مدرسه بخاری در مصر : از شرح تا ختم الجامع الصحیح ✍️علی راد با اوج گرفتن مطالعات انتقادی علیه شخصیت بخاری و کتاب وی در سده اخیر از سوی جریان های سه گانه امامیه, نوگرایان اهل سنّت و خاورشناسان , جریان دفاع از بخاری به طور رسمی به یک پروژه به ظاهر علمی در نهادهای دینی اهل سنّت مورد توجه قرار گرفت به گونه ای که در چهل سال اخیر بیشترین کتاب و پژوهش در دفاع از بخاری منتشر شده است و بخش بزرگی از کتابخانه های تخصصی علوم حدیث جهان اسلام را کتابهای مرتبط با شخصیت, اندیشه ها و روش شناسی بخاری و شرح کتاب الجامع الصحیح وی به خود اختصاص داده است که در مقایسه با دیگر جوامع حدیثی اهل سنّت بسیار معنادار و قابل توجه است. در این میان سهم جامعة الأزهر مصر به عنوان یکی از مراکز مهم اسلامی شناسی در جهان اهل سنّت بسیار مهم و پر رنگ است. از جمله اقدامات الأزهر اهتمام جدی آن به شخصیت حدیثی بخاری است که در چند دهه اخیر شتاب ویژه ای به خود گرفته است؛ البته توجه به بخاری و میراث وی نزد مصریان دیرینه ای کهن دارد و برای خود جریانی را شکل داده است؛ این جریان از نگارش انواع کتابها در شرح و توضیح الجامع الصحیح , احیای شخصیت بخاری از طریق تک نگاری ها تا برگزاری جلسات قرائت و ختم الجامع الصحیح و حتی شروح آن از گذشته تا کنون به فعالیت های خود در قالب مدرسه بخاری استمرار بخشیده است(بنگرید: ابراهیم احمد, احمد, مدرسة الامام البخاری فی مصر: بحث فی الجهود المبذولة من المدرسة المصریة فی خدمة صحیح البخاری, دار الصالح, قاهره , 2018م , 351 ص). @OstadRad

اسطوره بخاری؛ از انفعال عقل تا انسداد نقد👇

اسطوره بخاری؛ از انفعال عقل تا انسداد نقد ✍علی راد شماری از پاسخهای سلفیان به نقدهای شیعیان علیه الجامع الصحیح بخاری بر تصویر پردازی اغراق گونه از شخصیت بخاری استوار است که از گذشته تا اکنون در نوشته های سلفیان در دفاع از کتاب الجامع الصحیح به مثابه یکی از دلایل نقدناپذیری احادیث این کتاب تلقی شده است. در این نوشته¬ها, شخصیت بخاری چنان اسطوره وار ترسیم شده است که گویی در فرایند دانش اندوزی و تالیف کتابهای بخاری خداوند اراده و عنایت ویژه¬ای داشت لذا بخاری از چنان شخصیت ممتازی برخوردار شد که گوی سبقت را از همگان در گذشته و آینده ربود و همانند وی و کتابش دیگر توفیق تکرار حضور در این جهان را نخواهد یافت. به این رویکرد غلو آمیز و توأمان با اغراق در تصویرپردازی از شخصیت بخاری, اسطوره بخاری اطلاق می¬شود که در شماری از نگاشته های انتقادی علیه الجامع الصحیح بخاری از سوی نویسندگان نواندیش اهل سنّت بدان تصریح شده است(نک: أیلال, رشید, صحیح البخاری: نهایة اسطورة). رویکرد توام با اغراق و آمیخته به اسطوره به کتاب الجامع الصحیح و مولف آن دیرینه ای کهن دارد و از قرن هشتم نخستین بازتاب جدی آن را در آثار اهل سنّت شاهد هستیم. پنداره تقدیس و تعظیم کتاب الجامع الصحیح بخاری و مولف آن توانست ضعف های آشکار این کتاب را کتمان نماید, نقدهای علمی ناقدان را به احتیاط و اعراض از موازین نقد وادار نماید و انسداد در نقد این کتاب را رقم بزند. تقدیس و اسطوره سازی از بخاری همچنان در نهادهای علمی اهل سنّت در مصر, عربستان, ... ادامه دارد. در غالب کتابهای نشر یافته از سوی ناشران وابسته به این نهادها, امتداد این رویکرد و تفکر آشکار است. از جمله این آثار کتاب «طعون و شبهات الشیعة الأمامیة حول صحیح البخاری و الرد علیها» تالیف آقای عادل عزّازی است. 🆔@OstadRad

به احترام فضیلت او

به احترام فضیلت او استاد شفیعی کدکنی و کتاب قلندریه در تاریخ ✍️علی راد دیروز هجده مهرماه 1402 توفیق حاصل شد در کتابخانه تخصصی علوم حدیث قم لحظاتی هر چند کوتاه اما سرشار از معنا استاد نامدار ادبیات و شعر معاصر جناب دکتر محمد رضا شفیعی کدکنی را زیارت کنم و عرض ادب و احترام داشته باشم. این لحظات کوتاه برای بنده بسیار مغتنم بود؛ چهره استاد ترجمان فرزانگی, تذکار فضیلت, نماد اخلاق, تجسم شکوه تحقیق, نستوهی در دانستن, ..... بود و البته تواضع و فروتنی در نگاه, سکوت و گفتار ایشان ساری و جاری بود و از بن¬جان نیوشای سخنان همه بود و همه را در خاطر داشت. بازدید استاد از کتابخانه علوم حدیث قم گویای رویکرد استاد به جایگاه بی بدیل ریشه ها و بنیان ها در اسلام شناسی بود و بر مکانت سنّت و منزلت حدیث در این روزگار آشفته علم و معرفت نیز دلالت داشت. پیش¬تر در یادداشتی در این کانال از کتاب قلندریه در تاریخ استاد شفیعی سخن گفته بودم و اینک امروز 19 مهر – سالروز میلاد استاد شفیعی کدکنی در سال 1318 ش- از منظری دیگر بدان می-پردازم. یک. سخت کوشی و نستوهی در تحقیق کتاب قلندریه در تاریخ جامع ترین پژوهش روشمند و تحلیلی در موضوع خود است و تا کنون نیز همانند آن به زبان های عربی و انگلیسی منتشر نشده است. این کتاب را استاد به توصیه زنده یاد دکتر بدیع الزمان فروزانفر تالیف کرده است و به مدت چهل و یک سال در جستجوی مصادر اصلی و اولیه درباره قلندریه بوده و سرانجام این اثر را تالیف کردند که در نوع خود کم نظیر است. دو. نمونه موفق در کاربست الگوی از پارادایم تا ایدئولوژی در جستارهای خود بارها از کتاب قلندریه در تاریخ به عنوان مثال موفق در نشان دادن تحولات یک جریان فکری در روند تاریخی آن یادکرده ام. این کتاب تلفیق تصوف با قدرت را به خوبی در الگوی «پارادایم قلندریه - ایدئولوژی قدرت» به تصویر کشیده است. تصور غالب این است که قلندریه فقط جریان عرفانی است لکن این کتاب اثبات می¬کند که جریانی اجتماعی- سیاسی بود که به دنبال سهم خواهی از قدرت سیاسی بود هر چند در طول تاریخ دگردیسی ها نیز داشته است . 🔗🔴جمله « به احترام فضیلت او» اقتباس از جمله استاد بدیع‌الزمان فروزانفر زیر برگه پیشنهاد استخدام دکتر شفیعی کدکنی در دانشگاه تهران است که چنین نوشته بودند: «احترامی است به فضیلت». 🆔@OstadRad

📣جذب اولین دانشجویان دکتری در رشته جدید «تفسیر امامیه» 💢دانشگاه قرآن و حدیث برای اولین بار از طریق آزمون اختصاصی طلاب برای نیمسال دوم تحصیلی (ترم بهمن1402) در مقطع دکتری رشته جدید «تفسیر امامیه» در قم دانشجو می پذیرد. 🔹بازه ثبت نام: 10 آذرماه لغایت 10 دی ماه 1402 🔗دانلود دفترچه راهنمای پذیرش 🔻روابط عمومی دانشگاه 🆔@qhuacir

مغالطه زمان پریشی تاریخی در انگاره بخاری؛ اسطوره حفظ ✍️علی راد دکتر عزّازی در کتاب طعون و شبهات الشیعة الأمامیة حول صحیح البخاری و الرد علیها محمد بن اسماعیل بخاری را دارای حافظه اعجاز گون و قدرتی بی بدیل در حفظ حدیث معرفی می کند که در نهایت شگفتی در کمترین زمان ممکن بیشترین حدیث را با دقت تمام حفظ نمود؛ توانایی بخاری در بازخوانی احادیث چنان دقیق بود که اساتید بخاری از حضور او در درس ایشان دچار اضطراب بودند زیرا از این هراسناک بودند که نقل حدیثی اشتباه کنند و بخاری به ایشان تذکر داده و خطای آنان را تصحیح نماید(ابن حجر, مقدمة فتح الباري, ص 484). محدثان بغداد برای آزمون بخاری اسناد و متن احادیث متعددی از راویان مختلف در هم آمیختند و بخاری به ترتیب و با دقت شکل صحیح هر کدام از آنها را بیان کرد . 💬مغالطه زمان پریشی تاریخی به دستبرد در روایت تاریخی از هر گونه پدیده اطلاق می شود. این مغالطه از طریق تحریف تاریخ به مغالطه گر در دستیابی به اهدافش کمک می¬کند. مغالطه زمان پریشی تاریخی رخداد پدیده را به زمان غیر واقعی خود تاریخ گذاری می¬کند یا پدیده تاریخی کهن را بر اساس معیارهای امروزین تحلیل و داوری می کند و چنین تصور می شود که تاریخ پدیده از قدمت برخوردار است در حالی که در واقعیت امر پدیده مذکور در گذشته مد نظر مغالطه گر وجود تاریخی ندارد ولی گویی مغالطه دوست دارد آینده را در گذشته تصور کند. برای اکتشاف این مغالطه ظریف و دقیق, رهیافت تاریخی به پدیده از زمان پدیداری تا روزگار معاصر ضروری است. در ادامه روشن خواهد که دستاورد پیشینه شناسی پدیداری, تطور, توسعه و تثبیت کاربرد لقب حافظ برای محدثان قرن اول تا چهارم هجری با چالش زمان پریشی مواجه است زیرا نخستین کاربردهای بسیار نادر آن به نیمه دوم قرن هجری می رسد و تا این تاریخ لقب حافظ به معنای مد نظر دکتر عزّازی در قاموس ادبیات حدیثی مسلمین شناخته شده نیست لذا اطلاق لقب حافظ به بخاری با فرایند تاریخی مصطلح حافظ از پدیداری تا تثبیت آن ناسازگار و به مغالطه زمان پریشی تاریخی دچار است و این لقب بسیار دیر هنگام برای بخاری از سوی آیندگان و در گفتمان ویژه اهل حدیث به منظور بازسازی تاریخی گذشته این جریان بر اساس معیارهای امروزین آن به کار رفته است. 🆔@OstadRad