⚘ #بسم_الله_الرحمن_الرحیم 💫سوره مُؤْمِنُونَ  وَلَوِ اتَّبَعَ الْحَقُّ أَهْوَاءهُمْ لَفَسَدَتِ السَّمَاوَاتُ وَالْأَرْضُ وَمَن فِيهِنَّ بَلْ أَتَيْنَاهُم بِذِكْرِهِمْ فَهُمْ عَن ذِكْرِهِم مُّعْرِضُونَ (71) و اگر حقّ، از هوس هاى آنان پيروى مى كرد، قطعاً آسمان ها و زمين و كسانى كه در آنها هستند تباه مى شدند، ولى ما قرآنى به آنها داديم كه مايه ى ياد (وشرف وحيثيّت) آنهاست، امّا آنان از اين ياد رويگردانند. 🌿نکته: اگر حقّ، تابع هوس هاى مردم باشد، نظام هستى فاسد وتباه مى شود، زيرا: - هوس هاى مردم - حتّى هوس هاى يك نفر - در زمان هاى مختلف، متضاد است. - هوس هاى مردم، مفسده دارد. - خواسته هاى مردم، يك بُعدى است وبه ابعاد ديگر وآثار دور ونزديك توجّه ندارد. 📜پیام: - حقّ، هرگز نبايد تابع تمايلات و خواسته هاى مردم باشد. «ولو اتّبع» - اشراف كافر، دوست دارند كه دين طبق ميل آنان باشد. «ولو اتّبع الحقّ» - حقّ پرستى با هوا پرستى تضاد دارد. «لفسدت» - تمايلات و هوس هاى بشر، جهان را فاسد مى كند. «لفسدت» - نظم موجود در جهان، نشانه ى حقّانيّت و حكمت خداوند يكتاست. «و لو اتّبع الحقّ... لفسدت» - در آسمان ها، موجودات زنده و با شعور وجود دارد. «مَن فيهنّ» - قرآن وسيله ى تذكّر است. «بذكرهم» - دين، وسيله بيدارى وشرف ملّت ها ونجات آنان از نابودى است. «بذكرهم» - گاهى انسان از توجّه به آنچه سبب عزّت و نام نيك اوست اعراض مى كند. «فهم عن ذكرهم معرضون» منبع:تفسیر نور ⚘ @Nahjolbalaghe1

⚘ #بسم_الله_الرحمن_الرحیم 💫سوره مُؤْمِنُونَ  🔹أَمْ تَسْأَلُهُمْ خَرْجاً فَخَرَاجُ رَبِّكَ خَيْرٌ وَهُوَ خَيْرُ الرَّازِقِينَ (72)  🔹وَإِنَّكَ لَتَدْعُوهُمْ إِلَي صِرَاطٍ مُّسْتَقِيمٍ (73) 🔹وَإِنَّ الَّذِينَ لَا يُؤْمِنُونَ بِالْآخِرَةِ عَنِ الصِّرَاطِ لَنَاكِبُونَ (74) 🔸آيا تو از آنها (در برابر دعوتت) مزدى خواسته اى؟ با اين كه پاداش دائمى پروردگارت بهتر، و او بهترين روزى دهندگان است. 🔸و قطعاً تو مردم را به راه راست دعوت مى كنى. 🔸و همانا كسانى كه به آخرت ايمان نمى آورند، از راه راست منحرفند. 🌿نکته: «خرج» چيزى است كه مصرف مى شود، ولى «خراج» بودجه ى مستمرى است كه تعيين مى شود. [99] كلمه ى «نكب» به معناى انحراف است و «نكبت»، يعنى دنيا به او پشت كرده و بدبخت شده است. روزى الهى چون خير است، «خراج ربّك خيرٌ» چند مزيّت دارد: بى منّت، دائمى، زياد و مبارك است. در حديث مى خوانيم: كسانى كه به جاى اهل بيت پيامبر صلى الله عليه وآله سراغ ديگران بروند و رهبرى آنان را بپذيرند، از راه راست منحرفند. [100] ----- 99) التحقيق فى كلمات القرآن. 100) تفسير نورالثقلين. 📜پیام: - در تبليغ دين، نبايد از مردم پولى طلب كرد؛ اگر خود آنها دادند حساب جدايى دارد. «ام تسئلهم» - مردم در برابر پول خواستن مبلّغ حسّاسيّت دارند. «ام تسئلهم خرجا» - مردم يك بار خرجى مى دهند، ولى خداوند هميشه روزى مى دهد. «خرج - خراج» (با توجّه به تفاوتى كه ميان «خرج» و «خراج» بيان شد) - روزى دادن به صورت مستمر، از شئون پروردگار است. «فخراج ربّك» - خداوند ضامن روزى مبلّغان دين است. «فخراج ربّك» - واسطه هاى رزق، شما را نفريبند. «وهو خيرالرّازقين» - پيامبر، منادى راه درست است. «انّك لتدعوهم الى صراط مستقيم» - ايمان به معاد، عامل پايدارى در راه راست و عدم ايمان، عامل انحراف است. «لا يؤمنون - لناكبون» منبع:تفسیر نور ⚘ @Nahjolbalaghe1

⚘ #بسم_الله_الرحمن_الرحیم 💫سوره مُؤْمِنُونَ  وَلَوْ رَحِمْنَاهُمْ وَكَشَفْنَا مَا بِهِم مِّن ضُرٍّ لَّلَجُّوا فِي طُغْيَانِهِمْ يَعْمَهُونَ (75) و (بر فرض) اگر به آنها رحم كنيم و (رنج و عذاب و) بدبختى هاى آنان را برطرف سازيم (به جاى هوشيارى و شكر) در طغيانشان كوردلانه اصرار مى ورزند. 🌿نکته: در تفسير «كنزالدّقائق» و «روح البيان» مى خوانيم: زمانى در مكّه قحطى شد، ابوسفيان از پيامبر اكرم صلى الله عليه وآله درخواست دعا كرد، حضرت دست به دعا برداشت و قحطى برطرف گرديد، سپس آيه ى فوق نازل شد. طغيان در افراد مختلف، تفاوت دارد: طغيان عالمان، در علم است كه به وسيله ى تفاخر و مباهات جلوه مى كند. طغيان ثروتمندان در مال است كه به وسيله ى بخل خود را نشان مى دهد. طغيان صالحان در عمل نيك است كه به وسيله ى ريا وسُمعه (خودنمايى وشهرت طلبى) نمايان مى شود. طغيان هواپرستان در پيروى از شهوت ها جلوه مى كند. [101] ----- 101) تفسير روح البيان. 📜پیام: - رفاه و آسايش، جلوه ى رحمت الهى است. «رَحِمناهم و كشفنا» - خدمت و محبّت به افراد بى شخصيّت، بى ثمر است. «رَحِمنا - للجّوا» - انسان هاى بى ايمان، از فرصت ها و مهلت ها سوء استفاده مى كنند. «لايؤمنون بالآخرة... للجّوا فى طغيانهم»۴ - طغيانگرى، انسان را سرگردان مى كند. «فى طغيانهم يعمهون» منبع:تفسیر نور ⚘ @Nahjolbalaghe1

⚘ #بسم_الله_الرحمن_الرحیم 💫سوره مُؤْمِنُونَ  وَلَقَدْ أَخَذْنَاهُم بِالْعَذَابِ فَمَا اسْتَكَانُوا لِرَبِّهِمْ وَمَا يَتَضَرَّعُونَ (76) و همانا آنان را به عذاب گرفتار كرديم ولى آنان در برابر پروردگارشان نه تواضع كردند و نه تضرّع. 🌿نکته: در حديث مى خوانيم: «اِستكانت» خضوع است و «تضرّع» دست ها را به دعا بلند كردن. [102] در آيه ى قبل، درباره ى كافران لجوج فرمود: اگر به آنان رحم كنيم، لجاجت مى كنند و به راه نمى آيند؛ در اين آيه مى فرمايد: اگر آنان را با قهر خود بگيريم وعذابشان كنيم، باز هم به راه نمى آيند. شاعر مى گويد: بر سيه دل چه سود خواندن وعظ نرود ميخ آهنين بر سنگ ----- 102) تفسير نورالثقلين. - هدف از قهر الهى در دنيا، بيدارى غافلان است. «اخذناهم ... فما استكانوا» - گاهى كافران وگمراهان، در دنيا نيز به كيفرهاى الهى مبتلا مى شوند.«اخذناهم» - كافران لجوج، نه با رحمت خداوند هدايت مى شوند و نه با قهر و عذاب الهى. «فما استكانوا» - بدترين نوع تكبر، استكبار در برابر ربّ است. «فما استكانوا لربّهم» (انسان سنگدل به جايى مى رسد كه در برابر خداى بزرگ، هرگز خضوع و تضرّع و ناله نمى كند) منبع:تفسیر نور ⚘ @Nahjolbalaghe1

⚘ #بسم_الله_الرحمن_الرحیم 💫سوره مُؤْمِنُونَ  حَتَّي إِذَا فَتَحْنَا عَلَيْهِم بَاباً ذَا عَذَابٍ شَدِيدٍ إِذَا هُمْ فِيهِ مُبْلِسُونَ (77) (نه رحمت در آنان اثر كرد و نه مؤاخذه، ما هم اين سنگدلان را رها مى كنيم) تا زمانى كه درى از عذاب شديد به روى آنان بگشاييم (و چنان گرفتار شوند كه) ناگهان در آن (عذاب) مأيوس شوند. 🌿نکته: «مُبلس» از مادّه ى «اِبلاس» به معناى اندوهى است كه پس از وقوع حادثه ى تلخ و شديد به انسان دست مى دهد و غالباً او را به سكوت و حيرت و يأس مى كشاند. [103] ----- 103) تفسيرنمونه. 📜پیام: - درهاى عذاب، ابتدا به روى ما بسته است امّا سرسختى و لجاجت ما در برابر حقّ، سبب مى شود كه خداوند آن درها را باز كند. «فتحنا» - خداوند در مراحل تربيت، اصولى را اجرا مى كند: اوّل: با رحمت ومهربانى رفتار مى كند. «ولو رَحِمناهم وكشفنا ما بهم من ضرّ للجوّا» دوّم: با عذاب تنبيهى: «و لقد اخذناهم بالعذاب فما استكانوا» سوّم: با عذاب نهايى كه مايه ى بيچارگى و درماندگى است. «عذابٍ شديدٍ» - كسى كه بخواهد با لجاجت، انبيا را به يأس كشاند، گرفتار قهرى مى شود كه خود به يأس كشيده شود. «مبلسون» - در عذاب نهايى، جايى براى توبه و نجات نيست و عذاب شدگان مأيوس مى شوند. «مبلسون» منبع:تفسیر نور ⚘ @Nahjolbalaghe1

⚘ #بسم_الله_الرحمن_الرحیم 💫سوره مُؤْمِنُونَ  🔹وَهُوَ الَّذِي أَنشَأَ لَكُمُ السَّمْعَ وَالْأَبْصَارَ وَالْأَفْئِدَةَ قَلِيلاً مَّا تَشْكُرُونَ (78)  🔹وَهُوَ الَّذِي ذَرَأَكُمْ فِي الْأَرْضِ وَإِلَيْهِ تُحْشَرُونَ (79) 🔹وَهُوَ الَّذِي يُحْيِي وَيُمِيتُ وَلَهُ اخْتِلَافُ اللَّيْلِ وَالنَّهَارِ أَفَلَا تَعْقِلُونَ (80) 🔸و اوست كه براى شما گوش و چشم ها و دل ها آفريد، چه اندك سپاسگزاريد. 🔸و اوست كه شما را در زمين آفريد و به سوى او محشور مى شويد. 🔸و اوست كه زنده مى كند و مى ميراند؛ و رفت و آمد شب و روز براى اوست، پس آيا نمى انديشيد؟ 📜پیام: - راه هاى شناخت، از بزرگ ترين نعمت هاى الهى اند. «اَنشأ لكم السمع...» - راه شناخت، در محسوسات منحصر نيست، بلكه دل نيز ابزار شناخت است. «السمع و الافئدة» - شكر مُنعم واجب است و كسى كه از نعمت ها درست استفاده نكند، ناسپاس و مورد توبيخ است. «قليلاً ما تشكرون» - ياد نعمت هاى الهى، زمينه ى شناخت و شكر است. «تشكرون» - آفرينش انسان، هدفدار است. «ذرأكم - و اليه تحشرون» - انديشه و تعقّل، انسان را به توحيد مى رساند. «و هو الّذى... أفلاتعقلون» منبع:تفسیر نور ⚘ @Nahjolbalaghe1

⚘ #بسم_الله_الرحمن_الرحیم 💫سوره مُؤْمِنُونَ  🔹بَلْ قَالُوا مِثْلَ مَا قَالَ الْأَوَّلُونَ (81)  🔹قَالُوا أَئِذَا مِتْنَا وَكُنَّا تُرَاباً وَعِظَاماً أَئِنَّا لَمَبْعُوثُونَ (82) 🔹لَقَدْ وُعِدْنَا نَحْنُ وَآبَاؤُنَا هَذَا مِن قَبْلُ إِنْ هَذَا إِلَّا أَسَاطِيرُ الْأَوَّلِينَ (83) 🔸(كافران هدايت نشدند) بلكه سخنى همانند گفته ى پيشينيان گفتند. 🔸گفتند: آيا اگر مرديم و خاك و استخوان هايى (پوسيده) شديم، آيا ما بار ديگر برانگيخته خواهيم شد؟ 🔸البتّه اين حرف از قبل، به ما و پدران ما وعده داده شده، اين (حرف ها و وعده ها) جز افسانه هاى پيشينيان (چيزى) نيست. 🌿نکته: «اساطير» جمع «اسطوره» و به معناى افسانه هاى دروغين است. اين كلمه نُه بار در قرآن، از زبان كفّار در برابر انبيا به كار رفته است. 📜پیام: - كفّار در انكار معاد حرف تازه اى ندارند. «مثل ما قال الاوّلون» - كفّار، منطق و استدلال ندارند و تنها حربه ى آنان در برابر حقّ، تعجب همراه با انكار است. «ءَاِذا» - عدم تعقّل، ريشه ى انكار حقّ است. (توجّه به مرگ و حيات و گردش شب و روز، زمينه ساز ايمان به معاد مى شود) «يحيى ويميت... أفلاتعقلون... قالوا ءاذا مِتنا» منبع:تفسیر نور ⚘ @Nahjolbalaghe1

⚘ #بسم_الله_الرحمن_الرحیم 💫سوره مُؤْمِنُونَ  🔹قُل لِّمَنِ الْأَرْضُ وَمَن فِيهَا إِن كُنتُمْ تَعْلَمُونَ (84)  🔹سَيَقُولُونَ لِلَّهِ قُلْ أَفَلَا تَذَكَّرُونَ (85) 🔹قُلْ مَن رَّبُّ السَّمَاوَاتِ السَّبْعِ وَرَبُّ الْعَرْشِ الْعَظِيمِ (86)  🔹سَيَقُولُونَ لِلَّهِ قُلْ أَفَلَا تَتَّقُونَ (87) 🔸(به اين كفّار) بگو: اگر شما علم داريد، (بگوييد) زمين وكسانى كه در آن زندگى مى كننداز كيست؟ 🔸آنان خواهند گفت: براى خداست بگو: پس آيا متذكّر نمى شويد؟ 🔸بگو: پروردگار آسمان هاى هفتگانه و پروردگار عرش بزرگ كيست؟ 🔸(باز هم) خواهند گفت: براى خداست، بگو: آيا پروا نمى كنيد؟ 🌿نکته: «ربّ» به مالكى گفته مى شود كه درصدد حفظ وتدبير ملك خود باشد. «عرش» مركز فرماندهى خداوند و غير از آسمان هاى هفتگانه است. 📜پیام: - ريشه ى شرك، جهل و غفلت است. «لمن الارض... اِن كنتم تعلمون» - يكى از شيوه هاى تبليغ، طرح سؤال است. «لمَن الارض» - علم مفيد آن است كه انسان را خداشناس كند. «لمَن الارض... ان كنتم تعلمون» - هر انسان آگاهى مى داند كه زمين و همه ى كسانى كه در آن هستند، بى صاحب و بى حساب نيست. «سيقولون لله» - وجدان، بهترين داور است. «سيقولون لله» - از گفتارها و پاسخ هاى خود مردم، سند موعظه و استدلال آماده كنيد. «قل أفلاتذكّرون» - آسمان هاى هفتگانه و تمام هستى، تحت تدبير اوست. «ربّ السموات ...» منبع:تفسیر نور ⚘ @Nahjolbalaghe1

⚘ #بسم_الله_الرحمن_الرحیم 💫سوره مُؤْمِنُونَ  🔹قُلْ مَن بِيَدِهِ مَلَكُوتُ كُلِّ شَيْءٍ وَهُوَ يُجِيرُ وَلَا يُجَارُ عَلَيْهِ إِن كُنتُمْ تَعْلَمُونَ (88)  🔹سَيَقُولُونَ لِلَّهِ قُلْ فَأَنَّي تُسْحَرُونَ (89) 🔹بَلْ أَتَيْنَاهُم بِالْحَقِّ وَإِنَّهُمْ لَكَاذِبُونَ (90) 🔸بگو: اگر مى دانيد (بگوييد) فرمانروايى همه ى موجودات به دست كيست؟ او كه (به همه) پناه مى دهد، ولى هيچ كس در برابر او پناه ندارد. 🔸به زودى خواهند گفت: (حكومت بر همه چيز) براى خداست. بگو: پس چگونه (مى گوييد پيامبر شما را سحر كرده و) شما مسحور او شده ايد؟ 🔸(ما آنان را سحر نمى كنيم) بلكه حقّ را براى آنان آورديم، وقطعاً آنان دروغ مى گويند. 🌿نکته: قرآن در سوره ى يس مى فرمايد: «انّما أمره اذا اراد شيئاً اَن يَقول له كُن فيكون فسُبحان الّذى بيده ملكوت كلّ شى ء» [104] هر گاه خداوند چيزى را اراده كند، فرمان مى دهد و آن، آفريده مى شود؛ پس منزّه است خداوندى كه ملكوت همه چيز به دست اوست. (بنابراين كلمه ى ملكوت به معناى قدرت مطلقه بر هستى است) كلمات «يجير» و «يجار» از ريشه ى «جوار» به معناى همسايگى است. از آنجا كه يكى از حقوق همسايگى، حمايت از همسايه در برابر سوءقصد ديگران است، لذا اين كلمه به معناى پناه دادن و حمايت كردن بكار مى رود. [105] مراد از حقّ در آيه «اَتيناهم بالحقّ» يا معاد است يا قرآن، يا منطق واستدلال توحيدى. ----- 104) يس، 82 تا 83. 105) تفسير الميزان. 📜پیام: - نحوه ى گفتگو با مخالفان را از قرآن بياموزيم. «قل» - در شيوه ى تبليغ، از فطرت هاى سالم و باورهاى صحيح مردم، در راه رشد و هدايت آنان كمك بگيريم. «قل مَن بيده ...» - مالكيّت خداوند گسترده و همه جانبه است. «ملكوت كلّ شى ء» - پناه دادن خداوند، دائمى، مطلق و انحصارى است. «و هو يجير» - در برابر قهر خداوند، هيچ پناهگاهى نيست. «و لا يُجار عليه» - حاكميّت مطلقه خداوندرا تنها عالمان در مى يابند. «ان كنتم تعلمون» - در برابر عقايد انحرافى ديگران، موضع روشنى بگيريد. «بل اَتيناهم بالحقّ» - كارهاى خداوند، حقّ و حكيمانه است. «بالحقّ» منبع:تفسیر نور ⚘ @Nahjolbalaghe1

⚘ #بسم_الله_الرحمن_الرحیم 💫سوره مُؤْمِنُونَ  مَا اتَّخَذَ اللَّهُ مِن وَلَدٍ وَمَا كَانَ مَعَهُ مِنْ إِلَهٍ إِذاً لَّذَهَبَ كُلُّ إِلَهٍ بِمَا خَلَقَ وَلَعَلَا بَعْضُهُمْ عَلَي بَعْضٍ سُبْحَانَ اللَّهِ عَمَّا يَصِفُونَ (91) خداوند هيچ گونه فرزندى براى خود نگرفته است، و هيچ معبودى با او نيست، (و اگر جز اين بود،) قطعاً هر خدايى به سوى آفريده ى خود مى رفت، و بى ترديد بعضى از خدايان بر بعضى ديگر برترى مى جست (و با اين كار، هستى تباه مى شد) خداوند از آنچه (مشركان) توصيف مى كنند منزّه است. 📜پیام: - عقيده به هرگونه فرزند براى خداوند ممنوع است. (خواه عيسى را فرزند او بدانيم يا فرشتگان و ديگران را) «من ولد» - هر مخلوقى در سيطره ى خالق است. «لذهب كلّ اله بما خلق» - تعدّد مديريّت، مانع موفّقيّت است. «لذهب كلّ اله بما خلق» - نظام هماهنگ و سامان يافته، نشانه يكتايى خداوند است. «اذاً لذهب كلّ اله» - داشتن فرزند وشريك، نشانه ى نياز ومحدوديّت است، و لازمه محدوديّت، برترى جويى است. «لذهب - لعلا» - تضاد ميان قدرت ها، عامل فساد وناپايدارى است. «لعلا بعضهم على بعض» - هر گاه تصورات غلط و انحرافى ديگران را بازگو كرديم، براى پاكسازى روح خود و ديگران خداوند را تسبيح كنيم. «سبحان‌‌ الله عمّا يصفون» - خدا را از همه ى انحراف ها و خرافه ها دور و منزّه بدانيم. «عمّا يَصفون» منبع:تفسیر نور ⚘ @Nahjolbalaghe1

⚘ #بسم_الله_الرحمن_الرحیم 💫سوره مُؤْمِنُونَ  🔹عَالِمِ الْغَيْبِ وَالشَّهَادَةِ فَتَعَالَي عَمَّا يُشْرِكُونَ (92)   🔹قُل رَّبِّ إِمَّا تُرِيَنِّي مَا يُوعَدُونَ (93) 🔹رَبِّ فَلَا تَجْعَلْنِي فِي الْقَوْمِ الظَّالِمِينَ (94) 🔸(اوست كه) به غيب و شهود (نهان و آشكار) آگاه است؛ پس از هر چيزى كه براى او شريك مى گيرند برتر است. 🔸بگو: پروردگارا! اگر آنچه را (از عذاب) كه به آنان وعده داده شده (مى خواهى) به من نشان دهى. 🔸پس پروردگارا! مرا در ميان قوم ستمگر قرار مده. 🌿نکته: امام صادق عليه السلام درباره ى جمله «عالم الغيب و الشهادة» فرمود: غيب آن است كه واقع نشده و شهادت چيزى است كه محقّق گشته باشد. [106] ----- 106) معانى الاخبار، ص 146. 📜پیام: - علم خداوند به همه چيز، رمز بى نيازى او از شريك است. «ما كان معه من اله... عالم الغيب» - علم خداوند نسبت به غيب و شهود يكسان است. «عالم الغيب و الشهادة» - آگاهى به غيب مهم تر و مسائل غيبى بيشتر است. (در تمام قرآن، كلمه ى غيب قبل از شهادت آمده است). «عالم الغيب و الشهادة» - پيامبر صلى الله عليه وآله امين وحى است. حتّى كلمه ى «قل» را نقل مى كند. - حضور در ميان ظالمان، خطر گرفتارى به عذاب هاى الهى را در پى دارد. «فى القوم الظالمين» منبع:تفسیر نور ⚘ @Nahjolbalaghe1

⚘ #بسم_الله_الرحمن_الرحیم 💫سوره مُؤْمِنُونَ  🔹وَإِنَّا عَلَي أَن نُّرِيَكَ مَا نَعِدُهُمْ لَقَادِرُونَ (95) 🔸و بدون شك ما مى توانيم آنچه را به آنان وعده مى دهيم به تو نشان دهيم. 🌿نکته: خداوند در اين آيه پيامبرش را دلدارى داده است كه قدرت دارد گمراهان و كافران را عذاب كند امّا به دلايلى عذاب آنان را به تأخير مى اندازد از جمله: الف: به آنان مهلت مى دهد تا توبه كنند. ب: با آنان اتمام حجّت كند. ج: در آينده افراد مؤمنى از نسل آنان به وجود مى آيد. د: به خاطر وجود پيامبر صلى الله عليه وآله كه مايه ى رحمت و بركت است. 📜پیام: - تأخير عذاب، نشانه ى ناتوانى خداوند نيست. «لقادرون» - از اينكه عاقبت كفّار را به چشم خود نمى بينيد، در قدرت خداوند شك نكنيد. «نريك ما نعدهم لقارون» منبع:تفسیر نور ⚘ @Nahjolbalaghe1