#درس_یازدهم_وقف_و_ابتداء ✅
🔷وقف های سجاوندی(2)
🔶بخش چهارم
♦️وقف ممنوع♦️
تـعـریـف جـامـع و مـانـعـى از این وقف ارائه نشده است ولى از مواردى در قرآن كه طبق علایم سـجاوندى علامت (لا) قرار داده شده فهمیده مى شود كه این وقف اعم از وقف قبیح است چرا كه در بسیارى از موارد كه وقف حسن است این علامت نهاده شده است و حتى در بعضى موارد از وقف كافى نیز از این علامت استفاده شده است .
سـیـوطى وقـف بر شرط بدون ذكر جواب آن و وقف بر مبتدا بدون ذكر خبر را ازمصادیق وقف ممنوع از نظر سجاوندى معرفى كرده است.
ابـن جزرى مى گوید: سجاوندى در مورد وقف (لا) مبالغه كرده و مى توان گفت كه وقف بر اكثر آن موارد صحیح است و در بسیارى از مواردش ابتدا به مابعدنیز صحیح است.
ابـن جـزرى مـعـتـقـد اسـت كه مقلدان روش سجاوندى مراد او را از وقف (لا)نفهمیده اند
وى مـى گوید: بعضى از مقلدان سجاوندى [به غلط] پنداشته اند كه مراد سجاوندى از (لا) آن است كه نه وقف بر آن كلمه نیكوست و نه ابتداى به مابعد آن در حالى كه [بسیارى از موارد] از نوع حسن اسـت كـه وقـف بـر آن نـیـكوست ولى ابتداى به مابعدش نیكو نیست
وى در بیان شدت جهل و تعصب بعضى از این افراد مى گوید: گـاهـى مـى شـود كه برخى از آنها وقتى مجبور مى شوند كه در جایى وقف كنند جهت احتراز از وقـف (لا) بر موارد قبیح وقف مى كنند به طور مثال در سوره حمد بر (انعمت علیهم ) كه وقف آن حـسن است وقف نمى كنند چون علامت (لا) دارد ولى بر كلمه (غیر) كه به طور مسلم وقف بر آن قبیح است وقف مى كنند چون علامت (لا) ندارد
ابـن جـزرى در بـیـان مـعناى درست وقف (لا) از نظر سجاوندى مى گوید: بایددانست كه مراد سـجـاونـدى از (لا) ایـن است كه بر این كلمه وقف نكنید به طورى كه بخواهید از مابعدش ابتدا كـنـیـد[یـعنى مى توانید وقف كنید ولى اگر وقف كردید از مابعدش ابتدا نكنید بلكه برگردید و ازجایى كه ابتداى به آن نیكوست ابتدا كنید.]
🔳موارد وقف (لا) از وقف كافى
آنچه در پى مى آید برخى از موارد وقف كافى است كه با علامت (لا)علامت گذارى شده است .
(ومما رزقناهم ینفقون * والذین یؤمنون بما انزل الیك )
(بقره آیه 3و4)
(فى قلوبهم مرض * فزادهم الله مرضا)
(همان، آیه10)
(صم بكم عمى فهم لا یرجعون * او كصیب من السماء)
(همان، آیه 18و19)
در مورد فوق علماى قرائت از جمله دانى وقف بر آنها را كافى دانسته اند درحالى كه طبق وقف سجاوندى وقف (لا) است .
🔳موارد وقف (لا) از وقف حسن
آنچه در پى مى آید برخى از موارد وقف حسن است كه با علامت (لا)علامت گذارى شده است .
(الحمد لله رب العالمین * الرحمن الرحیم )
(حمد آیه 2و 3)
(الرحمن الرحیم * مالك یوم الدین)
(همان، آیه 3و4)
(صراط الذین انعمت علیهم * غیر المغضوب علیهم)
(همان، آیه7)
موارد فوق وقف حسن است ولى از نظر سجاوندى وقف (لا) است .
🔳موارد وقف (لا) از وقف مشترك بين تام كافى و حسن
آنچه در پى مى آید برخى از مواردى است كه ممكن است تام یا كافى یا حسن باشد اما با علامت (لا) علامت گذارى شده است .
(هدى للمتقین * الذین یؤمنون بالغیب )
(بقره آیه 2و3)
ابـن جـزرى مـى گـوید: سجاوندى وقف بر هدى للمتقین را وقف (لا) دانسته و گفته است :
زیرا (الـذین ) صفت متقین است در حالى كه مى دانیم (هدى للمتقین ) سه وجه دارد: وقف بر آن هم مـى تـوانـد تام باشد و هم مى تواند كافى باشد و هم حسن و به هر صورت هم وقف بر آن صـحیح است و هم ابتداى به آن زیرا در راس آیه است و ابتدا به راس آیه گرچه وقف آن حسن نیز باشد صحیح است.
(لعلكم تتقون * الذى جعل لكم الارض فراشا)
(بقره آیه 21و22)
(وما یضل به الا الفاسقین * الذین ینقضون عهد الله )
(همان، آیه 26و27)
مـوارد فـوق نیز مانند: (هدى للمتقین ) وجوه مختلفى دارد كه وقف بر آنهامى تواند تام، كافى یا حسن باشد و (انه عدومضل مبین )
و هرگاه ابتداى آیه بیان نعمتهاى الهى و ذكر بهشت یااوصاف مؤمنان و مـتـقـیان و نظایر آن باشد خواندن بسمله نیكوتر است وچنانچه اول آیه شرح دوزخ و اوصاف كافران و منافقان و نظایر آن باشد ترك بسمله بهتر است.
➖برگرفته از کتاب قواعد وقف و ابتداء در قرائت قرآن کریم از دکتر محمدکاظم شاکر➖
♦️🔶
✅کانال حلیة النور
🆔https://eitaa.com/Helyatonnoor
─━━━⊱🍃🌺📖🌺🍃⊰━━━─
قرآن کریم 📖
فایل تصویری👇📷
#صفحه_79
🔸♦️
✅کانال حلیة النور
🆔https://eitaa.com/Helyatonnoor
─━━━⊱🍃🌺📖🌺🍃⊰━━━─
Page079.mp3
283.8K
قرآن کریم 📖
فایل صوتی👇🔉
#صفحه_79
#استاد_محمد_صدیق_منشاوی
🔸♦️
✅کانال حلیة النور
🆔https://eitaa.com/Helyatonnoor
─━━━⊱🍃🌺📖🌺🍃⊰━━━─
#درس_دوازدهم_وقف_و_ابتداء✅
🔷ابتداء
🔶بخش اول
♦️ابتداء♦️
ابتدا در لغت به معناى اول و سرآغاز است و از نظر قرائت دو نوع ابتدا داریم :
1⃣ ابتدا به معناى شروع قرائت قرآن .
2⃣ ابتدا به معناى شروع مجدد یا ادامه قرائت بعد از وقف .
در اینجا در مورد هریك از این دو به ترتیب سخن مى گوییم :
ابتدا به معناى شروع قرائت قرآن پـیـش از شروع قرائت قرآن مستحب است قارى استعاذه نماید یعنى از شرشیطان به پروردگار مـتـعال پناه ببرد تا از وسوسه ها در امان بماند. مبناى استحباب استعاذه آیه شریفه قرآن است كه مى فرماید:
(فاذا قرأت القران فاستعذ بالله من الشیطان الرجیم )
بنابراین گفتن استعاذه در ابـتـداى قـرائت چـه در نـمـاز و چـه در غـیـر نـمـاز از امـور اسـتـحـبـابى است و فقها نیز گفته اند:مستحب است كه نمازگزار در ركعت اول پیش از خواندن سوره حمد بگوید:(اعوذ بالله من الشیطان الرجیم )
🔻استعاذه
گـفـتـه شـده كـه اسـتـعـاذه شـعار قرائت قرآن است و بهتر جهر و بلند خواندن آن مى باشد تا شنوندگان ساكت شده به آیات الهى توجه پیدا كنند.
🔻طريقه هاى استعاذه
استعاذه به طریقه هاى مختلف نقل شده كه مشهورترین آنها عبارتند از:
1⃣ اعوذ بالله من الشیطان الرجیم .
2⃣ اعوذ بالله السمیع العلیم من الشیطان الرجیم .
3⃣ اعوذ بالله من الشیطان الرجیم ان الله هو السمیع العلیم .
4⃣ اعوذ بالسمیع العلیم من الشیطان الرجیم .
5⃣ اعوذ بالله العظیم و بوجهه الكریم وسلطانه القدیم من الشیطان الرجیم .
6⃣ اللهم انى اعوذبك من الشیطان الرجیم .
7⃣ اعوذ بالله القادر من الشیطان الغادر.
8⃣ استعیذ بالله من الشیطان الرجیم .
9⃣ نستعیذ بالله من الشیطان الرجیم .
🔟 استعیذ بالله من الشیطان الرجیم ان الله هو الفتاح العلیم .
نافع و ابن عامر و كسایى و حمزه و خلف(اعوذ بالله من الشیطان الرجیم ان الله هو السمیع العلیم ) قرائت كرده اند.
اصح استعاذات فوق مطابق آیه شریفه و روایات و به قرائت عاصم و ابن كثیر وابوعمرو همان قسم اول است : (اعوذ بالله من الشیطان الرجیم )
➖برگرفته از کتاب قواعد وقف و ابتداء در قرائت قرآن کریم از دکتر محمدکاظم شاکر➖
✅کانال حلیة النور
🆔https://eitaa.com/Helyatonnoor
─━━━⊱🍃🌺📖🌺🍃⊰━━━─
#درس_دوازدهم_وقف_و_ابتداء
♦️ابتداء
🔸بخش دوم
♦️بسمله و قطع و وصل آن♦️
(بـسمله ) مخفف (بسم الله الرحمن الرحیم ) است كه در ابتداى همه سوره هاى قرآن به استثناى سوره توبه آمده است .
بـه نـظـر عـلماى امامیه بسمله جزء هر سوره است به جز سوره برائت و لذاخواندن آن در نماز واجب است.
در میان اهل سنت درباره بسمله سه نظر وجود دارد: بـرخـى مانند شیعه آن را جزء هریك از سور قرآن به جز برائت مى دانند برخى تنها بسمله سوره حمد را جزء آن سوره مى دانند و در بقیه موارد مى گویند كه براى تیمن و تبرك آمده است برخى آن را در تـمـام موارد از بـاب تـیمن و تبرك دانسته هیچ كدام را آیه اى از قرآن نمى دانند. به هر صورت به نظر ما قرائت بسمله در ابتداى سور قرآن به جز سوره برائت لازم است .
قطع و وصل بسمله به سوره ماقبل یا مابعد به چهار طریق زیر ممكن است :
1⃣ وصل به طرفین، یعنى وصل از آخر سوره سابق به اول سوره لاحق .
2⃣ قطع از طرفین، یعنى جداكردن از آخر سوره مقدم و اول سوره موخر.
3⃣ قطع از آخر سوره ماقبل و وصل به اول سوره مابعد.
4⃣ وصل به آخر سوره گذشته و قطع از اول سوره آینده .
سـه قسم اول و دوم و سوم جایز است و قسم چهارم ممنوع مى باشد زیرا به طورى كه گفته شد: بسمله، اولین آیه هر سوره و براى افتتاح آن است نه اختتام سوره ماقبل.
🔻بسمله در بين سور
در مورد قرائت بسمله در بین سوره ها باید بگوییم : اگر قارى بخواهد قرائتش رااز سوره اى شروع كند امر كلى این است كه خواندن بسمله مستحب است دلایل این امر به شرح زیر است :
1⃣ خـداونـد در اولین آیات نازله قرآن پیامبرش را ماءمور ساخته تا خواندن را بانام خدا آغاز كند:
(اقـراء بـاسـم ربك الذى خلق )
از این آیه حداقل چیزى كه استفاده مى شود آن است كه قرائت بسمله كه ذكر نام خداوند است در ابتداى قرائت قرآن امرى بسیار نیكو و پسندیده است .
2⃣از پیامبر اكرم (ص ) نقل است كه فرمود: (كل امر ذى بال لا یذكر بسم الله فیه فهو ابتر
هر كار مهمى كه با نام خدا آغاز نشود بى نتیجه است)
وقـتـى گـفـتن (بسم الله الرحمن الرحیم ) در ابتداى هر كارى نیكوست قطعا درابتدای قرائت قرآن كه از كارهاى مهم است نیكو و پسندیده خواهد بود.
بـعضى در مورد قرائت بسمله در بین سور قایل به تفصیل شده و گفته اند: اگرابتداى آیه اى كه قـرائت بـا آن آغـاز مى شود نام پروردگار باشد (اعم از اسم ظاهریا ضمیر) گفتن بسمله اولى و مـسـتـحـب اسـت مـانـنـد:
( الله لا الـه الا هوالحى القیوم )
و (هو الاول والاخر والظاهر والـبـاطن )
وچنانچه اول آیه اسم شیطان باشد (اعم از اسم ظاهر یا ضمیر) ترك بسمله اولـى اسـت
مـانـنـد: (الـشـیـطـان یـعـدكـم الـفـقـر ویـأمـركـم بـالـفـحـشاء)
➖برگرفته از کتاب قواعد وقف و ابتداء در قرائت قرآن کریم از دکتر محمدکاظم شاکر➖
✅کانال حلیة النور
🆔https://eitaa.com/Helyatonnoor
─━━━⊱🍃🌺📖🌺🍃⊰━━━─