۰۰• بــسمـ‌اللّٰہ‌الرحمـٰـن‌الرحیــم •۰۰ ┄┄┅••=✧؛❁؛✧=••┅┄┄ (#مقدمه) از فردا بخش‌هایی از نگارهٔ «عالم‌هیچکاک یا عالم‌مرتضی؟!» را به اشتراک خواهیم گذاشت که راجع به یکی از مقالات #آوینی، یعنی «#عالم‌هیچکاک» بحث می‌کند. #عالم‌هیچکاک یکی از مقالات سینمایی مرتضیٰ آوینی است که به گفتهٔ #مسعود_فراستی، دربر دارندهٔ مهمترین دیدگاه‌ها و آخرین نظرات آوینی راجع به ماهیت #هنر_هفتم است. قرار بر این است که این نوشته ۱۸۰۰ کلمه‌ای را در چند قسمت به‌هم پیوسته منتشر کنیم. مخاطبان کانال می‌توانند بازخوردهای خود را از طریق لینک ناشناس زیر به اشتراک بگذارند: https://harfeto.timefriend.net/17046102154737 امید است که این تلاش ناچیز، مقبول درگاه احدیّت افتاده و برای مخاطبان نیز مفید واقع شود. جهت شادی روح این #شهید بزرگوار، صلواتی عنایت کنید 🤲🏻 م.بُرهـان ۱۴۰۱/۱۲/۱۰ ┄┄┅••=✧؛❁؛✧=••┅┄┄ #عالم‌هیچکاک #مرتضی_آوینی #هیچکاک #سینما

۰۰• بــسمـ‌اللّٰہ‌الرحمـٰـن‌الرحیــم •۰۰ ┄┄┅••=✧؛❁؛✧=••┅┄┄ • عالم هِیٖچْکـٰاك یـــا عالم مُـرْتضیٰ؟! • (#بخش_اول) «یک روز به #مرتضی گفتم: -"این‌طور نمی‌شود که #روشنفکران هر کاری می‌خواهند انجام دهند و ما هم بی‌کار بنشینیم. ما فقط داریم نقد می‌کنیم و بساط آنها را به هم می‌ریزیم امّا این کافی نیست؛ ما باید یک #الگوی_جایگزین مطرح کنیم. الگوی داخلی‌مان که #سینمای_جنگ است؛ باید یک الگوی دیگری را هم در زمینه سینمای خارجی مطرح کنیم." پرسید: -"نظر خودت چیست؟" گفتم: -"#روشنفکران و مسئولان که «#تارکوفسکی» را علم کرده‌اند؛ بیا مقابل او یک آدم حسابی علم کن." گفت: -"مثلاً کی؟" گفتم: -"#هیچکاک، مرتضی! #هیچکاک..."». ┄┄┅••=✧؛❁؛✧=••┅┄┄ هر کس در آثار #آوینی کمی سرک کشیده باشد، احتمالاً به نام «#هیچکاک» برخورد کرده است. در نگاه اوّل، ارادت یک تئوریسن انقلابی به تکلیسنی هم چون #هیچکاک عجیب به نظر می‌رسد؛ هیچکاکی که در افواه عموم، به ساخت فیلم‌هایی با تِم سرگرم کننده معروف بوده است. امّا چه چیز باعث شده که #هیچکاک، اینقدر برای #مرتضی مهم باشد؟ به احتمال زیاد، اوّلین جرقّه‌های توجّه #آوینی به آثار #هیچکاک در مکالمه فوق زده شده؛ به گفته «#مسعود_فراستی» -که در دهه هفتاد جزو تیم نشریه #سوره بود و دوست و همکار مرتضی به حساب می‌آمد- احتیاج به "عَلَم کردن یک آدم حسابی در مقابل #تارکوفسکی" باعث شده تا #مرتضی کم‌کم نسبت به آثار #هیچکاک علاقه‌مند شود. امّا آیا رجوع #آوینی به #هیچکاک، من باب اکل میته بوده است؟ به این معنا که او، چاره‌ای نداشته جز اینکه رندانه حرف‌های خود را درون دهان #هیچکاک گذاشته و مبانی و اعتقادات خود را از زبان او بیان نماید؛ یا اینکه واقعاً چیزِ خاصّی درون آثارِ این کارگردان بزرگ سینما وجود داشته که به واسطۀ ضرورت و ایجاب شرایط، به چشم #آوینی آمده است؟ انتخاب هر پاسخ، می‌تواند مسیر تحلیل آثاری همچون «#عالم_هیچکاک» و دیگر مخطوطات #آوینی راجع به #هیچکاک را تغییر دهد. قضاوت در اینباره به عهدۀ نزدیکان #مرتضی، اهل فنّ و #مخاطبان_حرفه‌ای آثار اوست... م.بُـــرهان ۱۴۰۱/۱۲/۱۱ #ادامه_دارد... ┄┄┅••=✧؛❁؛✧=••┅┄┄ #عالم‌هیچکاک #مرتضی_آوینی #مسعود_فراستی #آندره_تارکوفسکی #سینما

۰۰• بــسمـ‌اللّٰہ‌الرحمـٰـن‌الرحیــم •۰۰ ┄┄┅••=✧؛❁؛✧=••┅┄┄ • عالم هِیٖچْکـٰاك یـــا عالم مُـرْتضیٰ؟! • (#بخش_دوم) مقالۀ «#عالم_هیچکاک»، نگاره‌ای است با مباحثی پراکنده که به چند مطلب اساسی می‌پردازد: بررسی ایده‌های مرکزی آثار #هیچکاک و رابطۀ آنها با جهان‌بینی #آوینی، برّرسی مصداقی برخی آثار #هیچکاک از لحاظ محتوا و تکنیک، سخن دربارۀ شخصیّت #هیچکاک، و در آخر توضیح ماهیّت و ساختار #سینما (امّا نه به شکل منسجم). #آوینی در ابتدا از سناریو فیلم «#سرگیجه» نقبی می‌زند به سمبُلیک بودن و رؤیاگون بودن فیلم‌های #هیچکاک؛ دنیای آثار #هیچکاک، دنیایی است راز آلود که همچون رؤیایی شبانه، انسان را مسحور و مقهور خود می‌کند و باعث می‌شود انسان برای لحظاتی، از واقعیّت غافل شود. اتّفاقاً برای راه یافتن به #باطن این عالَم نیز راهی نیست جز عبور از سطح #واقعیّت که #هیچکاک با چیره‌دستی، این تجربه را برای مخاطبان خود فراهم می‌آورد. پس به عقیدۀ #آوینی، آثار #هیچکاک (و در کلّ، آثار سنیمایی و نمایشی) این ظرفیّت را دارند که انسان را به یک #شهود و تجربۀ درونی دعوت کنند. جان کلام #آوینی که در تمام نگاره، سعی در اثبات آن دارد، همین است (1). ┄┄┅••=✧؛❁؛✧=••┅┄┄ 1. -سوسپانس، ترس و دلهره، برای هیچکاک وسیله‌ها ویا بهانه‌هایی بیش نیستند که به او امکان می‌دهند تماشاگر را از سطح واقعیّت عبور دهد و او را به یک تجربۀ روحی در فضایی ماورایی دعوت کند. ص13 -تماشاگر سهیم در فضای فیلم، همراه با سیر داستانی اغلب آثار هیچکاک، به نوعی از «پالایش روانی یا روحی» دست می‌یابد. ص30 -تماشاگر...به همراه با کاراکترهای فیلم، در صورتی از یک سلوک نفسانی یا تجربۀ روحی پالایش می¬یابد. ص27 -فیلم خوب آن است که تماشاگر را به سفر دل دعوت کند. ص68 -اصلاً سینما برای این استغراق، بی¬خودی و غفلت از خویشتن به وجود آمده است، اگرچه که تجربه نشان داده این استغراق می¬تواند نوعی سلوک روحی و یا روحانی نیز باشد. ص69 و 70 م.بُـــرهان ۱۴۰۱/۱۲/۱۲ #ادامه_دارد... ┄┄┅••=✧؛❁؛✧=••┅┄┄ #عالم‌هیچکاک #مرتضی_آوینی #سینما #فیلم_سرگیجه #شهود #پالایش_روحی #باطن #واقعیت

#آوینی توسعه و مبانی تمدن غرب

۰۰• بــسمـ‌اللّٰہ‌الرحمـٰـن‌الرحیــم •۰۰ ┄┄┅••=✧؛❁؛✧=••┅┄┄ • عالم هِیٖچْکـٰاك یـــا عالم مُـرْتضیٰ؟! • (#بخش_پنجم) #آوینی، #تحوّل را از دیگر تِم‌های مشترک در آثار #هیچکاک می‌داند. او #تحوّل و #آزادی_انتخاب را به عنوان یکی از المان‌های مذهبی (فارغ از فارق‌های موجود بین مذاهب مختلف) در کارهای هیچکاک برمی‌شمارد. سپس به تحلیل مصداقی این پدیده در کارهای مختلف #هیچکاک می‌پردازد و هر #فیلم را از این زاویه توضیح می‌دهد. در همین حین، نکتۀ مهمّی را بیان می‌کند: «بهترین مردمان وقتی تصمیم می‌گیرند #تفریح کنند، دیگر #حوصله شنیدن پند و اندرز ندارند.» نباید از سینماگر توقّع داشت که بر روی پرده، درس اخلاق بدهد و نصیحت کند. ماهیّت و #ذات_سینما با پدیدۀ #سرگرمی گِره خورده است؛ زدن حرف‌های بزرگ و بررّسی کلان‌ایده‌های #اندیشه‌ای بدون توجّه به #ذات_سینما، نتیجه‌ای معکوس در پی دارد. #سینما از پسِ سرگرمی می‌آید و نه از پیش آن؛ #فیلم، ابتدا باید بهای سرگرم ساختن مخاطب را پرداخت کند و سپس ایدۀ اصلی خود را با #زبان_سینمایی بیان کند. در واقع: «#سرگرمی چیزی است که خواه‌ناخواه با #فیلم_خوب به وجود می‌آید، امّا غایت آن نیست. #سرگرمی نوعی بی‌خودی ویا غفلت از خویشتن است که لزوماً مذموم نیست. #سرگرمی اوّلین شرط تحقّق #سینما است و نقض غرض است اینکه ما #سینما را بخواهیم، امّا با این شرط که تماشاگر در فضای #فیلم مستغرق نشود. اصلاً سینما برای این #استغراق، بی‌خودی و غفلت از خویشتن به وجود آمده است، اگرچه که تجربه نشان داده این #استغراق می‌تواند نوعی #سلوک_روحی و یا روحانی نیز باشد.» به نظر آوینی، وظیفۀ سینما آن است که: «این فرصت [فرصتِ زندگی کردن در #رؤیاها] را در اختیار تماشاگر قرار دهد؛ فرصت #سیر_در_عوالمی دیگر و تجربۀ زندگی در قالب‌هایی دیگر را.» م.بُـــرهان ۱۴۰۱/۱۲/۱۵ #ادامه_دارد... ┄┄┅••=✧؛❁؛✧=••┅┄┄ #عالم‌هیچکاک #مرتضی_آوینی #سینما #تحول #تفریح #سرگرمی #ذات_سینما

۰۰• بــسمـ‌اللّٰہ‌الرحمـٰـن‌الرحیــم •۰۰ ┄┄┅••=✧؛❁؛✧=••┅┄┄ • عالم هِیٖچْکـٰاك یـــا عالم مُـرْتضیٰ؟! • (#بخش_ششم) #آوینی به عنصر مبارزۀ #خیر_و_شر نیز در آثار #هیچکاک اشاره می‌کند و #عدالت را محور #قصّه‌های_هیچکاکی برمی‌شمارد. او در این میان، طرداً للباب بعد از بیان قضیّه هابیل و قابیل که داستان خلقت را مزیّن به یک تراژدی بر اساس مبارزۀ بین خیر شر می‌کند، بیان می‌کند که ایده‌های اجمالیِ اینچنینی (قضیّه هابیل و قابیل) به درد روایت در مدیوم #سینما نمی‌خورند؛ چراکه #سینما جای تفصیل و پرداختن به جزئیّات است(1). تمام شخصیّت‌ها در آثار #هیچکاک، #امتحان می‌شوند. آنان مردمانی بسیار عادّی هستند که بعد از قرار گرفتن در موقعیّت‌هایی غیر عادّی و نامتعارف، مِحَک می‌خورند و انسانیّت‌شان در بوته آزمایش قرار می‌گیرد. ┄┄┅••=✧؛❁؛✧=••┅┄┄ 1. مسلّماً داستان هابیل و قابیل را نمی‌توان به همان صورتی که در داستان آفرینش مکتوب است تصویر کرد. قصص سمبلیک، صورت‌های نوعی و یا مطلق حیات بشر را عرضه می‌کنند که در واقعیّت زندگی فانی تفصیل می‌یابند. این، صورت‌های تفصیلی است که بر پردۀ سینما متجلّی می‌شود. ص49 م.بُـــرهان ۱۴۰۱/۱۲/۱۶ #ادامه_دارد... ┄┄┅••=✧؛❁؛✧=••┅┄┄ #عالم‌هیچکاک #مرتضی_آوینی #سینما #خیر_و_شر #امتحان #داستان_خلقت

۰۰• بــسمـ‌اللّٰہ‌الرحمـٰـن‌الرحیــم •۰۰ ┄┄┅••=✧؛❁؛✧=••┅┄┄ • عالم هِیٖچْکـٰاك یـــا عالم مُـرْتضیٰ؟! • (#بخش_هفتم) بخش بعدی نگارۀ «#عالم_هیچکاک» به بررسی شخصیّت #هیچکاک می‌پردازد. ظاهراً به زعم عدّه‌ای، استفاده از عناصری همچون #وحشت، #تعلیق، #قتل، #جنایت و #پلیس ریشه در ترس‌های کودکی و شرایط محیطی #هیچکاک دارد. #آوینی به هیچ عنوان چنین چیزی را نمی‌پذیرد و حتّی در مرحله‌ای بالاتر، #کافکا را هم محصول آزار و اذیّت دوران کودکی، روانپریشی و ذهن بیمارش نمی‌داند؛ چراکه نمی‌پذیرد #نبوغ، زادۀ #ترس و #توهّم یا #بیماری_روانی باشد: «میان وجودِ فعلی انسان و پریشانی‌های روانی او ویا وقایعی که در گذشته بر او رفته است نیز رابطه‌ای انکار ناپذیر وجود دارد... امّا سؤال این‌جاست که یافتن این رابطه چه مشکلی را حل می‌کند؟ اگر دربارۀ یک بیمار روانی و به قصد معالجه‌اش سخن می‌گفتیم شاید این تحلیل کفایت می‌کرد، امّا اگر جوهر #نبوغ را منشأ گرفته از وقایع دوران کودکی، موقعیّت اجتماعی و علل بیرونی دیگر بدانیم، آن‌گاه چه جوابی برای این سؤال خواهیم یافت که چرا همۀ افراد انسانی به نخبگانی چون #کافکا و #هیچکاک مبدّل نشده اند؟» در ادامه، #آوینی #هیچکاک را هنرمندی توصیف می‌کند که برای حرف زدن، #زبان_سینما را برگزیده و بدون #سینما، هیچ است. #هیچکاک #روانشناس و #روانکاو و #فیلسوف نیست، امّا در قامت یک #کارگردان، همۀ این‌ها هست؛ به عبارتی: «#هیچکاک، #هیچکاک است و به عبارت بهتر #سینما، #سینما است.» «#هیچکاک مجرّد از #سینما هیچ نیست، اگرچه به مثابه یک #گارگردان_سینما، #قصّه_پرداز، #روان‌شناس و حتّی #متفکّر بزرگی نیز هست.» «او [هیچکاک] هرگز تلاش نمی‌کند #زبان_سینما را به خدمت حرف‌هایی در بیاورد که متعلّق به #سینما نیست.» حتّی خود #هیچکاک در مواجه با فیلم‌های پُرگویی مثل «#طناب» یا «#برج_جدی» آنها را اشتباهاتی حرفه‌ای تلقّی می‌کند: «وقتی به گذشته فکر می‌کنم می‌بینم کار مهملی بود. (هیچکاک در مصاحبه با تروفو)» م.بُـــرهان ۱۴۰۱/۱۲/۱۷ #ادامه_دارد... ┄┄┅••=✧؛❁؛✧=••┅┄┄ #عالم‌هیچکاک #مرتضی_آوینی #سینما #شخصیت_هیچکاک #کافکا #نبوغ #زبان_سینما #کارگردان #فیلم_طناب #برج_جدی

۰۰• بــسمـ‌اللّٰہ‌الرحمـٰـن‌الرحیــم •۰۰ ┄┄┅••=✧؛❁؛✧=••┅┄┄ • عالم هِیٖچْکـٰاك یـــا عالم مُـرْتضیٰ؟! • (#بخش_هشتم [#پایانی]) #آوینی، «#طناب» را به نحوی غیر هیچکاکی‌ترین اثر #هیچکاک قلمداد می‌کند و به کسانی که طناب را بهترین اثر #هیچکاک می‌دانند می‌گوید که توقّع بی‌جایی از سینما دارند؛ زیرا #سینما مدیومی است که لوازم خاصّ خودش را دارد و از این جهت، نه با #رمان و نه با #شعر قابل مقایسه نیست. او دو فیلم #طناب و «#پرندگان» را با یکدیگر مقایسه می‌کند و نتیجه می‌گیرد که #طناب، می‌خواهد با تفلسف -که از عهدۀ بیان سینمایی خارج است- مطالب سنگین نظری را به مخاطب تزریق کند حال آنکه در #پرندگان، مخاطب به #زبان_سینما با #هیچکاک همراه شده و در انتها نیز محظوظِ "سلوکی روحی" یا "تفکّری حضوری*" می‌شود. اساساً دیدن #فیلم یعنی سفر دل: «#فیلم خوب آن نیست که تماشاگر خود را به دام یک استدلال پیچیدۀ عقلانی بکشاند؛ فیلم خوب آن است که تماشاگر را به #سفر_دل دعوت کند. تماشای فیلم، سلوک به نفس است نه به عقل...» * تعابیر از خود آوینی‌ست و "تفکّر حضوری" ادبیات‌سازی به حساب می‌آید؛ وگرنه چنین لفظی در در ادبیات علمی ما یافت نمی‌شود. ┄┄┅••=✧؛❁؛✧=••┅┄┄ در مجموع از این نوشتۀ نامنسجم و کشکول‌وار #سیّد_مرتضی_آوینی، می‌توان مبانی، نظرات و نکاتِ دیگری هم استخراج نمود. امّا آنچه بیان شد، وسع و روزی نگارنده بود به عنوان مخاطبی عام که برای استفاده هرچه بیشتر و به ذهن‌سپاری هرچه بهترِ «#عالم_هیچکاک»، اینچنین تقریر شد. والسلام والحمدللّٰه علی التمام م.بُـــرهان ۱۴۰۱/۱۲/۱۹ ┄┄┅••=✧؛❁؛✧=••┅┄┄ #عالم‌هیچکاک #مرتضی_آوینی #سینما #رمان #شعر #فیلم_طناب #پرندگان #زبان_سینما #سفر_دل

۰۰• بــسمـ‌اللّٰہ‌الرحمـٰـن‌الرحیــم •۰۰ ┄┄┅••=✧؛❁؛✧=••┅┄┄ (#مقدمه) از فردا بخش‌هایی از نگارهٔ «عالم‌هیچکاک یا عالم‌مرتضی؟!» را به اشتراک خواهیم گذاشت که راجع به یکی از مقالات #آوینی، یعنی «#عالم‌هیچکاک» بحث می‌کند. #عالم‌هیچکاک یکی از مقالات سینمایی مرتضیٰ آوینی است که به گفتهٔ #مسعود_فراستی، دربر دارندهٔ مهمترین دیدگاه‌ها و آخرین نظرات آوینی راجع به ماهیت #هنر_هفتم است. قرار بر این است که این نوشته ۱۸۰۰ کلمه‌ای را در چند قسمت به‌هم پیوسته منتشر کنیم. مخاطبان کانال می‌توانند بازخوردهای خود را از طریق لینک ناشناس زیر به اشتراک بگذارند: https://harfeto.timefriend.net/17046102154737 امید است که این تلاش ناچیز، مقبول درگاه احدیّت افتاده و برای مخاطبان نیز مفید واقع شود. جهت شادی روح این #شهید بزرگوار، صلواتی عنایت کنید 🤲🏻 م.بُرهـان ۱۴۰۱/۱۲/۱۰ ┄┄┅••=✧؛❁؛✧=••┅┄┄ #عالم‌هیچکاک #مرتضی_آوینی #هیچکاک #سینما

۰۰• بــسمـ‌اللّٰہ‌الرحمـٰـن‌الرحیــم •۰۰ ┄┄┅••=✧؛❁؛✧=••┅┄┄ • عالم هِیٖچْکـٰاك یـــا عالم مُـرْتضیٰ؟! • (#بخش_اول) «یک روز به #مرتضی گفتم: -"این‌طور نمی‌شود که #روشنفکران هر کاری می‌خواهند انجام دهند و ما هم بی‌کار بنشینیم. ما فقط داریم نقد می‌کنیم و بساط آنها را به هم می‌ریزیم امّا این کافی نیست؛ ما باید یک #الگوی_جایگزین مطرح کنیم. الگوی داخلی‌مان که #سینمای_جنگ است؛ باید یک الگوی دیگری را هم در زمینه سینمای خارجی مطرح کنیم." پرسید: -"نظر خودت چیست؟" گفتم: -"#روشنفکران و مسئولان که «#تارکوفسکی» را علم کرده‌اند؛ بیا مقابل او یک آدم حسابی علم کن." گفت: -"مثلاً کی؟" گفتم: -"#هیچکاک، مرتضی! #هیچکاک..."». ┄┄┅••=✧؛❁؛✧=••┅┄┄ هر کس در آثار #آوینی کمی سرک کشیده باشد، احتمالاً به نام «#هیچکاک» برخورد کرده است. در نگاه اوّل، ارادت یک تئوریسن انقلابی به تکلیسنی هم چون #هیچکاک عجیب به نظر می‌رسد؛ هیچکاکی که در افواه عموم، به ساخت فیلم‌هایی با تِم سرگرم کننده معروف بوده است. امّا چه چیز باعث شده که #هیچکاک، اینقدر برای #مرتضی مهم باشد؟ به احتمال زیاد، اوّلین جرقّه‌های توجّه #آوینی به آثار #هیچکاک در مکالمه فوق زده شده؛ به گفته «#مسعود_فراستی» -که در دهه هفتاد جزو تیم نشریه #سوره بود و دوست و همکار مرتضی به حساب می‌آمد- احتیاج به "عَلَم کردن یک آدم حسابی در مقابل #تارکوفسکی" باعث شده تا #مرتضی کم‌کم نسبت به آثار #هیچکاک علاقه‌مند شود. امّا آیا رجوع #آوینی به #هیچکاک، من باب اکل میته بوده است؟ به این معنا که او، چاره‌ای نداشته جز اینکه رندانه حرف‌های خود را درون دهان #هیچکاک گذاشته و مبانی و اعتقادات خود را از زبان او بیان نماید؛ یا اینکه واقعاً چیزِ خاصّی درون آثارِ این کارگردان بزرگ سینما وجود داشته که به واسطۀ ضرورت و ایجاب شرایط، به چشم #آوینی آمده است؟ انتخاب هر پاسخ، می‌تواند مسیر تحلیل آثاری همچون «#عالم_هیچکاک» و دیگر مخطوطات #آوینی راجع به #هیچکاک را تغییر دهد. قضاوت در اینباره به عهدۀ نزدیکان #مرتضی، اهل فنّ و #مخاطبان_حرفه‌ای آثار اوست... م.بُـــرهان ۱۴۰۱/۱۲/۱۱ #ادامه_دارد... ┄┄┅••=✧؛❁؛✧=••┅┄┄ #عالم‌هیچکاک #مرتضی_آوینی #مسعود_فراستی #آندره_تارکوفسکی #سینما

۰۰• بــسمـ‌اللّٰہ‌الرحمـٰـن‌الرحیــم •۰۰ ┄┄┅••=✧؛❁؛✧=••┅┄┄ • عالم هِیٖچْکـٰاك یـــا عالم مُـرْتضیٰ؟! • (#بخش_دوم) مقالۀ «#عالم_هیچکاک»، نگاره‌ای است با مباحثی پراکنده که به چند مطلب اساسی می‌پردازد: بررسی ایده‌های مرکزی آثار #هیچکاک و رابطۀ آنها با جهان‌بینی #آوینی، برّرسی مصداقی برخی آثار #هیچکاک از لحاظ محتوا و تکنیک، سخن دربارۀ شخصیّت #هیچکاک، و در آخر توضیح ماهیّت و ساختار #سینما (امّا نه به شکل منسجم). #آوینی در ابتدا از سناریو فیلم «#سرگیجه» نقبی می‌زند به سمبُلیک بودن و رؤیاگون بودن فیلم‌های #هیچکاک؛ دنیای آثار #هیچکاک، دنیایی است راز آلود که همچون رؤیایی شبانه، انسان را مسحور و مقهور خود می‌کند و باعث می‌شود انسان برای لحظاتی، از واقعیّت غافل شود. اتّفاقاً برای راه یافتن به #باطن این عالَم نیز راهی نیست جز عبور از سطح #واقعیّت که #هیچکاک با چیره‌دستی، این تجربه را برای مخاطبان خود فراهم می‌آورد. پس به عقیدۀ #آوینی، آثار #هیچکاک (و در کلّ، آثار سنیمایی و نمایشی) این ظرفیّت را دارند که انسان را به یک #شهود و تجربۀ درونی دعوت کنند. جان کلام #آوینی که در تمام نگاره، سعی در اثبات آن دارد، همین است (1). ┄┄┅••=✧؛❁؛✧=••┅┄┄ 1. -سوسپانس، ترس و دلهره، برای هیچکاک وسیله‌ها ویا بهانه‌هایی بیش نیستند که به او امکان می‌دهند تماشاگر را از سطح واقعیّت عبور دهد و او را به یک تجربۀ روحی در فضایی ماورایی دعوت کند. ص13 -تماشاگر سهیم در فضای فیلم، همراه با سیر داستانی اغلب آثار هیچکاک، به نوعی از «پالایش روانی یا روحی» دست می‌یابد. ص30 -تماشاگر...به همراه با کاراکترهای فیلم، در صورتی از یک سلوک نفسانی یا تجربۀ روحی پالایش می¬یابد. ص27 -فیلم خوب آن است که تماشاگر را به سفر دل دعوت کند. ص68 -اصلاً سینما برای این استغراق، بی¬خودی و غفلت از خویشتن به وجود آمده است، اگرچه که تجربه نشان داده این استغراق می¬تواند نوعی سلوک روحی و یا روحانی نیز باشد. ص69 و 70 م.بُـــرهان ۱۴۰۱/۱۲/۱۲ #ادامه_دارد... ┄┄┅••=✧؛❁؛✧=••┅┄┄ #عالم‌هیچکاک #مرتضی_آوینی #سینما #فیلم_سرگیجه #شهود #پالایش_روحی #باطن #واقعیت

۰۰• بــسمـ‌اللّٰہ‌الرحمـٰـن‌الرحیــم •۰۰ ┄┄┅••=✧؛❁؛✧=••┅┄┄ • عالم هِیٖچْکـٰاك یـــا عالم مُـرْتضیٰ؟! • (#بخش_پنجم) #آوینی، #تحوّل را از دیگر تِم‌های مشترک در آثار #هیچکاک می‌داند. او #تحوّل و #آزادی_انتخاب را به عنوان یکی از المان‌های مذهبی (فارغ از فارق‌های موجود بین مذاهب مختلف) در کارهای هیچکاک برمی‌شمارد. سپس به تحلیل مصداقی این پدیده در کارهای مختلف #هیچکاک می‌پردازد و هر #فیلم را از این زاویه توضیح می‌دهد. در همین حین، نکتۀ مهمّی را بیان می‌کند: «بهترین مردمان وقتی تصمیم می‌گیرند #تفریح کنند، دیگر #حوصله شنیدن پند و اندرز ندارند.» نباید از سینماگر توقّع داشت که بر روی پرده، درس اخلاق بدهد و نصیحت کند. ماهیّت و #ذات_سینما با پدیدۀ #سرگرمی گِره خورده است؛ زدن حرف‌های بزرگ و بررّسی کلان‌ایده‌های #اندیشه‌ای بدون توجّه به #ذات_سینما، نتیجه‌ای معکوس در پی دارد. #سینما از پسِ سرگرمی می‌آید و نه از پیش آن؛ #فیلم، ابتدا باید بهای سرگرم ساختن مخاطب را پرداخت کند و سپس ایدۀ اصلی خود را با #زبان_سینمایی بیان کند. در واقع: «#سرگرمی چیزی است که خواه‌ناخواه با #فیلم_خوب به وجود می‌آید، امّا غایت آن نیست. #سرگرمی نوعی بی‌خودی ویا غفلت از خویشتن است که لزوماً مذموم نیست. #سرگرمی اوّلین شرط تحقّق #سینما است و نقض غرض است اینکه ما #سینما را بخواهیم، امّا با این شرط که تماشاگر در فضای #فیلم مستغرق نشود. اصلاً سینما برای این #استغراق، بی‌خودی و غفلت از خویشتن به وجود آمده است، اگرچه که تجربه نشان داده این #استغراق می‌تواند نوعی #سلوک_روحی و یا روحانی نیز باشد.» به نظر آوینی، وظیفۀ سینما آن است که: «این فرصت [فرصتِ زندگی کردن در #رؤیاها] را در اختیار تماشاگر قرار دهد؛ فرصت #سیر_در_عوالمی دیگر و تجربۀ زندگی در قالب‌هایی دیگر را.» م.بُـــرهان ۱۴۰۱/۱۲/۱۵ #ادامه_دارد... ┄┄┅••=✧؛❁؛✧=••┅┄┄ #عالم‌هیچکاک #مرتضی_آوینی #سینما #تحول #تفریح #سرگرمی #ذات_سینما

۰۰• بــسمـ‌اللّٰہ‌الرحمـٰـن‌الرحیــم •۰۰ ┄┄┅••=✧؛❁؛✧=••┅┄┄ • عالم هِیٖچْکـٰاك یـــا عالم مُـرْتضیٰ؟! • (#بخش_ششم) #آوینی به عنصر مبارزۀ #خیر_و_شر نیز در آثار #هیچکاک اشاره می‌کند و #عدالت را محور #قصّه‌های_هیچکاکی برمی‌شمارد. او در این میان، طرداً للباب بعد از بیان قضیّه هابیل و قابیل که داستان خلقت را مزیّن به یک تراژدی بر اساس مبارزۀ بین خیر شر می‌کند، بیان می‌کند که ایده‌های اجمالیِ اینچنینی (قضیّه هابیل و قابیل) به درد روایت در مدیوم #سینما نمی‌خورند؛ چراکه #سینما جای تفصیل و پرداختن به جزئیّات است(1). تمام شخصیّت‌ها در آثار #هیچکاک، #امتحان می‌شوند. آنان مردمانی بسیار عادّی هستند که بعد از قرار گرفتن در موقعیّت‌هایی غیر عادّی و نامتعارف، مِحَک می‌خورند و انسانیّت‌شان در بوته آزمایش قرار می‌گیرد. ┄┄┅••=✧؛❁؛✧=••┅┄┄ 1. مسلّماً داستان هابیل و قابیل را نمی‌توان به همان صورتی که در داستان آفرینش مکتوب است تصویر کرد. قصص سمبلیک، صورت‌های نوعی و یا مطلق حیات بشر را عرضه می‌کنند که در واقعیّت زندگی فانی تفصیل می‌یابند. این، صورت‌های تفصیلی است که بر پردۀ سینما متجلّی می‌شود. ص49 م.بُـــرهان ۱۴۰۱/۱۲/۱۶ #ادامه_دارد... ┄┄┅••=✧؛❁؛✧=••┅┄┄ #عالم‌هیچکاک #مرتضی_آوینی #سینما #خیر_و_شر #امتحان #داستان_خلقت

۰۰• بــسمـ‌اللّٰہ‌الرحمـٰـن‌الرحیــم •۰۰ ┄┄┅••=✧؛❁؛✧=••┅┄┄ • عالم هِیٖچْکـٰاك یـــا عالم مُـرْتضیٰ؟! • (#بخش_هفتم) بخش بعدی نگارۀ «#عالم_هیچکاک» به بررسی شخصیّت #هیچکاک می‌پردازد. ظاهراً به زعم عدّه‌ای، استفاده از عناصری همچون #وحشت، #تعلیق، #قتل، #جنایت و #پلیس ریشه در ترس‌های کودکی و شرایط محیطی #هیچکاک دارد. #آوینی به هیچ عنوان چنین چیزی را نمی‌پذیرد و حتّی در مرحله‌ای بالاتر، #کافکا را هم محصول آزار و اذیّت دوران کودکی، روانپریشی و ذهن بیمارش نمی‌داند؛ چراکه نمی‌پذیرد #نبوغ، زادۀ #ترس و #توهّم یا #بیماری_روانی باشد: «میان وجودِ فعلی انسان و پریشانی‌های روانی او ویا وقایعی که در گذشته بر او رفته است نیز رابطه‌ای انکار ناپذیر وجود دارد... امّا سؤال این‌جاست که یافتن این رابطه چه مشکلی را حل می‌کند؟ اگر دربارۀ یک بیمار روانی و به قصد معالجه‌اش سخن می‌گفتیم شاید این تحلیل کفایت می‌کرد، امّا اگر جوهر #نبوغ را منشأ گرفته از وقایع دوران کودکی، موقعیّت اجتماعی و علل بیرونی دیگر بدانیم، آن‌گاه چه جوابی برای این سؤال خواهیم یافت که چرا همۀ افراد انسانی به نخبگانی چون #کافکا و #هیچکاک مبدّل نشده اند؟» در ادامه، #آوینی #هیچکاک را هنرمندی توصیف می‌کند که برای حرف زدن، #زبان_سینما را برگزیده و بدون #سینما، هیچ است. #هیچکاک #روانشناس و #روانکاو و #فیلسوف نیست، امّا در قامت یک #کارگردان، همۀ این‌ها هست؛ به عبارتی: «#هیچکاک، #هیچکاک است و به عبارت بهتر #سینما، #سینما است.» «#هیچکاک مجرّد از #سینما هیچ نیست، اگرچه به مثابه یک #گارگردان_سینما، #قصّه_پرداز، #روان‌شناس و حتّی #متفکّر بزرگی نیز هست.» «او [هیچکاک] هرگز تلاش نمی‌کند #زبان_سینما را به خدمت حرف‌هایی در بیاورد که متعلّق به #سینما نیست.» حتّی خود #هیچکاک در مواجه با فیلم‌های پُرگویی مثل «#طناب» یا «#برج_جدی» آنها را اشتباهاتی حرفه‌ای تلقّی می‌کند: «وقتی به گذشته فکر می‌کنم می‌بینم کار مهملی بود. (هیچکاک در مصاحبه با تروفو)» م.بُـــرهان ۱۴۰۱/۱۲/۱۷ #ادامه_دارد... ┄┄┅••=✧؛❁؛✧=••┅┄┄ #عالم‌هیچکاک #مرتضی_آوینی #سینما #شخصیت_هیچکاک #کافکا #نبوغ #زبان_سینما #کارگردان #فیلم_طناب #برج_جدی

۰۰• بــسمـ‌اللّٰہ‌الرحمـٰـن‌الرحیــم •۰۰ ┄┄┅••=✧؛❁؛✧=••┅┄┄ • عالم هِیٖچْکـٰاك یـــا عالم مُـرْتضیٰ؟! • (#بخش_هشتم [#پایانی]) #آوینی، «#طناب» را به نحوی غیر هیچکاکی‌ترین اثر #هیچکاک قلمداد می‌کند و به کسانی که طناب را بهترین اثر #هیچکاک می‌دانند می‌گوید که توقّع بی‌جایی از سینما دارند؛ زیرا #سینما مدیومی است که لوازم خاصّ خودش را دارد و از این جهت، نه با #رمان و نه با #شعر قابل مقایسه نیست. او دو فیلم #طناب و «#پرندگان» را با یکدیگر مقایسه می‌کند و نتیجه می‌گیرد که #طناب، می‌خواهد با تفلسف -که از عهدۀ بیان سینمایی خارج است- مطالب سنگین نظری را به مخاطب تزریق کند حال آنکه در #پرندگان، مخاطب به #زبان_سینما با #هیچکاک همراه شده و در انتها نیز محظوظِ "سلوکی روحی" یا "تفکّری حضوری*" می‌شود. اساساً دیدن #فیلم یعنی سفر دل: «#فیلم خوب آن نیست که تماشاگر خود را به دام یک استدلال پیچیدۀ عقلانی بکشاند؛ فیلم خوب آن است که تماشاگر را به #سفر_دل دعوت کند. تماشای فیلم، سلوک به نفس است نه به عقل...» * تعابیر از خود آوینی‌ست و "تفکّر حضوری" ادبیات‌سازی به حساب می‌آید؛ وگرنه چنین لفظی در در ادبیات علمی ما یافت نمی‌شود. ┄┄┅••=✧؛❁؛✧=••┅┄┄ در مجموع از این نوشتۀ نامنسجم و کشکول‌وار #سیّد_مرتضی_آوینی، می‌توان مبانی، نظرات و نکاتِ دیگری هم استخراج نمود. امّا آنچه بیان شد، وسع و روزی نگارنده بود به عنوان مخاطبی عام که برای استفاده هرچه بیشتر و به ذهن‌سپاری هرچه بهترِ «#عالم_هیچکاک»، اینچنین تقریر شد. والسلام والحمدللّٰه علی التمام م.بُـــرهان ۱۴۰۱/۱۲/۱۹ ┄┄┅••=✧؛❁؛✧=••┅┄┄ #عالم‌هیچکاک #مرتضی_آوینی #سینما #رمان #شعر #فیلم_طناب #پرندگان #زبان_سینما #سفر_دل

﷽ "من بچه شاه عبدالعظیم هستم. اینجانب، اکنون چهل و شش سال تمام دارم... دارای فوق لیسانس معماری از دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران هستم. تصور نکنید که من با زندگی به سبک و سیاق متظاهران به روشنفکری ناآشنا هستم؛ خیر: 'من از یک «راه طی شده» با شما حرف می‌زنم'. من هم سال‌های سال در یکی از دانشکده‌های هنری درس خوانده‌ام. به شب‌های شعر و گالری‌های نقاشی رفته‌ام. موسیقی کلاسیک گوش داده‌ام، ساعت‌ها از وقتم را به مباحاث بیهوده درباره چیزهایی که نمی‌دانستم گذرانده‌ام. من هم سال‌ها با جلوه‌فروشی و تظاهر به دانایی بسیار زیسته‌ام، ریش پرفسوری و سبیل نیچه‌ای گذاشته‌ام و کتاب «انسان موجود تک‌ساحتی» هربرت مارکوزه را -بی آنکه آن زمان خوانده باشم‌اش- طوری دست گرفته‌ام که دیگران جلد آن را ببینند و پیش خودشان بگویند: عجب! فلانی چه کتاب‌هایی می‌خواند، معلوم است که خیلی می‌فهمد... اما بعد خوشبختانه زندگی مرا به راهی کشانده‌است که ناچار شده‌ام رو دربایستی را نخست با خودم و سپس با دیگران کنار بگذارم و عمیقاً بپذیرم که «تظاهر به دانایی» هرگز جایگزین «دانایی» نمی‌شود، و حتی از این بالاتر دانایی نیز با تحصیل فلسفه حاصل نمی‌آید. باید در جست‌وجوی حقیقت بود و این متاعی است که هر کس براستی طالبش باشد، آن را خواهد یافت و در نزد خویش نیز خواهد یافت... و حالا از یک راه طی شده با شما حرف می‌زنم." ✍🏻 مرتضی آوینی #آوینی #مرتضی #حجاب_غرب #انقلاب_اسلامی #سیّد_شهیدان_اهل_قلم

🔰 شهادت پايان نيست، آغاز است؛ تولدی ديگر است در جهانی فراتر از آنکه عقل زمينی به ساحت قدس آن راه يابد. تولد ستاره‌ای است که پرتو نورش، عرصه زمان را در می‌نوردد و زمين را به نور رب‌الارباب اشراق می‌بخشد... #آوینی #مرتضی #شهادت #سیّد_شهیدان_اهل_قلم

وجدان و خودِ اصیل انسانی تا زمانی‌که گم‌گشته در اهواء‌ و ورّاجی‌ها و بوالفضولی‌های همگانیِ خیابانی است، از ما پنهان است. فقط آن‌گاه که دلشوره‌ی مرگ رخ می‌دهد و انسان مرگ را نه مرگ دیگری بلکه مرگ خود می‌بیند یا با یک مرگ ناگهانی بزرگ غیرمنتظره مواجه می‌شود، در آستانه‌ی افشاشدگی خود قرار می‌گیرد. بیرون از افشاگری مرگ، همه‌ی فهم‌ها منفعلانه و دروغین است و آنچنانکه آوینی در "آخرین دوران رنج" می‌گوید، نظم و انضباط نهیلیستی در متن روزمرگی اختیار و آگاهی انسان را می‌رباید و خفه می‌کند. راز اینکه هنر و شعر در همسايگی رنج و دلشوره‌ی مرگ متولد می‌شود همین آگاهی حقیقی و بی‌پرده از خویش و هستی است. #یادگاری #آوینی #هایدگر ➕️ @yaminpour