✅ #نشست_علمی ⏪ بازخوانی هویت، مأموریت و جریان شناسی یکصد ساله اخیر #نخبه_نوآور_حوزوی 🔶 موضوع: بازخوانی نوآوری‌های اجتماعی شهید آیت‌الله سید محمد باقر #صدر 🔶 قسمت #یک طیف شناسی روحانیون کنشگر اجتماعی و سیاسی 👤 آیت‌الله ملک زاده 🗓 ۲۱ آذر ۱۴۰۱ http://eitaa.com/joinchat/761921543C9cf554b0c9

#روش‌شناسی فقه اجتماعی شهید #صدر: ✅ مقاله استلزامات روشی نظام‌سازی با تکیه بر اندیشه شهید صدر 🔹نگارش: محمدرضا #کدخدایی 🔹در این مقاله ۴ روش شهید صدر در نظام‌سازی ارائه شده است: ▫️فهم اجتماعی نصوص ▫️منطقه الفراغ ▫️تفکیک احکام به متغیر و ثابت ▫️جواز رجوع به فتاوای مجتهدان دیگر #روش‌شناسی_فقه_تخصصی #روش‌شناسی_فقه_اجتماعی 🔸 کانال روش‌شناسی اجتهاد (

روشنا

) 🆔 @ravesh_ejtehad

#نکات_حدیثی 💠 تفاوت استفاضه روایات (تواتر اجمالی) با حساب احتمالات: 🔹 در تواتر اجمالی (استفاضه) با توجه به اینکه گروه‌های مختلفی در مکان‌های مختلف روایت را نقل کرده‌اند، این احتمال که همه توافقی کرده و دروغی را جعل کنند، احتمالی غیر عقلایی است. در نتیجه تواتر اجمالی پدید می‌آید که بعضی از روایات صادر شده است و قطع به صدور خبر یا اخباری داریم که در آن‌ها این #مضمون_مشترک موجود می‌باشد. 🔸 اما در حساب احتمالات با صرف نظر از #علم_اجمالی، هر کدام از اخبار دلالت بر مطلب می‌کند. بنابراین هر کدام به خودی خود درصدی از احتمال موافقت با واقع را ایجاد می‌کنند، ولو این درصد کم بوده و به تنهایی حجت نمی‌باشد. مثلاً روایت اول درصدی احتمال موافقت با واقع ایجاد می‌کند، با روایت دوم درصد موافقت با واقع بیشتر می‌شود و در نهایت تراکم این روایات ایجاد کننده احتمال موافقت و نفی‌کننده مخالفت با واقع سبب اطمینان یا علم انسان می‌شود. این همان حساب احتمالات در ریاضیات است که در اصول نیز کاربرد دارد و شهید #صدر (ره) در باب اجماع و تواتر از آن استفاده کرده است. (بحوث في علم الأصول 4: 309) 🔹 تفاوت این دو در این است که در #استفاضه توجه به مضمون نمی‌شود. یعنی حتی اگر مضمون واحد نباشد، احتمال اینکه در جمع کثیری از روایات هیچکدام صادر نشده باشد، وجود ندارد و به یکی غیر معین استناد می‌کنیم، اما در #حساب_احتمالات هر کدام از روایات بخشی از احتمال را در نفس ایجاد می‌کند و از تراکم این احتمالات اطمینان حاصل می‌شود. 📚 برگرفته از درس خارج فقه آیت الله #شب‌زنده‌دار (1394) 🔰دوره تخصصی فقه و اصول مدرسه شهیدین قم

#فقه_تمدنی #اجتهاد_نوین 🌗 انواع اجتهاد 🎙 آیت الله عباس کعبی/ استاد درس خارج و عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم 1️⃣ اجتهاد#تبیینی: این قسم از اجتهاد متکفل بیان احکام‌اللّه واقعیه است؛ و اگر تزاحمی بین احکام واقعیه و ظاهریه رخ دهد، بین آن‌ها جمع می‌کند. فنون مطرح‌شده در اواخر کفایة الأصول و نظریه‌ تزاحم حفظی که شهید #صدر (رحمه للله) بیان کرده است، از جمله مصادیق این اجتهاد به‌شمار می‌رود. خروجی این قسم از اجتهاد، رساله‌ توضیح‌المسائل از باب طهارت تا دیات است. 2️⃣ اجتهاد #تطبیقی: این قسم از اجتهاد بعد از تشکیل نظام اسلامی نمود می‌یابد. در این قسم از اجتهاد، فقها پس از وضع قوانین توسط مجلس، اقدام به تطبیق آن‌ها با استنباطات فقهیّه می‌کنند تا مطابقت یا عدم مطابقت آن‌ها با اسلام آشکار گردد. به‌ عبارت‌ دیگر: عمل فقها در این خصوص دقیقاً مشابه یک قاضی است؛ با این تفاوت که قضات در قضیه‌ خارجیه‌ شخصیه قضاوت می‌کنند و فقها در خصوص قضیه‌ کلیه نظر می‌دهند. 3️⃣ اجتهاد #تنظیمی: اجتهادی است که متکفل تنظیم روابط فرد و دولت در عرصه‌های داخلی و بین‌المللی است. از جمله عرصه‌هایی که اجتهاد تنظیمی می‌تواند در آن ایفای نقش کند، عبارتند از: 1. تنظیم روابط بین‌الملل؛ 2. تنظیم روابط سیاسی فرد و دولت؛ 3. تنظیم روابط اداری؛ 4. تنظیم روابط مالیّه و مالیاتی؛ 5. تنظیم روابط بر پایه‌ محیط‌زیست؛ 6. تنظیم روابط داخلی. 🔹 بنابراین در عرصه‌ اجتهاد تنظیمی، نگاه فقیه به تنظیم روابط معطوف است. البته باید توجه داشت که در این اجتهاد، تنها زاویه‌ دید به آیات و روایات و دلیل عقل متفاوت می‌شود، نه اینکه منبع دیگری به ادله‌ اربعه افزوده گردد و ادعا شود که دلیل دیگری نیز به نام مصالح یا عرف یا مقتضیات زمان و مکان وجود دارد. 🔸به‌ عنوان‌ مثال: در نگاه اجتهاد تبیینی گفته می‌شود که اسلام مرز جغرافیایی ندارد و مجلس نیز در همین زمینه قانون «استرداد مجرمین» را تصویب می‌کند؛ لکن بر اساس اجتهاد #تطبیقی این مصوبه توسط شورای نگهبان به دلیل استلزام پذیرش حکم طاغوت و از باب نفی سلطه رد می‌شود و سرانجام مجمع تشخیص مصلحت نظام آن را تصویب می‌کند. در حالی‌که در اجتهاد #تنظیمی بررسی می‌شود که با توجه‌ به هزینه، فایده و کارآمدی و سیاسات شرعیه و مصالح نوعیه و دفع مفاسد و تحقق اهداف دولت اسلامی و فرایند تصمیم‌گیری حکمران، این مسئله باید به چه نحوی حل شود. 📚 برگرفته از درس خارج آیت الله #کعبی 🌐 کانال نشریه معارف🔻 https://eitaa.com/maarefmags_ir

#نکات_اصولی #اجتهاد 💠 انواع اجتهاد: 1️⃣ اجتهاد#تبیینی : این قسم از اجتهاد متکفل بیان احکام‌اللّه واقعیه است و اگر تزاحمی بین احکام واقعیه و ظاهریه رخ دهد، بین آن‌ها جمع می‌کند. فنون مطرح‌شده در اواخر کفایة الأصول و نظریه‌ تزاحم حفظی که شهید #صدر (رحمه للله) بیان کرده است، از جمله مصادیق این اجتهاد به‌شمار می‌رود. خروجی این قسم از اجتهاد، رساله‌ توضیح‌المسائل از باب طهارت تا دیات است. 2️⃣ اجتهاد #تطبیقی : این قسم از اجتهاد بعد از تشکیل نظام اسلامی نمود می‌یابد. در این قسم از اجتهاد، فقها پس از وضع قوانین توسط مجلس، اقدام به تطبیق آن‌ها با استنباطات فقهیّه می‌کنند تا مطابقت یا عدم مطابقت آن‌ها با اسلام آشکار گردد. به‌ عبارت‌ دیگر: عمل فقها در این خصوص دقیقاً مشابه یک قاضی است؛ با این تفاوت که قضات در قضیه‌ خارجیه‌ شخصیه قضاوت می‌کنند و فقها در خصوص قضیه‌ کلیه نظر می‌دهند. 3️⃣ اجتهاد #تنظیمی: اجتهادی است که متکفل تنظیم روابط فرد و دولت در عرصه‌های داخلی و بین‌المللی است. از جمله عرصه‌هایی که اجتهاد تنظیمی می‌تواند در آن ایفای نقش کند، عبارتند از: 1. تنظیم روابط بین‌الملل؛ 2. تنظیم روابط سیاسی فرد و دولت؛ 3. تنظیم روابط اداری؛ 4. تنظیم روابط مالیّه و مالیاتی؛ 5. تنظیم روابط بر پایه‌ محیط‌زیست؛ 6. تنظیم روابط داخلی. 🔹 بنابراین در عرصه‌ی اجتهاد تنظیمی، نگاه فقیه به تنظیم روابط معطوف است. البته باید توجه داشت که در این اجتهاد، تنها زاویه‌ی دید به آیات و روایات و دلیل عقل متفاوت می‌شود، نه اینکه منبع دیگری به ادله‌ی اربعه افزوده گردد و ادعا شود که دلیل دیگری نیز به نام مصالح یا عرف یا مقتضیات زمان و مکان وجود دارد. 🔸به‌ عنوان‌ مثال: در نگاه اجتهاد تبیینی گفته می‌شود که اسلام مرز جغرافیایی ندارد و مجلس نیز در همین زمینه قانون «استرداد مجرمین» را تصویب می‌کند؛ لکن بر اساس اجتهاد #تطبیقی این مصوبه توسط شورای نگهبان به دلیل استلزام پذیرش حکم طاغوت و از باب نفی سلطه رد می‌شود و سرانجام مجمع تشخیص مصلحت نظام آن را تصویب می‌کند. در حالی‌که در اجتهاد #تنظیمی بررسی می‌شود که باتوجه‌ به هزینه، فایده و کارآمدی و سیاسات شرعیه و مصالح نوعیه و دفع مفاسد و تحقق اهداف دولت اسلامی و فرایند تصمیم‌گیری حکمران، این مسئله باید به چه نحوی حل شود. 📚 برگرفته از درس خارج آیت الله #کعبی (دام عزه) 👈 نکات #اصولی بیشتر را از این طریق دنبال کنید: 🌐 https://eitaa.com/joinchat/4290445439Ccdc991b341 🔰 دوره تخصصی فقه و اصول مدرسه شهیدین قم