🕎 ماه اِلول در تقویم عبری و میراث یهود
1️⃣ نام این ماه نیز همانند نام ماه‌های دیگر از زبان بابلی گرفته شده است و بنی‌اسرائیلیانی که از #اسارت_بابلی بازگشتند این نام را با خود به #سرزمین_مقدس آوردند.
2️⃣ این ماه ششمین ماه عبری در تورات است، ولی از نظر تقویم رسمی یهود، #ماه_الول آخرین ماه سال محسوب می‌شود. [توضیح این مطلب را در سایت مطالعه کنید.]
3️⃣ از دومین شب ماه الول خواندن #سليحوت [مناجات شبانه] و نواختن #شوفار [کُرنا] آغاز می‌شود. در روز اول الول حضرت موسی به‌قصد دریافت #تورات و برای سومین‌بار به کوه سینا صعود نمود و چهل شبانه‌روز در آن‌جا به‌سر برد.
4️⃣ حضرت موسی اولین‌بار، در روز هفتم ماه سیوان به بالای کوه سینا رفت و به‌مدت چهل شبانه‌روز قوانین تورات را با توضیحات آن از خداوند دریافت نمود و در #هفدهم_تموز با دو لوح #ده_فرمان از کوه پایین آمد. ولی با مشاهدهٔ #گوساله‌پرستی قوم یهود، الواح را شکست.
5️⃣ در روز بعد برای دومین‌بار به کوه سینا رفت و چهل روز برای بخشایش گناه #قوم_یهود به درگاه خداوند تفیلا [نماز] خواند و روز آخر #ماه_آو از کوه پایین آمد.
6️⃣ سپس در روز اول الول برای سومین‌بار به کوه سینا رفت و پس از چهل شبانه‌روز اقامت در بالای کوه، دو لوح دومی را در روز دهم تیشری [یا #یوم_کیپور] با خود آورد.
7️⃣ به همین جهت علمای یهود، چهل روز از اول الول تا دهم تیشری را روزهای #توبه و طلب بخشایش از درگاه خداوند قرارداده‌اند و #یهودیان در طول این مدت، هر سحر به خواندن مناجات‌هایی به‌نام سليحوت مبادرت می‌ورزند.
✅ اندیشکدهٔ مطالعات یهود:
🇮🇷👉 @jscenter
✡️ مغضوبین ارض [۶٣]
💥 یاران گوساله [١]
1️⃣ #گوساله‌پرستی اجر تعجیل و ثمرهٔ ناشکیبایی #قوم_یهود است. یهود به‌واسطهٔ #ناشکیبایی [١] که ریشه در #جهالت مستمرّ [٢] دارد، گرفتار رعب‌آورترین و دلهره‌آورترین گناه هستی شده است.
2️⃣ رعب‌آورترین از این جهت که اصل اولیهٔ همهٔ انبیاء الهی را نادیده گرفته و با پرستش گوساله، خروج از توحید و یکتاپرستی را با رقص و شادی به تماشا می‌گذارد.
3️⃣ آنان علاوه بر ساز و آواز، قربانی‌های سوختنی و قربانی‌های سلامتی خود را تقدیم گوساله نمودند. آن‌گاه نشسته، خوردند و نوشیدند و بنابر آن‌چه که تورات می‌گوید: دست به کارهای شرم‌آور زدند! [٣]
4️⃣ برخلاف کتاب مقدس حاخامی که براساس محتویات آن موسی (ع) برادر و جانشینش هارون (ع) را مورد خطاب قرار می‌دهد که:
👈 این قوم با تو چه بدی کرده بودند که ایشان را به چنین گناه بزرگی آلوده ساختی؟! [۴]
5️⃣ قرآن حکیم با صراحت پیشگامِ انقلابِ گاوپرستی و مخاطبِ پرسشِ موسی (ع) را «شمری» به لفظ عبری و «سامری» به زبان عربی معرفی می‌کند:
🕋 «قَالَ فَمَا خَطْبُكَ يَا سَامِرِيُّ [۵]؛ [موسی] گفت: و تو ای سامری، این چه کاری بود که کردی؟»
6️⃣ قرآن عزیز #سامری را فردی هنرمند و مجسمه‌ساز [۶]، و قائل به اقناع مخاطب به هر طریقی و لو دروغ [٧] می‌داند که از ابزار قرار دادنِ مقدّسات [٨] نیز اِبایی ندارد.
7️⃣ سامری شناخت خوبی از عصب حسّاس ذهن یهودیان دارد. او با ساخت مجسمهٔ بی‌جان گوساله که به‌اصطلاح سمبل سلطه و قدرت است، حسّ بینایی آنان را که از پیش‌زمینه‌ای برخوردار بود و خواهانِ خدای دیدنی بودند و از موسی (ع) تقاضای چنین خدایی را داشتند [٩] تحریک نمود.
8️⃣ او علاوه بر تحریک حسّ بینایی، حسّ شنوایی یهودیان را نیز با به صدا درآوردنِ گوساله [١٠] به خدمت گرفت.
9️⃣ و اکنون با مدیریت زمان، از فرصت کوتاه ده روزهای که از افزوده‌شدن بر میقات موسی (ع) در کوه طور به‌دست آمده است [١١] نهایت بهره را برد. هنر مجسمه‌سازی را با هنر زمان‌شناسی در روزهای ٣۶، ٣٧ و ٣٨ به هم آمیخت، و روز سی‌ونهم فقط یک روز گوساله‌پرستی یهودیان را برای همیشهٔ تاریخ نعره زد.
📚 پی‌نوشت‌ها:
[١] أَعَجِلْتُمْ أَمْرَ رَبِّكُمْ؛ اعراف: ١۵٠
[٢] قَالَ إِنَّكُمْ قَوْمٌ تَجْهَلُونَ؛ اعراف: ١٣٨
[٣] کتاب خروج، باب٣٢، شماره۶.
[۴] کتاب خروج، باب٣٢، شماره٢١.
[۵] سورهٔ طه، آیهٔ٩۵.
[۶] فَأَخْرَجَ لَهُمْ عِجْلاً؛ طه: ٨٨
[٧] فَقَالُوا هَذَا إِلَهُكُمْ وَ إِلَهُ مُوسَی؛ طه: ٨٨
[٨] فَقَبَضْتُ قَبْضَةً مِنْ أَثَرِ الرَّسُولِ؛ طه: ٩۶
[٩] قَالُوا يَا مُوسَى اجْعَلْ لَنَا إِلَهًا كَمَا لَهُمْ آلِهَةٌ؛ اعراف: ١٣٨
[١٠] فَأَخْرَجَ لَهُمْ عِجْلاً جَسَدًا لَهُ خُوَارٌ؛ طه: ٨٨
[١١] وَوَاعَدْنَا مُوسَى ثَلَاثِينَ لَيْلَةً وَأَتْمَمْنَاهَا بِعَشْرٍ فَتَمَّ مِيقَاتُ رَبِّهِ أَرْبَعِينَ لَيْلَةً؛ اعراف: ١۴٢
✍️ علی خلیل اسماعیل
✅ اندیشکدهٔ مطالعات یهود:
🇮🇷👉 @jscenter
✡️ مغضوبین ارض [۶۴]
💥 یاران گوساله [٢]
1️⃣ و آن‌چه در این میان مهم‌تر از روان‌شناسی، زمان‌شناسی، فرصت‌طلبی، نفاق، بهره‌گیری از جهل یهودیان، جسارت، ابزار ساختنِ مقدّسات و قدرت اقناعِ مردم در پیش‌بُردِ اهدافِ #سامری نقش بازی کرد، #آقازادگی و بزرگ‌زادگی او بود.
2️⃣ بنابر آن‌چه که نویسندگان ارجمند تفسیر نمونه آورده‌اند: او از خاندان شمرون و شمرون فرزند یشاکر چهارمین نسل از حضرت یعقوب (ع) به‌شمار می‌رود. [١]
3️⃣ و شما خوانندهٔ ارجمند به‌خوبی می‌دانید که: آقازاده‌ای که اهل معنا و صاحب کرامت است [٢]، به‌راحتی می‌تواند ریاکاری‌اش را با پوششی از تحریف [٣] از نگاه عوام‌الناس مخفی نگه دارد.
4️⃣ او هیچ‌گاه خود را در مقابل موسی (ع) قرار نداد؛ هیچ‌گاه از یهودیان نخواست که دست از یهودیت و آئین موسی (ع) بردارند؛ او #گوساله‌پرستی را بخشی از آئین موسی (ع) معرفی می‌کرد که ایشان به‌واسطهٔ نسیان و فراموشی آن را بیان نکرده است! [۴]
5️⃣ اکنون با توجه به معنا و مفهوم فرمایش رسول خدا (ص) که فرمودند:
🔸وَالَّذِی بَعَثَنِی بِالْحَقِّ نَبِیّاً وَ بَشِیراً لَتَرْکَبُنَّ أُمَّتِی سُنَنَ مَنْ کَانَ قَبْلَهَا حَذْوَ النَّعْلِ بِالنَّعْلِ حَتَّی لَوْ أَنَّ حَیَّةً مِنْ بَنِی إِسْرَائِیلَ دَخَلَتْ فِی جُحْرٍ لَدَخَلَتْ فِی هَذِهِ الْأُمَّةِ حَیَّةٌ مِثْلُهَا. [۵]
🔹قسم به کسی که مرا به حقّ پیامبر و بشارت‌دهنده مبعوث کرده است، امّت من مو به مو همان راه #بنی‌اسرائیل را پیش خواهد گرفت؛ طوری‌که اگر ماری در بنی‌اسرائیل وارد سوراخی شده باشد، در این امّت هم ماری وارد سوراخی می‌شود.
6️⃣ از علماء ربانی و اندیشمندان صمدانی و گردانندگان رسانه‌های نوپدید در هر عصر و زمانه‌ای به جدّ می‌خواهم که ذهن دوست جوان مرا با بیان این‌که: «توحید عوام آن است که پیامبران به مردم می‌گفتند بُت نپرستید، و توحید خواص آن است که جمیع عبادت‌ها، عبادت حق تعالی است»! دچار سهل‌پنداری، تسامح در سلوک، تذلّل و تذبذب در افکار و عقائد نسازند؛ و تسهیل‌کنندهٔ فرهنگ ذلّت‌پذیری در نبرد سامری‌گری عصر جدید و اعصار آینده نباشند.
📚 پی‌نوشت‌ها:
[١] تفسير نمونه، ج١٣، ص٢٩٢.
[٢] بَصُرْتُ بِمَا لَمْ يَبْصُرُوا بِهِ؛ طه: ٩۶.
[٣] هَذَا إِلَهُكُمْ وَإِلَهُ مُوسَی؛ طه: ٨٨.
[۴] هَذَا إِلَهُكُمْ وَإِلَهُ مُوسَى فَنَسِيَ؛ طه: ٨٨.
[۵] کمال الدين و تمام النعمة، ج۲، ص۵۷۶.
✍️ علی خلیل اسماعیل
✅ اندیشکدهٔ مطالعات یهود:
🇮🇷👉 @jscenter
✡️ مغضوبین ارض [۶٨]
💥 یاران گوساله [۶]
1️⃣ ١٢. از آن‌جا که بیشترین تلاش #علمای_سوء در حوزهٔ #دانش و #فرهنگ است، ما متعرّض مکان‌ها، مشاغل و افراد شاغل در آن نشده‌ایم. هم‌چنین از بانک، بانکداری و بانکرها حرفی به میان نیاورده‌ایم.
2️⃣ در اعتقاد درست، #مفاسد_اقتصادی ریشه در #مفاسد_فکری_و_فرهنگی دارد.
3️⃣ وَ مَنْ أَعْرَضَ عَنْ ذِکْرِی فَإِنَّ لَهُ مَعِیشَةً ضَنْکاً [طه : ١٢۴]؛ «معیشت تنگ» که معمولاً در حوزهٔ مالی و پولی خودنمایی می‌کند، همان‌گونه که در آیه مشاهده می‌کنید بعد از «اِعراض» و پشت پا زدن به دستورات الهی آمده است. با این حال، #سامری‌گری_اقتصادی به‌قدری دلهره‌آور است که طعنه به #سامری‌گری_فرهنگی می‌زند! وَاتَّخَذَ قَوْمُ مُوسَی مِنْ بَعْدِهِ مِنْ حُلِیِّهِمْ عِجْلاً جَسَداً لَهُ خُوَارٌ ؛ اگر دارایی، ثروت و پول #بنی‌اسرائیل که در کلمهٔ «حُلِیِّهِمْ» آمده است نبود، ساخت گوساله قطعاً با مشکل مواجه می‌شد.
4️⃣ در تعریف امیر مؤمنان علی (ع) در پاسخ به یهودی‌ای که از معنای #پول می‌پرسد: وَ لِمَ سُمِّیَتِ الدِّرْهَمُ دِرْهَماً وَ لِمَ سُمِّیَتِ الدِّینَارُ دِینَاراً؟ پول خانه‌ای از آتش و سرایی مملوّ از غم و غصّه و اندوه معنا شده است.
5️⃣ و این معنا تا زمانی که سامری‌گری فرهنگی در حوزهٔ دانش اقتصادی بر طبل گردآوری و تجمّع پول بدون انفاق می‌کوبد ادامه خواهد داشت. می‌فرماید: وَ إِنَّمَا سُمِّیَ الدِّرْهَمُ دِرْهَماً لِأَنَّهُ دَارُ هَمٍّ مَنْ جَمَعَهُ وَ لَمْ یُنْفِقْهُ فِی طَاعَةِ اللَّهِ أَوْرَثَهُ النَّارَ وَ إِنَّمَا سُمِّیَ الدِّینَارُ دِینَاراً لِأَنَّهُ دَارُ النَّارِ مَنْ جَمَعَهُ وَ لَمْ یُنْفِقْهُ فِی طَاعَةِ اللَّهِ تَعَالَی أَوْرَثَهُ النَّار. [علل الشرائع، ج١، ص٣]
🔸 موسی (ع) و گوساله‌پرستان
6️⃣ اجازه دهید یک مرتبهٔ دیگر از دوستان جوان، از علمای صالح، از اندیشمندان فرهیخته و از اولیاء فکری و فرهنگی در جوامع مسلمان بخواهم علاوه بر مطالعهٔ آیات مربوط به #گوساله‌پرستی یهودیان به نوع رفتار موسی (ع) در قصّهٔ #سامری دقّت و جوانان مسلمان را در رهایی از دام #گوساله‌پرستی_نوین یاری کنند.
🔹١. گوساله‌های امروزی
7️⃣ اگر امری یک‌بار در خارج از ذهن محقق شد (وَاتَّخَذَ قَوْمُ مُوسَی ... عِجْلاً)، چرا برای مرتبهٔ دوم و سوم و هزارم محقق نشود؟! اگر یک‌بار مجسمه و تندیس گوساله‌ای به صدا درآمد و آواز گاو سر داد، و جمعیّتی را واله و شیدای خود ساخت، چرا امروز و آینده چنین امری رخ ندهد؟! گوساله‌های امروزی قطعاً دقیق‌تر، ظریف‌تر و دل‌رُباتر و نیز متنوّع‌تر از گوسالهٔ سامری خواهند بود.
🔹٢. انباشت سرمایه و پیروان سامری
8️⃣ اگر سامری از #انباشت_سرمایه در دست آحادِ مردم در قوم موسی (ع) در ساختِ «عِجْل» بهره برد (مِنْ حُلِیِّهِمْ)، چرا سامری‌های امروزی که به مراتب رُشدیافته‌تر از خودِ سامری در سامری‌گریِ اقتصادی هستند، از انباشت و تجمّع سرمایه در جوامع مسلمان استفاده نکنند؟! و در سامری‌گریِ فرهنگی، مسلمانان - به‌ویژه جوانان - را گوساله‌پرستانی بی جیره و مواجب در خدمت اهداف و آمال #یهودیت_جهانی قرار ندهند؟!
9️⃣ نداشتنِ طرح و برنامه در هر امری مذموم است و در امور پولی و مالی مذموم‌تر. و سامری آن‌گونه که مفهوم آیه به آن دلالت دارد، از فرصتِ بیابان، که هنوز برنامه‌ای مشخّص برای سرمایه‌های پراکنده و در دست مردم موجود نیست، سوءاستفاده کرده است. اگر شما برای سرمایه و داراییِ جوامعِ ریز و درشت، از خانواده گرفته تا قوم و خویش، تا روستا، تا شهر، تا کشور و تا جامعهٔ بزرگ مسلمان، برنامه‌ای مدوّن نداشته باشید، این‌گونه نیست که پیروان سامری در حوزهٔ سامری‌گریِ اقتصادی و فرهنگی برنامه‌ای نداشته باشند!
✍️ علی خلیل اسماعیل
✅ اندیشکدهٔ مطالعات یهود:
🇮🇷👉 @jscenter
✡️ مغضوبین ارض [۶٩]
💥 یاران گوساله [٧]
🔹٣. قدرت قتّاله در خدمت قدرت اِقناع
1️⃣ #گوساله‌پرستی زمانی رخ داده است که موسی (ع) حضور فیزیکی در میان قوم ندارد. سامری برای #اسارتِ قوم رهیده از ستم فرعون که بدون هیچ برنامهٔ مدوّن و هیچ قانون مکتوبی سرگردان در بیابان به‌دست هارون (ع) سپرده شده است، زمان زیادی لازم ندارد، کافی است کمتر از ده روز به او فرصت داده شود.
2️⃣ گرچه موسی (ع) به وقت رفتن به کوه طور خطاب به برادرش هارون فرمود: «وَأَصْلِحْ وَلَا تَتَّبِعْ سَبِيلَ الْمُفْسِدِينَ [اعراف : ١۴٢]؛ اصلاح‌گر باش و از راه و روش مفسدان و معصیت‌کاران پیروی نکن». اما قدرت قتّالهٔ مفسدان و قدرت اِقناعی سامری عملاً ناتوانی و ضعف هارون (ع) را در مدیریت قوم موسی (ع) فریاد می‌زند: «إِنَّ الْقَوْمَ اسْتَضْعَفُونِي وَكَادُوا يَقْتُلُونَنِي». [اعراف : ١۵٠] این بی‌اعتنایی و نادیده‌گرفتنِ مخالفت‌های جانشین موسی (ع) تا جایی‌است که چیزی نمانده بود که او را به قتل برسانند!
3️⃣ سامری‌های امروزی به یقین هزاران مرتبه خبره‌تر از سامری زمان موسی (ع)، و مفسدان قدّاره‌بند امروزی نیز بدون هیچ شک و شبهه‌ای مسلّح‌تر، مجهّزتر و خون‌ریزتر از مفسدان پنهان در قوم موسی (ع)، جدّی‌تر و جسورتر از اجداد پلیدشان #سامری‌گری_نظامی و #سامری‌گری_فرهنگی را درهم آمیخته، هوشمندانه گوساله‌های رنگارنگ، جان‌دار و بی‌جان، واقعی و مجازی‌شان را در جوامع مسلمان به تماشا درآورده‌اند.
4️⃣ عدم حضور جدّی، #گوشه‌نشینی و دوری از مردم هیچ‌گاه برازندهٔ مسلمان متعهد دلسوز باسواد و ملّا نبوده و نخواهد بود. زمانی‌که شدّت تأثّر و تألّم، عثمان بن مظعون را در غمِ از دست دادنِ فرزند، خانه‌نشین کرد، رسول خدا (ص) خطاب به او و همهٔ کسانی که در طول تاریخ تا امروز و تا آیندهٔ نامعلوم که این بیان به آن‌ها می‌رسد، فرمودند: یَا عُثْمَانُ إِنَّ اللَّهَ لَمْ یَکْتُبْ عَلَیْنَا الرَّهْبَانِیَّةَ إِنَّمَا رَهْبَانِیَّةُ أُمَّتِی الْجِهَادُ فِی سَبِیلِ اللَّهِ. [أمالی شیخ صدوق، ج١، ص١٢٣]
5️⃣ علاوه بر این، موسی (ع) زمانی قومش را تنها گذارد و به میقات رفت که هنوز تورات بر او نازل نشده بود، برنامهٔ مدوّنی وجود نداشت، قطعاً مسئولیت هارون (ع) به‌عنوان جانشین و خلیفه به اندازهٔ شما عالمان صالح و اساتید فرهیخته و همهٔ کسانی که بهره‌ای از دانش رسول خدا (ص) دارند، نبوده و نخواهد بود. رسول خدا (ص) زمانی ما را تنها گذاشت که فرمود: إِنِّی تَارِکٌ فِیکُمُ الثَّقَلَیْنِ کِتَابَ اللَّهِ وَ عِتْرَتِی؛ هم قانون مدوّن و مکتوب وجود دارد و هم تبیین و تدریس آن.
6️⃣ آن‌چه امروز بیشتر از زمان رسول خدا (ص) نیاز جوامعِ مسلمان است، همراهیِ مستمرّ، دوّاری و طبابتِ شما اولیاء فکری و فرهنگی است. توصیه می‌کنم حتی برای رضا و خشنودی خدای متعال از مردم به‌ویژه از جوانان فاصله نگیرید، پیش نیفتید تا چون موسی (ع) مشمول توبیخ خدای متعال نشوید.
7️⃣ گرچه موسی (ع) علت پیش‌افتادن از کبار قومش و شتاب به‌سوی میقات را خشنودی پروردگار اعلان می‌کند، اما خدای متعال از او تجلیل به‌عمل نمی‌آورد، به او آفرین نمی‌گوید، بلکه مورد بازخواست و سؤال قرار می‌گیرد که علّتِ تعجیل و شتاب چیست؟! «وَ مَا أَعْجَلَكَ عَنْ قَوْمِكَ يَا مُوسَى» [طه : ٨٣]؛ چرا بر قومت پیشی گرفتی؟!
✍️ علی خلیل اسماعیل
✅ اندیشکدهٔ مطالعات یهود:
🇮🇷👉 @jscenter
✡️ مغضوبین ارض [٧٠]
💥 یاران گوساله [٨]
🔹۴. عدم تفکّر و ریشهٔ توبیخ
1️⃣ خدای متعال از همهٔ آحاد بشر از اولین تا آخرین توقّعِ تفکّر، تعقّل و اندیشه دارد. توبیخ و سرزنش قرآن عزیز نسبت به آنانی که گوسالهٔ مصنوعِ دستِ سامری، که گرفتار جسمیّت و محدود به زمان و مکان است را به‌عنوان خدای خود و خدای موسی به خدایی پذیرفته‌اند، به‌خاطر #عدم_تفکر است:
🕋 «أَلَمْ يَرَوْا أَنَّهُ لَا يُكَلِّمُهُمْ وَلَا يَهْدِيهِمْ سَبِيلاً». [اعراف : ١۴٨]
🔸 پرستشِ خدایی که لال است و قدرت هدایت بندگانش را ندارد، چیزی بیش از عدم تفکّر و تعقّل است.
2️⃣ استضعاف هارون (ع)، زندگی در محیط بت‌پرستان، تحمّل فشار و رنج طاقت‌فرسا، قتل پسران و بهره‌جویی از زنان، دلهرهٔ کوچ جمعی، عبور معجزه‌آسا از دریا، و اکنون رهایی از فشار فرعون، بحران هویّت‌طلبی، فقدان برنامهٔ کامل و شامل، عدم حضور و تأخیر ده روزهٔ موسی (ع)، به تنگ آمدن و ناشکیباییِ بنی‌اسرائیل، به‌همراه مدیریت فکری و فرهنگیِ سامری، هیچ‌کدام مانع از توبیخِ آحادِ #گوساله‌پرستان نمی‌شود.
🕋 «آیا نمیبینند که آن گوساله با آن‌ها سخن نمی‌گوید و ایشان را به هیچ راهی هدایت نمی‌کند؟!»
3️⃣ تکلّم و هدایت از بدیهی‌ترین صفاتی است که هر خدایی باید داشته باشد و از آن‌جا که بنی‌اسرائیل این بدیهی‌ترین و روشن‌ترین صفات را نادیده گرفتند: «اتَّخَذُوهُ وَكَانُوا ظَالِمِينَ؛ [اعراف : ١۴٨] آن [گوساله] را به خدایی گرفتند و بر خود ستم کردند.»
4️⃣ اولین و مهم‌ترین مجازات کسانی که در دایرهٔ ستمگران نام خود را به ثبت رسانده‌اند، سلب مقام امامت و مدیریّتِ جامعهٔ جهانی است. [بقره : ١٢۴] و ستمگران #یهودی از دیر زمان تا امروز و تا آیندهٔ نامعلوم برای این‌که بتوانند مدیریت و پادشاهی جامعهٔ جهانی را برای خود حفظ کنند، جدّی‌تر از سامریِ زمان موسی (ع) آیهٔ ٩۶ سورهٔ طه [به قدر مُشتى از ردّ پاى فرستادهٔ (خدا، جبرئيل) برداشتم و آن را در پيكر (گوساله) انداختم...] را به اجراء درآورده‌اند.
5️⃣ اصلی در #مهندسی_فکری_و_فرهنگی سامریِ دیروز و سامری‌های امروزی وجود دارد که می‌گوید برای رسیدن به مقصود و کنترل جمع و مدیریت جامعه، باورهای غیرمستند مردم را جامهٔ عمل بپوشان.
6️⃣ گاهی همانند و هم‌رنگ آنان شو. از زبان، ادبیات، دین، ایمان، اعتقاد و شعائر مذهبی آنان بردار و در کالبد گوساله‌های رنگارنگ، متنوّع و پیچیده که توانایی وسوسهٔ هر قوم و قبیله‌ای و هر نوع سلیقه‌ای را دارد، بریز، و با حربهٔ تَسویل و تَزیین، #برده‌گیری در میان تودهٔ مردم به‌ویژه نخبگان و جوانان را سهل و آسان بساز.
7️⃣ علاوه بر این، ستمگران یهودی به‌همراه #یهودی‌زدگان از سائر اقوام، با به خدمت گرفتنِ #رسانه‌های_نوپدید، گوساله‌هایی که هم تکلّم دارند و هم هدایت‌گرند را به نقطه نقطهٔ شهر و دیار ما روانه کرده‌اند. از ویژگی‌های این گوساله‌ها علاوه بر قدرت اِقناع نخبگان، با دست‌گذاردن بر عصب حسّاس ذهن آدمیان، یا توان تفکّر صحیح را از کار انداخته و یا سمت و سوی قوّهٔ تفکّر را #یهودیزه کرده‌اند.
8️⃣ و ما به توصیهٔ قرآن حکیم که فرمود: «فَاقْصُصِ الْقَصَصَ لَعَلَّهُمْ يَتَفَكَّرُونَ؛ [اعراف : ١٧۶] قصه را بگو، شاید به اندیشه فرو روند»، متعرّض قصّهٔ #گوساله‌پرستی قوم موسی (ع) شدیم. امید داریم که خداوند توانا نوشتهٔ ما را سبب بیداری قوّهٔ تفکّر و اندیشه در آنانی که باید بیش از دیگران بیاندیشند، و نیز باعث یافتن جهت صحیح در آنانی که سمت و سویِ تفکّرشان در خدمت اهداف #یهودیت_جهانی است، شود.
✍️ علی خلیل اسماعیل
✅ اندیشکدهٔ مطالعات یهود:
🇮🇷👉 @jscenter
9️⃣ این #لجاجت تا آن‌جاست که با گستاخی به هارون (ع) می‌گویند: هرگز دست از عبادت گوساله برنخواهند داشت: «لَنْ نَبْرَحَ عَلَیهِ عَاکفِینَ». [طه : ٩١]
👈 «لَنْ» که بر سر «نَبْرَحَ» به معنای مفارقت آمده است، از دلهره‌آورترین کلمات به هنگام وقوع #فتنه است. از آن‌جا که «لَنْ» نفی ابد می‌کند، استمرار #گوساله‌پرستی را نعره می‌زند!
🔟 آن‌چه از پند و اندرز هارون (ع) نصیب بنی‌اسرائیلی که مقیم، معتکف، ملازم و مجاور گوساله است، گردید، شکّی است که سمت و سویش به‌جای این‌که به طرف خدای موسی (ع) باشد، به طرف گوساله است! نمی‌گویند: دست از اعتکاف و پرستش گوساله برمی‌داریم تا موسی (ع) بیاید و نظرش را راجع به گوساله بگوید؛ بلکه می‌گویند: ما به هیچ‌وجه سخن #سامری که گفت: این خدای شما و خدای موسی است، را ردّ نمی‌کنیم، و هم‌چنان بر گوساله‌پرستی اصرار داریم: «حَتَّی یَرْجِعَ إِلَینَا مُوسَی» [طه : ٩١]؛ تا این‌که موسی (ع) از کوه طور و میقات خدای متعال مراجعت کند و ببینیم که موسی همچون ما گوساله می‌پرستد یا نه؟!
1️⃣1️⃣ موسی (ع) مراجعت می‌کند: «فَرَجَعَ مُوسَی إِلَی قَوْمِهِ غَضْبَانَ أَسِفاً» [طه : 86] و قومش را بنابرآن‌چه که سِفر خروج در باب ٣٢ توصیف می‌کند: فاسد، منحرف، فراموش‌کار، سرکش، آلوده به گناه، افسارگسیخته و بی‌آبرو می‌بیند که در برابر گوساله طلایی می‌رقصیدند و شادی می‌کردند!
2️⃣1️⃣ اما قوم همان‌گونه که قرآن حکیم آورده است، موسی (ع) را خشمگین، عصبانی و پُر اندوه می‌بیند: انداختن اَلواح و تشر موسی (ع) بر سر قوم و بر سر هارون (ع) و نیز آن‌چه سِفر خروج متعرّض آن شده است، موسی (ع) به طائفهٔ لاوی گفت: خداوند، خدای بنی‌اسرائیل می‌فرماید: شمشیر به کمر ببندید و از این‌سوی اردوگاه تا آن‌سویش بروید و برادر و دوست و همسایهٔ خود را بکُشید. لاوی‌ها اطاعت کردند و در آن روز در حدود سه هزار نفر از قوم اسرائیل کشته شدند. [سِفر خروج، ٣٢ : ٢٧و٢٨]
3️⃣1️⃣ یکی از کارکردهای قرآن عزیز، تنقیح و پالایشِ داده‌های حاخامی است. گرچه نویسندگانِ باب ٣٢ سِفر خروج از توبه و انابهٔ قوم اسرائیل سخنی به میان نیاورده‌اند، بلکه به‌جای گوساله‌پرستان، موسی (ع) را به حضور خداوند می‌فرستند و او چنین دعا می‌کند: «آه ای خداوند، این قوم مرتکب گناه بزرگی شده، برای خود بُتی از طلا ساختند. تمنا می‌کنم گناه آن‌ها را ببخش و گرنه اسم مرا از دفترت محو کن» [سِفر خروج، ٣٢ : ٣١و٣٢]؛ اما قرآنِ پاک به توبه و ندامت گوساله‌پرستان بعد از مراجعت و برخورد تند موسی (ع) با آنان صراحت دارد.
✍️ علی خلیل اسماعیل
✅ اندیشکدهٔ مطالعات یهود:
🇮🇷👉 @jscenter
✡️ مغضوبین ارض [٧۴]
💥 یاران گوساله [١٢]
🔹٨. چگونگی بازتاب توبیخ موسی (ع)
🚨 بازتاب‌های توبیخ و طعم تند عبارات موسی (ع)، انداختن الواح، خشم آگاهانه، برخورد فیزیکی و کشیدن موی سر و ریش هارون (ع):
🔸الف) عکس‌العمل قوم گوساله‌پرست
1️⃣ پیش از این دانستیم که گوساله‌پرستان یهودی متوجه اشتباه و گستاخی خود شده‌اند، لذا اظهار ندامت و پشیمانی کردند. اما موسی (ع) از قومش می‌خواهد که به نحو خاصّی توبه کنند:
🕋 «وَ إِذْ قَالَ مُوسَی لِقَوْمِهِ یَا قَوْمِ إِنَّکُمْ ظَلَمْتُمْ أَنْفُسَکُمْ بِاتِّخَاذِکُمُ الْعِجْلَ فَتُوبُوا إِلَی بَارِئِکُمْ فَاقْتُلُوا أَنْفُسَکُمْ؛ [بقره : ۵۴] و [یاد کنید] آن هنگام را که موسی به قوم خود گفت: ای قوم من، شما بدان سبب که گوساله را پرستیدید، بر خود ستم روا داشتید، اینک به درگاه آفریدگارتان توبه کنید و یکدیگر را بکُشید».
2️⃣ #گوساله‌پرستی، ورود در شرک و ارتداد آشکار از حق است. از همین‌رو صرفِ ندامت برای توبهٔ آن ششصد هزار یهودی مرتد کفایت نمی‌کند. آن‌ها باید به کُشتن یکدیگر راضی و به آن تن بدهند.
3️⃣ در الدر المنثور در ذیل همین آیه از امام علی (ع) آمده است که فرمود:
👈 بنی‌اسرائیل از موسی (ع) پرسیدند: توبهٔ ما چیست؟ فرمود: به جان هم بیفتید، و یکدیگر را بکُشید. پس بنی‌اسرائیل کاردها برداشته، برادر برادر خود را، و پدر فرزند خود را بکُشت، و باکی نکرد از این‌که چه کسی در جلوی کاردش میآید، تا این‌که هفتاد هزار نفر کشته شد. [الدر المنثور، ج١، ص١۶٩]
4️⃣ آن‌چه از سؤال بنی‌اسرائیل که پرسیدند: «توبهٔ ما چیست؟» فهمیده می‌شود، این است که بنی‌اسرائیل می‌داند توبه از گناه ارتداد صِرفِ ندامت نیست، ذهنِ نادم و پشیمانِ او می‌گوید اندازهٔ گناه #گوساله‌پرستی خیلی بیشتر از حدّ و اندازهٔ گناهانی مانند، قتل و غارت و غیبت و تهمت و شراب‌خواری و امثال آن است.
5️⃣ لذا با شنیدن مجازاتِ یک‌دیگرکُشی اعتراض نمی‌کند، غُر نمی‌زند و از موسی (ع) علّت حکم را نمی‌پرسد. تنها پرسش بنی‌اسرائیل این است که چگونه خود را بکُشیم؟! و موسی (ع) می‌فرماید: صبح همگی با کارد یا آهن در بیت‌المقدس حاضر شوید، همین که من به منبر بنی‌اسرائیل بالا رفتم، روی خود را بپوشانید، که کسی کسی را نشناسد، آن‌گاه به جان هم بیفتید، و یکدیگر را بکُشید. [تفسير قمی، ج١، ص۴٧]
6️⃣ دوستان جوان ما بدانند که «ارتدادِ بعد از تبیین» از دلهره‌آورترین اقسام کُفر است. تبیین، حقّ را بر شما روشن می‌سازد و از هر جهت حجّت را بر آدمی تمام می‌کند. #ارتداد، «برگشتِ آگاهانه» از «انتخابِ آگاهانه» است. اگر قید آگاهانه از انتخاب و ارتداد برداشته شد، برگشتی وجود ندارد که ارتدادی وجود داشته باشد.
7️⃣ منتهی شیطان وسوسه می‌کند و تو گمان می‌کنی که آگاهی در انتخاب باید به تفصیل باشد. گمان می‌کنی که باید سال‌ها مطالعه کنی، به عمق معارف راه یابی، از سائر مذاهب و مکاتب سر درآوری، در حالی‌که آگاهی ولو به نحو اجمال نزد عقلاء برای انتخاب کفایت می‌کند.
8️⃣ آگاه باش که:
🕋 «إِنَّ الَّذِینَ ارْتَدُّوا عَلَی أَدْبَارِهِمْ مِنْ بَعْدِ مَا تَبَیَّنَ لَهُمُ الْهُدَی،
👈 بی‌تردید کسانی که بعد از آشکارشدن راه هدایت، مرتد شدند و بازگشتند،
🕋 الشَّیْطَانُ سَوَّلَ لَهُمْ وَ أَمْلَی لَهُمْ.
👈 شیطان اعمال زشت‌شان را در نظرشان زینت داده و آنان را با آرزوهای طولانی فریفته است». [محمد : ٢۵]
✍️ علی خلیل اسماعیل
✅ اندیشکدهٔ مطالعات یهود:
🇮🇷👉 @jscenter
✡️ مغضوبین ارض [٧۴]
💥 یاران گوساله [١٢]
🔹٨. چگونگی بازتاب توبیخ موسی (ع)
🚨 بازتاب‌های توبیخ و طعم تند عبارات موسی (ع)، انداختن الواح، خشم آگاهانه، برخورد فیزیکی و کشیدن موی سر و ریش هارون (ع):
🔸الف) عکس‌العمل قوم گوساله‌پرست
1️⃣ پیش از این دانستیم که گوساله‌پرستان یهودی متوجه اشتباه و گستاخی خود شده‌اند، لذا اظهار ندامت و پشیمانی کردند. اما موسی (ع) از قومش می‌خواهد که به نحو خاصّی توبه کنند:
🕋 «وَ إِذْ قَالَ مُوسَی لِقَوْمِهِ یَا قَوْمِ إِنَّکُمْ ظَلَمْتُمْ أَنْفُسَکُمْ بِاتِّخَاذِکُمُ الْعِجْلَ فَتُوبُوا إِلَی بَارِئِکُمْ فَاقْتُلُوا أَنْفُسَکُمْ؛ [بقره : ۵۴] و [یاد کنید] آن هنگام را که موسی به قوم خود گفت: ای قوم من، شما بدان سبب که گوساله را پرستیدید، بر خود ستم روا داشتید، اینک به درگاه آفریدگارتان توبه کنید و یکدیگر را بکُشید».
2️⃣ #گوساله‌پرستی، ورود در شرک و ارتداد آشکار از حق است. از همین‌رو صرفِ ندامت برای توبهٔ آن ششصد هزار یهودی مرتد کفایت نمی‌کند. آن‌ها باید به کُشتن یکدیگر راضی و به آن تن بدهند.
3️⃣ در الدر المنثور در ذیل همین آیه از امام علی (ع) آمده است که فرمود:
👈 بنی‌اسرائیل از موسی (ع) پرسیدند: توبهٔ ما چیست؟ فرمود: به جان هم بیفتید، و یکدیگر را بکُشید. پس بنی‌اسرائیل کاردها برداشته، برادر برادر خود را، و پدر فرزند خود را بکُشت، و باکی نکرد از این‌که چه کسی در جلوی کاردش میآید، تا این‌که هفتاد هزار نفر کشته شد. [الدر المنثور، ج١، ص١۶٩]
4️⃣ آن‌چه از سؤال بنی‌اسرائیل که پرسیدند: «توبهٔ ما چیست؟» فهمیده می‌شود، این است که بنی‌اسرائیل می‌داند توبه از گناه ارتداد صِرفِ ندامت نیست، ذهنِ نادم و پشیمانِ او می‌گوید اندازهٔ گناه #گوساله‌پرستی خیلی بیشتر از حدّ و اندازهٔ گناهانی مانند، قتل و غارت و غیبت و تهمت و شراب‌خواری و امثال آن است.
5️⃣ لذا با شنیدن مجازاتِ یک‌دیگرکُشی اعتراض نمی‌کند، غُر نمی‌زند و از موسی (ع) علّت حکم را نمی‌پرسد. تنها پرسش بنی‌اسرائیل این است که چگونه خود را بکُشیم؟! و موسی (ع) می‌فرماید: صبح همگی با کارد یا آهن در بیت‌المقدس حاضر شوید، همین که من به منبر بنی‌اسرائیل بالا رفتم، روی خود را بپوشانید، که کسی کسی را نشناسد، آن‌گاه به جان هم بیفتید، و یکدیگر را بکُشید. [تفسير قمی، ج١، ص۴٧]
6️⃣ دوستان جوان ما بدانند که «ارتدادِ بعد از تبیین» از دلهره‌آورترین اقسام کُفر است. تبیین، حقّ را بر شما روشن می‌سازد و از هر جهت حجّت را بر آدمی تمام می‌کند. #ارتداد، «برگشتِ آگاهانه» از «انتخابِ آگاهانه» است. اگر قید آگاهانه از انتخاب و ارتداد برداشته شد، برگشتی وجود ندارد که ارتدادی وجود داشته باشد.
7️⃣ منتهی شیطان وسوسه می‌کند و تو گمان می‌کنی که آگاهی در انتخاب باید به تفصیل باشد. گمان می‌کنی که باید سال‌ها مطالعه کنی، به عمق معارف راه یابی، از سائر مذاهب و مکاتب سر درآوری، در حالی‌که آگاهی ولو به نحو اجمال نزد عقلاء برای انتخاب کفایت می‌کند.
8️⃣ آگاه باش که:
🕋 «إِنَّ الَّذِینَ ارْتَدُّوا عَلَی أَدْبَارِهِمْ مِنْ بَعْدِ مَا تَبَیَّنَ لَهُمُ الْهُدَی،
👈 بی‌تردید کسانی که بعد از آشکارشدن راه هدایت، مرتد شدند و بازگشتند،
🕋 الشَّیْطَانُ سَوَّلَ لَهُمْ وَ أَمْلَی لَهُمْ.
👈 شیطان اعمال زشت‌شان را در نظرشان زینت داده و آنان را با آرزوهای طولانی فریفته است». [محمد : ٢۵]
✍️ علی خلیل اسماعیل
✅ اندیشکدهٔ مطالعات یهود:
🇮🇷👉 @jscenter
✡️ مغضوبین ارض [٧۶]
🕋 تفسیر آیهٔ ١۵٠ سورهٔ اعراف [١]
💥 خشم و اندوه عاقلانهٔ موسی (ع)
1️⃣ خشم و اندوه موسای کلیم (ع) هنگامی آغاز شد که خدای سبحان در کوه طور به وی خبر داد که در غیاب او قومش را امتحان و سامری با ترفند خاص خود آن‌ها را گمراه کرده است: «قالَ فَإِنَّا قَد فَتَنَّا قَومَكَ مِن بَعدِكَ و أَضَلَّهُمُ السَّامِرِيّ». [طه : ٨۵]
2️⃣ آن حضرت خشمناک شد که چرا قوم وی از عهدهٔ امتحان الهی برنیامده و فرد پَستی مانند #سامری توانسته آنان را گمراه کند، زیرا حادثه‌ای تلخ از انسانی پَست، افزون بر اندوه، آدمی را خشمگین می‌کند.
3️⃣ خشم و اندوه موسی (ع) مانند، حُبّ، بغض، غضب و اندوه همهٔ اولیای الهی عاقلانه بود و هر سخن و فعلی در حال خشم از آن حضرت صادر شد، مانند اعتراض به گوساله‌پرستی بنی‌اسرائیل، انداختن اَلواح و پرخاش به هارون، عقلانی بودند نه نفسانی، پس سخن کسانی که او را در حدّ انسانی عادی پنداشته‌اند درست نیست؛ آن حضرت از پیامبران اولوالعزم و از سوی دیگر، این رخداد پس از چهل روز اقامت در میقات بوده است و هرگز نمی‌توان این شواهد عقلی را که شاهدانِ عادل‌اند، نادیده گرفت و همانند برخی مفسّران تنها به الفاظ آیه بسنده کرد.
💥 واکنش‌های موسی (ع) در برابر گوساله‌پرستی
🔸 موسی (ع) پس از بازگشت از ملاقات پروردگار، در برابر فتنهٔ #گوساله‌پرستی سه‌گونه واکنش داشت:
1️⃣ رفتار شدید و اعتراض تند با قومش: دربارهٔ کار نابه‌جای آنان فرمود من شما را خلیفهٔ خود کردم، تا به رهبری برادرم هارون، عقیدهٔ توحیدی و نظام الهی را پاس دارید؛ ولی شما بد خلیفه‌ای بودید: «قالَ بِئْسَمَا خَلَفْتُمُونِي مِن بَعدِي» [اعراف : ١۵٠] و سپس علت این تخلّف بزرگ را از آنان جویا شد که چرا چنین کردید؟! آیا وعدهٔ پروردگار که من چهل روز مهمان او باشم، بر شما طولانی آمد: «أَفَطَالَ عَلَيكُمُ الْعَهْدُ» [طه : ٨۶] و آیا پیش از گذشت این مدّت، عجولانه و خودسر تصمیم گرفتید: «أَعَجِلْتُم أَمْرَ رَبِّكُم». [اعراف : ١۵٠]
2️⃣ انداختن لوح‌هایی که در دست داشت: «و أَلْقَى الأَلواحَ». [اعراف : ١۵٠] افکندن اَلواح، نشانهٔ غضب موسی (ع) از کار نابخردانهٔ قومش بود؛ نه حاکی از بی‌حُرمتی به اَلواح.
3️⃣ گرفتنِ سرِ برادرش هارون (ع) و کشیدن او به‌سوی خود: «و أَخَذَ بِرَأسِ أَخِيهِ يَجُرُّهُ إِلَيه» [اعراف : ١۵٠] و این اعتراض که چرا مانع گمراهی بنی‌اسرائیل نشد: «قالَ يا هارونُ ما مَنَعَكَ إِذ رَأَيْتَهُم ضَلُّوا» [طه : ٩٢] و از فرمان او سرپیچی کرد: «أَلَّا تَتَّبِعَنِ أَفَعَصَيْتَ أَمْرِي». [طه : ٩٣]
🔸 در آیهٔ مورد بحث، خدا فرمود موسی (ع) سرِ هارون را گرفت و به طرف خود کشید؛ ولی در آيهٔ «لَا تَأْخُذْ بِلِحْيَتِي و لَا بِرَأْسِي» [طه : ٩۴] از تضرّع هارون (ع) معلوم می‌شود موسی (ع) با وی چگونه رفتار کرده است. گفتنی است:
1️⃣ مراد از «رأس» به قرینهٔ آيهٔ «لَا تَأْخُذْ بِلِحْيَتِي و لَا بِرَأْسِي» موی سر است. بی شک، گرفتن موی سر و صورت هارون و کشیدن وی، برای اعتراض و نشانهٔ خشم موسی (ع) است؛ نه آن‌گونه که برخی گفته‌اند برای نجوا و بیان اسرار میقات با وی باشد!
2️⃣ از مجموع آیات قرآنی دربارهٔ سنّت و سیرت موسای کلیم (ع) می‌توان دریافت که آن حضرت (ع) اندکی #عجول بوده است؛ لیکن عجلهٔ وی ممدوح [توضیح این مطلب در ادامه خواهد آمد.] و از سنخِ «عجّلوا بالصلاة» است، چون هنگامی‌که خدای سبحان از علت شتاب وی در آمدن به کوه طور پرسید: «و ما أَعْجَلَكَ عَن قَومِكَ يا مُوسى» [طه : ٨٣] وی علت را خشنودی خدا بیان کرد: «و عَجِلْتُ إِلَيْكَ رَبِّ لِتَرْضَى». [طه : ٨۴] این عجله در حقیقت، سرعت و در اولِ وقت آمدن است.
3️⃣ هم‌چنین موسی (ع) در واکنش با هارون (ع) عجله کرد و پیش از جویا شدن از تفصیل وقایعی که در زمان غیبت وی رخ داده، سر و موی صورت برادر را گرفت و او را به طرف خود کشید: «وَأَخَذَ بِرَأْسِ أَخِيهِ يَجُرُّهُ إِلَيْهِ» [اعراف : ١۵٠] که چنین عجله‌ای از سنخِ عجلهٔ محمود است، چون هدف از این رفتار اعتراض‌آمیز، هشیار کردن بنی‌اسرائیل بود نه تحقیر هارون (ع).
📚 تفسیر تسنیم، آیةالله جوادی آملی
✅ اندیشکدهٔ مطالعات یهود:
🇮🇷👉 @jscenter
✡️ مغضوبین ارض [٧٨]
🕋 تفسیر آیهٔ ١۵٠ سورهٔ اعراف [٣]
💥 حکمتِ انداختن اَلواح
1️⃣ برخی گفته‌اند موسی (ع) اَلواح را بر زمین گذاشت، تا دستش خالی شود و بتواند سر و ریش هارون را بگیرد! [روح المعانی، ج۵، ص۶٣] برخی از اهل معرفت در مطلب دقیق‌تری گفته است که موسی (ع) اَلواح را زمین گذاشت، تا زمینهٔ روحی برای اقدامِ اَخذِ به رأس و اعتراض فراهم گردد، زیرا این اَلواح پیام‌آور هدایت و رحمت بود: «وَفِي نُسْخَتِهَا هُدًى وَرَحْمَةٌ» [اعراف : ١۵۴] و تا این اَلواح در دست وی بود، برای آن رفتارِ تند و اعتراضِ شدید به خود اجازه نمی‌داد؛ [رحمة من الرحمن، ج٢، ص١٧۵] البته این غضب، نابجا و خلاف رضای حق نبود، چون انبیاء معصوم‌اند و رحمت و غضب‌شان مظهر رحمت و غضب الهی و مورد رضای اوست.
💥 پاسخ متین به اعتراض تند
2️⃣ هارون (ع) در پاسخِ اعتراضِ عملی و زبانیِ موسی (ع) که سر و ریش او را گرفت و به‌سوی خود کشید و گفت چرا هنگامی‌که دیدی بنی‌اسرائیل گمراه شدند، از من پیروی نکردی [طه : ٩٢-٩٣] عرض کرد: پسر مادر! این گروه مرا به ناتوانی کشاندند و نزديک بود بکُشند: «قَالَ ابْنَ أُمَّ إِنَّ الْقَوْمَ اسْتَضْعَفُونِي وَكَادُوا يَقْتُلُونَنِي» [اعراف : ١۵٠] و اگر می‌خواستم با صلابت در برابر آن‌ها بایستم، ترسیدم دسته‌ای به طرفداری از من و گروهی به حمایت از سامری برخیزند و با هم درگیر شوند و میان بنی‌اسرائیل #تفرقه بیفتد و در آن صورت می‌گفتی چرا سخن مرا در حفظ #وحدت مراعات نکردی: «إِنّي خَشِيتُ أَنْ تَقُولَ فَرَّقْتَ بَيْنَ بَنِي إِسْرَائِيلَ و لَم تَرْقُبْ قَوْلي» [طه : ٩۴] پس با تندی در رفتار و گفتار، مرا شماتت و دشمن‌شاد مکن: «فَلَا تُشْمِتْ بِيَ الْأَعْدَاءَ» [اعراف : ١۵٠] و در شمار ستمگران قرار مده: «و لاتَجْعَلْني مَعَ الْقَومِ الظَّالِمِينَ». [اعراف : ١۵٠]
💥 تصریح به دشمنی بنی‌اسرائیل
3️⃣ «اَلأعداء» در «فَلَا تُشْمِتْ بِيَ الْأَعْدَاءَ»، قوم #بنی‌اسرائیل هستند که هارون (ع) را به ناتوانی كشانده و نزديک بود وی را بکُشند. ظاهراً می‌بایست فعل «فَلَا تُشْمِتْ» مانند افعال «استَضعَفوني»، «كادوا» و «یَقتُلونَني» با ضمیر آورده می‌شد و گفته می‌شد «فلا تشمتهم بی» لیکن برای تصریح به #دشمنی بنی‌اسرائیل با هارون (ع) از آنان با اسم ظاهر «اَلأعداء» یاد شد. هم‌چنین روا بود جملهٔ «وَلَا تَجْعَلْنِي مَعَ الْقَوْمِ الظَّالِمِينَ» نيز با ضمیر ذکر و گفته شود «ولاتجعلنى معهم»، لیکن برای تصریح به #ظالم بودنِ بنی‌اسرائیل، با اسمِ ظاهرِ «اَلقَومِ الظَّالِمين» آمد. نیز در جملهٔ «وَلَا تَجْعَلْنِي مَعَ الْقَوْمِ الظَّالِمِينَ» دو احتمال هست: ١. در سرزنشِ عملی مرا در ردیفِ بنی‌اسرائیل قرار نده. ۲. در اعتقاد، مرا از بنی‌اسرائیل نشمار.
💥 تفاوت عجله و سرعت
4️⃣ #عجله یعنی شتاب‌زدگی و انجام دادنِ کار پیش از فرا رسیدن موعد آن؛ ولی #سرعت یعنی انجام دادنِ کار در نخستین فرصت. برای عجله و سرعت، تفاوت‌هایی برشمرده‌اند که به دو نمونه اشاره می‌شود:
🔸 الف. عجله، وصفِ عامل و متحرّک: «وَكَانَ الْإِنْسَانُ عَجُولًا» [اسراء : ١١] ولى سرعت، وصفِ حرکت است. می‌گویند فلان شخص عجول است؛ ولی نمی‌گویند این حرکت عجول است، بلکه حرکت را به سریع یا کُند وصف می‌کنند.
🔸 ب. سرعت همیشه ممدوح است، از این رو به سرعت امر شده است: «سارِعُوا إِلى مَغفِرَةٍ مِن رَبِّكُم» [آل عمران : ١٣٣] ولى عجله، ممدوح یا مذموم است. عجلهٔ مذموم در قرآن کریم نکوهیده: «سَأُرِيكُم آياتي فَلا تَسْتَعجِلونِ» [انبیاء : ٣٧]؛ «و لا تَعْجَلْ بِالْقُرآنِ» [طه : ١١۴] و در روایت از شیطان شمرده شده است [المحاسن، ج١، ص٢١۵] امّا عجله به معنای سرعت در وقت، ممدوح و نکوست نه نکوهیده؛ مانند این جملهٔ معروف که: عجّلوا بالصلاة قبل الفوت و بالتوبة قبل الموت.
🔹 عجلهٔ ممدوح که همان سرعت است، مانند عجلهٔ موسی (ع) در آمدن به کوه طور برای تحصیل رضای الهی: «ما أَعْجَلَكَ عَن قَومِكَ يا مُوسَى ... و عَجِلْتُ إِلَيْكَ رَبِّ لِتَرْضَى» [طه : ٨٣-٨۴] و عجلهٔ مذموم؛ نظیر شتاب قوم موسی (ع) در #گوساله‌پرستی پیش از بازگشت موسی و آمدن دستور الهی: «أَعَجِلْتُم أَمْرَ رَبِّكُم». [اعراف : ١۵٠]
📚 تفسیر تسنیم، آیةالله جوادی آملی
✅ اندیشکدهٔ مطالعات یهود:
🇮🇷👉 @jscenter
✡️ مغضوبین ارض [٨٠]
🕋 تفسیر آیهٔ ١۵٠ سورهٔ اعراف [۵]
💥 فصاحت هارون (ع) و قاطعیت موسی (ع)
1⃣ در فرهنگ قرآن، #فصیح کسی است که هم خوب سخن بگوید و هم گفتارش خوب باشد و هارون (ع) چنین بود، زیرا در جامعهٔ بحران‌زده و مبتلا به فاجعهٔ گوساله‌پرستی، هم با گفتار ملایم و روشنگر خود: «و لَقَدْ قالَ لَهُم هارونُ مِن قَبلُ يا قَومِ إِنَّما فُتِنْتُمْ بِهِ و إِنَّ رَبَّكُمُ الرَّحمَنُ فَاتَّبِعوني و أَطيعوا أَمري» [طه : ٩٠] حجّت را رساند و تا اندازهٔ بسیاری از فتنه جلوگیری کرد و هم با پرهیز از تندروی و پرخاش‌گری، بنی‌اسرائیل را از خطر تفرقه و درگیری‌های خونین رهانید: «إِنّي خَشيتُ أَن تَقولَ فَرَّقْتَ بَينَ بَني إِسْرائيلَ و لَمْ تَرْقُبْ قَولِي». [طه : ٩۴]
2⃣ قاطعیّتی که باید در برابر فاجعهٔ #گوساله‌پرستی نشان داده می‌شد، تنها از موسی (ع) ساخته بود. اگر هارون به‌جای نرم‌خویی و متانت که مقتضای جایگاه اجتماعی او بود، صلابت و تندی موسی (ع) را نشان می‌داد و همانند وی سامری را به سوزاندن گوساله تهدید می‌کرد [طه : ٩٧] جامعهٔ نوپای بنی‌اسرائیل متلاشی می‌شد، زیرا دسته‌ای به طرفداری از وی و گروهی به حمایت از سامری برمی‌خاستند و با هم درگیر می‌شدند؛ اما موسی (ع) از موقعیّتی برخوردار بود که کسی نمی‌توانست در مقابل او ایستادگی کند، چون صاحب عصا و يد بيضا و معجزات بود.
3⃣ جایگاه برتر موسی (ع) نسبت به هارون (ع) امکان رفتار تند با سامری را برای وی فراهم می‌ساخت؛ چندان‌که سامری را از صحنهٔ جامعه دور کرد: «فَاذْهَبْ فَإِنَّ لَكَ في الْحَياةِ أَنْ تَقولَ لَا مِساسَ» [طه : ٩٧] و گوساله‌اش را به آتش‌زدن و خاکسترش را به دریاریختن تهدید کرد [طه : ٩٧] و این کاری بود که اگر هارون انجام می‌داد، چون موقعیّت اجتماعی فروتری داشت، نه‌تنها آتش #فتنه به خاموشی نمی‌گرایید، شعله‌های آن دوچندان می‌شد.
4⃣ در عرصهٔ مبارزه با بت‌پرستی، کسی می‌تواند با بت‌ها و خدایان مشرکان درافتد و به آن‌ها «اُف» بگوید: «أُفٍّ لَكُمْ و لِما تَعبُدونَ مِن دُونِ اللَّهِ» [انبیاء : ۶٧] که مانند ابراهیم خلیل (ع) تبر به‌دست گیرد و آن‌ها را ریز ریز کند [انبیاء : ۵٨] و در پی آن در آتش اُفتد و واکنشِ «حَرِّقُوهُ وَانْصُرُوا آلِهَتَكُمْ» [انبیاء : ۶٨] را از جانب مشرکان تحمّل کند؛ یا مانند موسى (ع) عصا در دست و صاحب ید بیضا و معجزات باشد؛
5⃣ اما کسی مانند هارون (ع) که نه تبر خلیل را بر دوش و نه عصای موسی (ع) را در دست داشت، باید اَفصح و سخنور برتر باشد، تا با ملایمت و متانت شعله‌های فتنه را فرونشاند، وگرنه فظاظت و غلظتِ هر رهبری مایهٔ پراکنده شدن مردم می‌شود، چنان‌که دربارهٔ پیامبر اسلام می‌فرماید: «و لَو كُنتَ فَظًّا غَليظَ الْقَلبِ لَانْفَضُّوا مِن حَولِكَ». [آل‌عمران : ١۵٩]
6⃣ به‌هرروی، برای مبارزه با فرعون و هدایتِ بنی‌اسرائیل، وجود موسی (ع) و هارون (ع) هر دو لازم بود. رفتار موسی (ع) تند و متصلّبانه بود؛ مانند واکنش تند او با بنی‌اسرائیل و اعتراض شدید وی به برادرش هارون (ع) و انداختن اَلواح در بازگشت از میقات؛ اما رفتار هارون (ع) نرم و مهربانانه بود؛ مانند تعبیرهای ملایمی که با بنی‌اسرائیل در فتنهٔ سامری داشت. [طه : ٩٠]
7⃣ هارون با جملات نرم و از سرِ عطوفت، قوم خود را به رحمانیّت پروردگارشان متوجّه کرد و هیچ از جبّاریّت و قهّاریّت خدای قهّار یاد نکرد، در حالی‌که نزديك بود همین قوم او را بکُشند: «و كادوا يَقتُلونَني». [اعراف : ١۵٠] هماهنگیِ آن قهر و این مهر، سبب ترویج و بقای شریعت الهی شد.
📚 تفسیر تسنیم، آیةالله جوادی آملی
✅ اندیشکدهٔ مطالعات یهود:
🇮🇷👉 @jscenter