📌معنای حدیث «من عرف نفسه فقد عرف ربّه؛ کسی که خود را شناخت، خدای خود را شناخته است» چیست؟ ✍️پاسخ 1️⃣به نظر می رسد که این حدیث در متون شیعی، برای نخستین بار در یکی از کتابهای قرن ششم، بدون سند ذکر شده، (عیون الحکم، ص403) ازاین جهت، نمی توان انتسابش به معصوم را قطعی دانست. 2️⃣در عین حال، محتوای آن قابل دفاع است و پرسش اساسی در این میان آن است که چگونه خودشناسی، ملازم و همراه با خداشناسی است؟ دست کم دو تفسیر و پاسخ از آن می توان ارائه کرد: 3️⃣وقتی انسان، خود را به طور شهودی و حضوری، یک موجود نیازمند و وابسته می یابد، در پی آن، خدا را به عنوان موجودی بی نیاز و مستقل می شناسد. 4️⃣وقتی انسان در آفرینش خود اندیشه می کند، پی به عظمت بیکران خداوند متعال به عنوان موجودی عالم و حکیم می برد. او می یابد که حتی آنگاه که در خواب است، اعضای بدنش مانند بخشهای مختلف یک کارخانه، به طور منظم مشغول کارند. کارهای آنها نیز با یکدیگر تداخل پیدا نمی کند، هرچند همگی برای یک هدف یعنی ادامه حیات انسان با هم ارتباط دارند. 5️⃣اینجاست که امام علی (ع) در شعری که منسوب به اوست می فرماید: و تحسب انّك جسم صغير و فيك انطوى العالم الاكبر تو گمان می کنی که همین جسم کوچکی؛ حال آنکه بزرگترین عالم در تو نهفته است.(لوامع، ج1، ص116) 6️⃣شاید به همین دلیل باشد که امام حسین (ع)در دعای روز عرفه نعمتهای الهی نسبت به جسمش را یادآور می شود: «معبودا، من گواهی می‌دهم به حقیقت ایمانم؛... و چین‌های صفحه پیشانی‌ام و روزنه‌های راه‌های نَفَسم و پرّه‌های نرمه تیغه بینی‌ام و حفره‌های پرده شنوایی‌ام ... و جای فرو رفتگی سقف دهان و آرواره‌ام و محل روییدن دندان‌هایم؛ و... رگ‌های طولانی گردنم و آنچه را قفسه سینه‌ام در برگرفته و پی‌های شاهرگم و آویخته‌های پرده قلبم و قطعات کناره‌های کبدم ... #حدیث #مَن_عَرَفَ_نَفسَه..... #خودشناسی_مقدمه‌ی_خداشناسی ✅به کانال یادداشتهای اعتقادی بپیوندید: 🆔@faryab110