📚 #در_بزمگه_ادب 📌شرح بیتی از ملای روم جلال الدین #مولوی 💠 عارف قیومی، جناب مولوی رومی در بیتی با اشاره با پیشینه خود که ایامی در سلک اصحاب مدرسه بود و به درس کسبی و علم قیل و قال می پرداخت و از علم حال بر کرانه و به قول خودش دفترباره بود می گوید: عطارد وار دفترباره بودم زبر دست ادیبان می نشستم ❓پرسش کانونی در بیت مولوی این است که چرا او دفتربارگی خود را در بین همه پدیده ها و مخلوقات به #عطارد تشبیه کرده است و از بین همه پدیده ها عموما و از بین افلاک خصوصا، چه نسبتی بین عطارد با دفتربارگی و ادیب بودن وجود دارد؟ مولوی نه در بیت فوق بلکه در ابیات متعددی چه در مثنوی و چه در دیوان شمس، عطارد را به نحوی به سخن و سخنوری و سخندانی منسوب ساخته و لوازم این انتساب را از نظر مغفول قرار نداده است. در نظر مولوی عطارد اگر دفترباره و ادیب است، لازمه آن دارامندی نطق فصیح نیز هست: نطق عطاردانه ام مستی بی کرانه ام گر نبود ز خوان تو، راتبه از کجا رسد 🔹اگر عطارد ادیب و اهل نطق است، ادیب و نطاق را البته با لوح و قلم کاری هست: رفت عطارد ز دست، لوح و قلم درشکست در پی او زهره جست مست به فرقد رسید و: شد عطارد مست و اشکسته قلم لوح شست از هوز و ابجد بلی چنین فردی پس فاضل است و فنان و هیچ استبعادی ندارد که به فضل و فن خویش غره شود: عطارد را همی گفتم به فضل و فن شدی غره قلم بشکن بیا بشنو پیام نیشکر باری و خلاصه آن که عطارد، نماد خرد و خردورزی است: خود خرد آن است کو از حق چرید نه خرد کان را عطارد آورید و: چرخ گردان را قضا گمره کند صد عطارد را قضا ابله کند 👈و اما رمز این انتساب ها، از آن رو است که حکما و قدما را باور آن بوده است که هر کوکبی، دال بر مدلولی و یا نماد و سمبل چیزی است. #ابوریحان_بیرونی در #التفهیم می گوید که عطارد كوكب دبيران، صاحب ديوانان شعرا و كاتبان و اهل ديوان است؛ به همين دلیل در ادبیات ایران از عطارد با القاب: كاتب‏ گردون، اختر دانش، مستوفى گردون یا مستوفی دیوان اعلا، دبير انجم، كاتب‏ علوى و منشى ديوان گردون ياد شده است. مشابه همان اعتقادی که یونیان درباره عطارد داشتند و او را فرزند زئوس‏ خداى خدايان و پيك ایشان و خداى فصاحت و دبيرى و تجارت می دانستند. 🔸 #سودی در شرح خود بر دیوان حافظ، در تفسیر بیت زیر از #حافظ: اى كه انشاء عطارد صفت شوكت تو است عقل‏ كل‏ چاكر طغراكش ديوان تو باد از تعبیر «رسم» استفاده می کند و می گوید که رسم اين بوده كه هر صنف را به ستاره نسبت دهند مثلا نوازندگی را به زهره و علما را به مشترى و سلحشوران را به مريخ و كاتبان را به عطارد. 🔺 ابن خلف #تبریزی در برهان قاطع، علاوه بر نمادیت عطارد برای موارد نامبرده می گوید که عطارد مربى علما و مشايخ و قضاوت و ارباب قلم نیز می باشد. ✍ محقق: دکتر رضا #جلیلی #رمضان #به_امید_خدا_کرونا_را_شکست_میدهیم ─┅─═इई 🍃🌼🍃ईइ═─┅─ 🔆 رسانه فرهنگی، اجتماعی #فامنین_گرام در سه پیام رسان تلگرام،ایتا و سروش 👇 🌺🍃 @Famenin_Gram 🍃🌸