May 11
هدایت شده از پرویزن
"چند نکته دربارهی مجموعهی نقطهضعف؛ سرودهی مجتبی خرسندی"
بخش دوم
۳_ در این دفتر، از یازده وزن متفاوت استفاده شده که تنوعی نسبی را در موسیقی بیرونی نشان میدهد. ۱۶ غزل در وزن مشهور "مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن" سروده شده که فضایی نزدیک به کلیشگی را در شعر شاعر نشان میدهد. به ترتیب ۷ و ۶ غزل نیز در وزنهای "مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن" و "مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن" سروده شده و دیگر وزنها کاربردی اندک دارد. فضای کلی اوزان دفتر، آمیختهای از موسیقی شعر اصفهانی و وقوعی را نشان میدهد که به شیوهی شاعران جریان نیمهسنتی معاصر نیز نزدیکی دارد.
۴_ در کلِّ دفتر، حتی یک شعر بدون ردیف نمیتوان سراغ گرفت. ویژگیای که با مضمونگرایی غزلها سازگاری دارد. از آن میان ۱۱ غزل، ردیفهایی دو کلمهای با ترکیب اسم و فعل دارد و ردیف پنج غزل نیز چندکلمهای است. همچنین هشت غزل به طور جدا ردیفهای تکاسمی و هشت غزل ردیف تکفعلی دارد و بهندرت از ردیفهای چندکلمه اسمی یا تکهجایی استفاده شده است.
چارچوب معنایی ردیفها فاصلهگرفتن از روایت و حرکت به سمت کشفهای مرسوم در شعر دههی نود را نشان میدهد. گویا یکی از شگردهای اصلی شاعر، ایجاد رابطهی کشفی بین ردیف و قافیه است که اساس شاعرانگی اغلب ابیات این دفتر بوده است:
هرکسی در زندگی همراه پیدا کرده است
"لااله"ی بود و "الا الله" پیدا کرده است
*
منی که بار سفر بسته بودم از آغاز
نگاه خویش به در بسته بودم از آغاز
*
از خوشی هرچند کم دارم هنوز
غم ندارم چونکه غم دارم هنوز
در کنار ردیفهای سادهی ترکیبی، در برخی اشعار، هندیگرایی آشکار را در انتخاب ردیف میتوان دید:
تا همه سرمایهی ما در دو دنیا حسرت است
سهم ما امروز حسرت بود و فردا حسرت است
*
خودش چون باعث درد است حاشا میکند گریه
که شب تا صبح حالم را تماشا میکند گریه
برخی ردیفها نیز سازگار با فضای روزمرّگی زبان و ادب معاصر است؛ چنانکه در نمونههای زیر میتوان دید:
به یک ارزن نمیارزند ایمانهای امروزی
که کافر بهتر است از ما مسلمانهای امروزی
*
اسیر پنجهی گرگ غمند آدمها
که در کنار هم و بیهمند آدمها
*
عصری است عصر ما که هر انسان، دروغگوست
کافر دروغگوست، مسلمان دروغگوست
*
هستم ولی نباشی اگر نیستم پدر
من بیتو غیر هیچ، مگر چیستم پدر
از ردیفهای خاص که با ساخت مجموعه کمتر سازگاری یافته، واژههایی چون: "مَی" و "گیسو" است که در دو غزل از این دفتر کاربرد دارد.
۵_ زبان اشعار، نسبتا یکدست و برآمده از پیوند همزمان ذهن شاعر با ادبیات کهن و معاصر است؛ هرچند وسواس زبان شاعران کهن کمتر در این دفتر دیده میشود.
استفاده از عبارت "نقطهضعف" در پیشانی مجموعه و تکرار آن در چند غزل، نشاندهندهی تمایل شاعر به بهرهگیری از زبان ساده و اصطلاحات عامیانه است:
در حقیقت اختیار مملکت در دست اوست
هر وزیری نقطهضعف از شاه پیدا کرده است
استفاده از فعل "فهمیدن" به معنی "درککردن" در جایگاه ردیف دو غزل، نشانهای دیگر از همین نگاه گرتهبردارانه است:
دل افسرده را تنها دل افسرده میفهمد
که روح سرخ را هرکس که سیلی خورده میفهمد
قرارگرفتن شاعر روی لبهی تیغ زبان کهن و عامیانه، سبب شده است در برخی موارد؛ دودستگی به زبان شعر راه یابد؛ برای مثال در نمونهی زیر و در کاربرد "بندازم" هرچند تمهید "گناه واضح" در خوانش دوم کمی از میزان این دودستگی کاسته است:
خداست شاهد و ناظر، چگونه بندازم؟
گناه واضح خود را به گردنی دیگر
در نمونهی زیر هم شاعر کوشیده، تضاد واژهها را با بار معنایی شعر سازگار کند:
فقط شوق مدرنیته است در تجدید سنتها
به نوعی جمع اضدادند انسانهای امروزی
اما در نمونهی زیر تلفظ نشدن "ها" در کلمهی "گره" برای قافیه شدن با "خاطره"، بهآشکارا ناخوشایند است:
بیا که باز کنی بغض کور هر گره را
بخند و زنده کن از نو هزار خاطره را
یا در بیت زیر که به ضرورت وزن، "منرا" خارج از سیاق مرسوم استفاده شده است:
نقاط ضعف منرا دیده آن نقاش رندی که
کمان را میگذارد جای ابروی تو ای گیسو
کاربرد همزمان اگرچه/اما_ولی، از دیگر حشوهای دستوری است که بارها در مجموعه تحربه شده است. (بنگرید به صفحات: ۱۵ و ۱۸ و ۱۹ و ۷۵ و ۷۹)
ادامه دارد
#مجتبی_خرسندی
#نقطه_ضعف
#شعر_جوان
#غزل
#محمد_مرادی
https://eitaa.com/mmparvizan
هدایت شده از پرویزن
"چند نکته دربارهی مجموعهی نقطهضعف؛ سرودهی مجتبی خرسندی"
بخش پایانی
۶_ از منظر تخیّل، این دفتر آمیختهای از ترکیبسازیهای وقوعی_عراقی، نمادگرایی شعر نیمایی، تصویرگری غزل نو، توصیفهای تغزلی_رمانتیک و مضمونگرایی شعر اصفهانی_هندی است؛ هرچند نگاه مضمونگرایانه بیش از دیگر شگردها در دفتر برجستگی دارد:
چالههای زندگی هم حکمتی دارد که مصر
یوسفش را از میان چاه پیدا کرده است
*
اگر ابر محبت آسمانش را بپوشاند
در آنصورت هوای شهر خواهد شد کمی تازه
از مضامین شاعرانه در این دفتر، بازی با واژهی "دم" است که در برخی اشعار تکرار شده است:
به بازدم برسد یا نه، اعتباری نیست
همان خوش است از اول به دم بسنده کنم
*
یکدم دل از نصیحت او بر نداشتند
آنان که خیرهاند دمادم به آینه
همچنین متاثر از شاعران سبک اصفهانی، اسلوب معادله در پیشانی برخی غزلها کاربرد یافته است:
غنی محبت درویش را نمیفهمد
که گرگ درد دل میش را نمیفهمد
۷_ هنر مجتبی خرسندی، بیش از همه سرودههای مذهبی اوست. شاید به همین دلیل است که یکی از موفقترین اشعار این دفتر مضمونی دینی دارد و با این مطلع سروده شده است:
نباید گفت در پروندهی آدم گناهی نیست
که در دیوان عالم "بیگناهی" کم گناهی نیست
با اینحال، این مجموعه بیشتر، بر بیان حالات و اندیشههای روزمرهی شاعر در زندگی تمرکز یافته است. توصیف معشوق مقدس یا نیمهمقدس، از مفاهیم اصلی این مجموعه است. در کنار آن، شاعر کوشیده، زندگی و روزمرگیهای آن را توصیف کند:
چونکه هرروز غمانگیز تر از دیروز است
غم امروز همان شادی فردا شده است
*
دلم گرفته و از دست زندگی عصبی است
شبی که خواب بیاید به چشم من چه شبی است؟
البته شاعر گاه تلاش میکند، به روزمرگی اشعارش، رنگی فلسفی و درنگوار بخشد؛ ویژگیای که در برخی از اشعار نشانههایی از آن نمود دارد:
وجود حاصل جبر است، اختیار کجاست؟
چگونه دم بزند آدم از عدم دیگر؟
*
گریبان مرا هرلحظه میگیرد غمی تازه
که هردم میروم از عالمی در عالمی تازه
*
وقتی نماندم زیر بار منت دنیا
در حشر هم گردن نمیگیرم گناهم را
از دست آدمها که کاری بر نمیآید
طوفان مگر یکروز بردارد کلاهم را
۸_ آخرین نکته دربارهی دفتر "نقطهضعف"، ارتباط بینامتنی آن با سنت ادبی کهن و معاصر است که گاه خود را در تلمیح به شخصیتهای تاریخی و اساطیری نشان داده و بیش از آن، در تاثیرپذیریهای شاعر از دیگر سخنوران و اشاره به سرودههای آنان منعکس است.
فارغ از فضای اصفهانی_هندی مجموعه و تاثیرپذیری از صائب و بیدل و نشانههای شعر فاضلگرا در مجموعه، از جنبههای مثبت دفتر، تضمینهای آشکار و تلمیحات پنهان شاعر به دیگر شاعران است؛ برای مثال تضمینی از شهید بلخی(ف ۳۲۵) در بیت زیر:
"مرا به جان تو سوگند و صعب سوگندی"
خدا کند به همین یک قسم بسنده کنم
یا تضمین مصرعی از حافظ:
"به رغم مدعیانی که منع عشق کنند"
هنوز جمعیت عاشقان فراوان است
البته در اغلب سرودهها، این پیوند پنهان است؛ چون غزل "دلخوشی" که کاملا وامدار حافظ است و نوعی طنز و انتقاد رندانه در آن دیده میشود:
جهان همیشه به کام کسی نخواهد ماند
که خنده عیش مدام کسی نخواهد ماند
همای اوج سعادت پرندهای وحشی است
که ناگزیر به بام کسی نخواهد ماند
... در این زمانه که حتی حلال بیخیر لست
بدیهی است حرام کسی نخواهد ماند
در بیت زیر نیز شاعر گویی به داستان "پیر چنگی" نظر داشته است:
همیشه آخر قصه به توبه ختم نشد
اگرچه این دل مطرب دوباره تار شکست
یا در ابیات زیر که به صورت پنهان، بهترتیب نشانههایی از شعر شاملو و منزوی و قیصر نهفته است:
اسیر پنجهی گرگ غمند آدمها
که در کنار هم و بیهمند ادمها
*
به انتظار تو چشمم به راه میماند
پلنگ، منتظر روی ماه میماند
*
اگر که فکر حسادت نبود در دل مردم
کسی به نامهی خود مهر محرمانه نمیزد
در نگاهی یکپارچه، میتوان گفت که دفتر "نقطهضعف" باوجود برخی کاستیها چون تمام مجموعههای شعر روزگار ما، از مجموعههای درخور توجه شاعران جوان سنتیسرای متولددههی هفتاد است که خواندن آن، به علاقهمندان شعر پیشنهاد میشود.
#مجتبی_خرسندی
#نقطه_ضعف
#شعر_جوان
#غزل
#محمد_مرادی
https://eitaa.com/mmparvizan
48.43M حجم رسانه بالاست
مشاهده در ایتا
﷽
به مناسب سالروز میلاد باسعادت
#امام_حسین_علیهالسلام
🔹نماهنگ؛ «بهوقت حسین»
🔹اجرا؛ گروه همآوایی سُبُحات اصفهان
🔹خواننده و آهنگساز؛ #مهدی_بزرگزاد
🔹شاعر؛ #مجتبی_خرسندی
🔸کاری از؛
سازمان فرهنگی ورزشی شهرداری اصفهان
📝گروه ادبی یاقوت سرخ
@Yaqoote_sorkh
@Mojtaba_khorsandi
هدایت شده از جوادهاشمی"تربت"
🍀#سوغات_عتبات_عالیات
🌺#مطروحه_علوی
قلم که در دستم پای راستین دارد
سرِ ستایش مولی الموحّدین دارد
#جواد_هاشمی_تربت
به حُرمت قدمش کعبه را شرف بخشید
شرافتی که مکان دارد، از مکین دارد
#اسماعیل_شمس
خدای ماست علی؟ نه؛ خدانماست علی
همان که مثل خدا نام دلنشین دارد
#مرتضی_رهنمایی
«تبارکالله» از این رو به خویش گفته خدا
که خلق مثل تویی _ الحق _ «آفرین» دارد
#مجتبی_خرسندی
عجیب نیست که دیده تو را نبی در عرش
مگر به جز تو خداوند، همنشین دارد؟
#محمود_مربوبی
چنان به درّ نجف دادهای شرف که به کف
ز خاک تربت تو هر مَلک، نگین دارد
#علی_مهدوینسب
از آن زمان که مرا بر گرفتهای از خاک
هنوز سایهی من، ناز بر زمین دارد
#صائب_تبریزی
چهار فصلِ ضریحت پُر است از انگور
که روز و شب، همهی سال، خوشهچین دارد
#مهدی_رضایی
به خوشهها که رسیدی فقط ببوی و برو
هزار زائر لبتشنه در کمین دارد
#مهدی_توکلی
چنان به هم زدهای کار طبع خلقت را
که قهوههای نجف، مزّهی دهین دارد
#مجتبی_خرسندی + #مهدی_رضایی
به حکم اشهد "انّ علی ولیّ الله"
اذان شیعه فقط رنگ و بوی دین دارد
#مرتضی_رهنمایی
شراب عشق علیّ و شرار بغض عمر
خوشا به حال کسی که هم آن، هم این دارد
#علی_سلطانی
تخلّص شعرای تو، جمع اضداد است
وگرنه جز تو چه کس #خوشدل و #حزین دارد؟
#جواد_هاشمی_تربت
چقدر شوق، دل تو، ای اوّلین خورشید!
برای دیدن خورشید آخرین دارد!
#حسین_بابانژاد
#الغوث
#صائب_تبریزی
#خوشدل_تهرانی
#حزین_لاهیجی
#جواد_هاشمی_تربت
http://www.instagram.com/javadhashemi69/
@javadhashemi_torbat
هدایت شده از 🤝امیدان آینده🤝
35.54M حجم رسانه بالاست
مشاهده در ایتا
🔊 نماهنگ زیبای "گلزار🥀"
🔹 به مناسبت چهلم شهدای کرمان💔
👥 گروه سرود آل یاسین(ع)
🔸 شاعر : مجتبی خرسندی
🔻 آهنگساز : داوود نعمتی
#حاج_قاسم ❤️
#حریفت_منم👊
⬅️ انتشار با شما...
❤️ #امیدان_آینده ❤️
✅🆔 @omidane_ayande
➡️ aparat.com/soheili_tehransar
مجتبی خرسندی
سلام دوستان برنامه به صورت مستقیم از شبکه استانی فارس هم داره پخش میشه. خیلی حال خوبی داره این جلسه
مجتبی خرسندی - سفرنامه طوبای نی ریز.pdf
645.4K
سفر به؛
شهر فاطمی نیریز - استان فارس
بهمنماه ۱۴۰۲
#سفرنامه
#تاریخ_شفاهی
#مجتبی_خرسندی
@Mojtaba_khorsandi
بسم الله الرحمن الرحیم
ترکیببند مدح امام سجاد علیهالسلام
صحیفه
با سجدههاش زینت سجّادهها شدهست
سجّادهاش ادامهی عرش خدا شدهست
مجموعهی تمام صفات پیمبری
آئینهی تمامقد مرتضی شدهست
هم افتخار قوم بنیهاشم عرب
هم افتخار مردم ایران ما شدهست
ارباب بوده است، ولی از فروتنی
همسفره با یتیم و اسیر و گدا شدهست
بیمار مصلحت شده، اما بهلطف خویش
بیماری تمام جهان را دوا شدهست
در معرکه نبوده، ولی کفر دشمنان
با ذوالفقار خطبهی او برملا شدهست
از برکت صحیفهی او سالهای سال
باب نجات بر همهی خلق وا شدهست
شد از کلام ناب تو دنیا به کام خلق
« دون کلام خالق و فوق کلام خلق »
این مصحفی که از هنر آیینهکاری است
پنجاهوچار پنجره تا رستگاری است
این بوستان که در دل هر چشمهای از آن
از هر طرف مکارم اخلاق جاری است
آن را زبور آلمحمد نوشتهاند
چون چاره در برابر آن خاکساری است
معروف بوده است به انجیل اهلبیت
پس هرکسی که حافظ او شد حواری است
حق است در برابر ظلم ایستادگی
حق در قبال آدم مظلوم، یاری است
گاهی بیا سری بزن اینجا، که حاصلش
در اوج ناامیدی، امیدواری است
هرکس که خواست تالی آن را بیاورد
معلوم شد که عاقبتش شرمساری است
دور از خداست هرکه به فکر رهایی است
هرکس که ماند پای شما کربلایی است
ای یادگار کشتهی مظلوم کربلا
چشمان توست مقتل منظوم کربلا
آندیدهها چهدیده؟ کهخون گریهکردهاست
یکعمر بر مصیبت مظلوم کربلا
غمگین مباش، فتح تو در شاموکوفه است
ای مرد از مبارزه محروم کربلا
آن خطبهخوانی تو و زینب اگر نبود
روشن نمیشد اینهمه مفهوم کربلا
تو قاضیالقضاة شدی و صحیفهات
آیینه شد به چهرهی معصوم کربلا
پیروز در همیشهی تاریخ شد حسین
این شد همان نتیجهی معلوم کربلا
یکروز میرسد که مجازات میشود
با دست عشق، دشمن محکوم کربلا
پایان راه این شب جانکاه میرسد
روزی امام منتقم از راه میرسد...
#مجتبی_خرسندی
#امام_زمان
#امام_سجاد_علیهالسلام
📝گروه ادبی یاقوت سرخ
@Yaqoote_sorkh
@Mojtaba_khorsandi