﷽ 💠 گزارش سخنرانی استاد مهدوی راد در نشست «بررسی اندیشه‌های شیخ بهاء الدین عاملی» 📆 زمان: ٢١ دی ۱۴۰۲ 🔻شیخ بهایی ویژگی‌هایی دارد که برخی از آنها سبب شده است تا ما کمتر از ایشان بهره ببریم. یکی از این‌ ویژگی‌ها ذوفنون‌بودن است که سبب شده تا آثار وی ناقص باشد، البته حضور او در صحنه جامعه و حکومت هم سبب شده است تا آثار وی کمتر باشد و به سامان نرسیده باشد. 🔹 حضور وی در حکومت به او نگاهی داده است که اگر آثارش را بدون انتساب به نام شیخ بهایی مطالعه کنیم گویی برای امروز بیان شده است. کسی که در درون جامعه است و واقعیات را درک می‌کند بسیار بسیار با کسی که ولو در دانش و فلسفه و کلام قدرتمند است ولی در میدان و صحنه اجتماعی نیست فرق می‌کند. یکی از آثار وی حاشیه بر تفسیر بیضاوی است. او در مورد بیضاوی گفته است که او دانشمند و فاضل است و به امداد الهی، مدد شده است؛ این تعبیر عجیبی است! حال این تعبیر شیخ بهایی را مقایسه کنید با مقدمه قاضی نورالله شوشتری در حواشی که بر بیضاوی نوشته است. 🔻 ویژگی دیگر او مبتکر بودن است؛ اولین کسی که چرایی و چگونگی «تنویع احادیث» را بررسی کرده است ایشان است، البته نوع‌بندی روایات قبلا انجام شده بود ولی وی به چگونگی و چرایی آن پرداخت. آثار شیخ بهایی حیرت‌آور است چیزی که در همه جای تفسیر وی خودش را نشان می‌دهد تحلیل و نقد است؛ زیرا هیچ مطلبی را بدون تفسیر نگذاشته است. به خصوص در عروه‌الوثقی که به چند نکته‌ای که اولین کاری که در تفسیر وی خیلی جلوه کرده این است که او با دقت و اختصار به بحث ادبی پرداخته است و از این جهت هم مهم است که فهم هر زبانی در گروه فهم لغت آن است. 🔹 قرآن کریم به زبان عربی است ولی عربی لهجه‌های مختلف دارد. مشهور آن است که به لهجه قریش نازل شده است که مستند روایی دارد و هم از جنبه سیاسی مهم است؛ البته برخی هم به لهجه‌های مختلف قائل شده‌اند ولی زبان‌شناسان زبردست گفته‌اند که زبان قرآن، زبان معیار است و درست هم هست و در آثار شیخ بهایی هم مشهود است که او به زبان معیار معتقد بوده است.  زبان قرآن زبان معیار است در زبان معیار، مهم، فرادهی و فراگیری است یعنی زبانی زنده و پویا است که هم وام بدهد و هم وام بگیرد و اگر زبانی نتواند این ویژگی را داشته باشد زبان معیار هم نخواهد بود. ما اگر زبان معیار را برای قرآن لحاظ کنیم در این صورت به بسیاری از شبهات از جمله واژگان غیر عربی هم پاسخ خواهیم داد. برخی مانند شافعی معتقدند که اگر بپذیریم که قرآن کریم واژه غیر عربی دارد ناقص خواهد بود زیرا خداوند مگر علم اندکی داشته است که از زبان دیگری لغت بگیرد ولی این فرد توجه ندارد که قرآن واژگان را از زبان‌های مختلف گرفته و در درون خودش هضم کرده است. 🔹 برخی از زبان‌شناسان عرب معتقدند که واژه غیر عربی در قرآن وجود دارد ولی قرآن همه آن‌ها را به همان معنایی که در آن زبان است معنا کرده است. مثلا جبرئیل را که از زبان عبری گرفته شده است به موجود شدیدالقوی و هو بالافق الاعلی و... معنا کرده است. 🔹 شیخ بهایی توجه بسیار زیادی به روایات و شان نزول دارد، تصریح کرده است: مثلا در بحث «غسل» و «مسح» وی دو روایت آورده و نتیجه گرفته است که روایات غسل درست است در حالی که بسیاری از علمای دیگر روایات مسح را درست می‌دانند. استناد وی این است که وقتی اعراب به خصوص کسانی که در بیابان بودند و با شتر و دامداری سر و کار داشتند کثیفی‌ها به پای آنان و به خصوص بین انگشتانی که گاهی زخم هم بود می‌نشست لذا باید آن را می‌شستند، از این رو شیخ بهایی گفته است که نفی مسح وجود ندارد. این مسئله از جهت طب قدیم هم مهم است. ۴ پیوند احکام ادیان نکته دیگر جالب در بیانات شیخ بهایی، پیوند اندیشه‌ها و احکام و آموزه‌های امت‌های پیشین و تطبیق آن با شرایط مسلمین و به خصوص با تعبیر«ایاک اعنی و اسمعی یا جاره»است  و این در حالی است که تفاسیر برخی از عرفا اساسا بیگانه از شرایط اجتماعی و حضور در صحنه است کما اینکه کشاف هم تا حدود زیادی دور از اجتماع است؛ تفسیر شیخ بهایی قطعا در متن جامعه بیان شده است. 🔻 یکی از ویژگی‌های بسیاری از عالمان در طول تاریخ آن است که مقلد اندیشه دیگران بوده‌اند، اضافه کرد: لذا مباحث تکراری زیادی بیان شده است از جمله آقای اعوانی که از فلاسفه کنونی هستند تصریح دارد که بسیاری از فلاسفه هم مقلد هستند. تکرر نزول هم که 21 مورد است اینگونه است مانند حمد، توحید که هر کدام دو بار نازل شده‌اند. در مورد سال سائل بعذاب ... هم این مسئله را درایم زیرا برخی گفته‌اند که این آیه همان وقتی که آن فرد نادان خواستار فروفرستادن عذابی شد، نازل شد ولی برخی هم معتقدند که از قبل نازل شده بود و پیامبر(ص) این آیه نازله را دوباره قرائت کردند. شیخ بهایی به درستی تکراز نزول را قبول ندارد و این هم از نظرات جالب تفسیری ایشان است.

🌀 لطفا جهت مطالعه مطلب در سایت، بر روی لینک زیر کلیک نماید: https://iqna.ir/fa/news/4193388 🆔 @OstadMahdaviRad

#فایل_صوتی 🔰 فایل صوتی سخنرانی استاد مهدوی راد پیرامون «بررسی نظرات تفسیری شیخ بهایی (ره)» 📆 21 دی 1402 🔹 مکان: مرکز احیای آثار اسلامی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی 🆔 @OstadMahdaviRad

﷽ #معرفی_مقاله 💠 عنوان سرمقاله: شباهت‌های امام مهدی(عج)و پیامبران الهی در قرآن 💠 🔹 نویسندگان: منصور پهلوان، محمدعلی مهدوی‌راد، فرزانه روحانی مشهدی 🔹 مجله مشرق موعود، سال: 1392 | دوره: 7 | شماره: 25، صفحات:81-104 🔍 چکیده ی مقاله: 🔹امام مهدی(عج)تمام کنندۀ هدف انبیا، و دوران ظهور آن حضرت، دوران تحقق غایت خلقت است؛ از این‌رو در قرآن از ایشان به صورت‌های گوناگون یاد شده است. خداوند متعال در قرآن گاه به شکل مستقیم از آیندۀ حیات بشر بر زمین که مقارن با دوران ظهور امام مهدی(عج)است، سخن می‌گوید؛ گاه با تمثیل به پدیده‌هایی در طبیعت، جایگاه امام مهدی(عج) را تبیین می‌نماید و گاه ضمن بیان سرگذشت پیامبران الهی و اقوام پیشین، دربارۀ امام مهدی(عج) و دوران ایشان پیام‌هایی به انسان گوشزد می‌کند. به دلایل فراوان قرآنی و روایی، بسیاری از حقایق مهدوی در آیات قصص قرآن طرح شده و شباهت‌های بسیاری میان امام مهدی(عج) و پیامبران الهی وجود دارد که در این پژوهش به هشت مورد از این دلایل اشاره شده است. آن‌گاه با تدبّر در آیات قصص، شباهت‌هایی میان امام مهدی(عج) و پیامبران الهی استنباط شده که پنهانی بودن ولادت، طول عمر، غیبت، فتنه‌ها و ابتلائات در آستانۀ ظهور، جدا شدن بدان از نیکان دوران، عذاب بدان دوران، نجات نیکان دوران و تشکیل جامعۀ صالحان از این دست است. اللهم صل علی محمد و آل محمد و عجل فرجهم. فایل کامل مقاله 👇 🆔 @OstadMahdaviRad

#فایل_PDF_مقاله 💠 عنوان سرمقاله: شباهت‌های امام مهدی -ارواحناه فداه- و پیامبران الهی -علیهم السلام- در قرآن 🆔 @OstadMahdaviRad

#خبرگزاری_ها ﷽ 💠 گزارش سخنرانی استاد مهدوی راد در نشست رونمایی از کتاب «محمد بن عیسی بن عبید در آیینه پنج گفتار» 📆 زمان: ١١ اسفند ۱۴۰۲ 🔻 کتاب «محمد بن عیسی بن عبید در آیینه پنج گفتار» بسیار پربار و بامحتوا است و باید بگویم نویسنده کتاب آقای سید علیرضا حسینی شیرازی وارد مباحثی شده‌اند که تاکنون کمتر به آن پرداخته شده است. 🔹 این کتاب دارای ویژگی‌ها و مؤلفه‌هایی مبنایی است که از یک اثر علمی و پژوهشی انتظار می‌رود. 🔻 هر تحقیق دو مرحله گردآوری و داوری دارد که باید موردتوجه قرار بگیرد. جزیره‌ای فکرکردن آفت کارها و پژوهش‌های تحقیقی است که نویسندگان باید به این مهم توجه داشته باشند. 🌀 لطفا جهت مطالعه مطلب در سایت، بر روی لینک زیر کلیک نماید: https://www.hawzahnews.com/news/1141120 🆔 @OstadMahdaviRad

#فایل_صوتی ❗️ کتابی کم برگ و بسیار پربار 🎙 سخنرانی استاد دکتر محمدعلی مهدوی راد 🔸استاد گروه علوم قرآن و حدیث، پردیس فارابی دانشگاه تهران 📖 آیین رونمایی «محمد بن عیسی بن عبید در آیینه پنج گفتار» 🗓 ۱۱ اسفند ماه ۱۴۰۲ 🆔 طرائف | رسانه تخصصی علوم حدیث و اعتبارسنجی احادیث 🆔 @OstadMahdaviRad

#گزارش_تصویری ✳️ آیین رونمایی از کتاب «محمد بن عیسی بن عبید در آیینه پنج گفتار» 🌐 خبرگزاری حوزه نیوز 🆔 طرائف | جامع منابع رجالی و اعتبارسنجی احادیث 🆔 @OstadMahdaviRad

#اطلاع_رسانی انجمن علمی علوم قرآن و حدیث دانشگاه فردوسی مشهد برگزار می‌کند: سلسله نشست های کرسی آزاد اندیشی 💠ســـــی شــب ســـــی آیــه💠 (تدبر و تعقل در آیات قرآن کریم) 🔸نشست نهم🔸 👤 حجت‌الاسلام و المسلمین دکتــر محمدعلی مهدوی‌راد هیئت علمی؛ استاد گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه تهران موضوع ارائه با محوریت آیه ۳ سوره عصر: نگاهی نو به سوره عصر زمان برنامه 🕰 ساعت ۲۰:۰۰ الی ۲۰:۳۰ 📆 سه‌شنبه ۲۹ اسفندماه ۱۴۰۲ 🌐 محل برگزاری: 🖥 https://www.skyroom.online/ch/anjomanelmi/quran 🆔 @quran_hadith_fum 🆔 @OstadMahdaviRad

#فایل_صوتی انجمن علمی علوم قرآن و حدیث دانشگاه فردوسی مشهد برگزار شد: سلسله نشست های کرسی آزاد اندیشی 💠ســـــی شــب ســـــی آیــه💠 (تدبر و تعقل در آیات قرآن کریم) 🔸نشست نهم🔸 👤 حجت‌الاسلام و المسلمین دکتــر محمدعلی مهدوی‌راد هیئت علمی؛ استاد گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه تهران موضوع ارائه با محوریت آیه ۳ سوره عصر: نگاهی نو به سوره عصر زمان برنامه 🕰 ساعت ۲۰:۰۰ الی ۲۰:۳۰ 📆 سه‌شنبه ۲۹ اسفندماه ۱۴۰۲ 🆔 @OstadMahdaviRad

#در_محضر_استاد 💠 تحلیلی بر وصیت امیرالمؤمنین -علیه السلام- و معنای «اقامه» آنچه بیان می‌کنم به وصیت حضرت مشهور نیست و در نهج البلاغه به شکل خطبه و با عنوان "و من کلامه قبل الموته" آمده، یعنی از سخنان حضرت قبل از ترک دنیا. 🔹 یکی از آثار ابن أبی الدنیا "مقتل امیرالمؤمنین" است. با اینکه او به اهل بیت -علیهم السلام- محبت نداشت، اما از حضرت -علیه السلام- روایات بسیاری نقل کرده است که برخی از این روایات قدیمی‌ترین منبعش همین کتاب است و منبع قدیمی همین جمله "و من کلامه قبل موته" کتاب أبی الدنیا است. 🔸 در نهج البلاغه داریم که "و من کلامه قبل موته: ایُّهَا اَلنَّاسُ کُلُّ اِمْرِئٍ لاَقٍ مَا یَفِرُّ مِنْهُ فِی فِرَارِهِ اَلْأَجَلُ..." که در کتاب ابن ابی الدنیا این جمله سند دارد که در کافی هم نقل شده ولی نقل ابی الدنیا خیلی دقیق تر است. 🔹 بعد از آنکه حضرت ضربت خوردند و ایشان را به منزل آوردند، از ایشان خواستند وصیت کنند. امام خطبه بسیار عظیمی را بیان کردند که در نهج البلاغه تنها دو خط آن عنوان وصیت‌نامه دارد و بقیه آن خطبه است، در حالی که کل آن وصیت نامه است. 🔸 امام بعد از آنکه از مرگ صحبت می‌کنند، می‌فرمایند: "أَمَّا وَصِیَّتِی فَاللَّهَ لاَ تُشْرِکُوا بِهِ شَیْئاً وَ مُحَمَّداً ص فَلاَ تُضَیِّعُوا سُنَّتَهُ أَقِیمُوا هَذَیْنِ اَلْعَمُودَیْنِ ..." «اما وصیتی که به شما دارم این است که به خدا شرک نورزید و خدا را بشناسید». 🔹 یکی از ابعاد شرک، شرک در (تقنین) است. یعنی شما موحد هستید، می‌بینید نقش‌بند زندگی شما، خداوند است و انسان باید تلاش خود را در چارچوبی انجام دهد که خدا در آن وجود دارد. 🔸 «بعد وصیت می کنم به رسول الله -صلی الله علیه وآله- که سنت او را ضایع نکنید». این جای تأمل دارد که ابتدا می‌فرماید "رسول الله" و بعد "سنتش"؛ یعنی بودن رسول الله به همراه سنت ایشان است. عظمت و درس وجودی رسول الله با سنت ایشان است. جمله قبلی [یعنی یکی دانستن خدا و هیچ چیزی را با کتاب خدا یکسان ندانستن] و بعدی [یعنی توحید و سنت را اقامه کردن] وظیفه‌ای است که باید همواره چراغ آن رو را روشن نگهداشت و اجازه نداد که بر آنها ستم تحریف وارد شود که اگر بشود خطرناک است. 🔹 حضرت فرمودند "اقیموا هذین مصباحین" یعنی سنت و کتاب را اقامه کنید؛ در این بیان نکته بسیار ظریفی وجود دارد. ما اقامه صلاة داریم. "اقیموا امرنا" امر ائمه یعنی فرهنگ ائمه و گاهی هم منظورشان حکومت ایشان بود ولی آنکه عام است و بسیار توصیه شده امر به فرهنگ ائمه است. ما در روایات فراوان عبارت "ان اقیموا امام العادل" را داریم. یعنی زیر بغل امام را بگیریم تا راه برود؟ امام خودش بدون حواشی دیگر، انسان است که نیرو دارد. امام عادل را اقامه کنید یعنی این فرهنگ را اقامه کنید. ما اقام الصلاة، اقام امر، اقام امام عادل هم داریم، خب انتظار می‌رود که "اقیموا القرآن"هم داشته باشیم. 🔸 در نصوص روایی ما، به اقامه قرآن امر نشده است، اما من می‌خواهم با یک تحلیل مختصر می گویم "اقیموا القرآن" هم داریم که خیلی حساس و بیدارگر است و آن اینکه حضرت صادق -علیه السلام- فرمودند که قرآن و آیات آن به مثابه "ایاک اعنی" [من تو را قصد کردم] است. خداوند می‌فرماید "یَا أَ هْلَ الْکِتَابِ لَا تَغْلُوا فِی دِینِکُم" یعنی یا اهل اسلام لا تغلوا فی الاسلام. بنابراین شما از دو زاویه می‌توانید بگویید "اقیموا القرآن" هم دارید؛ یکی به ضمیمه همین روایت چرا که در قرآن داریم "یا اهل الکتاب لستم علی شیء..." [ای اهل کتاب شما هیچ چیزی ندارید مگر اینکه تورات و انجیل را اقامه کنید] حالا بر اساس این روایت امام باید بگویید"یا اهل القرآن لستم علی شیء" اهل قرآن شما چیزی نیستید مگر اینکه آن را اقامه کنید و دوم اینکه از این روشن‌تر شما در قرآن "اقیموا الصلاة" دارید. 🔹 بخش مهمی از نماز، قرائت سوره حمد است؛ به گونه ای که روایت داریم "لاَ صَلاَةَ إِلاَّ بِفَاتِحَةِ اَلْکِتَابِ" [نماز شما نماز نیست مگر اینکه حمد داشته باشد]. اما می‌توان به جای سوره توحید هر سورۀ دیگری را خواند. روایتی از امام رضا -علیه السلام- داریم که از ایشان سؤال کردند چرا ما باید در نماز همیشه سوره حمد را بخوانیم؟! امام فرمودند برای اینکه قرآن در زندگی و فهم شما از بین نرود و کهنه نشود و با معارف قرآن آشنا شوید. منظور امام این است که اگر شما سوره حمد را در ذهن داشته باشید، قرآن را هم در ذهن دارید. طبق روایات حمد، عصاره کل قرآن است؛ پس "اقیموا الصلاة" یعنی "اقیموا القرآن".

🔸 تعریف و تفسیری از استادی در سال 1352 برای معنای «اقامه» در ذهنم است. ایشان می فرمودند: متبلور ساختن، بلوری کردن، شفاف کردن چیزی در ذهن و عینیت بخشیدن به آن در متن زندگی را «اقامه» می‌گویند. پس اقامه نماز یعنی اگر راز زیبایی‌های نماز را اول در ذهنتان متبلور کردید و سپس در عرصه عملی زندگی‌تان نیز آن را متبلور ساختید، در واقع آن را اقامه کردید. 🔹 پس اگر حضرت فرمودند: "اقیموا هذین العمودین" [توحید و سنت را اقامه کنید] قاعدتا منظورشان این است که نه تنها باید خدا در متن زندگی‌تان باشد، بلکه کتاب خدا هم باید در متن زندگی‌تان باشد و برای انجام فرامین و آموزه‌های الهی هیچگونه تعللی نداشته باشید. این فرهنگ الهی و اقامه دین است. 🔸 اقامه سنت نیز همان اقامه میراث رسول الله -صلی الله علیه وآله- است. در روایات، بر کتاب خدا و سنت رسول خدا، در کنار هم تأکید و ترغیب شده است. این یعنی اهمیتِ توجه و قداست این دو ستون، که اگر تزلزل پیدا کند، فضای فکری شما نیز تزلزل می‌یابد. 🔻 منبع: برگرفته از مباحث درسی استاد در درس «فرهنگ اجتماعی عصر نزول قرآن» - سال 1402 🆔 @OstadMahdaviRad

#در_محضر_استاد 🔰 ازدواج دختران مأمون با امام رضا و امام جواد علیهما السلام به قصد جاسوسی 🔹 فشارهای سیاسی و محاصره اقتصادی حکومت نسبت به شیعیان، زنان و مردان هر دو را دربرمی گرفت و گاه آن ها را در سخت ترین اوضاع فقر و محرومیت قرار می داد، به گونه ای که گفته می شود در عصر متوکل، «گاه زنان علوی برای نماز، پوشش کافی نداشته و پوششی را چند نفری از یکدیگر قرض می گرفته اند و به ترتیب، نماز را به جای می آوردند». در چنین اوضاع واحوالی، زنان هم پای مردان ولی با شیوه زنانه، علویان را یاری می کردند و با صبر و شکیبایی، در انتقال پیام ها و اطلاعات و اموال شیعیان نقشی مؤثر داشتند. این امر به ویژه در دوران امام موسی کاظم -علیه السلام- بیشتر شد و امام با پوشش تشکیلاتی خویش، از همراهی زنان استقبال کردند و در تشکیلات مخفیانه خویش، نقش مهمی برای زنان قائل بودند؛ زیرا ارتباط زنان با یکدیگر می توانست راحت و به دور از ظن حکومت صورت گیرد و رفت وآمد آنان حالت طبیعی و صله ارحام داشت. این ارتباط می توانست در انتقال پیام ها، اطلاعات و اموال میان شیعیان مؤثر باشد. 🔻 شاید از همین روی بود که مأمون با ازدواج دخترانش با امام رضا و  امام جواد -علیهما السلام- سعی کرد با نفوذ به اندرونی خانه امام، جاسوسی حکومت را در همه ابعاد کامل کند و دختران مأمون رفت وآمدهای اندرونی را به اطلاع مأمون می رساندند. 🌀 منبع: برگرفته از گفتگوی خبرگزاری «شهرآرا» با استاد مهدوی راد پیرامون اوضاع سیاسی دوران حضرت معصومه -سلام الله علیها- در تاریخ ۳۰ ارديبهشت ۱۴۰۲ 🆔 @OstadMahdaviRad

#اطلاع_رسانی 🔰پژوهشکده تاریخ و سیره اهل بیت علیهم السلام پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی برگزار می کند ✅رونمایی از جلد نخست دانشنامه اهل‌بیت(ع) 🎙با حضور: 👤آیت‌الله محمد هادی یوسفی غروی 👤حجت‌الاسلام والمسلمین استاد احمد واعظی 👤حجت‌الاسلام والمسلمین استاد محمدتقی سبحانی 👤حجت‌الاسلام والمسلمین استاد محمد علی مهدوی راد 🗓زمان:دوشنبه 11 تیر ۱۴۰۳ ⏰زمان: ساعت ۱۰ تا ۱۲ ◀️ آدرس:قم، شهرک پردیسان، انتهای خیابان دانشگاه، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، طبقه همکف، تالار امام حسین علیه السلام 🆔 @tablighnews 🆔 @OstadMahdaviRad