✏️#وقتی_نمی‌توانیم_اوضاع_را_تغییر_دهیم خیلی اوقات پیش میاد که با کسانی که زندگی می کنیم، آبمون تو یه جوب نمی‌ره، 😒 خب گاهی اوقات موضوع رو فیصله می‌دیم، 😕 اما بعضی اوقات دیگه موضوع قابل تحمل نیست.😒 هرکاری می‌کنیم که طرف مقابلمون عوض بشه، مثل ما فکر کنه، اونجوری که ما دوست داریم بشه، اما ظاهرا شدنی نیست. انگار طرف، اصلا این‌طوری ساخته شده و عوض شدنی نیست!😐 در این مواقع، تصمیم کلان و کلی شما چه خواهد بود؟ شاید شما تصمیم بگیرید که دیگه بی خیال ادامه دادن با او باشید، #جدایی! اما گاهی شرایط طوریه که جدا شدن از طرف مقابل یه جورایی ناممکنه. 👨‍👩‍👦‍👦 مثل فرزندی که با والدین داره زندگی می‌کنه، 💑 زن و شوهری که اصلاً نمیخوان به موضوع جدایی فکر کنند و اعتقاد دارن باید زندگی رو ادامه داد 👨‍💻👩‍🎓دانشجویی که مجبوره با استادی دائما مراوده داشته باشه و... . تو اینجور موقعیت‌ها شاید هم همچنان اصرار به تغییر #خُلق و #خوی او داشته باشید! اما شده به راه سومی(به غیر از #جدایی و #تغییر) هم بیندیشید؟! چی؟ راه سوم ؟ 🤔 آره و اون #پذیرش_شخصیت_طرف_مقابل است! 🌳اگه باور داشته باشی که «#شخصیت» انسان‌ها چیزی شبیه درختی است که سال به سال تنومند و استوارتر شده و تغییر تنه این درخت خیلی معقول نیست(یا همون قضیه؛ زهر عقرب نه از ره کین است اقتضای طبیعتش... )؛ اون‌وقت دیگه خیلی اصراری در تغییر دادن او (مخصوصا در دوره بزرگسالی) نخواهی داشت! 🌲بله البته یک درخت تنومند، حتماً شاخ و برگهای نرم و منعطفی هم داره که میشه اونها را تغییر جهت داد؛ ولی بعضی از ما به تغییر کل تنه درخت می‌اندیشیم؛ که مساوی میشه با شکستن آن!!😔 می‌دونید می‌خوام چی بگم؟ 🤔 وقتی افراد را آن‌گونه که هستند پذیرفتیم؛ آن وقت به جای فکر کردن به آنها، بیشتر درباره خودمان تفکر می‌کنیم. بیشتر به #منعطف_شدن_خودمان، به ایجاد #فرهنگ_مدارا با هم نوعانمان، و به #رضایت_بهتر در #زندگی‌_اشتراکی‌مان! 🌻🌻🌻🌻🌺🌺🌺🌺🌻🌻🌻🌻 eitaa.com/Mohyiee

✍️#شخصیت_ما_کی_شکل_می‌گیرد؟ توی روان‌شناسی #شخصیت یه بحث پر آوازه‌ای میان روان‌شناسان هست در باب «زمان شکل‌گیری شخصیت انسان» و اینکه توی چه زمانی واقعاً شخصیت انسان کامل میشه و دیگه کاری نمیشه کرد؟ 🔸یه عده از روان‌شناسان (#روان‌تحلیل‌گران و پیروان #فروید) معتقدند بیشترین نقش در شکل‌گیری شخصیت مربوط به دوران کودکی آدماست و حالا وقتی فرد بزرگ شده و از ویژگی‌های فعلی خودش ناراحته، چاره‌ای نیست و باید برگرده به گذشتش، هرچی بوده تو گذشته‌های نه چندان نزدیک اتفاق افتاده و حالا یا می‌تونه دوباره اون گذشته رو بازسازی کنه و حالش خوب بشه و یا... هیچی دیگه! باید این«جبر گذشته» رو بپذیره و همین‌طور به زندگیش ادامه بده! 🔹یه عده دیگه از روان‌شناسان معتقدند نه بابا! اینجوریا هم نیست که همش ما «مقهور در گذشته» باشیم. «اینجا و اکنون» را دریاب! همین «زمان حال» مگه چشه؟ که نتونه نقشی توی شکل‌گیری شخصیت انسان ایفا بکنه؟! فرد الان هم تحت تأثیر عوامل شکل‌گیری شخصیته و میتونه تغییرات رو ایجاد کنه! ولی دیگه از آینده خبری نیست! 🔸عده سومی هم (شاید #انسان_‌گراها) با داد و فریاد سر دو گروه قبلی که «هی! چه نشسته‌اید که به تاراج رفت توانمندی‌ها و قابلیت‌های انسان!!» بابا! چرا شماها گیر دادید به گذشته و حال؟ چرا همش دنبال مطالعه آدم‌های مریض هستید؟ مگه انسان‌ها قراره همشون مریض باشن که حالا دنبال این باشیم که این از گذشتشه یا از زمان حاله؟ «آینده!» بله آینده است که خیلی اتفاق‌ها میتونه برای این آدمیزاد رخ بده! آره همین بشر دوپا توانمندی‌های بالقوه‌ای داره که میتونه اون‌ها رو «شکوفا» کنه و خلاصه خیلی قراره خوش بگذره به این آدمیزاد توی «آینده»!! البته از نظر اینا، مرز جغرافیایی این«آینده» همین دنیاست! 💥خب تا اینجای بحث رو داشته باشین. چند روز پیش، داشتم باخودم فکر می‌کردم که دین ما «اسلام» که این همه از ویژگی‌های انسان صحبت کرده و یک‌سری تکالیف دنیایی براش تعیین کرده، نمیشه درباره موضوعی به این مهمی (شکل‌گیری و تغییر و تحول شخصیت) نظری نداشته باشه! یه چیزهایی به ذهنم رسید. 💁‍♂️به نظرم میرسه: 🕋 توی دین اسلام هم به «گذشته» اهمیت داده شده، هم به زمان «حال» و هم «آینده». به عبارت دیگه به خاطر قدرتی که خدای متعال تو وجود ما آدم‌ها قرار داده به نام #اراده، انسان میتونه از این قدرت استفاده بکنه و توی این زمان‌ها سیر بکنه و به «بازبینی» ، «بازسازی» و «بازپردازی» شخصیت اقدام کنه. ✅ در آموزه‌های اسلام، سخن از #عبرت گرفتن از گذشته و درس گرفتن از #تجربه های شخصی است که تو گذشته اتفاق افتاده(بازبینی و بازسازی)، سخن از #توبه است( بازسازی و بازپردازی) ، سخن از #محاسبه_نفس هست(بازبینی گذشته). ✅ توی دین اسلام سخن از #مراقبه و #خودنظارتگری هست که به زمان حال مربوط میشه، و همچنین اعمال و عباداتی که هر شب و روز افراد واجبه که انجام بدن و مرتب معیارها رو یادآوری کنن(مثل نماز) که تآثیر تو شخصیت افراد میذاره. ✅ توی دین اسلام به این موضوع هم توجه شده که آدم‌ها به آینده هم سرک بکشن، در موردش فکر کنن و به واسطه اون تصمیم بگیرن. صحبت از #حزم (دوراندیشی)،#خوف (ترس از تنبیه های آینده)، و #رجا (امیدواری به پاداشهای آینده)... . 🔴 خلاصه اینکه اگه از همه زمانها سخن به میان میاد پس: 1️⃣ یعنی انسان این توانایی‌ها را دارد که در همه زمانها حضور داشته باشد 2️⃣ در هرکدام از این زمانها نقش ایفا بکند 3️⃣ شخصیتش می‌تواند از همه زمان‌ها تأثیر بپذیرد. 💥💥 اما هرچه هست افراد همه این کارها را در «زمان حال» انجام می‌دهند آنها در هر لحظه در زمان حال هستند پس همین الان می‌توانند رشد کنند، متوقف بشوند یا عقب گرد کنند . ⚡️⚡️البته که همین طور که داریم بزرگ و بزرگ‌تر می‌شویم جهت و مسیر تغییرات هم خودش را نشان می‌دهد. به قول اندیشمند بزرگ اسلامی؛ #صدرالمتألهین داریم خودمان را یا به #نفس_ربّانی نزدیک و نزدیک‌تر می‌کنیم یا به #نفس_شیطانی؛ ما از ابتدای تولد در یک #حرکت_دائمی قرار گرفته ایم! #نوشتارهای_حمید_رفیعی_هنر eitaa.com/Mohyiee 🌺🌺🌺🍀🍀🌺🌺🌺

✍️ #منش_یا_شخصیت؟ اسلام با «منشِ» افراد سروکار دارد تا «شخصیت» آن‌ها. #گُردون_آلپورت (پدر روان‌شناسی شخصیت) در کتاب معروف خود؛ «شخصیت: یک تفسیر روان‌شناختی» به نکته جالبی اشاره می‌کند: او می‌نویسد: #Character is personality evaluated, and #personality is character devaluated. «منش، #شخصیت ارزیابی شده است و شخصیت، #منش ارزش‌زدایی شده است» منظور آلپورت این است که وقتی می‌خواهیم #نگاه_قضاوتی به بحث شخصیت داشته باشیم، بهتر است از تعبیر «منش: Character» استفاده کنیم؛ اما وقتی بدون نگاه قضاوتی و ارزیابانه به این موضوع نگاه می‌کنیم؛ تعبیر «شخصیت: personality » مناسب‌تر است. 🔸 جالب است که امروزه #روان‌شناسان_مثبت_نگر؛ که به تصریح خودشان نگاه قضاوتی به روان‌شناسی دارند به جای توانمندی‌های شخصیت از #توانمندی‌های_منش (Character Strength) سخن می‌گویند. 🔹اگر قرار باشد مباحث شخصیت از نگاه اسلامی را مورد توجه قرار دهیم؛ این‌را احتمالاً باید بپذیریم که اساساً اسلام یک نگاه قضاوتی به شخصیت انسان‌ها دارد. 🔻 نگاه #قرآن_کریم به انسان یک نگاه دوگانه است. قرآن هم ویژگی‌های مثبت (مومن، محسن، صابر، متقی، کاظم، عافی، و مانند آن) برای انسان بر می‌شمرد و هم ویژگی‌های منفی (هلوع، منوع، عجول، منافق، کافر، مشرک، و مانند آن). 🔺در #روایات_اسلامی نیز انسان‌ها درجه‌بندی شده‌اند و در قالب مفاهیمی چون «خُلّه»، «مَکرمه»، «خصله»، و «درجه» ویژگی‌های مثبت و منفی به آن‌ها نسبت داده شده است. اینکه می‌گویم منفی یا مثبت یعنی یک نگاه قضاوتی و ارزیابانه. 🔹اسلام همواره از انسان‌ها می‌خواهد که شخصیت خود را به سمت ویژگی‌های مثبت سوق دهند و از ویژگی‌های منفی دور سازند؛ پس این یک نگاه #هنجاری و تجویزی است و نه یک نگاه صرفاً #توصیفیِ بدون قضاوت. 🔹این‌که شخصیتِ(خنثی و بدون قضاوت) انسان چیست، شاید خیلی مورد توجه آموزه‌ها قرار نگرفته باشد یا آموزه‌های زیادی در این‌باره نداشته باشیم که آن وقت بخواهیم خودمان را به زحمت بیندازیم تا بلکه یک مفهوم نزدیک به شخصیت در روان‌شناسی را در اسلام بیابیم: مفاهیمی چون شاکله، ذات، امرء، و مانند آن! شخصیت هرچه که باشد؛ اسلام می‌خواهد آن را در قالب «منش» ببیند و تفسیر کند، و تجویز کند. آن وقت تا بخواهی الی‌ماشاءالله آیه، روایت و مطلب در این زمینه می‌توانی بیابی! ♦️حال اگر قصد پژوهش در آموزه‌های اسلام را داریم به نظر می‌رسد مفهوم «منش» را بیش از مفهوم «شخصیت» باید مبنای کار قرار دهیم؛ این شاید یافته‌های بهتری را در اختیار جویندگان روان‌شناسی اسلامی قرار دهد. 🌺 شاید بعدها از سازه دیگری به نام #شخصیت_اخلاقی نیز صحبت به میان بیاورم. #نوشتارهای_حمید_رفیعی_هنر eitaa.com/Mohyiee

❇️ در مطالعاتی که راجع #تاریخچه_روان‌شناسی_در_ایران داشتم؛ به مقاله مرحوم دکتر #محمود_صناعی؛ از روان‌شناسان پیشگام در ایران، تحت عنوان «خوی از نظر روان‌شناسی» برخوردم. «خوی» ترجمه واژه «Character» است؛ یعنی همان «منش». 🔸 ایشان در این مقاله که سال 1339 شمسی(1960 م.) نوشته‌اند به دیدگاه‌های #غزالی، #نصیرالدین_طوسی، #عبدالرزاق_لاهیجی، درباره ماهیت منش اشاره کرده، و بعد به مقایسه ایده آنان با روان‌شناسی جدید پرداخته است از نگاه #صناعی، منش، #خصلت‌های_اخلاقی پایدار شخصیت ماست. ⚡️⚡️صناعی می‌نویسد: « سال گذشته وقتی در سفر آمریکا گردون آلپورت را ملاقات کردم و با او در این باب صحبت کردم دیدم هنوز در این عقیده راسخ است و معتقد است که نباید «کاراکتر: منش» این‌گونه در علم روان‌شناسی به‌کار رود و کلمه «پرسونالیتی: شخصیت» به خوبی می‌تواند جانشین آن گردد. اما نگارنده برخلاف آلپورت معتقد است کلمه «کاراکتر» می‌تواند در بحث روان‌شناسی و تربیتی به کار رود». ♦️شاید اصرار دکتر صناعی، به‌خاطر آن برداشتی است که حکمای سابق اسلامی در باب شخصیت داشته‌اند. بله ایشان درست می‌گفته‌اند؛ در آثار حکمای اسلامی؛ به موضوع #منش توجه می‌شده است و نه #شخصیت. #نوشتارهای_حمید_رفیعی_هنر eitaa.com/Mohyiee