✳️ درس خارج فقه آیت الله سبحانی
95/10/01
❓ما هو المتولی للبیع؟
🔹 اگر قرار شد که حصیر کهنه مسجد را یا حیوان مذبوح را بفروشیم، متولی بیع کیست، یعنی چه کسی باید این کار را انجام بدهد؟
🔸 حضرت امام (ره) در کتابی که بنام بیع دارد میفرماید اگر واقف برای این کار فردی را معین کرده و در وقف نامه پیش بینی شده است که اگر روزی و روز گاری این عین موقوفه نیاز به بیع پیدا کرد، فلان نفر باید بفروشد، خب، در این صورت متولی بیع مشخص است و بحث هم ندارد.
🔹 اما سخن در جایی است که جناب وقف یک چنین پیش بینی را در وقف نامه نکرده، در این صورت چه کرد؟ حضرت امام میفرماید حاکم شرع که حافظ منافع عمومی است، باید این کار را انجام بدهد، کأنّه حاکم حافظ آن منافع عمومی است که بر عموم مردم بر میگردد.
🔸 البته این فرمایش حضرت امام (ره) تا حدی صحیح است، ولی من در وظائف فقیه و شرائط فقیه یک بحثی دارم و آن این است که شرع مقدس فقیه را برای کارهای گمارده است که مسئول و سرپرست معینی نداشته باشد، و الا فقیه نمیتواند همه کار ها را انجام بدهد، اگر واقعاً کاری مسئول معینی دارد، موضوع ندارد که فقیه در آنجا مداخله کند.
🔹 بنابراین، فرمایش اول ایشان صد در صد صحیح است، یعنی اگر جناب واقف در وقف نامه کسی را به عنوان متولی پیش بینی کرده است، حتما او باید عهده دار آن کار بشود، اما اگر پیش بینی نکرده و این موقوفه متولی و مسئول دارد، دیگر جایی برای حاکم نیست، حاکم در جایی است که مسؤلی در بین نباشد. اما جایی که متولی دارد و آنهم واجد تمام شرائط از جمله عدالت میباشد، دیگر نیاز به مسئولیت حاکم نیست.
#وقف
#فقه
@Nardebane_feghahat
✔️ درس خارج فقه آیت الله مظاهری
۱۳۸۶/۱۱/۱۵
🔸 مسأله چهارم در بابِ وقف این است که آیا وقف از عقود است یا از ایقاعات؟ آیا مثل نکاح است یا مثل طلاق؟ آنکه قبول میخواهد، اسمش را میگذاریم «عقود» و آنکه قبول نمیخواهد، اسمش را میگذاریم «ایقاع». حالا این وقف از عقود است یا از ایقاعات؟
1⃣ مشهور گفتهاند از «ایقاعات» است برای اینکه قبول نمیخواهد، همین مقدار که گفت «وقفتُ»، این سلب ملکیّت میشود، یا حبس الملکیّة میشود و دیگر نمیتواند در مال تصرف بکند، مثل همان وقت که بگوید «هی طالق» که دیگر زنش نیست، اینجا هم که میگوید «وقفت للّه» دیگر این مالش نیست. پس از ایقاعات است.
2⃣ بعضی فرمودهاند «یشترط فیه القبض» و آن قبض به منزلهی «قبول» است. اگر مسجدی را وقف بکند ولو اینکه آن مسجد را هم بسازد، زمین را وقف کرده، اما هنوز کسی در آن نماز نخوانده این میتواند این زمین را خراب بکند و ملک خودش باشد، بفروشد و امثال اینها. میگویند تا قبض نشود، وقف مسجّل نمیشود، لذا مثلاً اگر وقف کند که به اولاد بدهد، اما نمیدهد تا میمیرد، این ملک به ارث به فرزندان میرسد چون «یشترط فیه القبض». این هم همان قبلتُ است و قبلت، قبض است، پس {وقف} عقد است {این دو قول در مسأله وجود دارد}...
#فقه
#وقف
@Nardebane_feghahat