بررسی ابعاد اجتماعی خطبه فدکیه
خطبه فدکیه حضرت فاطمه زهرا(س) یکی از مهمترین و تأثیرگذارترین سخنرانیهای تاریخ اسلام است که حضرت در آن، به تحلیل وضعیت اجتماعی و سیاسی جامعه پس از پیامبر اسلام(ص) پرداختند.
خطبه فدکیه دارای ابعاد و پیامهای عمیقی است که در ادامه به بررسی ابعاد اجتماعی آن پرداخته می شود.
نقد وضعیتِ جامعه
حضرت فاطمه(س) در خطبه فدکیه به ظهور نفاق و بیتوجهی به اصول دینی اشاره کردند. ایشان بیان داشتند که پس از پیامبر(ص)، برخی از مسلمانان به جای پیروی از حق، به سوی شیطان گرایش پیدا کردند و این امر موجب تضعیف دین و ارزشهای اسلامی شد. این نقد اجتماعی نشاندهنده آگاهی عمیق ایشان از وضعیت جامعه و نیاز به اصلاح آن است:
« و شیطان سر خویش را از مخفیگاه خود بیرون آورد، و شما را فراخواند، مشاهده کرد پاسخگوی دعوت او هستید، و برای فریب خوردن آمادهاید، آنگاه از شما خواست که قیام کنید، و مشاهده کرد که به آسانی این کار را انجام میدهید، شما را به غضب واداشت، و دید غضبناک هستید، پس بر شتران دیگران نشان زدید، و بر چیزی که سهم شما نبود وارد شدید»
معرفی راه نجات از تفرقه
یکی از محورهای اصلی خطبه فدکیه، دوری از تفرقه است. حضرت بر اهمیت همبستگی مسلمانان تأکید کردند و هشدار دادند که تفرقه میتواند به نابودی جامعه اسلامی منجر شود:
« ... اطاعت ما خاندان را برای نظم یافتن ملتها، و امامتمان را برای رهایی از تفرقه، و جهاد را برای عزت اسلام، و صبر را برای کمک در به دست آوردن پاداش قرار داد»
آگاهی بخشی
حضرت زهرا(س) به مردم یادآوری کردند که باید نسبت به شرایط زمان خود آگاه باشند و در برابر ظلم و ستم سکوت نکنند. ایشان مردم را به آگاهی دعوت کردند تا بتوانند حق را از باطل تشخیص دهند:
«شما ای بندگان خدا پرچمداران امر و نهی او، و حاملان دین و وحی او، و امینهای خدا بر یکدیگر، و مبلّغان او به سوی امّتهایید، زمامدار حق در میان شما بوده، و پیمانی است که از پیشاپیش به سوی تو فرستاده، و باقیماندهای است که برای شما باقی گذارده است...»
انتقاد از غصب حق امام در خلافت
یکی دیگر از محورهای خطبه، انتقاد از غصب حق فدک و عدم حمایت مسلمانان از اهل بیت(ع) بود. حضرت فاطمه(س) به صراحت اعلام کردند که غصب حقوق اهل بیت(ع) نه تنها ظلم است بلکه نشانهای از ضعف ایمان است:
«آنچه میکنید در برابر چشم بینای خداوند قرار داشته، و آنانکه ستم کردند به زودی میدانند که به کدام بازگشتگاهی بازخواهند گشت، و من دختر کسی هستم که شما را از عذاب دردناک الهی که در پیش دارید خبر داد، پس هرچه خواهید بکنید و ما هم کار خود را میکنیم، و شما منتظر بمانید و ما هم در انتظار بهسر میبریم»
تبیین عواقب رفتار غلط امت
در این خطبه، حضرت فاطمه(س) عواقب رفتارهای نادرست جامعه را پیشبینی کردند و هشدار دادند که این کارها منجر به فتنه و فساد خواهد شد. ایشان تأکید کردند که مردم باید مسئولیت اعمال خود را بپذیرند:
«این کار از شما بعید بود، و چطور این کار را کردید، به کجا روی میآوردید، در حالی که کتاب خدا رویاروی شماست، امورش روشن، و احکامش درخشان، و علائم هدایتش ظاهر، و محرّماتش هویدا، و اوامرش واضح است، ولی آن را پشت سر انداختید، آیا بیرغبتی به آن را خواهانید؟ یا به غیر قرآن حکم میکنید؟»
برابری جنسیتی در دفاع از عقیده
خطبه فدکیه یک الگو برای دفاع از عقیده حق در جامعه است. حضرت با حضور خود، نشان دادند که نقشآفرینی در دفاع از امامت و مطالبه حق ایشان، جنسیت نمیشناسد.
خطبه فدکیه تنها یک سخنرانی تاریخی نیست بلکه دارای پیامهایی عمیق برای جوامع معاصر نیز میباشد.
حضرت فاطمه(س) با نقد وضعیت اجتماعی، دعوت به همبستگی حول محور امامت، آگاهی بخشی و انتقاد از غصب حقوق امام، الگویی برای تغییرات مثبت در جامعهای ارائه دادند که از مسیر درست خود که اطاعت و تبعیت از امیرالمومنین علی (ع) است، خارج شده بود.
پیام آن روز حضرت، در حقیقت تکلیف امروز ما نسبت به امام عصر ارواحنا فداه است که بر عهده داریم.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
📝 واحد پژوهش بنیاد فارِس المؤمنین
بمناسبت شهادت حضرت فاطمه زهرا (س)
@Fares_ir
40.72M حجم رسانه بالاست
مشاهده در ایتا
📽 فایل تصویری
📚 استدلال علی (ع) بر کودتای سقیفه
✅ شهادت حضرت زهرا (س) - فاطمیه دوم ۱۴۰۳
🎤 استاد سیدمحمدباقر علوی تهرانی
📌 مسجد حضرت امیر (ع)
@Fares_ir
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
📽 فایل تصویری
📚 انتقام یهود در جریان سقیفه
✅ شهادت حضرت زهرا (س) - فاطمیه دوم ۱۴۰۳
🎤 استاد سیدمحمدباقر علوی تهرانی
📌 مسجد حضرت امیر (ع)
@Fares_ir
┈┅ ❁ـ﷽ـ❁ ┅┈
#اعلام_برنامه
جـلســـه هفـتـــگی ســـــهشنبـــهها
سـهشنبه ۲۰ آذر ۱۴۰۳
از سـاعــت ۱۹ تـــا ۲۱
زیارت آلیس: حاج حسین ارضـی
سخنـرانی : استـاد علــوی تهـرانی
مــداحــی : حـاج مهــدی غیــاثـی
خیـابـان کـارگــــر شـمـــالـــی
بالاتر از ایستگاه متــرو کارگر
مسجـــد حضـرت امیــــر (ع)
@Fares_ir
27.54M حجم رسانه بالاست
مشاهده در ایتا
📽 فایل تصویری
📚 سقیفه بر خلاف قرآن عمل کرد
✅ شهادت حضرت زهرا (س) - فاطمیه دوم ۱۴۰۳
🎤 استاد سیدمحمدباقر علوی تهرانی
📌 مسجد حضرت امیر (ع)
@Fares_ir
استاد علوی تهرانی
┈┅ ❁ـ﷽ـ❁ ┅┈ #اعلام_برنامه جـلســـه هفـتـــگی ســـــهشنبـــهها سـهشنبه ۲۰ آذر ۱۴۰۳ از سـاعــت ۱۹
🔊 #فایل_صوتی
✅ جلسه هفتگی سهشنبهها | ۱۴۰۳
🗓 سهشنبه ۲۰ آذر ماه ۱۴۰۳
🔸مسجد حضرت امیر (ع)
🔹زیارت آل یس : حاج حسین ارضی
🔹سخنرانی : استاد سید محمدباقر علوی تهرانی
📖موضوع : #حقوق_امام_ع_بر_شیعیان | جلسه ۱۵
🔹مداحی : حاج مهدی غیاثی
@Fares_ir
👇👇👇
4_5965437260332537489.mp3
13.36M
🔊 #فایل_صوتی
📚 #زیارت_آل_یس
✅ جلسه هفتگی سهشنبهها | ۱۴۰۳
🗓 سهشنبه ۲۰ آذر ماه ۱۴۰۳
🎤 حاج حسین ارضی
📌 مسجد حضرت امیر (ع)
@Fares_ir
4_5965437260332537491.mp3
22.99M
🔊 #فایل_صوتی
📚 #سخنرانی
📖 موضوع : #حقوق_امام_ع_بر_شیعیان | جلسه ۱۵
✅ جلسه هفتگی سهشنبهها | ۱۴۰۳
🗓 سهشنبه ۲۰ آذر ماه ۱۴۰۳
🎤 استاد علوى تهرانى
📌 مسجد حضرت امیر (ع)
@Fares_ir
4_5965437260332537492.mp3
1.88M
🔊 #فایل_صوتی
📚 #روضه
✅ جلسه هفتگی سهشنبهها | ۱۴۰۳
🗓 سهشنبه ۲۰ آذر ماه ۱۴۰۳
🎤 استاد علوى تهرانى
📌 مسجد حضرت امیر (ع)
@Fares_ir
4_5965437260332537493.mp3
8.98M
🔊 #فایل_صوتی
📚 #مداحی
✅ جلسه هفتگی سهشنبهها | ۱۴۰۳
🗓 سهشنبه ۲۰ آذر ماه ۱۴۰۳
🎤 حاج مهدی غیاثی
📌 مسجد حضرت امیر (ع)
@Fares_ir
استاد علوی تهرانی
🔊 #فایل_صوتی 📚 #سخنرانی 📖 موضوع : #حقوق_امام_ع_بر_شیعیان | جلسه ۱۰ ✅ جلسه هفتگی سهشنبهها | ۱۴۰۳ 🗓
.
تنها مؤمنان آزمایش شده بر اعتقاد به امامت امام زمان ثابت قدم میمانند
از جابر بن عبدالله نقل شده که رسول خدا فرمودند: اولی الأمر جانشینان من و امامان مسلمین هستند. نخستين آنها علی و آخرین آنها مهدی است. او غیبتی خواهد داشت که بر اعتقاد به امامتش ثابت نمیمانند، مگر کسانیکه خداوند قلب آنها را برای ايمان آزمايش کرده باشد.
منتظران حقیقی خود را آمادۀ ظهور میکنند
جندل بن جنادۀ یهودی به رسول خدا گفت: من را از اوصیاء بعد از خودت آگاه کن تا به ایشان تمسک کنم.
حضرت فرمود: اوصیاء من دوازده نفر هستند. جندل گفت: ما هم در تورات ایشان را اینگونه یافتهایم. آنها را برای من نام ببر. فرمود: اولین آنها پدر همۀ امامان علی است. سپس حضرت تا آخرین امام را نام برد و فرمود: آخرین آنها مهدى است که غائب خواهد شد. خوشا به حال صابران در دوران غيبت او. اين افراد همان كسانى هستند كه خداوند آنها را در كتاب خود توصيف كرده: قرآن مایۀ هدايت است براى پرهيزگاران. كسانىکه به غيب ايمان دارند.
سپس فرمود: ايشان حزب خدا هستند. آگاه باشید که تنها حزب خدا رستگار هستند.
پس بحث از اوصیاء پیامبر در کتاب انبیاء پیشین از جمله تورات مطرح بوده است.
ما در مباحث محرم و صفر سال گذشته گفتیم که ولایت امیرالمؤمنین در بین تمام انبیاء مطرح و شرط نبوت آنها بوده است. فلذا یکی از رسالتهای تمام انبیاء ابلاغ ولایت امیرالمؤمنین به امتهای خودشان بوده است. سؤال جندل به این معنا است که او بر اساس تورات از نام این جانشینان آگاه بوده است.
پیامبر میفرماید: خوشا به حال صابران در دوران غيبت. یعنی منتظران حقیقی عوض آنکه بگویند حضرت چه زمانی تشریف میآورد خودشان را آمادۀ ظهور حضرت میکنند. این انتظار یک بحث کنشگری است. یعنی باید برای ظهور حضرت تلاش کرد. کسانی که ایمان به غیب دارند، یعنی کسانی که به حضرت مهدی ایمان دارند. فقط اینها متقی محسوب شده و رستگار هستند.
شناخت وصفی، دومین گام در کسب معرفت امام
این نوع از شناخت،بیان خصائص و مقامات این ذوات مقدسه است. معرفت اسمی پاسخی برای مدعیان دروغین امامت، و ثمرۀ معرفت وصفی برای در امان ماندن از شبهات است.
بیماریهای قلب عامل اصلی در عدم پذیرش حق
ما مأمور به بیان حق هستیم و نسبت به پذیرش حق توسط دیگران هیچ مسئولیتی نداریم. کما اینکه پیامبر هم همین وظیفه را داشتند.
عدم پذیرش حق هم به وجود برخی از موانع در درون افراد ارتباط دارد. به طور کلی حق بهواسطۀ قلب پذیرفته میشود.
قرآن در مورد آنهایی که از پذیرش حق خودداری میکنند میفرماید: در قلبهای آنها بیماری وجود دارد. بیماریهای قلب ٢٢ مورد است. کسانیکه از این بیماریها نجات پیدا کردهاند استعداد پذیرش حق را دارند. باید شناخت شما به حدی برسد که بتوانید در مقابل شبهات ایستادگی کنید. تنها راه نجات هم سوار شدن در کشتی نجات اهل بیت است.
مراتب شناخت وصفی نسبت به وجود مقدس اهل بیت
معرفت وصفی در دو سطح محقق میشود: سطح اول برای مرتبۀ عالی عموم است و سطح دوم برای مرتبۀ دانی عموم.
من و شما در یکی از این دو سطح قرار داریم. یا در کف هستیم یا در اوج.
اما یک شناختی هم برای اهل بیت وجود دارد که وصفی نیست بلکه شناخت حقیقی است. این نوع از شناخت جز برای انبیاء و اوصیاء حاصل نمیشود.
پیامبر به امیرالمؤمنین فرمود: من را نشناخت به جز خدا و تو؛ و تو را نشناخت مگر خدا و من.
پایینترین حد معرفت امام
امام صادق فرمود: كمترين درجۀ شناخت امام اين است كه او برابر با پيامبر است مگر در درجۀ نبوت و وارث او است. و اطاعت از او اطاعت از خدا و رسول خدا است. و اينكه در هر امری بايد تسليم او بود و به او ارجاع داد و گفتۀ او را اخذ کرد.
این، ادنی مرتبۀ معرفت است. یعنی اگر غیر از این باشد دیگر به آن معرفت اطلاق نمیشود!
امام دارای تمام مقامات پیامبر است
یعنی اگر پیامبر علم و عصمت دارد حضرت امیر هم علم و عصمت دارد.
شاهد، آیۀ مباهله است که در حق حضرت فرمود: انفسنا.
حضرت امیر خود پیامبر است، به استثناء مسألۀ نبوت.
تمام علوم و فضائل پیامبران نزد ائمۀ است
امیرالمؤمنین فرمودند: آن علمى را كه حضرت آدم از آسمان به زمین فرود آورد و تمام آنچه که پيامبران به آن فضیلت داده شدهاند نزد من و نزد عترت حضرت خاتم است.
یعنی اگر حضرت عیسی مرده را زنده میکند حضرت امیر هم قادر به زنده کردن مرده است.
مقام نبوت یا تأسیس شریعت به دست ائمه قرار داده نشده؛ اما تحفیظ و تبیین شریعت و تعیین مصادیق بر عهدۀ ائمه است.
ما باید به این معرفت برسیم که بهواسطۀ امام زمان است که دین خدا زنده نگه داشته شده است.
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
گزیده سخنرانی
استاد سیدمحمدباقر علوی تهرانی
موضوع: #حقوق_امام_ع_بر_شیعیان | جلسه ۱۰
از سلسله جلسات هفتگی سهشنبهها
سهشنبه ۱۵ آبان ماه ۱۴۰۳
مسجد حضرت امیر علیهالسلام
@Fares_ir
حقوق_امام_ع_بر_شیعیان_استاد_علوی_تهرانی_جلسه_۱۰_.pdf
1.54M
خلاصه سخنرانی
استاد سیدمحمدباقر علوی تهرانی
موضوع: #حقوق_امام_ع_بر_شیعیان | جلسه ۱۰
از سلسله جلسات هفتگی سهشنبهها
سهشنبه ۱۵ آبان ماه ۱۴۰۳
مسجد حضرت امیر علیهالسلام
@Fares_ir
ویژگیهای شخصیتی ام البنین (س)
فاطمه بنت حُزام، مشهور به «ام البنین»، همسر امیرالمؤمنین علی علیه السلام یکی از شخصیتهای برجسته تاریخ اسلام و از نوادگان کلاب هستند؛ از اینرو با عنوان فاطمه کلابیه نیز از ایشان یاد شده است. نسب اصیل ام البنین سبب شد تا حضرت با ایشان ازدواج کنند چرا که نقل شده هدف امام(ع) از این ازدواج، بهدنیا آوردن فرزندانی دلاور و شجاع بوده است. ایشان مادر چهار پسر (عباس «مشهور به ابوالفضل یا قمر بنیهاشم»، عبدالله، جعفر و عثمان) بودند که همگی در واقعه عاشورا به شهادت رسیدند.
ام البنین نه تنها به عنوان مادر شهیدان بلکه به عنوان شاعری با احساسات عمیق و فصاحت کلام، شناخته شده هستند که در تاریخ اسلام جایگاه ویژهای دارند. در ادامه به بررسی برخی از ویژگیهای شخصیتی این بانوی بزرگوار میپردازیم.
مادری با معرفت و فداکار
فاطمه بنت حزام به عنوان مادری فداکار، جدای از فرزندان خود، به فرزندان حضرت زهرا (س) عشق و محبت ویژه داشت و از همینرو به عنوان یک الگوی مادرانه در تاریخ مطرح شده است. نام «ام البنین» (به معنای مادر پسران) خود نشاندهنده مقام والای مادری ایشان است.
نقل است هنگامی که فاطمه بنت حزام به همسری امیرالمؤمنین درآمدند و به منزل امام رفتند، امام حسن و حسین(ع) بیمار بودند. ایشان مانند مادری دلسوز و درنهایت خضوع به پرستاری و مراقبت از آن دو بزرگوار پرداختند. گفتار ایشان همیشه مهرانگیز و قلبشان همیشه از محبت به آن دو امام ارجمند مالامال بود.
صبوری و بردباری
یکی از ویژگیهای بارز ایشان، صبر و استقامتشان در برابر مصائب زندگی بود. ایشان پس از واقعه عاشورا، با وجود درد و اندوه ناشی از شهادت فرزندانش، همواره در کنار زینب کبری(س) قرار داشتند و به عزاداری و مرثیهخوانی پرداختند تا یاد شهدای کربلا را زنده نگه دارند.
نگرش جامع به مسائل در قالب شعر
ام البنین درک عمیقی از زمانه خود داشتند لذا پس از واقعه عاشورا، با مرثیهخوانی و نوحهسرایی، صدای مظلومیت کربلائیان را به نسلهای آینده منتقل کردند. اشعار متعددی در رثای آنان سرودند و با استفاده از شعر، احساسات عمیق خود را در عشق به اهل بیت(ع) ابراز کردند.
شعرهای ام البنین به عنوان بخشی از فرهنگ عاشورایی و ادبیات دینی شیعه شناخته میشود چرا که ایشان به عنوان ادیب و شاعری فصیح شناخته شده بود.
ام البنین پس از شهادت فرزندانش با سرودن شعری از دیگر زنان درخواست کردند که دیگر ایشان را «ام البنین» خطاب نکنند چرا که به یاد فرزندان شجاعش میافتد. در آن شعر تأکید کردند: «من زمانی ام البنین بودم ولی اکنون ام البنین و مادر پسران نیستم»
وفاداری
پس از شهادت امیرالمؤمنین(ع)، ام البنین تا پایان عمر ازدواج نکردند و تمام زندگی خود را وقف تربیت فرزندانش کردند. ایشان عمری طولانی داشتند و پس از وفات در قبرستان بقیع دفن شدند.
زندگی ایشان سرشار از درسها و آموزههایی است که میتواند به عنوان الگویی برای تربیت فرزندان و مدیریت خانواده مورد استفاده قرار بگیرد. تربیت فرزندان بر اساس مکتب اهل بیت(ع) و به جهت فداکاری در راه حق، وفاداری و احترام به همسر، مدیریت صحیح خانه، استقامت و صبر، تنها گوشههایی از درس و عبرت از زندگانی این بانوی ارجمند است.
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
📝 واحد پژوهش بنیاد فارِس المؤمنین
بمناسبت وفات حضرت ام البنین (س)
@Fares_ir
┈┅ ❁ـ﷽ـ❁ ┅┈
#اعلام_برنامه
جـلســـه هفـتـــگی ســـــهشنبـــهها
سـهشنبه ۲۷ آذر ۱۴۰۳
از سـاعــت ۱۹ تـــا ۲۱
زیارت آلیس: حاج حسین ارضـی
سخنـرانی : استـاد علــوی تهـرانی
مـداحی : حـاج علی جهـانـبخش
خیـابـان کـارگــــر شـمـــالـــی
بالاتر از ایستگاه متــرو کارگر
مسجـــد حضـرت امیــــر (ع)
@Fares_ir
استاد علوی تهرانی
┈┅ ❁ـ﷽ـ❁ ┅┈ #اعلام_برنامه جـلســـه هفـتـــگی ســـــهشنبـــهها سـهشنبه ۲۷ آذر ۱۴۰۳ از سـاعــت ۱۹
🔊 #فایل_صوتی
✅ جلسه هفتگی سهشنبهها | ۱۴۰۳
🗓 سهشنبه ۲۷ آذر ماه ۱۴۰۳
🔸مسجد حضرت امیر (ع)
🔹زیارت آل یس : حاج حسین ارضی
🔹سخنرانی : استاد سید محمدباقر علوی تهرانی
📖موضوع : #حقوق_امام_ع_بر_شیعیان | جلسه ۱۶
🔹مداحی : حاج علی جهانبخش
@Fares_ir
👇👇👇
4_5985383668275746536.mp3
13.08M
🔊 #فایل_صوتی
📚 #زیارت_آل_یس
✅ جلسه هفتگی سهشنبهها | ۱۴۰۳
🗓 سهشنبه ۲۷ آذر ماه ۱۴۰۳
🎤 حاج حسین ارضی
📌 مسجد حضرت امیر (ع)
@Fares_ir
4_5985383668275746538.mp3
23.86M
🔊 #فایل_صوتی
📚 #سخنرانی
📖 موضوع : #حقوق_امام_ع_بر_شیعیان | جلسه ۱۶
✅ جلسه هفتگی سهشنبهها | ۱۴۰۳
🗓 سهشنبه ۲۷ آذر ماه ۱۴۰۳
🎤 استاد علوى تهرانى
📌 مسجد حضرت امیر (ع)
@Fares_ir