فرا رسیدن دهه اول محرم دهه حزن آل محمد صلی الله علیه و آله تسلیت باد...
◾️ نتیجه انتخابات و الهیات تغییرات اجتماعی ـ بخش نخست از دو قسمت
چهاردهمین انتخابات ریاست جمهوری ایران با وجود کوشش بسیار بیگانگان و ناهمدلان برای کاستن انگیزه مردم، با حضور غیرتمندانه تقریبا نیمی از واجدان شرایط و با کمترین شکایت نامزدها در باره سلامت آن به پایان رسید. خدای بزرگ را باید برای این پیروزی ملی سپاس گزارد. آن چه در پنج یادداشت پیش از برگزاری انتخابات در این کانال نشر یافت بیان و زبان الهیاتی داشت، اکنون نیز با وجود عدم تمایل قلبی و حَسب امر یکی از استادان که بردن فرمان او برایم فرض است، چند نکته را از منظر الهیات تغییرات اجتماعی تقدیم مخاطبان گرامی میکنم.
در باره تغییرات اجتماعی که یکی از مهمترین مباحث دانش جامعهشناسی و سطحی از آن موضوع دانش فلسفه نظری تاریخ است، انبوهی از آیات قران و روایات وجود دارد. بازخوانی این بحث علمی با دخالت دادن مضامین و رویکرد برگرفته از متون دینی خوانشی نو به دست میدهد که میتوانیم آن را "الهیات تغییرات اجتماعی بنامیم. شش نکتهای که ذیلا و معطوف به انتخابات اخیر به آن اشاره میشود، همگی از منظر الهیات تغییرات اجتماعی نوشته شدهاند.
یک. چرایی پایان یافتن زودهنگام دولت سیزدهم و جا به جا شدن آن با دولتی نو با رویکردی متفاوت ـ برخی علاقمندان به دولت سیزدهم که نگاهی یک سره مثبت به آن دارند، پایان یافتن نا به هنگام آن را به دلیل ناشکری نسبت به آن میدانند. این باور ریشه در آیات و روایاتی دارد که به نقش شکر در تداوم و زیادت نعمت و نقش عدم شکر در زوال نعمت پرداخته است. ولی نگاههای متفاوت دیگری هم در باره چرایی جا به جایی مردمان و یا از دست رفتن نعمتها قابل برداشت است، مانند نادیده گرفتن دین، بد استفاده کردن از یک نعمت، نادیده گرفتن حق الله در یک نعمت، نادیده گرفتن حق الناس، دل شکستن و ستم ورزیدن، ناصواب بودن فرایندها، اراده الهی برای بر هم زدن پارهای برنامهریزیهای پنهان، آزمون الهی و مسائلی از این دست. روشن است که نباید انتظار داشت در کشف چرایی تغییر اجتماعی غیرقابل پیشبینی اخیر در کشورمان، همه به یک تحلیل و برداشت برسند، ولی میتوان انتظار داشت در قالب نشستها و هماندیشیها دینپژوهان این امکان را بیابند که در باره همه احتمالات سخن بگویند و ابعاد آن را بکاوند. یافتههای این نگاه دینی بیتردید افقهایی تازه برای تحلیلهای معطوف به تغییرات اجتماعی خواهد گشود.
دو. ارزیابی نقش روحانیان و نهاد روحانیت در ایجاد تغییرات اجتماعی ـ نقش و وظایف عالمان دینی به روشنی در آموزههای دینی بیان شده است. در انتخابات اخیر هم روحانیان شاخص و هم طلبهها و هم نهادهای رسمی مانند مدیریت حوزههای علمیه، جامعه مدرسین، جامعه روحانیت مبارز تهران برای تشویق مردم به مشارکت و یا در دفاع از نامزد مورد نظر خود کنشگری داشتند.
گونهشناسی این کنشها از نظر هدف، ابزار، عرصه و کنشگران یک اقدام بسیار لازم است و مهمتر از آن ارزیابی این کنشگریها و سنجش واقعی و بدون سوگیری میزان ثمربخشی آن به ویژه با توجه به میزان هزینهکرد سرمایه اجتماعی است. برای چندمین بار در تجربه برگزاری انتخابات ریاست جمهوری در کشورمان، منتخب مردم با نامزد مورد تبلیغ نهادهای رسمی تفاوت داشت و این امر و سیر تحول آن شایسته تحلیل و ریشهیابی است.
ای کاش حوزه علمیه قم یکی از مراکز پژوهشی اجتماعی خود را ملزم به این پژوهش کند و بی این که نیازی به انتشار عمومی یافتههای این پژوهش باشد، آن را در سیاستگذاریها و برنامههای خود دخالت دهد. چه بسا چنین پژوهشی مسؤولان حوزه را به این نتیجه برساند که تجدیدنظرهایی در باره عرصه فعالیت تبلیغی خود داشته باشند.
سه. جایگاه نقد و نقدپذیری در کامیابی مدیریت تغییر اجتماعی ـ فرهنگ نقد و نقدپذیری یکی از عوامل شتابدهنده و سالم نگاهدارنده حرکات اجتماعی از جمله مدیریت تغییر اجتماعی است. محاسبه، امر به معروف و نهی از منکر، موعظه و مفاهیم مشابه آن از جمله آموزههای دینی مربوط به نقد خود از سوی خود و نقد خود از سوی دیگری و نقد دیگری از سوی خود است. جایگاه دقیق نقد در مدیریت تغییرات اجتماعی چیست؟ آیا بیتوجهی و یا کمتوجهی به این امر، یکی از عوامل ناکارآمدی نسبی فعالیتهای با رویکرد دینی نیست؟ به نظر میرسد در انتخابات اخیر فرهنگ نقد و نقدپذیری تقریبا به صورت کامل غائب بود و سزاوار است امکان و شرایط لازم برای ارزیابی انتقادی کنشها و کنشگران عرصه انتخابات از منظر آموزههای دینی فراهم آید.
(ادامه دارد...)
۱۶ تیر ۱۴۰۳
@MohsenAlviri
◾️ نتیجه انتخابات و الهیات تغییرات اجتماعی ـ بخش دوم از دو قسمت
ادامه فرسته پیشین
چهار. اخلاقیات تغییرات اجتماعی ـ بیتردید یکی از بنیادیترین آموزههای اسلامی در باره تغییرات اجتماعی مسأله اخلاقیات است، تا آن جا که به مصداق آیه ۱۵۹ سوره مبارکه آل عمران حتی پیامبر خدا صلی الله علیه و آله نیز اگر با مردم ترشرویی و درشتی کند مردم از گرد او پراکنده خواهند شد. انتخابات یک فرایند برای ایجاد تغییرات اجتماعی است و در انتخابات اخیر پرسشها و نگرانیهای زیادی در باره میزان اخلاقی بودن کنشها وجود داشت. آیا اخلاقی بودن یا نبودن رفتار کنشگران در این امور از نظر آموزههای اسلامی در ثمربخشی فرایندها مؤثر است یا نه؟ اگر رفتار نامزدها و ستاد و هواداران آنها از این منظر و غیرجانبدارانه سنجیده شود، چه نمرهای به هر یک از آنها میتوان داد؟ ادامه یافتن بداخلاقیهای ایام رقابت در دوران رفاقت پساانتخابات که سوگمندانه نمونههایی تکاندهنده از آن صبح امروز به چشم خورد، تا چه اندازه موجه است؟ روشن است که در پایان رقابت بین دو یا چند فرد و جریان، همگی به صورت کامل به خواسته خود نمیرسند، اخلاقیات مرحله رقابت و پیروزی کامل یا نسبی و شکست در آموزههای دینی چیست؟ حجم هجمهها و بدخلقیها و تندیها و بیاحترامیهایی که صاحب این قلم به دلیل پنج یادداشت منتشر شده در همین کانال در دو سه روز گذشته از سوی دوستان حوزه علمیه که باید نماد اخلاق و هدایت فروتنانه باشند دریافت کرد، بسیار بیشتر از نقدهای منطقی و جدی و عالمانه بود. به نظر میرسد مطالعه و پژوهش در باره اخلاقیات تغییرات اجتماعی و پایبندی به یافتههای آن، چه بسا تحولی بسیار بزرگ در کنشهای اجتماعی به ویژه کنش انتخاباتی جامعه دینداران و دینداران جامعه ما پدید آورد.
پنج. جایگاه واقعی مردم در تغییرات اجتماعی ـ قانون (سنت) های اجتماعی، رهبران و مردم سه رکن هر تغییر اجتماعی هستند. این که به راستی نقش مردم در این تغییرات چیست با وجود این که بیش از اندازه در باره آن صحبت شده است همچنان برای برخی از متدینان مبهم و یا حتی خالی از محل اعراب است. با وجود نگاه بلند میزان بودن رأی ملت، صبح امروز در چندین یادداشت، رأیدهندگان به رئیس جمهور منتخب با اهانتهایی مانند بنده شکم و دنیا بودن و نادان بودن نواخته شدند. آیا حضور مردم جنبه ابزاری دارد و یا موضوعیت دارد؟ و آیا دوگانه باورهای دینی و گرایش مردم یک دوگانه برساخته است و یا واقعی است و باید همیشه یا گاه از یکی در برابر دیگری چشم پوشید؟ ارزش و جایگاه افکار عمومی نسبت به رفتار رهبران بزرگ و میانی دینی هم نکته دیگری است که همین جا باید به آن اشاره کرد. آیا متدینان باید تنها به وظیفه خود عمل کنند و کاری به برداشت مردم از رفتار آنها نداشته باشند و یا باید به افکار عمومی هم احترام گذاشت و آن را به عنوان یک مؤلفه موثر در تصمیمگیریها مد نظر قرار داد؟ این موضوع نیز از جمله موضوعاتی است که با توجه به تجربه انتخابات اخیر از منظر الهیات تغییرات اجتماعی شایسته بررسی است.
شش. کاربست دانش دینی در مدیریت تغییرات اجتماعی ـ تغییرات اجتماعی متأثر از اندیشههای راهبران آن سمت و سو و رنگ و بو مییابد. ولی شاخص روشن و مورد وفاقی برای کاربست آموزههای دینی در راهبری و مدیریت تغییرات اجتماعی در دست نیست. در انتخابات اخیر همچون تجربه همه انتخاباتها در دهههای اخیر بر اساس برخی برداشتها از آیات و روایات تعابیری مانند جبهه حق و جبهه کفر و باطل، نفاق، تحجر، تشرع و مانند آن به فراوانی به گوش میخورد و همچنین تعداد زیادی از شخصیتهای دینی و سیاسی صدر اسلام به فعالان سیاسی امروز تطبیق داده میشدند. افزون بر این، گاه نتیجه انتخابات با تعجیل یا تأخیر ظهور امام زمان سلام الله علیه و یا بقای اسلام و زوال اسلام به نتیجه انتخابات پیوند داده میشد. به راستی شاخص و مرجع سنجش میزان درستی این انتسابات به دین چیست؟ مرز ظنیات و ذوقیات و شبهعلمها با علم دینی در این گونه موارد را چه کسی باید انتخاب کند؟ آیا این مسؤولیت بر دوش نهادهای رسمی مرجعیت و مدیریت حوزههای علمیه هست یا نه؟ آیا هر آن چه نخبگان دینی در این باره بگویند شایسته پیروی است؟ آیا امکان عوامزدگی نخبگان دینی هم وجود دارد یا نه؟ اصولا در اینگونه موارد باید چه کرد؟ این موضوع نیز از جمله موضوعاتی است که بر اساس تجربه انتخابات اخیر جای مطالعه و پژوهش جدی در باره آن خالی است.
۱۶ تیر ۱۴۰۳
@MohsenAlviri
متن یکپارچه الهیات تغییرات اجتماعی.docx
25K
مربوط به یادداشت بالا
متن کامل الهیات تغییرات اجتماعی در قالب وُرد
@MohsenAlviri
متن یکپارچه الهیات تغییرات اجتماعی.pdf
116.4K
مربوط به یادداشت بالا
متن کامل الهیات تغییرات اجتماعی در قالب پیدیاف
@MohsenAlviri
السلام علیک یا اباعبدالله
◾️برگزاری نشست بررسی و تحلیل فیلم مصائب مسیح
پنجشنبه ۷ تیر ۱۴۰۳ نهمین نشست سینمای اندیشه از سلسله نشستهای تحلیل، بررسی و ایدهپردازی تولید فیلم ازدیدگاه اندیشه اسلامی از سوی معاونت فضای مجازی، هنر و رسانه دفتر تبلیغات اسلامی برگزار شد.
در این نشست پس از نمایش فیلم مصائب مسیح به کارگردانی مل گیبسون ساخته شده در سال ۲۰۰۴ در امریکا، مطالبی به مثابه بررسی مفهومی این فیلم و الهامبخشیهای آن برای اندیشهورزان اسلامی بیان شد. گزارشی از این نشست گویی از سوی روابط عمومی معاونت فضای مجازی، هنر و رسانه دفتر تبلیغات اسلامی و با مسؤولیت خود آنها به نشانی
https://eshragh.ir/p=17199
منتشر شده و همان گزارش از سوی خبرگزاری رسا به نشانی
https://rasanews.ir/003Bww
و نیز خبرگزاری حوزه به این نشانی
https://hawzahnews.com/xcWpP
باز نشر شده است.
محور مباحث مطرح شده در این نشست چنین است:
تفاوت مباحث ارائه شده در این نشست با نقد فیلم به مفهوم متعارف، موضوع اصلی فیلم و مهمترین ویژگیهای آن و جایگاه آن در فیلمهای سینمایی مربوط به عیسی مسیح علی نبینا و آله و علیه الصلاه و السلام در دهههای اخیر، دقیق نبودن ترجمه نام فیلم در زبان فارسی و ملاحظات تاریخی و معرفتشناختی و دینی آن، چشم نظارهگر همهبین و جایگاه آن در این فیلم، بازتاب چهار آموزه مهم دینی و اندیشگی در فیلم: عیسی علیه السلام فدیه گناهان بشر، تقسیم تاریخ بشر به دو مرحله پیشاعیسی و پساعیسی در چشمانداز مسیحی فلسفه تاریخ، رمزآمیختگی حقیقت، و رابطه نهاد دین و نهاد قدرت سیاسی در آیین یهود.
بخش دوم مباحث ارائه شده به الهامبخشیهای فیلم برای ایدهپردازی تولید فیلم از دیدگاه اندیشه اسلامی اختصاص داشت که در آن، به این نکات اشاره شد: محورهای اندیشگی چهارگانه پیش از منظر اسلامی، ضرورت ساختن فیلم دینی از سوی باورمندان یک دین، ظرفیت ساعات آخر زندگی شخصیتهای بزرگ اسلامی برای ساختن فیلم دینی و ظرفیتهای کلامی، اخلاقی و تاریخی آن، و سرانجام ظرفیت بسیار بالای رویدادهای تاریخ اسلام به مثابه روایت تقریبا آماده برای تبدیل شدن به فیلمنامه و ساخت فیلم دینی.
قرار است متن مکتوب و ویراسته این نشست از سوی معاونت فضای مجازی، هنر و رسانه دفتر تبلیغات اسلامی تهیه و در دسترس قرار گیرد.
۱۹ تیر ۱۴۰۳
@MohsenAlviri
مربوط به یادداشت بالا
پوستر گزارش برگزاری نشست بررسی و تحلیل فیلم مصائب مسیح به همراه لینک گزارش کامل آن
https://eshragh.ir/p=17199
@MohsenAlviri
گزارش منتشر شده نقد فیلم مصائب مسیح.docx
37.9K
مربوط به یادداشت بالا
متن گزارش منتشر شده در باره نشست بررسی و تحلیل فیلم مصائب مسیح در قالب وُرد
@MohsenAlviri
گزارش منتشر شده نقد فیلم مصائب مسیح.pdf
120.3K
مربوط به یادداشت بالا
متن گزارش منتشر شده در باره نشست بررسی و تحلیل فیلم مصائب مسیح در قالب پیدیاف
@MohsenAlviri
فایل صوتی جلسه نهم اندیشه سینما.mp3
78.56M
مربوط به یادداشت بالا
پوشه شنیداری نشست بررسی و تحلیل فیلم مصائب مسیح
@MohsenAlviri
السَّلامُ عَلَى الْخَدِّ التَّریبِ
درود بر آن گونه به خاک آغشته
◾️برگزاری دومین هماندیشی تدوین منشور همکاریهای تمدنی جهان اسلام
پنجشنبه ۱۴ تیر ۱۴۰۳ دومین هماندیشی تدوین منشور همکاریهای تمدنی جهان اسلام برگزار شد. به گزارش روابط عمومی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی ( به نشانی B2n.ir/SANAD.TAMADDON) در این هماندیشی، جمعی از تمدن پژوهان با تبادلنظر و گفتوگو در خصوص؛ مسائل تمدنی و ظرفیتهای تمدنی جهان اسلام، به بررسی چگونگی گسترش همکاریهای کنشگران نخبگانی و اجتماعی کشورهای اسلامی برای تقویت و شتاببحشی حرکت به سوی تمدن نوین اسلامی پرداختند.
در بخشی دیگر، اهم محورهای منشور همکاریهای تمدنی جهان اسلام شامل الزامات شکلگیری شبکه همکاریهای تمدنی جهان اسلام، مسائل تمدنی جهان اسلام، ظرفیتهای تمدنی جهان اسلام و نقش کنشگران نخبگانی و اجتماعی در گسترش همکاریهای تمدنی جهان اسلام مورد بررسی قرار گرفت.
محمدرضا بهمنی، معاون همکاریهای علمی و فرهنگی و محمدعلی ربانی، مدیرکل همکاریهای علمی و دانشگاهی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، بابایی، رئیس پژوهشکده مطالعات تمدنی، مدیر پروژه و دبیر هماندیشی، الویری، رئیس گروه تاریخ و تمدن دانشگاه باقرالعلوم(ع)، محمدعلی میرزایی، عضو هیأت علمی المصطفی(ص) و کارشناس مسائل جهان عرب و رهدار، رئیس مؤسسه مطالعات تمدنی فتوح و مدیر پروژه گفتوگوهای نخبگانی جهان اسلام در این نشست علمی حضور داشتند. رسول نوروزی، دبیر کمیته تمدنی پژوهی جشنواره و مدیر پروژه اندیشههای تمدنی آسیای جنوب شرقی، امیر رضایی پناه، کارشناس دبیرخانه جشنواره و مسئول تدوین منشورات جشنواره، سعید هاشمی نسب، عضو هیأت علمی مجمع جهانی اهل بیت(ع)، مدنی، از ترکیه و مدیر پروژه اندیشههای تمدنی در ترکیه و برکت الله، از پاکستان و مدیر پروژه اندیشههای تمدنی شبه قاره از دیگر شرکت کنندگان نشست مذکور بودند.
شایان ذکر است، دور اول این هماندیشی ۳۱ خردادماه و دور دوم در ۱۴ تیرماه با راهبری دبیرخانه نخستین جشنواره تمدن اسلامی که از سوی سازمان فرهنگ و اسلامی در دست اقدام است، برگزار شد.
۲۱ تیر ۱۴۰۳
@MohsenAlviri
🔊#اطلاع_رسانی
📚#مجوز_تأسیس_انجمن_علمی_مطالعات_تمدنی، از سوی شورای اعطای مجوزها و امتیازهای علمی حوزه علمیه صادر شد.
📕#انجمن_علمی_مطالعات_تمدنی حوزه علمیه قم بر پایه کوششهای دهههای اخیر و با درک ضرورت گسترش و بالندگی هر چه بیشتر مطالعات و پژوهشهای معطوف به تمدن و پرداختن به امتداد اجتماعی آن و ورود به جهان انضمامی و پر مسأله عینیتها در آستانه راهاندازی است.
📕این انجمن با توجه به اساسنامه مصوب، قرار است فعالیتهای خود را با هدف تعمیق و توسعه مباحث تخصصی در عرصه تمدنپژوهی و تقویت و گسترش نظریهپردازی، پرسشگری، آزاداندیشی، بهره برداری بهینه از ظرفیتهای تخصصی موجود، شناسائی استعدادها و تقویت ارتباط علمی پژوهشگران این عرصه آغاز کند.
📕#اعضای_هیأت_مؤسس_انجمن_علمی_مطالعات_تمدنی بر اساس مصوبه جلسه ۱۳۴ مورخ ۲۱ خرداد ۱۴۰۳ شورای اعطای مجوزها و امتیازهای علمی عبارتند از:
#آقایان:
۱.حبیب الله بابابی
۲.علیرضا پیروزمند
۳.محسن الويرى
۴.علی الهی تبار
۵.احمد آکوچکیان
۶.محمدحسین دانشکیا
۷.احمد رهدار
۸.سید ضیاءالدین میرمحمدی
۹.محمدعلی میرزایی
۱۰.محمدتقی سبحانی
۱۱.احمدحسین شریفی.
📕هیأت مؤسس این انجمن #به_زودی برای ثبت نام اعضا و تشکیل جلسه مجمع عمومی و انتخاب هیأت مدیره فراخوان صادر خواهد کرد.
۲۲ تیر ۱۴۰۳
@MohsenAlviri