eitaa logo
یادداشت‌های اعتقادی _ فاریاب
5.5هزار دنبال‌کننده
203 عکس
51 ویدیو
6 فایل
قدمی کوتاه برداشتیم بلکه نظری افتد. محمدحسین فاریاب دکترای کلام اسلامی، دانشیار موسسه امام خمینی (ره) کپی مطالب بدون ذکر لینک، هیچ مانعی ندارد. سردار سلیمانی: باید به این بلوغ برسیم که نباید دیده شویم. آنکس که باید ببیند، می‌بیند. @faryab110 @Mh_faryab
مشاهده در ایتا
دانلود
0⃣6⃣📌 چرا خداوند کسی را که می داند کافر می شود و تا ابد در جهنم خواهند ماند، می آفریند؟ آیا این کار، اجحاف در حق او نیست؟ ✍ پاسخ 1⃣خداوند متعال، انسانها را می‌آفریند تا با اختیار خود به سعادت برسند. اگر کسی کافر شود و تا ابد در جهنم باشد، عالمانه و عامدانه این راه را پیموده و نمی‌تواند اعتراض کند. چنین نیست که چون خدا از قبل، علم داشته، او کافر شده. بلکه او با اختیار خود کافر و جهنمی شده است. 2⃣ لازمه این شبهه و سوال آن است که خداوند متعال فقط آنهایی را بیافریند که مستقیماً وارد بهشت می‌شوند. 3⃣ آفرینش بر اساس اسباب مادی و اذن الهی صورت می‌گیرد. خداوند میداند که فرزند یک زوج خاص، کافر می‌شود. اگر خداوند نخواهد که این فرزند متولد شود، چند کار می‌تواند انجام دهد: الف. مانع از به دنیا آمدن این زوج هم شود. ب. مانع از اختیار آنها برای ازدواج آنها با هم شود و نگذارد این دو با هم ازدواج کنند. ج. مانع از اختیار آنها برای فرزندآوری شود. د. مانع از اثربخشی فعل آنها برای فرزندآوری شود. 4⃣همه این چهار فرض، درباره والدین و والدین والدین و ... این زوج خاص هم صدق می‌کند، چراکه برای متولد شدن این فرد کافر، باید هزاران هزار ازدواج شکل پذیرد و برای ممانعت از متولد شدن او، باید هزار هزار ازدواج سر نگیرد؛ در حالی‌که در این هزاران هزار ازدواج می‌تواند هزاران هزار فرد مومن به دنیا آید و اگر این هزاران هزار ازدواج سر نگیرد، هزاران هزار مومن نمی‌توانند پا به عرصه وجود بگذارند. بعلاوه اینکه، ممکن است از نسل خود همین کافر هم، انسان‌های مومن فراوانی به دنیا آیند. 5⃣بنابر این، برای آنکه این فرد به دنیا نیاید، لازم است بسیاری از اسباب از کار بیفتند، بسیاری از انسان‌ها فاقد اختیار شوند، بسیاری از مومنانی که میشد به دنیا آیند، دیگر به دنیا نیایند؛ حال آنکه چنین فرضی اولا با اختیار انسان ناسازگار است، زیرا لازمه اختیار انسان آن است که بتواند با فردی ازدواج کند که حاصل آن یک فرزند کافر شود. ثانیاً با نظام احسن مبتنی بر نظام علیت و اسباب و مسببات نیز سازگار نیست. https://eitaa.com/Faryab110
📌هر شب یک سوال این همه اختلاف و تفاوت میان موجودات عالم وجود دارد. برخی فقیر، برخی غنی. برخی سیاه، برخی سفید. برخی سالم متولد می‌شوند و برخی مریض. برخی دارای خانواده مومن، برخی دارای خانواده کافر. با این وضعیت، چگونه می توان ثابت کرد که خداوند متعال عادل است؟ تا فرداشب... سلامتی و تعجیل در ظهور یوسف زهرا سلام الله علیها صلوات
1⃣6⃣📌با این همه تفاوت میان بندگان، چگونه می‌توان از عدل الهی دفاع کرد؟ 👈 پاسخ(قسمت اول) 1️⃣ این پرسش را به دو گونه می توان پاسخ داد: 2️⃣ روش مبنایی: سخن دربارۀ آن است که با این تفاوتها چگونه می توان، عدل خداوند را پذیرفت؟ پاسخ آن است که این پرسش، مبتنی بر پذیرش وجود خداوند است. ولی کدام خدا؟ خدا موجود کامل مطلق است؛ در غیر این صورت، خدا نیست. اگر خدا، موجود کامل مطلق است، پس نمی توان پذیرفت که او کار غیرعادلانه انجام داده است؛ چراکه اگر او کار غیرعادلانه انجام دهد، بخاطر جهل، ناتوانی یا عدم خیرخواهی اوست که همگی نشان از نقص او هستند. خدایی هم که نقص داشته باشد، اساساً خدا نیست. بنابراین، هرچند نتوانیم حکمت این تفاوت‌ها را درک کنیم، ولی نمی توان خدا را متهم به بی عدالتی کنیم. 3️⃣ اگر پرسش گر، وجود خداوند را نپذیرفته باشد، پس اساساً حق پرسش دربارۀ عدل الهی را ندارد. اگر هم بگوید بر مبنای شما خداپرستان، چگونه بی عدالتی خدا را توجیه می شود؟ پاسخ آن است، بر مبنای ما خداپرستان، خدا موجود کامل مطلق است، پس نمی توان او را متهم به بی عدالتی کرد. 4️⃣ از راه تحلیل معنای عدل: عمدۀ اشکالات به مسئلۀ عدل الهی، مبتنی بر آن است که عدل به معنای مساوات گرفته شده است و بر این مبنا، انتظار می رفته که همه افراد یا سیاه باشند یا سفید. همه افراد در خانواده مومن به دنیا آیند یا همه آنها در خانواده کافر. همۀ آنها سالم به دنیا آیند یا همۀ آن‌ها مریض و .... . 5️⃣با اندکی تأمل دانسته می شود که این معنای از عدل نادرست است. برای نمونه، آیا شما می پذیرید که تمام کارمندان دولت، حقوق برابر داشته باشند؟ آیا می پذیرید که برای تمام فرزندانتان به یک اندازه هزینه کنید؟ آیا می پذیرید که با تمام مجرمان (با جرم های مختلف) برخورد یکسان شود؟ آیا می پذیرید که خداوند با تمام بندگان (خوب و بد) برخورد یکسان و مساوی داشته باشد؟ قطعا خیر. 6️⃣بنابراین، اگر اشکالات درباره عدل الهی، بر پایه یک معنای نادرست از عدل (مساوات و برابری) است، پس آن اشکالات هم نادرست هستند. 7️⃣ به نظر شما معنای عدل چیست؟ شما کدام معلم را نسبت به نمره دادن به دانش آموزان عادل می‌دانید؟ ... تا فرداشب.. https://eitaa.com/Faryab110
هدایت شده از محمدحسین
📌با این همه تفاوت میان بندگان، چگونه می توان از عدل الهی دفاع کرد؟ 👈پاسخ (قسمت دوم) 1⃣با تأمل در معنای عدل، می توان به این نتیجه رسید که عدل به معنای دادن حق به صاحب حق یا به معنای قراردادن هر چیزی سر جای خود است. معنای دوم، عام تر از معنای اول است. بر اساس این معنا، کار عادلانۀ معلم آن است که به دانش آموز برتر امتیاز بالاتری نسبت به دانش آموزی که تلاش کمتری کرده، اختصاص دهد. همچنین لازمۀ عدل آن است که پدر فرزند مومن را بیشتر از فرزند فاسق دوست داشته باشد. 2⃣چنانکه بارها گفته شد، نظام عالم بر پایۀ نظام اسباب و مسببات پیش می رود. این اسباب گاه مادی هستند و گاه غیرمادی. گاه شناخته شده هستند و گاه ناشناخته. 3⃣ اینک با این معنا از عدل که گفته شد، مواردی که بی عدالتی خدا به شمار می رفت، عین عدل هستند. چند نمونه: 👈 وقتی قرار است، آفرینش از اسباب عادی انجام شود، آنگاه فرزندی که حاصل نطفۀ یک انسان فقیر یا کافر است، روشن است که باید در خانوادۀ فقیر یا کافر متولد شود و بی معناست که فرزند حاصل از نطفۀ یک انسان فقیر یا کافر، در خانوادۀ ثروتمند یا مومن به دنیا آید. 👈 وقتی اسباب تأثیرگذار در معلول شدن فرزند وجود داشته باشند، اقتضای عدل آن است که او معلول به دنیا آید و این قانون برای همگان است. همچنین وقتی اسباب تأثیرگذار در سالم به دنیا آمدن فرزند وجود داشته باشند، اقتضای عدل آن است که او سالم به دنیا آید و این قانون نیز برای همگان است. 👍وقتی والدین یک نفر ساکن آمریکا باشند، اقتضای عدل آن است که او در آمریکا به دنیا آید نه در قم. همچنین اگر والدین یک نفر ساکن قم باشند، اقتضای عدل آن است که او در قم به دنیا آید نه آمریکا. 👈فرزند حاصل از رابطۀ نامشروع، باید حرامزاده باشد و فرزند حاصل از رابطۀ مشروع، حلال زاده است و این عین عدل است. 4⃣ همانگونه که گاو نمی تواند اعتراض کند که چرا من گاو آفریده شدم، کسی که در خانواده ای فقیر به دنیا آمده، نمی تواند اعتراض کند که چرا در خانوادۀ فقیر آفریده شده ام. چراکه گاو حاصل ازدواج دو گاو است و فرزند متولد در خانوادۀ فقیر، حاصل ازدواج مرد و زن فقیر است. همانطور که تولد گاو از ازدواج دو گاو عین عدل است، تولد فرزند فقیر از ازدواج مرد و زن فقیر نیز عین عدل است. 5⃣ با توجه به آنچه گفته شد، تفاوت ها، لازمۀ نظام اسباب و مسببات است و هیچ یک منافاتی با عدل الهی ندارد. 6⃣ آیا برخورد و انتظار خدا از این افراد، باید یکسان و مساوی باشد؟ تا فرداشب ... https://eitaa.com/Faryab110
3⃣6⃣📌اگر عدالت به معنای مساوات و برابری نیست، چرا خداوند تکالیف دینی را از همه به طور یکسان خواسته است؟ 👈پاسخ 1⃣ تکالیف دینی، دربردارنده و مبتنی بر مصالح و مفاسد واقعی است. واحبات و مستحبات دارای مصالح واقعی و محرمات و مکروهات دارای مفاسد واقعی هستند. 2⃣خداوند متعال دین را برای همه فرستاده، ولی تکالیف آن را به طور یکسان از همه نخواسته است. 3⃣چند نمونه از واجبات: الف. حج واجب است ولی فقط بر کسانی که استطاعت داشته باشند. ب. نماز واجب است ولی ایستاده خواندن بر همه واجب نیست، کسی که نمی‌تواند بایستد، نشسته بخواند و کسی که نمی‌تواند نشسته بخواند، خوابیده نماز بخواند. ج. وضو واجب است ولی فقط برای کسانی که آب داشته باشد و آب برای آنها ضرر نداشته باشد. د. روزه واجب است، ولی فقط بر کسانی که توانایی آن را داشته باشند. ه. زکات واجب است، ولی فقط بر کسانی که در نه مورد، اموالشان به نصاب خاصی برسد.(طلا، نقره، گندم، جو، خرما، کشمش، شتر، گوسفند و گاو) و. خمس واجب است ولی فقط بر کسانی که از درآمد سالیانه آنها، چیزی اضافه آید. ز. فطریه واجب است ولی فقط بر فرد غنی. 4⃣ در حوزه امور حرام، این امور در شرایط عادی بر همه حرام هستند، چون مفسده واقعی دارند، در عین حال، در شرایط اضطراری، همین امور حرام، مباح و حلال می‌شوند. 5⃣رعایت مستحبات و مکروهات هم که اساساً الزامی نیست. 6⃣ این همه، نشان می‌دهد که خداوند متعال، از همه بندگان به یک اندازه و مانند هم تکلیف نخواسته است و در این باره عدالت را رعایت کرده است. https://eitaa.com/Faryab110
📌هر شب، یک سوال انسان‌ها در موقعیت های مختلف زندگی می‌کنند، طبیعی است که همگان نمی‌توانند به یک اندازه به سعادت برسند. در این صورت، عدالت الهی چگونه قابل توجیه است؟ تا فرداشب ...
با سلام خدمت همراهان گرامی به دلیل حضور در مراسمات، نتوانستم پاسخ پرسش دیشب را حاضر کنم. از همه سروران عذرخواهی میکنم. 🌹🌹
4⃣6⃣📌انسان‌ها در موقعیت های مختلف زندگی می‌کنند، طبیعی است که همگان نمی‌توانند به یک اندازه به سعادت برسند. در این صورت، عدالت الهی چگونه قابل توجیه است؟ ✍ پاسخ 1⃣انسانها در موقعیت های مختلف زندگی می کنند. برخی در خانواده و محیط مناسب و برخی در خانواده و محیط نامناسب. 2⃣روشن است که این عوامل در سعادت و شقاوت انسان تأثیرگذار هستند. 3⃣ بر اساس منطق عقل و شرع، نمی‌توان انتظار داشت که افراد همگی به یک اندازه به کمال و سعادت برسند. قرآن کریم نیز می‌فرماید: لایکلف الله نفسا الا وسعها 4⃣بر این اساس، آنچه مورد انتظار است تلاش و زحمت بر حسب امکانات است و از هر کسی به میزانی انتظار می‌رود که امکانات به او داده شده است. 5⃣آری، کسی که در خانواده و محیط نامناسب متولد شد، امکاناتش مانند کسی نیست که در خانواده و محیط مناسب متولد شده. ولی اگر فرد اولی، تلاش و زحمتی که کشیده، بیشتر از فرد دوم باشد، جایگاه او نیز نزد خداوند متعال بالاتر خواهد بود. مانند دو دونده که یکی با مانع و دیگری بدون مانع، ولی هر دو در بیست ثانیه، صد متر را طی می‌کنند، روشن است که دونده‌ای که با وجود مانع، در بیست ثانیه از خط پایان رد شود، جایگاه بالاتری نسبت به دونده ی دیگر دارد. https://eitaa.com/Faryab110
📌هر شب یک سوال چگونه میتوان از وجود حضرت زهرا سلام الله علیها، حقانیت امام علی علیه‌السلام را ثابت کرد؟ تا فرداشب ...
یادداشت‌های اعتقادی _ فاریاب
📌هر شب یک سوال چگونه میتوان از وجود حضرت زهرا سلام الله علیها، حقانیت امام علی علیه‌السلام را ثابت
5⃣6⃣📌 چگونه می‌توان از وجود حضرت زهرا سلام الله علیها به عنوان دلیل حقانیت امام علی علیه‌السلام و مذهب شیعه بهره برد؟ ✍ پاسخ یک. مذهب شیعه، مذهبی است که پس از وفات رسول الله (ص)، به امامت امام علی علیه‌السلام معتقد شد. پس اگر حقانیت امامت امام علی علیه‌السلام ثابت شود، حقانیت مذهب شیعه نیز ثابت می‌گردد. دو. رسول اکرم (ص) فرمود: من مات و لم یعرف امام زمانه مات میتة جاهلیة؛ کسی که بمیرد در حالی‌که امام زمان خود را نشناسد، به مرگ جاهلی مرده است. (یعنی کافر از دنیا رفته است.) سه. این روایت در متون متعدد شیعه و سنی با عبارات مختلف آمده است.(برای نمونه، در منابع اهل سنت، ر‌.ک. مسند احمد حنبل، ج۲۸, ص۸۸. مسند ابوداود، ج۳، ص۴۲۵) چهار. اینک می‌پرسیم آیا دختر پیامبر خدا که پیامبر او را پاره تن خود معرفی می‌کرد، کافر از دنیا رفته یا مسلمان؟ کسی نیست که بگوید او کافر از دنیا رفته. پنج. اگر او مسلمان از دنیا رفته، پس باید کسی را به عنوان امام شناخته و پذیرفته باشد. او کیست؟ علی علیه‌السلام یا ابوبکر؟ شش. روشن است که او ابوبکر را به عنوان امام به رسمیت نشناخته و با او بیعت نکرده است، بلکه قیام او، خطبه‌های او، حتی نحوه غسل و کفن و دفن او همگی از ناخشنودی او از حکومت وقت حکایت دارد. پس امام او علی علیه‌السلام بوده است. هفت. با حقانیت امامت امام علی علیه‌السلام، حقانیت مذهب شیعه نیز ثابت می‌شود، چرا که حق از میان این دو مذهب و امامش، بیرون نیست. وقتی امامت یک امام باطل میشود، امامت آن دیگری ثابت می‌شود. https://eitaa.com/Faryab110
هدایت شده از روزگار
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
🏴 ویژه | وصله چادر بی بی صحبت کوتاه و دلنشین آیت‌الله مصباح یزدی (قدس سره) درباره امید به عنایت حضرت زهرا سلام الله علیها ۱۳۹۴/۰۴/۲۷ 📱 @mesbahyazdi_ir
6⃣6⃣📌مقصود از امتحان حضرت زهرا سلام الله علیها پیش از آفرینشش چیست؟ تبیین سوال: در نخستین فراز از زیارت نامۀ حضرت زهرا سلام الله علیها چنین می خوانیم: ای کسی که خداوند، پیش از آنکه تو را بیافریند، آزمود و تو را در این امتحان صابر یافت. چگونه می توان، پیش از آفرینش انسان، از او امتحان به عمل آورد؟ ✍پاسخ: تفسیر قطعی از این فراز، دشوار است؛ در عین حال، می توان دست کم دو احتمال بیان کرد: 1️⃣مقصود از این امتحان، امتحان در مقام علم خداوند متعال است. به این معنا که خداوند متعال، پیش از آفرینش انسان ها، از تمام افعال و نیز امتحاناتی که قرار بود پس از آفرینششان از آنها به عمل آورد، آگاه است. بر این پایه، خداوند متعال، از این امتحانات و از موفقیت حضرت زهرا سلام الله علیها در این امتحانات آگاه است. 2️⃣این امتحان، ناظر به امتحان در عالم ذر یا عوالم پیش از این دنیا بوده است. بدین معنا که بر اساس روایات معتبر، حضرت زهرا سلام الله علیها دو آفرینش داشته است. یکی آفرینش نوری ایشان و دیگر اهلبیت علیهم السلام به عنوان نخستین مخلوقات و دیگری آفرینش در این دنیای مادی در زمان و مکان مشخص. 3️⃣خداوند متعال قبل از آفرینش دنیوی ایشان، از ایشان آزمون به عمل آورد و مهم ترین این امتحان، همان امتحان نسبت به پذیرش ربوبیت الهی است؛ چنانکه از تمام پیامبران نیز آزمون به عمل آورد. به طور مثال زمانی که از رسول خدا (ص) سوال کردند چرا شما از سایر انبیاء افضل هستید، ایشان موضوع میثاق میان همه انبیاء را مطرح و تصریح کردند که ایشان نخستین کسی بود که به ربوبیت خداوند متعال ایمان آورد: «فَقَالَ إِنِّي كُنْتُ أَوَّلَ مَنْ آمَنَ بِرَبِّي وَ أَوَّلَ‏ مَنْ‏ أَجَابَ‏ حَيْثُ‏ أَخَذَ اللَّهُ‏ مِيثاقَ النَّبِيِّينَ‏ وَ أَشْهَدَهُمْ عَلى‏ أَنْفُسِهِمْ أَ لَسْتُ بِرَبِّكُمْ‏ ‏...». (الکافی، ج2، ص10) 4️⃣ البته این امتحان، تنها در ساحت ایمان به ربوبیت الهی نبود، بلکه شامل امتحان در امر ولایت و ... نیز بود. (الکافی، ج1، ص438) تحمل چنین ایمانی از همگان بر نیامده و برخی در این امتحان بسیار موفق و برخی نیز ناموفق بودند و اهلبیت علیهم السلام و از جمله حضرت زهرا سلام الله علیها موفق ترین انسان ها بودند. 5️⃣به نظر می رسد، احتمال دوم با ظاهر عبارت زیارت نامه همسوتر است؛ چرا که از وقوع امتحان پیش از آفرینش خبر می دهد. https://eitaa.com/Faryab110
7⃣6⃣📌چرا خدا ما را به زور و جبر آفرید؟ ما نمی‌خواستیم آفریده شویم. 👈پاسخ 1⃣ظاهر این سوال می‌گوید که پرسشگر یا پرسشگران از بودنشان راضی نیستند، حال آنکه در عمل هر کاری می‌کنند که بیشتر عمر کنند. بنابراین آنها از بودنشان راضی هستند و گرنه کاری می‌کردند که نباشند. 2⃣ این سوال، آنجا درست است که انسانها وجود داشته و حق انتخاب میان آفریده شدن و آفریده نشدن را داشته باشند، حال آنکه اصلا چنین نبوده است. 3⃣ اصل آفرینش، کاری نیکوست که انسان اگر به طور صحیح از آن استفاده کند به بالاترین سعادتها می‌رسد و اگر از آن درست استفاده نکند به بدترین شقاوت ها می‌رسد. مانند دانشگاه. ممکن است کسی در دانشگاه دنبال عیاشی برود و بعداً بگوید دانشگاه جای بدی است. حال آنکه دانشگاه به خودی خود، جای مفیدی است ولی او از آن به خوبی استفاده نکرده است. 4⃣ پرسشگر گمان کرده که آفریده شدن او، چنین بوده که خداوند یهویی تصمیم گرفته او را بیافریند. او را بدون اسباب مادی آفریده و به دنیا انداخته است. حال آنکه اساسا آفرینش چنین نیست. فردی به نام حسن بن علی بن احمد بن محمود بن رشید بن مالک را در نظر بگیرید. برای به دنیا آمدن حسن، باید علی، احمد، محمود، رشید و مالک هم آفریده شوند. اگر حسن نخواهد به دنیا بیاید ناگزیر تمام این افراد هم نباید باشند یا آنکه خداوند در اختیارهای آنها برای فرزندآوری دخالت کند تا نگذارد حسن به دنیا آید!! که چنین کاری با مختارآفریدن انسان ناسازگار است. https://eitaa.com/Faryab110
8⃣6⃣📌آیا اسلام برده داری را تأیید کرده است؟ 👈پاسخ 1⃣ برده داری با اسلام نیامده، بلکه بسیار قبل از اسلام در بسیاری از اقوام و امتها به طور گسترده و بدون حد و مرز وجود داشته است. در سوی مقابل، حکم اولیه اسلام، حرمت برده گیری انسان آزاد است. پیامبر اسلام (ص) بدترین انسان‌ها را کسی می‌داند که انسانی را بفروشد. (مستدرک الوسایل، ج۱۳، ص۵) 2⃣اسلام برده داری را محدود به یک مورد ـ یعنی اسیران جنگی ـ کرد، آن هم در جنگ اسلام علیه کفر. 3⃣ اسیران جنگی، اگر مسلمان شوند، به بردگی گرفته نمی شوند(مجمع البیان، ج۹، ص۱۴۷) و اسلام توصیه می کند که ابتدا ایشان را به اسلام دعوت کنید.(انفال، 70) 4⃣بردگی تنها گزینۀ اسلام برای اسیران جنگی نیست، بلکه آزادساختن اسیران نیز در شرایطی که حاکم جامعه اسلامی صلاح ببیند، یکی از گزینه های روی میز است. همچنین اگر شرایط تبادل اسیران مسلمان با اسیران کافر وجود داشته باشد، و نیز اگر دشمن، حاضر به پرداخت غرامت نسبت به آزادی اسیران جنگی خود باشد، این راهها بر برده گرفتن آنها اولویت دارد. بنابراین، بردگی اسیران جنگی، آنجاست که آزادساختن آنها، به مصلحت نیست، امکان تبادل یا گرفتن غرامت نیز وجود ندارد. (محمد، 4) 5⃣در اینجا، اسلام میان کشتن این اسیران و بردگی گرفتن آنها، حکم به بردگی آنها می کند؛ چراکه آزاد ساختن آنها، به مصلحت مسلمانان نیست و روشن است که بردگی و اجازه زندگی دادن به آنها، بهتر از کشته شدن است. 6⃣ زمانی که حکم جواز بردگی صادر شد، عملاً چاره ای جز بردگی آنها وجود نداشت؛ چراکه نه امکان تبادل وجود داشت نه غرامت ؛ و نه آزادی آنها به صلاح مسلمانان بود و نه امکان نگهداری آنها در زندان و تأمین آب و غذای آنها. امروزه با تغییر شرایط، محملی برای اجرای این حکم نیز وجود ندارد. 7⃣نکتۀ مهم آنکه اولاً اسلام بیش از آنکه به گرفتن برده، حکم کند در موقعیت های گوناگون به آزادی بندگان دستور داده است. ثانیاً توصیه اکید به خوش رفتاری با بردگان داشته است. جرجى زيدان" در تاريخ تمدن خود چنين میگويد: " اسلام به بردگان فوق العاده مهربان است پيغمبر اسلام ص در باره بردگان سفارش بسيار نموده، از آن جمله مى‏فرمايد:" كارى كه برده تاب آن را ندارد به او واگذار نكنيد، و هر چه خودتان مى‏خوريد به او بدهيد" (تاریخ تمدن، ج4، 54) ثالثاً شخصیت آنها را هرگز پایمال نمی کند، بلکه اجازه حضور در تمام عرصه های اجتماعی را به آنها می دهد تا آنجا که بردگان می توانند پست مهم قضاوت را نیز عهده دار شوند. (شرائع الاسلام، ج4، ص60) 8⃣امروزه، دولت‌ها و گروهها ملتزم به عقود و معاهدات نیز می‌باشند در زمان ما پذیرش کنوانسیون منع بردگی و معاهدات تکمیلی آن توسط دولتها حتی دولتهای اسلامی به معنی آن است، که حکومت اسلامی بر اساس عهود پذیرفته شده نیز نمی‌تواند اسیران جنگی کافر را به بردگی بگیرد. https://eitaa.com/Faryab110