ادامه‌ي دعای نهم: در تفسیر نور ذیل آیه‌ی مورد بحث آمده است: نکته ها: «نصوح»از«نصح»به معنای خلوص و صدق است و گاهی به معنای محکمی نیز آمده است. در تفاسیر برای توبه نصوح مواردی آمده است، از قبیل: پشیمانی، استغفار، ترک گناه و تصمیم بر ترک در آینده، ترس از پذیرفته نشدن، گناه را در برابر خود دیدن و شرمنده شدن، گریه، کم سخن گفتن و کم خوردن و کم خوابیدن، پرداخت حقوق مردم و... بهتر است به سراغ روایات برویم. اگر مغرور شویم و بگوییم که توبه ما صد در صد پذیرفته می‌شود، راه را برای انجام یا تکرار خلاف هموار کرده ایم و لذا ضمن امیدوار بودن، نباید صد در صد مطمئن باشیم. چنانکه در این آیه می‌فرماید: «عَسیٰ رَبُّکُمْ أَنْ یُکَفِّرَ عَنْکُمْ سَیِّئٰاتِکُمْ» و در آیه ۳۱ سوره نور می‌فرماید: «تُوبُوا إِلَی اللّٰهِ جَمِیعاً أَیُّهَا الْمُؤْمِنُونَ لَعَلَّکُمْ تُفْلِحُونَ» توبه کنید، شاید رستگار شوید. کلمه «لعل»نشانه امیدوار بودن است. در آیات قبل، سخن از نار بود، در این آیه سخن از نور است. در آیات قبل سخن از پیشگیری بود، «قُوا أَنْفُسَکُمْ وَ أَهْلِیکُمْ نٰاراً» در این آیه، سخن از درمان است که اگر نتوانستید خود را حفظ کنید و گرفتار گناه شدید، راه توبه باز است و نباید امید شما به یأس تبدیل شود. تُوبُوا إِلَی اللّٰهِ... عَسیٰ رَبُّکُمْ در دنیا و آخرت، پیامبر و مؤمنان عزیزند: در دنیا: «وَ لِلّٰهِ الْعِزَّةُ وَ لِرَسُولِهِ وَ لِلْمُؤْمِنِینَ» [۱] عزّت مخصوص خدا و رسول و مؤمنان است. در آخرت: «یَوْمَ لاٰ یُخْزِی اللّٰهُ النَّبِیَّ وَ الَّذِینَ آمَنُوا مَعَهُ» روزی که خداوند، پیامبر و یارانش را ذلیل نمی کند. (بلکه خذلان و رسوایی، مخصوص کافران است. ) همراهان پیامبر در قیامت، «آمَنُوا مَعَهُ» همان کسانی هستند که در دنیا با مال و جان خود جهاد می‌کردند و نسبت به کفّار شدید و نسبت به مؤمنان رحیم بودند. «وَ الَّذِینَ آمَنُوا مَعَهُ جٰاهَدُوا بِأَمْوٰالِهِمْ وَ أَنْفُسِهِمْ» [۲]، «وَ الَّذِینَ مَعَهُ أَشِدّٰاءُ عَلَی الْکُفّٰارِ رُحَمٰاءُ بَیْنَهُمْ» [۳] دعا و درخواست از خداوند، همیشه نقش دارد: چه در دنیا: «اهْدِنَا الصِّرٰاطَ الْمُسْتَقِیمَ» و چه در قیامت: «أَتْمِمْ لَنٰا نُورَنٰا» طلب مغفرت، هم در دنیاست: «رَبَّنٰا فَاغْفِرْ لَنٰا ذُنُوبَنٰا» [۴] هم در آخرت: رَبَّنٰا... وَ اغْفِرْ لَنٰا. پیام ها: ۱- در آیات قبل فرمان داد که خود را از آتش دوزخ حفظ کنید، قُوا أَنْفُسَکُمْ... در این آیه، یک از راههای آن را توبه واقعی می‌داند. «تُوبُوا إِلَی اللّٰهِ» ۲- گاهی از مؤمن، گناه سر می‌زند که باید توبه کند. یٰا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا تُوبُوا... ۳- توبه باید به درگاه خدا باشد، نه افشای گناه نزد بندگان. «تُوبُوا إِلَی اللّٰهِ» ۴- یکی از تکالیف مؤمن، توبه از گناه است. یٰا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا تُوبُوا... ۵-توبه باید خالصانه و صادقانه باشد نه لقلقه زبان. «تَوْبَةً نَصُوحاً» ۶- توبه، زمان و مکان خاصّی ندارد. «تُوبُوا إِلَی اللّٰهِ تَوْبَةً نَصُوحاً» ۷- برای تشویق به توبه، باید مردم را به رحمت الهی امیدوار کرد. «عَسیٰ رَبُّکُمْ» ۸-پذیرش توبه، از شئون ربوبیّت است. «عَسیٰ رَبُّکُمْ أَنْ یُکَفِّرَ عَنْکُمْ سَیِّئٰاتِکُمْ» ۹- ناپاکی و پلیدی در بهشت جای ندارد؛اول پاک شدن، سپس وارد بهشت شدن. یُکَفِّرَ... یُدْخِلَکُمْ ۱۰- نتیجه توبه دو چیز است: محو گذشته «یُکَفِّرَ عَنْکُمْ سَیِّئٰاتِکُمْ» و تأمین آینده. «یُدْخِلَکُمْ جَنّٰاتٍ» ۱۱- ایمان به پیامبر کافی نیست، همراهی و تبعیّت از آن حضرت لازم است. «وَ الَّذِینَ آمَنُوا مَعَهُ» ۱۲- عمل صالحِ دنیا، در قیامت به صورت نور ظاهر می‌شود. «نُورُهُمْ یَسْعیٰ بَیْنَ أَیْدِیهِمْ» ۱۳- کسانی که در دنیا دنبال نورند، «وَ اتَّبَعُوا النُّورَ الَّذِی أُنْزِلَ مَعَهُ» [۵] در آخرت غرق نورند. «نُورُهُمْ یَسْعیٰ بَیْنَ أَیْدِیهِمْ وَ بِأَیْمٰانِهِمْ» ۱۴- در قیامت نیز تکامل هست. مؤمنان در آن روز به فکر تکمیل نور خود هستند. «رَبَّنٰا أَتْمِمْ لَنٰا نُورَنٰا» ۱۵- مؤمنان واقعی در فکر ریزش و کاهش بدی ها، «وَ اغْفِرْ لَنٰا» و رویش و جهش خوبی‌ها هستند. «أَتْمِمْ لَنٰا نُورَنٰا» ۱۶- امید به استجابت دعا، «أَتْمِمْ لَنٰا نُورَنٰا وَ اغْفِرْ لَنٰا» برخاسته از قدرت مطلقه اوست. «إِنَّکَ عَلیٰ کُلِّ شَیْءٍ قَدِیرٌ»۶. ---------- [۱]: ۱). منافقون، ۸. [۲]: ۲). توبه، ۸۸. [۳]: ۳). فتح، ۲۹. [۴]: ۴). آل عمران، ۱۹۳. [۵]: ۵). اعراف، ۱۵۷. ۶. تفسیر نور - پیام ها: - جلد ۱۰، صفحه ۱۳۳. 🌴 احسن الحدیث 🌴 ویژه‌ی نکته‌های قرآنی اعم از تفسیر، علوم قرآن، معرفی آثار قرآنی و... https://eitaa.com/ahsanalhadis1 https://eitaa.com/ahsanalhadis2