا جریان آن در خصوص یک طرف منجرّ به ترجیح بلا مرجح و در جمیع اطراف منجرّ به ترخیص در مخالفت قطعیه خواهد شد. 3️⃣ادله برائت شرعیه در مخالفت احتمالیه یک طرف از اطراف علم اجمالی شامل نمی شوند زیرا اگر بخواهد خصوص یک طرف را شامل شود ترجیح بلا مرجح لازم می آید و اگر بخواهد همه اطراف را و از جمله طرفی که تکلیف محتمل است را شامل بشود، ترخیص در مخالفت قطعیه لازم می آید که در نظر مشهور ثبوتا محذور داشت و در نزد مختار اشکال اثباتی داشت.

📢 #‌اصول #المقصد_السابع #الاصول_العملیة #اصالة_التخییر #المقام_الثانی و الثالث #اصالة_الاحتیاط 📅 ۵ / اردیبهشت ماه/ ۱۴۰۳ 💠جلسه ۱۰۶ 📚موضوع جلسه : 1️⃣در مقام ثانی اگر مخالفت قطعیه کرد هم احتمال منجِّز تکلیف فعلی است و هم علم تفصیلی او به وجوب «احد الوقوفین»؛ زیرا علم تفصیلی به وجوب «احد الوقوفین» نسبت به مخالفت قطعیه منجِّز است اما قدرت منجزیت نسبت به مخالفت احتمالی را ندارد. 2️⃣در نظر مختار علم اجمالی نه تنها علم نیست بلکه اساسا وجود ندارد و علم تنها علم تفصیلی است که به یک اعتبار به آن علم تفصیلی می گویند و به اعتبار دیگر به آن علم اجمالی اطلاق می شود. 3️⃣اگر می داند که یک قسم در روز پنج شنبه و یک قسم در روز جمعه خورده است که مشابه هستند اما نمی تواند که قسم او بر فعل یا ترک سفر بوده است پس دو راه دارد یا کار یکسان در دو روز انجام دهد تا یا موافقت قطعیه کرده باشد یا مخالفت قطعیه یا کار متضاد در دو روز انجام دهد تا موافقت احتمالی و مخالفت احتمالی کرده باشد؛ وجدان انسان حاکم است که اختیار هر کدام از این دو راه بر دیگری ترجیحی ندارد و مخیَّر بین انتخاب هر کدام از این طریق است. 4️⃣اصالة التخییر در جایی جاریست که طرفین از نظر احتمال و محتمَل متساوی باشند و الا برتری هر کدام از طرفین از نظر احتمال یا محتمَل باعث می شود تا عقل حکم به ترجیح آن طرف کند و دیگر تخییری در کار نخواهد بود. 🆔https://eitaa.com/DorusOstadMadadi

📢 #‌اصول #المقصد_السابع #الاصول_العملیة #اصالة_الاحتیاط #دوران_الامر_بین_المتباینین 📅 ۸ / اردیبهشت ماه/ ۱۴۰۳ 💠جلسه ۱۰۷ 📚موضوع جلسه : 1️⃣در هر قطعی سه رکن باید تصویر گردد: قطع در افق نفس، مقطوع بالذات، مقطوع بالعرض 2️⃣مقطوع بالذات در هر قطعی بنا بر نظر اصولیین عبارتست از مفهوم متعلق قطع پس مقطوع بالذات وقتی قطع به عدالت زید وجود دارد عبارتست از مفهوم عدالت زید 3️⃣مقطوع بالعرض همیشه مصداق مفهوم بالذات است پس وقتی قطع به عدالت زید وجود دارد و زید واقعا عادل است مقطوع بالعرض امری حقیقی است زیرا عدالتی که متقوم به نفس زید است همان مقطوع بالعرض است اما اگر زید فاسق باشد آن گاه مقطوع بالعرض امری موهوم خواهد بود. 4️⃣وقتی علم اجمالی به وجوب قصر یا تمام وجود دارد در افق نفس یک قطع تفصیلی به وجوب احد الامرین و دو احتمال تفصیلی وجود دارد. 5️⃣مقطوع بالذات وقتی علم به وجوب قصر یا تمام در کار است عبارتست از مفهوم وجوب احد الامرین و مقطوع بالعرض عبارتست از «وجوب واحد من القصر او التمام»؛ این مقطوع بالعرض امری موهوم است زیرا در شریعت یا وجوب قصر است یا وجوب تمام و چیزی به نام وجوب «احد الامرین» در مقام در کار نیست.

📢 #‌اصول #المقصد_السابع #الاصول_العملیة #اصالة_الاحتیاط #دوران_الامر_بین_المتباینین 📅 ۹ / اردیبهشت ماه/ ۱۴۰۳ 💠جلسه ۱۰۸ 📚موضوع جلسه : 1️⃣وجوب احدهماست که معلوم بالتفصیل است و محل کلام است که آیا منجِّز تکلیف محتمل (وجوب قصر) است یا نیست و الا وجوب قصر که معلوم بالاجمال است اصلا علم نیست که بحث منجزیت درباره ی آن معنا داشته باشد. 2️⃣در موارد علم اجمالی به یک تکلیف در افق نفس یک قطع تفصیلی به وجوب احدهما و دو احتمال وجود دارد و امر چهارمی به نام مقطوع بالاجمال وجود ندارد بلکه همان مقطوع بالتفصیل است که به اعتبار مقطوع بالعرض مقطوع بالتفصیل است و به اعتبار فرد مقطوع بالعرض معلوم بالاجمال نامیده می شود. 3️⃣علم به وجوب احدهما در نظر مشهور منجِّز است اما شهید صدر قائل است که در حدّ مخالفت قطعیه منجز است اما نسبت به مخالفت احتمالیه دیگر منجِّز نیست.

📢 #‌اصول #المقصد_السابع #الاصول_العملیة #اصالة_الاحتیاط #دوران_الامر_بین_المتباینین 📅 ۱۰ / اردیبهشت ماه/ ۱۴۰۳ 💠جلسه ۱۰۹ 📚موضوع جلسه : 1️⃣هم علم به وجوب احدهما می تواند منجِّز تکلیف در موارد شبهات مقرون به علم اجمالی باشد و هم احتمال تفصیلی 2️⃣تعارض ادله ی برائت شرعیه و عدم وجود مؤمِّن نمی تواند به عنوان منجِّز به جای علم اجمالی در ما نحن فیه باشد. 3️⃣در نظر مختار همیشه فعلیت تکلیف به فعلیت موضوع آن در خارج است و تنجز آن به وجود المنجِّز است و تعذّر آن به عدم وجود المنجِّز است اما قولی می گوید تنجز تکلیف به عدم وجود مؤمِّن است درست نیست.

📢 #‌اصول #المقصد_السابع #الاصول_العملیة #اصالة_الاحتیاط #دوران_الامر_بین_المتباینین 📅 ۱۱ / اردیبهشت ماه/ ۱۴۰۳ 💠جلسه ۱۱۰ 📚موضوع جلسه : 1️⃣علم اجمالی حتی نسبت به مخالفت احتمالی هم منجِّز است و معیار تشخیص منجزیت آن در این است باید دید عرف و عقلاء چنین عبدی را که مخالفت احتمالی کرده است اما علم اجمالی داشته است را مقصر می بینند یا نمی بینند؟ ادعا این است که این عبد مقصِّر است و تقصیر منجِّز بالذات است. 2️⃣در نظر مختار منجِّز بالذات عبارتست از تقصیر ؛ علم و احتمال هم چون منشأ تقصیر می شوند منجز نامیده شدند؛ بنابراین اگر احتمال تفصیلی هم در کار نبود و غفلتی در کار بود اما مکلف مقصر بود به خاطر احتمال اجمالی که قبل از غفلت دارا بود باز تکلیف برای او منجَّز است هر چند احتمال تفصیلی هم در کار نیست. 3️⃣در باب حقیقت متعلق علم اجمالی سه مبنا موجود است: جامع، فرد معیَّن، فرد مردَّد 4️⃣شهید صدر تابع مبنای نخست در حقیقت متعلق علم اجمالی یعنی جامع است و قائل است که بر اساس این مبنا دیگر علم اجمالی نسبت به مخالفت احتمالیه منجِّز نیست و برای منجزیت تکلیف باید سراغ منجِّز دیگری رفت و ایشان تکلیف را در مرحله مخالفت احتمالیه از باب منجزیت احتمال تفصیلی منجَّز می دانند. 5️⃣نظر صحیح این است که علم اجمالی منجِّز است حتی اگر مبنای حقیقت متعلق علم اجمالی مبنای جامع باشد نه مبنای فرد معیَّن.

📢 #‌اصول #المقصد_السابع #الاصول_العملیة #اصالة_الاحتیاط #دوران_الامر_بین_المتباینین 📅 ۱۲ / اردیبهشت ماه/ ۱۴۰۳ 💠جلسه ۱۱۱ 📚موضوع جلسه : 1️⃣آقا ضیاء قائل بود که متعلق علم اجمالی فرد معیَّن است؛ در مراد ایشان سه احتمال داده شد: ایشان نظر به مقطوع بالذات داشته اند، نظر به مقطوع بالعرض داشته اند، نظر به محکی داشته اند؛ بنابر اقوا نظر ایشان بر مقطوع بالعرض است. 2️⃣اگر مراد آقا ضیاء مقطوع بالذات باشد پس مراد از گزاره «متعلق علم اجمالی فرد معیَّن است»، «مفهوم وجوب احدهما یک مفهوم جزئی» است و این گزاره بالوجدان ناصحیح است زیرا مفهوم «وجوب احدهما یک مفهوم کلّی است که البته محکی جزئی دارد. 3️⃣اگر مراد آقا ضیاء مقطوع بالعرض باشد پس مراد از گزاره « متعلق علم اجمالی، فرد معین است» این است که وجوب القصر مقطوع بالعرض است؛ این کلام، نا صحیح است بالوجدان زیرا وجوب قصر که فرد معیَّن است مقطوع بالعرض نیست و مقطوع بالعرض تنها «وجوب احدهما» است و وجوب قصر تنها فرد مقطوع بالعرض است. 4️⃣اگر مراد آقا ضیاء محکی باشد پس مراد از گزاره « متعلق علم اجمالی فرد معیَّن است» این است که مکلف می داند که مولا یک فرد معیَّن را بر او واجب کرده است که علی الفرض آن تکلیف واجب شده بر او وجوب القصر است پس محکی «وجوب احدهما» وجوب القصر است نه مقطوع بالعرض؛ این کلام درست است اما با قول به محکی بودن وجوب قصر منجزیت علم اجمالی اثبات نمی شود بلکه علم تنها می تواند نسبت به مقطوع بالعرض منجِّز باشد و محکی نسبت به منجزیت علم بی تاثیر است