#درس_یازدهم_صوت_و_لحن
♦️آموزش مقدماتی مقام حجازhttps://eitaa.com/Helyatonnoor/1883 #درس_دوازدهم_صوت_و_لحن ♦️آشنایی با برخی مفاهیم صوت شناسی♦️(دارای پنج بخش)https://eitaa.com/Helyatonnoor/1894
#درس_سیزدهم_صوت_و_لحن ♦️آشنایی با برخی مفاهیم نغمه شناسی♦️(دارای سه بخش)https://eitaa.com/Helyatonnoor/1960 #درس_چهاردهم_صوت_و_لحن
♦️آموزش فواصل موسيقي♦️(دارای دو بخش)https://eitaa.com/Helyatonnoor/1966
#درس_پانزدهم_صوت_و_لحن
♦️ اجناس♦️(دارای هشت بخش) https://eitaa.com/Helyatonnoor/1990
#درس_شانزدهم_صوت_و_لحن
♦️ آموزش مقام ها♦️(دارای هشت بخش)🔺 https://eitaa.com/Helyatonnoor/2074
🔆دروس وقف وابتداء🔆
#درس_اول_وقف_و_ابتداء
♦️کلیات♦️(دارای چهار بخش)
https://eitaa.com/Helyatonnoor/1180
#درس_دوم_وقف_و_ابتداء
♦️وقف واقسام آن(1)♦️(دارای چهار بخش)
https://eitaa.com/Helyatonnoor/1191
#درس_سوم_وقف_و_ابتداء
♦️اقسام وقف(2)♦️(دارای چهار بخش)
https://eitaa.com/Helyatonnoor/1199
#درس_چهارم_وقف_و_ابتداء
♦️اقسام وقف(3)♦️(دارای چهار بخش)
https://eitaa.com/Helyatonnoor/1214
#درس_پنجم_وقف_و_ابتداء
♦️اقسام وقف(4)♦️(دارای چهار بخش)
https://eitaa.com/Helyatonnoor/1223
#درس_ششم_وقف_و_ابتداء
♦️موارد وقف حسن وقبیح(1)♦️(دارای سه بخش)
https://eitaa.com/Helyatonnoor/1235
#درس_هفتم_وقف_و_ابتداء
♦️موارد وقف حسن وقبیح(2)♦️(دارای سه بخش)
https://eitaa.com/Helyatonnoor/1245
#درس_هشتم_وقف_و_ابتداء
♦️موارد وقف حسن وقبیح(3)♦️(دارای سه بخش)
https://eitaa.com/Helyatonnoor/1251
#درس_نهم_وقف_و_ابتداء
♦️موارد وقف حسن وقبیح(4)♦️(دارای سه بخش)
https://eitaa.com/Helyatonnoor/1264
#درس_دهم_وقف_و_ابتداء
♦️وقف های سجاوندی(1)♦️
https://eitaa.com/Helyatonnoor/1272
#درس_یازدهم_وقف_و_ابتداء
♦️وقف های سجاوندی(2)♦️
https://eitaa.com/Helyatonnoor/1301
#درس_دوازدهم_وقف_و_ابتداء
♦️ابتدا♦️
https://eitaa.com/Helyatonnoor/1316
#درس_سیزدهم_وقف_و_ابتداء
♦️مسائل متفرقه در وقف و ابتداء(1)♦️https://eitaa.com/Helyatonnoor/1334
#درس_چهاردهم_وقف_و_ابتداء
♦️مسائل متفرقه در وقف و ابتداء(2)♦️
https://eitaa.com/Helyatonnoor/1386
#درس_پانزدهم_وقف_و_ابتداء
♦️مسائل متفرقه در وقف و ابتداء(3)♦️
https://eitaa.com/Helyatonnoor/1406
🔆دروس کتاب تجوید در سایه اقراء🔆
♦️#اقراء_و_اجازات♦️
https://eitaa.com/Helyatonnoor/2232
♦️#مقدمه♦️
https://eitaa.com/Helyatonnoor/2238
♦️#فصل_اول(#اندامهای_گفتار)♦️
https://eitaa.com/Helyatonnoor/2240
فصل دوم
فصل سوم
فصل چهارم
✅کانال حلیة النور 🆔https://eitaa.com/Helyatonnoor
─━━━⊱🍃🌺📖🌺🍃⊰━━━─
#درس_دوازدهم_وقف_و_ابتداء✅
🔷ابتداء
🔶بخش اول
♦️ابتداء♦️
ابتدا در لغت به معناى اول و سرآغاز است و از نظر قرائت دو نوع ابتدا داریم :
1⃣ ابتدا به معناى شروع قرائت قرآن .
2⃣ ابتدا به معناى شروع مجدد یا ادامه قرائت بعد از وقف .
در اینجا در مورد هریك از این دو به ترتیب سخن مى گوییم :
ابتدا به معناى شروع قرائت قرآن پـیـش از شروع قرائت قرآن مستحب است قارى استعاذه نماید یعنى از شرشیطان به پروردگار مـتـعال پناه ببرد تا از وسوسه ها در امان بماند. مبناى استحباب استعاذه آیه شریفه قرآن است كه مى فرماید:
(فاذا قرأت القران فاستعذ بالله من الشیطان الرجیم )
بنابراین گفتن استعاذه در ابـتـداى قـرائت چـه در نـمـاز و چـه در غـیـر نـمـاز از امـور اسـتـحـبـابى است و فقها نیز گفته اند:مستحب است كه نمازگزار در ركعت اول پیش از خواندن سوره حمد بگوید:(اعوذ بالله من الشیطان الرجیم )
🔻استعاذه
گـفـتـه شـده كـه اسـتـعـاذه شـعار قرائت قرآن است و بهتر جهر و بلند خواندن آن مى باشد تا شنوندگان ساكت شده به آیات الهى توجه پیدا كنند.
🔻طريقه هاى استعاذه
استعاذه به طریقه هاى مختلف نقل شده كه مشهورترین آنها عبارتند از:
1⃣ اعوذ بالله من الشیطان الرجیم .
2⃣ اعوذ بالله السمیع العلیم من الشیطان الرجیم .
3⃣ اعوذ بالله من الشیطان الرجیم ان الله هو السمیع العلیم .
4⃣ اعوذ بالسمیع العلیم من الشیطان الرجیم .
5⃣ اعوذ بالله العظیم و بوجهه الكریم وسلطانه القدیم من الشیطان الرجیم .
6⃣ اللهم انى اعوذبك من الشیطان الرجیم .
7⃣ اعوذ بالله القادر من الشیطان الغادر.
8⃣ استعیذ بالله من الشیطان الرجیم .
9⃣ نستعیذ بالله من الشیطان الرجیم .
🔟 استعیذ بالله من الشیطان الرجیم ان الله هو الفتاح العلیم .
نافع و ابن عامر و كسایى و حمزه و خلف(اعوذ بالله من الشیطان الرجیم ان الله هو السمیع العلیم ) قرائت كرده اند.
اصح استعاذات فوق مطابق آیه شریفه و روایات و به قرائت عاصم و ابن كثیر وابوعمرو همان قسم اول است : (اعوذ بالله من الشیطان الرجیم )
➖برگرفته از کتاب قواعد وقف و ابتداء در قرائت قرآن کریم از دکتر محمدکاظم شاکر➖
✅کانال حلیة النور
🆔https://eitaa.com/Helyatonnoor
─━━━⊱🍃🌺📖🌺🍃⊰━━━─
#درس_دوازدهم_وقف_و_ابتداء
♦️ابتداء
🔸بخش دوم
♦️بسمله و قطع و وصل آن♦️
(بـسمله ) مخفف (بسم الله الرحمن الرحیم ) است كه در ابتداى همه سوره هاى قرآن به استثناى سوره توبه آمده است .
بـه نـظـر عـلماى امامیه بسمله جزء هر سوره است به جز سوره برائت و لذاخواندن آن در نماز واجب است.
در میان اهل سنت درباره بسمله سه نظر وجود دارد: بـرخـى مانند شیعه آن را جزء هریك از سور قرآن به جز برائت مى دانند برخى تنها بسمله سوره حمد را جزء آن سوره مى دانند و در بقیه موارد مى گویند كه براى تیمن و تبرك آمده است برخى آن را در تـمـام موارد از بـاب تـیمن و تبرك دانسته هیچ كدام را آیه اى از قرآن نمى دانند. به هر صورت به نظر ما قرائت بسمله در ابتداى سور قرآن به جز سوره برائت لازم است .
قطع و وصل بسمله به سوره ماقبل یا مابعد به چهار طریق زیر ممكن است :
1⃣ وصل به طرفین، یعنى وصل از آخر سوره سابق به اول سوره لاحق .
2⃣ قطع از طرفین، یعنى جداكردن از آخر سوره مقدم و اول سوره موخر.
3⃣ قطع از آخر سوره ماقبل و وصل به اول سوره مابعد.
4⃣ وصل به آخر سوره گذشته و قطع از اول سوره آینده .
سـه قسم اول و دوم و سوم جایز است و قسم چهارم ممنوع مى باشد زیرا به طورى كه گفته شد: بسمله، اولین آیه هر سوره و براى افتتاح آن است نه اختتام سوره ماقبل.
🔻بسمله در بين سور
در مورد قرائت بسمله در بین سوره ها باید بگوییم : اگر قارى بخواهد قرائتش رااز سوره اى شروع كند امر كلى این است كه خواندن بسمله مستحب است دلایل این امر به شرح زیر است :
1⃣ خـداونـد در اولین آیات نازله قرآن پیامبرش را ماءمور ساخته تا خواندن را بانام خدا آغاز كند:
(اقـراء بـاسـم ربك الذى خلق )
از این آیه حداقل چیزى كه استفاده مى شود آن است كه قرائت بسمله كه ذكر نام خداوند است در ابتداى قرائت قرآن امرى بسیار نیكو و پسندیده است .
2⃣از پیامبر اكرم (ص ) نقل است كه فرمود: (كل امر ذى بال لا یذكر بسم الله فیه فهو ابتر
هر كار مهمى كه با نام خدا آغاز نشود بى نتیجه است)
وقـتـى گـفـتن (بسم الله الرحمن الرحیم ) در ابتداى هر كارى نیكوست قطعا درابتدای قرائت قرآن كه از كارهاى مهم است نیكو و پسندیده خواهد بود.
بـعضى در مورد قرائت بسمله در بین سور قایل به تفصیل شده و گفته اند: اگرابتداى آیه اى كه قـرائت بـا آن آغـاز مى شود نام پروردگار باشد (اعم از اسم ظاهریا ضمیر) گفتن بسمله اولى و مـسـتـحـب اسـت مـانـنـد:
( الله لا الـه الا هوالحى القیوم )
و (هو الاول والاخر والظاهر والـبـاطن )
وچنانچه اول آیه اسم شیطان باشد (اعم از اسم ظاهر یا ضمیر) ترك بسمله اولـى اسـت
مـانـنـد: (الـشـیـطـان یـعـدكـم الـفـقـر ویـأمـركـم بـالـفـحـشاء)
➖برگرفته از کتاب قواعد وقف و ابتداء در قرائت قرآن کریم از دکتر محمدکاظم شاکر➖
✅کانال حلیة النور
🆔https://eitaa.com/Helyatonnoor
─━━━⊱🍃🌺📖🌺🍃⊰━━━─
#درس_دوازدهم_وقف_و_ابتداء
♦️ابتداء
🔸بخش سوم
♦️ابتدا بعد از وقف♦️
ایـن نـوع از ابـتـدا از اهـمیت خاصى برخوردار است زیرا قارى قرآن همیشه بعد ازوقف خود را موظف مى بیند كه از بهترین محل شروع كند.
🔻انواع ابتدا بعد از وقف
به طور كلى ابتدا بر دو نوع است : جایز و غیرجایز.
ابتداى جایز: و آن ابتدا كردن از عبارتى است كه از نظر لفظ و معنا كامل ومستقل و موافق منظور اصلى آیه باشد
🔻انواع ابتداى جايز
مى توان گفت كه ابتداى جایز نیز مانند وقف جایز بر سه قسم است : تام،كافى و حسن .
🔺ابتداى تام
ابـتـدایى را گویند كه به كلام قبلش هیچگونه وابستگى لفظى و معنوى نداشته باشد به عبارت روشـنـتر مى توان گفت : هرگاه وقف بر كلمه اى تام باشد ابتداى به مابعدش نیز تام خواهد
بود مانند: ابتدا به (ان الذین كفروا) در آیه 6سوره بقره و نیز ابتدا به آیه 8 همین سوره :(ومن الناس) و نیز ابتدا به آیه 21همین سوره : (یا ایها الناس اعبدوا ربكم الذى خلقكم)
🔺ابتداى كافى
ابـتـدایـى را گـویـند كه از نظر معنوى به كلام قبلش وابسته باشد ولى از نظر لفظى هیچگونه رابـطـه اى بـا آن نـداشـته باشد و به عبارت دیگر هرگاه وقف بر كلمه اى كافى باشد ابتداى
به مابعدش نیز كافى خواهد بود مانند: ابتدا به (والذین یؤمنون بما انزل الیك ) در آیه 4 سوره بقره و ابـتـدا بـه آیـه5در هـمـیـن سوره (اولئك على هدى من ربهم ) و ابتدا به آیه7( ختم الله على قلوبهم ) در همین سوره .
🔺ابتداى حسن
ابـتـدایـى را گویند كه با كلمه یا عبارت قبل از خود رابطه لفظى و معنوى دارد ولى خود داراى مـعـنـاى مفید و مستقل است مانند: ابتدا به (الذین) در آیه 16سوره بقره : (اولئك الذین اشتروا الضلالة بالهدى فما ربحت تجارتهم وما كانوامهتدین) و یا مانند: ابتدا به (الذین) در آیه86سوره بقره : (اولئك الذین اشتروا الحیوة الدنیا بالاخرة فلا یخفف عنهم العذاب ولا هم ینصرون)
➖برگرفته از کتاب قواعد وقف و ابتداء در قرائت قرآن کریم از دکتر محمدکاظم شاکر➖
✅کانال حلیة النور
🆔https://eitaa.com/Helyatonnoor
─━━━⊱🍃🌺📖🌺🍃⊰━━━─
#درس_دوازدهم_وقف_و_ابتداء
♦️ابتداء
🔸بخش چهارم
♦️ابتداى غيرجايز (قبيح )♦️
و آن ابـتدا نمودن از عبارتى است كه موجب تغییر و خلل در معناى منظور از آیه مى شود كه خود دو نوع است :
1⃣ ابـتـدا نـمـودن از عبارتى كه از نظر لفظى و معنوى وابسته به پیش از خود است مانند:
ابتدا كـردن بـه (ابـى لـهـب وتـب )
روشن است كه هیچگاه جمله عربى با اسم مجرور شروع نمى شود پس معلوم مى شود كه عامل جر درابى لهب در عبارت قبل است و آن كلمه (یدا) است كه به آن اضافه شده است.
2⃣ ابـتـدا كـردن بـه عبارتى كه موجب پیدایش معنایى مى شود كه خلاف منظوراصلى آیه است مانند موارد زیر:
(اتخذ الله ولدا). (بقره آیه116)
(ان الله فقیر ونحن اغنياء). (آل عمران آیه181)
(نحن ابناء الله واحباؤه ). (مائده آیه18)
(ان الله هو المسیح ). (همان، آیه72)
(ید الله مغلولة ). (همان، آیه64)
(ان الله ثالث ثلاثة ). (همان، آیه73)
(لا اعبد الذى فطرنى) (یس آیه22)
معمولا ابتداكردن به كلمه مابعد وقف حسن و قبیح، غیرجایز است .
حال اگر قارى برموردى وقف كرد كه وقفش حسن است و یا اضطرارا بر قبیح وقف كرد چنانچه رأس آیه نباشد باید برگردد و از جـاى مـناسب آغاز كند به طور مثال وقتى قارى آیه 29سوره بقره: (هو الذى خلق لكم ما فى الارض جـمـیـعـا ثم استوى الى السماء فسویهن سبع سموات وهو بكل شى ء علیم ) تلاوت مى كند ونـفـسـش یـارى نمى دهد كه در (سموات ) وقف كند و به ناچار در (فسویهن ) وقف مى كند باید مـجـددا از كـلمه اى آغاز كند كه وافى به مقصود
باشد و بر اوست كه از (ثم استوى ) آغاز نماید و اگر از (الى السماء) شروع كند این ابتدا مخل غرض و قبیح خواهد بود.
و یا وقتى آیه 3سوره فاطر: (یا ایها الناس اذكروا نعمت الله علیكم هل من خالق غیر الله یرزقكم من السماء والارض لا اله الا هو فانى تؤفكون ) را تلاوت مى كند و در (یرزقكم ) وقف مى كند موقع شروع كـردن بر او لازم است كه از (هل من خالق ) آغاز كند و اگر از(غیر الله یرزقكم ) ابتدا كند معناى فاسد و زشتى راتداعى خواهد كرد.
و یـا اگر كسى در آیه 1سوره ممتحنه : (وقد كفروا بما جاءكم من الحق یخرجون الرسول وایاكم ان تؤمنوا بالله ربكم ) بر كلمه (الرسول ) وقف كند باید از(یخرجون ) آغاز كند و اگر از (وایاكم ) آغاز كند این معناى فاسد را مى دهد كه :(بر حذر باشید از ایمان به خدا)
خلاصه آنكه ابتدایى جایز است كه :
1⃣ وافى به مقصود كلام باشد.
2⃣ خلاف مقصود را ایهام نكند.
و ابتدایى غیر جایز است كه :
1⃣ خلل در غرض مورد نظر به وجود آورد.
2⃣ خلاف معناى مقصود را تداعى كند
در كـتـاب نـهایة القول المفید آمده است : زشتى و قباحت ابتدا از كلمه اى كه بر آن وقف شده به علل زیر است :
1⃣ معناى مفیدى نمى دهد.
2⃣ معناى فاسد و باطلى را تداعى مى كند.
3⃣ خود آن كلمه و مابعدش مطلبى است كه از كافران نقل مى شود
🔺چند نكته درباره ابتدا
1⃣ گـفـتـه شـده كـه از ویژگیهاى ابتدا این است كه همیشه اختیارى است بر خلاف وقف كه گـاهى اختیارى و گاهى اضطرارى است ولى برخى گفته اندكه ابتداى اضطرارى نیز داریم .
نویسنده كتاب معالم الاهتداء مى نویسد:
باید دانست قارى قرآن همچنانكه به وقف قبیح مجبور مى شود به ابتداى قبیح نیز ناچار مى شود و اینگونه ابتدا در مواردى است كه گفته كافرى طولانى باشدو نفس قارى یارى نكند كه آن را تا پـایـان قرائت كند و لذا به ابتدا از بین كلام اوناچار مى شود زیرا با توجه به اينكه به ناچار نفس او خـواهـد برید فایده اى ندارداینكه به قال یا قالوا برگردد مثلا آیه 33سوره مومنون : (وقال الملا من قومه الذین كفروا) تا پایان آیه38: (وما نحن له بمؤمنین ) قول كافر است و بسیار كم قاریى پیدا مـى شـود كه نفسش تا پایان این مطلب قطع نشود پس قارى مجبوراست كه ابتداى قبیح داشته باشد.
البته در جواب مى توان گفت كه چون ابتدا از رأس آیه سنت است قبیح نیست .
2⃣ ابـن جزرى گفته است : هر جا ائمه قرائت گفته اند كه وقف نكنید ابتدا به مابعدآنها نیز جایز نیست و هر جا گفته اند كه وقف به آنها جایز است ابتداى به مابعدش نیز جایز است.
ایـن سخن ابن جزرى درست نیست چون همانطور كه مى دانیم وقف حسن جایزاست ولى ائمه قـرائت مـتذكر شده اند كه ابتداى به مابعدش قبیح است وبرعكس گاهى وقف قبیح است ولى ابتدا حسن است مانند: وقف بر (اولئك)در آیات 16و 86سوره بقره كه قبیح است ولى ابتداى به كلمه (الذین ) كه بعداز آن قرار دارد حسن است .
3⃣ از آنـجـا كـه وقـف بـر پایان سور قرآن تام است بنابراین همیشه ابتدا به سورقرآن ابتداى تام خواهد بود.
➖برگرفته از کتاب قواعد وقف و ابتداء در قرائت قرآن کریم از دکتر محمدکاظم شاکر➖
✅کانال حلیة النور
🆔https://eitaa.com/Helyatonnoor
─━━━⊱🍃🌺📖🌺🍃⊰━━━─