#وجه_تسمیه قوم قوم، در اصل به معنای گروه مردان است (نه زنان) و در قرآن، مردان و زنان، هر دو را فرامی‌گیرد. سرّ نامگذاری أمّت به «قوم» آن است که در جهت هدف معیّنی قیام می‌کنند. تسنيم 246/29 و 247 https://eitaa.com/Mohammadrezakaramati1402

#وجه_تسمیه سَیِّد «سيّد» اصلش يا «سَويد» بر وزن فعيل بوده (مانند كريم و شريف) يا «سَيْود» بر وزن فيعِل كه به سيّد بدل شده است.[6] سيادت، تشخّص همراه چيرگي و برتري در قبال افراد ديگر است و اين مفهوم در امر مادي و معنوي صادق است و با اختلاف موارد فرق مي كند: گاهي اين تشخّص از تكبّر و اِنانيت [کرامتی: احتمالاً أَنانیّت درست باشد و احتمالاً أَنانیّت از ضمیر عربی أنا (به معنای من) درست شده باشد. بعد از نوشتن مطلب داخل کروشه رفتم سراغ فرهنگ لغت دهخدا و دیدم احتمالم غلط نبوده است. گمان می‌کنم در ذهن تنظیم‌کننده کتاب علامه جوادی آملی موقع نوشتن این کلمه‌، کلمه‌ی «عِنان» خودنمایی کرده است] است كه ناپسند است و زماني مِهتري و سلطه ظاهري و طبيعي است؛ مانند آقايي طبيعي در خانواده يا سيادت در ميان قوم از جهت علم و بزرگواري؛ و گاهي در رنگ هاست به مناسبت تندي و =========== [6]ـ ر.ك: لسان العرب، ج3، ص228 ـ 230، «س ود». تيرگي كه به رنگ سياه اطلاق مي شود[1] ، از اين رو راغب مي گويد: «سيّد» سرپرست جمعيت زياد (سواد الناس) است و به آن نسبت داده مي شود: «سيّد القوم»؛ و چون از شرايط سرپرست جماعت اين است كه مهذّب و پاك باشد، به هر انسان با فضلي سيّد گفته مي شود: (وسَيِّداً).[2] =========== [1]ـ امّا اطلاق «سيادت» بر مجد و شرف و مقام معنوي همان طور كه در روايات و ادعيه و زيارات آمده است مجاز است (التحقيق، ج5، ص312، «س و د»). [2]ـ مفردات، ص432، «س و د». تسنيم، جلد 14، صص 178 و 179 (تفسیر کریمه‌ی 39 آل عمران) https://eitaa.com/Mohammadrezakaramati1402

#وجه_تسمیه مسجد اقصا https://eitaa.com/Mohammadrezakaramati1402

#عجیب #وجه_تسمیه علوم غریبه تفاوت معجزه با علوم غریبه تغییر امور عادی از راه درست و مشروع معجزه نام دارد و از راه های نادرست که گاهی تغییر و زمانی تخیّل تغییر است، سحر و شعبده و جادو و طلسم و با اسم کلی علوم غریبه نامیده میشود؛ البته گاهی نیز به صورت صحیح و درست انجام میشود همانند کیمیا. همۀ انواع علوم غریبه - همانند علوم قريبه - حصولی و اکتسابی اند و علمای قدیم آنها را در مدارس عالی می‌آموختند. در مصر، بابل، هند چین و... این علوم رواج داشتند ساحر پروری و سحرآموزی از علوم و فنونی شمرده می‌شد که علاقه مندان به این رشته ها در سالیان متمادی آنها را فرامی گرفتند؛ اما از آنجا که کمتر نیاز می‌شد و از طرفی، فراگیری آن نیز دشوار بود گروه اندکی به سراغ آنها می رفتند، از ایــن جهـت بـه علوم غریبه شهرت یافته اند. براین پایه، علوم غریبه علم و فن به شمار می روند و راه فکری و فرمول علمی دارند و مانند دیگر دانشها دارای مبادی، مسائل، موضوع و محمول اند برخلاف معجزه که علم نیست تا با درس خواندن به دست آید و انتقال پذیر باشد؛ معجزه از سنخ علم حصولی و اکتسابی نیست و فاقد راه فکری انتقال به دیگران است. تسنيم 660/29 و 661 https://eitaa.com/Mohammadrezakaramati1402

#وجه_تسمیه لوط و لِواط لوط اسم عَلَم است. دو مصدرِ لَوطاً و لَیطاً به معنای چسبیدن به چیزی است، چنان‌که «أَلْوَط» یعنی «أَلْصَق». پوست را بر اثر چسبندگی «لیطه» گویند. ... واژه «لواط» از نام لوط گرفته شده‌ است که از این عمل شنیع و قبیح نهی می‌کرد؛ نه از لفظ دو بزهکار آلوده به گناه. «لَوّطَ فُلانٌ» یعنی فلانی عمل قوم لوط را به جا آورد. برگرفته از تفسیر تسنیم ج ۲۹ صص ۳۷۹ و ۳۸۰ کرامتی: در وجه تسمیه لِواط، نظر دیگری به ذهنم می‌آید. https://eitaa.com/Mohammadrezakaramati1402

#لغت‌شناسی #وجه_تسمیه طوف، حرکت پیرامون چیزی است و هر رخدادی که انسان را احاطه کند، طوفان نامیده می‌شود؛ خواه آب باشد یا هوا یا عوامل دیگر. سرّ نامگذارى رخدادهای یاد شده به طوفان «طائف» بودن آن‌هاست؛ یعنی هر کدام از آن‌ها دور می‌زند و احاطه می‌کند. از آنجا که این حالت در تندبادها به روشنی پیداست، به نام طوفان شهرت یافته‌اند. تسنيم 93/30 https://eitaa.com/Mohammadrezakaramati1402

#مناسبت‌ها #وجه_تسمیه تبریک سال‌روز ميلاد سبط اکبر رسول الله صلی الله علیه و آله مجتبی يجتبي: «يجتبي» فعل مضارع از اجتباء و جبايه به معناي برگرفتن با گزينش است نه مطلق برگرفتن؛ مثلاً انتخاب كردن مرغوب ترين ميوه هاي يك سبد يا برگزيدن زيباترين شاخه گل از ميان گلستاني را جبايه و آن برگزيده شده را مجتبي مي نامند. اجتباء تقريبا مرادف اصطفاء است كه از صفوت و برگزيدگي خبر مي دهد. تسنيم، جلد 16، صفحه 422 https://eitaa.com/Mohammadrezakaramati1402

#وجه_تسمیه نوح عليه السلام اسم نوح عليه السلام، عبدالملک (یا عبدالأعلی یا عبدالغفار) بود. چون 500 سال گریه کرد، نوح نامیده شد. تسنيم 257/29 https://eitaa.com/Mohammadrezakaramati1402

#وجه_تسمیه دنیا «ادنی» و «دنیا» هر دو افعل تفضیل و از ریشه «دنو» به معنای «نزديك» يا از ریشه «دنی» به معنای «پست»اند. ادنی وصف مذكر و «دنيا» وصف مؤنث است. زندگی دنیا را «الحیاة الدنیا» خوانند، چون از همه مراحل زندگی به انسان نزديك تر یا از همه عوالم حیات پست‌تر است. تسنيم 589/30 https://eitaa.com/Mohammadrezakaramati1402

#وجه_تسمیه سَفَر یکی از معانی واژه‌ی سفر، روشنی است... راز نامیدن سفر به این نام، آن است که اخلاق و روحیات انسان و کیفیت رفتار و معاشرتش در این حرکت و رفت و آمد، روشن می‌شوند. تسنيم 102/34 و 103 https://eitaa.com/Mohammadrezakaramati1402

#وجه_تسمیه (مخصوص مشکل‌پسندان و منطق‌دوستان) قضیه وجه تسمیه قضیه این است که در آن عقل میان موضوع و محمول یا مقدّم و تالی داور است از این رو اگر جزم نباشد، قضا نیست در نتیجه دیگر قضیه ای نیست؛ البته در قضیه حملی به ثبوت محمول برای موضوع حکم می‌شود و در شرطی متصل، به تلازم مقدّم و تالی و در شرطی منفصل، به تعاند مقدّم و تالی؛ مثلاً در قضيه «العدد إما زوج و إمّا فرد»، «إمّا» برای تردید نیست - چون تردید با قضیه سازگار نیست - بلکه جزم به تنافی و تعاند است؛ یعنی من علم دارم که زوجیت با فردیت سازگار نمی‌شود. تسنيم 350/32 https://eitaa.com/Mohammadrezakaramati1402

#وجه_تسمیه #فرق_کلمات اسیر أسری: جمع اسیر - بروزن فعیل - به معنای مأسور است؛ مانند قَتلی و جَرحی که جمع قتیل و جریح است. «اسر» در اصل به معنای قِدّ (تسمه و بند چرمی یا طناب) است. به گفته برخی «اَسر» بستن با قِدّ است و تسلیم شدگان جنگی را نیز از آن جهت اسیر گفته اند که با اِسار (طناب) آنان را می‌بستند تا فرار نکنند»؛ ولی اصطلاحاً بر اثر گسترش افقی واژگانی، به هر کس در میدان جنگ در دست گروه پیروز قرار بگیرد، هر چند بسته نباشد اسیر می‌گویند. «سبیّ» اعم از اسیر است، زیرا در میان سبایا، اسیران خردسال، پیرزن و پیرمردی اند که به بستن نیازی ندارند. تسنیم 67/33 (جلد 33، ص 67) https://eitaa.com/Mohammadrezakaramati1402