#درس_يازدهم_وقف_وابتداء✅
🔷اقسام وقف سجاوندى (2)
🔶بخش اول
🔻وقف جايز🔻
و آن در جـایى است كه دو عبارت به گونه اى باشد كه هم وصل و هم فصل (وقف )آنها جایز است زیـرا هر دو داراى سبب است به طور مثال گفته شده كه وقف بر
(وما انزل من قبلك) در آیـه 14سـوره بـقـره از نـوع وقف جایز است زیرا از طرفى واو عطف اقتضاى وصل دارد و از طـرفى تقدیم مفعول بر فعل در(بالاخرة هم یوقنون) نظم دیگرى به جمله داده است . [و این امر اقتضاى وقف را دارد چرا كه كلام داراى نظمى مغایر با نظم جمله قبل است ]
بـه طور كلى مى توان گفت : تمام موارد وقف كافى به جز آنچه كه آن را (وقف بیان کافی ) نامیدیم از مـصـادیق وقف جایز هستند زیرا در تمام موارد وقف كافى عدم رابطه لفظى (اعرابى ) بین دو عبارت اقتضاى وقف را دارد و وجود رابطه معنوى اقتضاى وصل را
دارد مضاف بر آنكه در بعضى از موارد وجود بعضى روابط لفظى غیراعرابى بر
اقتضاى وصل مى افزاید مانند مثالى كه زده شد كه واو عطف به اقتضاى وصل دامن مى زند گرچه عطف در آن از نوع عطف جمله به جمله است و هـیـچ كـدام از جـمـله ها نیز محلى از اعراب ندارند تا موجب ایجادرابطه اعرابى بین معطوف و معطوف علیها شود.
💢مثالهاى دیگر از وقف جایز:
(ولا تنكحوا المشركات حتى یؤمن * ولامة مؤمنة خیر من مشركة)
(بقره آیه221)
(واذا طـلـقتم النساء فبلغن اجلهن فامسكوهن بمعروف او سرحوهن بمعروف *ولا تمسكوهن ضرارا لـتـعـتـدوا * ومن یفعل ذلك فقد ظلم نفسه * ولا تتخذواآیات الله هزوا * واذكروا نعمت الله علیكم )
(همان، آیه231)
( الله لا اله الا هو الحى القیوم * لا تاخذه سنة ولا نوم * له ما فى السموات ومافى الارض )
(همان، آیه255)
(اذا تـدایـنتم بدین الى اجل مسمى فاكتبوه * ولیكتب بینكم كاتب بالعدل * ولایاءب كاتب ان یكتب كما علمه الله )
(همان، آیه282)
لا یكلف الله نفسا الا وسعها * لها ما كسبت وعلیها مااكتسبت )
(همان، آیه.)
(ان الدین عند الله الاسلام * وما اختلف الذین اوتوا الكتاب الا من بعد ماجاءهم العلم بغیا بینهم * ومن یكفر بایات الله فان الله سریع الحساب )
(آل عمران آیه19)
(وجـاهـدوا فى الله حق جهاده * هو اجتبیكم وما جعل علیكم فى الدین من حرج* ملة ابیكم ابراهیم * هو سمیكم المسلمین )
(حج آیه78)
➖برگرفته از کتاب قواعد وقف و ابتداء در قرائت قرآن کریم از دکتر محمدکاظم شاکر➖
✅کانال حلیة النور
🆔https://eitaa.com/Helyatonnoor
─━━━⊱🍃🌺📖🌺🍃⊰━━━─
#درس_يازدهم_وقف_و_ابتداء✅
🔷اقسام وقف سجاوندى (2)
🔶بخش دوم
♦️وقف مجوز لوجه♦️
وقـفـى اسـت كه به علتى تجویز شده است گرچه وصل آن نیز جایز است مانند:وقف بر(اولئك الذین اشتروا الحیوة الدنیا بالاخرة) و ابتدا به (فلا یخفف عنهم العذاب ولا هم ینصرون ) در آیه 86 سـوره بـقـره زیرا كه (فاء) در (فلا یخفف عنهم ) اقتضاى سببیت و جزا را دارد كه این امر موجب بـراى وصـل مـى شـود واگـر لـفـظ فـعل استئناف گرفته شود براى فصل (وقف ) نیز وجهى وجـوددارد
بـعضى این وقف را معادل وقف حسن دانسته اند كه به نظر مى رسد صـحـیـح نـبـاشـد چـون در وقف حسن ابتداى به مابعد نیكو نیست وهمانطور كه خواهد آمد سـجـاونـدى بـیشتر مصادیق آن را از نوع ممنوع مى داند بنابراین موارد زیادى از وقفهاى كافى مصادیق وقف مجوز هستند.
♦️مثالهایى از وقف مجوز لوجه :
(اولئك على هدى من ربهم * واولئك هم المفلحون) (بقره آیه5)
(ختم الله على قلوبهم وعلى سمعهم * وعلى ابصارهم غشاوة ولهم عذاب عظیم ) ( همان، آیه7)
(فى قلوبهم مرض فزادهم الله مرضا * ولهم عذاب الیم ) (همان، آیه10)
(یعلم ما بین ایدیهم وما خلفهم * ولا یحیطون بشى ء من علمه ) (همان، آیه255)
(لا اكراه فى الدین * قد تبین الرشد من الغى) (همان، آیه256 )
(فان اسلموا فقد اهتدوا * واذ تولوا فانما علیك البلاغ ) (آل عمران آیه20)
واعبدوا الله ولا تشركوا به شیئا * وبالوالدین احسانا) (نساء آیه36)
(قال عذابى اصیب به من اشاء * ورحمتى وسعت كل شى ء) (اعراف آیه156)
(ان فى ذلك لایة * وما كان اكثرهم مؤمنین) (شعراء آیه174)
(ومااسئلكم علیه من اجر * ان اجرى الا على رب العالمین) (همان، آیه.) 145
(واسروا قولكم او اجهروا به * انه علیم بذات الصدور)(ملك آیه13)
هـمانطور كه از مثالها ملاحظه مى شود بین دو قسمت عبارت در هیچ كدام ازموارد فوق رابطه اعرابى وجود ندارد یعنى عامل اعراب یك قسمت ازعبارت در قسمت دیگر نیست
پس هیچكدام از مـوارد فـوق وقـف حـسن نیستند بلكه همگى از نوع وقف كافى هستند
بنابراین وقف جایز و مجوز هر دو ازمصادیق وقف كافى هستند.
فـرقى كه بین این دو وجود دارد این است كه پیوستگى دو عبارت در وقف مجوز از نظر لفظى و مـعـنـوى بـیـشتر از وقف جایز است به طورى كه بیشتراقتضاى وصل دارد و اما
در وقف جایز ارتباط به گونه اى است كه وقف و وصل آن مساوى است .
➖برگرفته از کتاب قواعد وقف و ابتداء در قرائت قرآن کریم از دکتر محمدکاظم شاکر➖
✅کانال حلیة النور
🆔https://eitaa.com/Helyatonnoor
─━━━⊱🍃🌺📖🌺🍃⊰━━━─
#درس_یازدهم_وقف_و_ابتداء
🔷اقسام وقف سجاوندی(2)
🔶بخش سوم
♦️وقف المرخص للضرورة♦️
وقـف (المرخص للضرورة ) آن است كه عبارت مابعد از ماقبلش بى نیاز نیست ولى به علت قطع نـفـس و طولانى بودن كلام مى توان وقف كرد در اینجا لزومى ندارد كه قارى دوباره به ماقبلش بـرگـردد زیـرا [هـم جـمله موقوف علیها و هم ]جمله مابعدش داراى معنا
و مفهومى است [كه مقصود و منظور از آیه است ]
بـرخـى ایـن وقف را نیز از مصادیق وقف حسن دانسته اند كه به نظر مى رسد منحصر كردن آن در وقـف حسن صحیح نیست از مواردى كه براى این وقف ذكر شده كاملا مشهود است كه این نوع وقف نیز بیشتر از مصادیق وقف كافى است و گاهى نیز از مصادیق وقف حسن است .
♦️مثالهایى از وقف المرخص للضرورة : (الذى جعل لكم الارض فراشا والسماء بناء * وانزل من السماء ماء) (بقره آیه22)
[در این مثال ملاحظه مى كنیم كه ] گرچه (وانزل ) بى نیاز از سیاق كلام نیست براى اينكه فاعلش ضمیرى است كه مرجع آن در قسمت قبلى است ولى خود جمله اى معنادار است.
وقـف بـر هـریـك از فواصل سوره مؤمنون از آیه اول : (قد افلح المؤمنون ) تا آیه: 11(الذین یرثون الفردوس هم فیها خالدون)
وقـف بـر هریك از فواصل سوره ص از آیه اول : (ص والقران ذى الذكر) تا آیه14:( ان كل الا كذب الرسل فحق عقاب)
وقف بر هریك از فواصل سوره شمس از آیه اول : (والشمس وضحیها) تا آیه 9(قد افلح من زكیها)
وقـف بـر هـریـك از فواصل سوره تكویر از آیه اول : (اذا الشمس كورت ) تا آیه14:(علمت نفس ما احضرت)
وقـف بر هریك از فواصل سوره هاى كافرون و اخلاص على رغم اینكه هریك ازآیات آن مقول قول است .
همانطور كه ملاحظه مى كنیم گرچه بعضى از موارد وقف مرخص از نوع حسن است
مانند: وقف بـر فـواصل سوره هاى كافرون و اخلاص زیرا آنها مقول ومحلا منصوب هستند و عامل نصب آنها فـعـل (قـل ) در آیـه اول ایـن سـوره هـاسـت امـا در بـسـیـارى از موارد دیگر از نوع وقف كافى است.
➖برگرفته از کتاب قواعد وقف و ابتداء در قرائت قرآن کریم از دکتر محمدکاظم شاکر➖
✅کانال حلیة النور
🆔https://eitaa.com/Helyatonnoor
─━━━⊱🍃🌺📖🌺🍃⊰━━━─