نظر متفاوت حسین فاطمی و دکتر محمد مصدق در فاصله وقایع ۲۵ و ۲۸ مرداد خاطرم هست که روز ۲۵ مرداد که شبش قرار شد کودتا بکنند و پدر مرا بگیرند، نتوانستند بگیرند و رفتند سراغ دکتر [حسین] فاطمی در شمیران. دکتر فاطمی را با [احمد] زیرک‌زاده و [جهانگیر] حق‌شناس، بیچاره‌ها را گرفتند و بردندشان حبس، و فاطمی را ریختند تو خانه‌اش. حتی شنیدم که با زنش هم کاری کردند چی کردند توهین کردند به بچه‌اش و کتک زدند و اينها. حالا این شب ۲۵ مرداد بود. شنبه شب، بین شنبه و یکشنبه بود، روز ۲۵ یکشنبه بود شب ۲۵ مرداد بود. من خودم اتفاقاً هتل دربند [بودم]، چون به اصطلاح تشریفات بابایم را هم خودم می‌‌‌کردم، با آمریکایی‌ها هم ارتباط داشتم دوست بودم اینها. با هندرسن دوست بودم، با مستر وارن که رئیس اصل ۴ بود با من دوست بود خیلی اینها، ما رفیق بودیم در نتیجه وارن را دعوتش کردم به شام با هندرسن شام می‌‌‌خوردیم در هتل دربند. شام می‌‌‌خوردیم و ساعت ۱۱ و ۱۱:۳۰ بود که آمدم منزل بخوابم. آمدم منزل بخوابم صبح ساعت یک بعد از نیمه‌شب دیدم که خواهرم تلفن می‌‌‌کند که «فلان‌کس می‌‌‌دانید چه خبر شده؟ کودتا خواستند بکنند.» گفتم «چه بوده؟ چه کودتایی؟» گفت «بله نصف شب رفتند سراغ آقا که آقا را بگیرند و نتوانستند آقا را بگیرند و نصیری رفته کاغذ عزل آقا را از شاه برده آنجا.» گفتم «والله خبر ندارم تا ببینم پدرم [چه می‌گوید].» بابا، خانه‌اش با من پنجاه قدم راه بود، [تلفنی از او پرسیدم] «من بیایم آنجا الان؟» گفت «نه، نه.» [پرسیدم:] «اصلاً چه شده آخر؟» گفت «هیچی، خواستند قلقلک بدهند چیز مهمی نیست. تو راحت بخواب. صبح بیا پهلوی من. صبح زود ييا.» من هر روز صبح زود ساعت شش می‌‌‌رفتم پهلوی پدرم. فشار خونش را می‌‌‌گرفتم یک آمپول بکوزین به او می‌‌‌زدم می‌‌‌آمدم، این کار من بود. صبح که ساعت شش رفتم پهلوی پدرم ساعت شش ونیم هفت ربع کم، دکتر فاطمی مئل دیوانه‌ها از شمیران آمده، آزاد شده آمده مو‌های سرش راست روی سرش، جوشی هم بود دیوانه، داد زد و رفت پهلوی پدرم. وقتی از پیش پدرم آمد بیرون گفت «غلام..» دستش را بلند کرد عصا هم دستش بود چون از وقتی که عمل کرده بود عصا دستش بود. دستش را بلند کرد گفت «غلام، این مماشات پدر تو آخر ما را به اعدام می‌‌‌کشد.» فاطمی آمده بود پهلوی پدر من که «الان برو پشت راديو و عزل شاه را بخوان. [برو] پشت رادیو [اعلام کن] که شاه رفته، تمام شده و فرار کرده، مملکت را گذاشته.» شاه رفته [بود] ولی [ما] نمی‌دانستیم شاه کجا رفته. شاه غیبش زد يک دفعه. چون [عوامل کودتا] به او گفته بودند که تو برو رامسر اگر دیدی که [یخ کودتا] گرفت این چیز [برگرد به تهران]، این نقشه‌ای بود که هندرسن و اشرف و اینها با آلن دالس ريخته بودند که شاه فرار کند برود به رامسر و اگر این کودتا گرفت و نصيری آمد و خلع سلاح کرد دستگاه منزل پدر مرا، آن وقت آنها برگردند. اگر نشد شاه اینجا فرار کند برود. نشد و شاه با ثریا فرار کردند. با خانم آمدند به بغداد و از بغداد آمدند به رم. پدرم گفت «شاه کجا رفته؟ شاه کجا رفته؟» که هیچ خبر دیگری نداشت و فاطمی می‌‌‌گفت که شما الان بیا پشت راديو و این را بگو. پدرم گفت «نه من نمی‌توانم این کار را بکنم، من قسم وفا[داری] به شاه خوردم، من به قرآن قسم خوردم، من برای کسی قسم نمی‌خوردم.» پدر من وقتی عهد رضاشاه که مجبور شد قسم بخورد به رضاشاه قسم نخورد. هی این را پس انداخت هی طفره رفت تا روز آخر داشت دوره مجلس تمام می‌‌‌شد دوره ششم مجلس تمام می‌‌‌شد. پدرم گفت «بالاخره معلوم شد که باید قسمت را بخوری.» پدرم گفت چه کارکنم؟ رفت شمایل حضرت امیر را پیدا کرد آورد که من به پادشاه اسلام به حضرت امیر قسم می‌‌‌خورم که به مشروطیت باوفا باشم و به شاه خیانت نکنم.» [این طور] قسم خورد. [آن روز پدرم در جواب فاطمی] گفت «من قسم خوردم برای شاه، قسم قرآن خوردم. من آدمی نیستم که زیر قول و شرافتم بزنم. مع‌هذا شاه می‌‌‌خواهم ببینم کجاست؟ چه شده؟» از هیچ‌چیز خبر نداشت پدر من. «چطور شده؟ چطور نشده؟ تا بعد ببينيم یک فکری بکنیم. من که نمی‌توانم بروم پشت رادیو فریاد بزنم که شاه مجبور شده فرار کرده و رفته و مملکت جمهوری شده. من که نمی‌توانم این کار را بکنم.» نکرد پدر من که فاطمی اوقاتش تلخ شد و به من گفت «غلام این مماشات پدر تو ما را آخر به اعدام می‌‌‌کشاند.» و همین هم شد اتفاقاً. اعدامش کردند. بخشی از مصاحبه غلامحسین مصدق فرزند دکتر مصدق با پروژه تاریخ شفاهی ایران در دانشگاه هاروارد، نوار دوم تاریخ مصاحبه: ۱۱ تیر ۱۳۶۳ مصاحبه‌ کننده: حبیب لاجوردی https://eitaa.com/Politicalhistory

#استوری_کنید شیرمرد ایرانی https://eitaa.com/Politicalhistory

. که می گفتند... . جامعه شناسی در ایران، رشته ناامیدی و بن بست است. فروپاشی اجتماعی، سیاهی، تباهی، شکست، پایان خوبی ها در جامعه مدام و مدام در تحلیل ها تکرار می شوند. یک استادی از همین جنس جامعه شناسان زمان دانشجویی ما میگفت: فکر کرده اید امروز اگر ایران به خطر بیوفتد جوانان این دوره حاضرند جان خودشان را به خطر بیاندازند. از این مدل تحلیل ها بسیار می نوشت و می نویسد. سر کلاس که بعضا جواب مخالف می شنید ناراحت می شد و در کمال باور به "آزادی" اگر مخالف نظر او سخن می گفتید رفتارش با شما تغییر می کرد و فورا می گفت: شما ایدئولوژیک حرف می زنید!! . . جامعه ایرانی زنده است حیات دارد علیرغم همه تبلیغات منفی، بی تفاوت نیست. آن جوان سبزواری یک سند از نسل پس از انقلاب بود و این جوان سندی دیگر. اما این اساتید اصرار بر تحلیل خود دارند. کوتاه هم نخواهند آمد چون حرف منفی و تحلیل ناامیدانه همیشه خریدار دارد! . . که می گفتند: ایثار و از خودگذشتگی در جامعه ایرانی مُرده است. سرتاپای این حافظان امنیت را طلا بگیرید کم است. #علیرضا_زادبر https://eitaa.com/Politicalhistory

خواهر کم حجاب و برادر منتقد و شاید مخالف اگر فردا امنیت تو در جامعه توسط اجنبی و نفوذی به خطر بیوفتد همین حافظان امنیت که حقوق شان به پای پارتی و مهمانی های شما نمی رسد از شما دفاع خواهند نمود. این منطق انقلابی هاست‌. انقلابی را به این افراد بشناسید نه رفتار آن آقازاده ها‌... https://eitaa.com/Politicalhistory

اسلام آقامیری! https://eitaa.com/Politicalhistory

مفتخریم به تو کودک شجاع ایرانی https://eitaa.com/Politicalhistory

سه خانه توسط گروه جهادی بصورت همزمان با کمک شما مردم در حال ساخت است. لازم است درباره خانه شماره ۳۷ این توضیح را عرض نمایم. لطفا جزییات را در کانال گروه جهادی بخوانید👇👇 https://eitaa.com/gorohe_masaf

شمس‌الدین جزایری (۱۲۸۳ - ۱۳۶۹) رییس اداره کل دخانیات عضو شورای عالی سازمان برنامه نماینده مجلس شورای ملی در دوره ۱۸ وزیر فرهنگ کابینه رزم‌آرا (۱۳۲۹) استاندار خراسان (۱۳۴۱) ‌ #بخوانید 👇👇 https://eitaa.com/Politicalhistory

روایت شمس‌الدین جزایری از اوضاع‌واحوال ایران در زمان روی کار آمدن رزم‌آرا شاه هم البته آن قدرتی که بتواند اداره بکند [نداشت] مردم نمی‌ترسیدند از او زیاد، درصورتی‌که از رضاشاه آدم واقعاً می‌ترسید، ایرانی‌ها همه می‌ترسیدند، اکثریتشان لااقل. مثل‌اینکه سیاست به صورتی درآمد که شاید آمریکایی‌ها هم کمک و مداخله کردند، مخصوصاً از زمان قوام‌السلطنه، دست‌هایی هم میل داشتند که آمریکائی‌ها مداخله بکنند از این نظر که من به شما عرض می‌کنم. قوام‌السلطنه خودش جزو عوامل این کار بود. رفقای ما هم یک‌دسته‌شان هم‌عقیده بودند که مثلاً انگلستان حالا آن امپراتوری‌اش از دست رفته و ضعیف شده در مقابل روسیه و روسیه روزبه‌روز دارد قدرت پیدا می‌کند با آن وضعی که استالین پیدا کرده بود، یک سیاست سومی هم بیاید به تقویت سیاست روسیه و اینجا يک محل اتکائی داشته باشد و بنده خوب یادم هست که قوام‌السلطنه با آمریکائی‌ها مذاکره کرده بود که یک کمکی بگیرد. می‌دانید وضع بودجه ما بد شده بود. بنده این را مطالعه کردم در قوانین مالیه و به آقای دکتر مصدق هم این را گفتم، مردم ایران آقا، تجار این‌هایی که باید مالیات بدهند مالیات نمی‌دادند. بنده یک‌وقتی همین کتاب را نوشتم از اداره مطالعات اقتصادی بانک ملی خواستم. مخارج زندگی را ما مطالعه کردیم یازده تا سيزده برابر شده بود. مالیات‌ها و عواید دولت ما سه برابر شده بود. عوامل اقتصادی ازهرجهت موجب بالارفتن قیمت‌ها در ایران شده بود دیگر. جنگ بود. کالا کم می‌رسید به ایران. اشغال بود ایران، خود ایران نمی‌توانست تولید زیاد بکند خب، خودبه‌خود وضع زندگی خیلی گران شده بود، این‌ها [انگلیس‌ها] خیال کردند که بیایند لیره را تسعیرش را ببرند بالا به چهارده تومان، این به نفعشان است مثلاً ریال زیادتر، مخصوصاً انگليس من نوشتم که خوب، متفقین همه بودند ولی انگلستان چون شرکت نفت را داشت و باید در سال یک مقداری ارز را تبدیل به ریال بکند می‌خواستند ریال بیشتری بگیرند، غافل از اینکه این آخرین ضربت مرگ‌آور را می‌زند به قیمت‌های ایران و قیمت را می‌برد به سیزده برابر. عرض می‌کنم بنابراین وضع اقتصادی ایران وضع اقتصادی خوبی نبود. شاه هم که اطلاعات اقتصادی نداشت، درعین‌حال هم نگران بود، می‌ترسید، توی دانشگاه هم به او حمله کرده بودند، یعنی تیراندازی به او کرده بودند، بنابراین وضع به یک صورت غیرامنی برای او درآمده بود. خارجی‌ها هم تلقین کرده، شاید فشار می‌آوردند که یک حکومت مقتدری تشکیل بشود. توی این‌ها هم آقای رزم‌آرا را انتخاب کرده بودند. مصاحبه شمس‌الدین جزایری با پروژه تاریخ شفاهی ایران در دانشگاه هاروارد، نوار دوم https://eitaa.com/Politicalhistory

روایت حسن نزیه از حضور تختی در مراسم هفتم مصدق هفتم فوت مصدق در احمدآباد برگزار شد. به تفصیل و آنجا خاطره مهم می‌تواند این باشد که مرحوم تختی وقتی حاضر شد در آنجا فوق‌العاده نحوه حضورش و عملش تجلی کرد. مرحوم تختی سی چهل نفر از ورزشکاران معروف را به اتفاق خودش به همراه خودش آورده بود در احمدآباد. در حالی که تمام مسیر به احمدآباد از جاده قزوین پر نظمی بود و تحت مراقبت شدید و داخل خود احمدآباد هم مقر مسکونی دکتر مصدق مأمورین ساواک توی اتوبوس‌ها، اتومبیل‌ها نشسته بودند و مراقبت می‌کردند و در آن ورودی احمدآباد هم بالایش یک جایی بود دیده¬بانی در حقیقت، مأمورین ساواک از آنجا گویا عکس اشخاص را هم مرتباً می‌گرفتند. مرحوم تختی با این سی چهل نفر ورزشکار به خط به صف رسانده بودند، البته آنجا از ماشین‌ها که پیاده شدند، یک صفی بستند و یک دسته گل بسیار بزرگی که دو نفر از ورزشکارها جلو گرفته بودند و تختی هم پیشاپیش قدم برمی‌داشت و آمد که این را ببرد بگذارد در روی مقبره دکتر مصدق و من خیال می‌کنم اصلاً از آن تاریخ تختی حسابش را با رژیم شاه به کلی دیگر علنی جدا کرد و اینکه می‌گوید شاید هم کشتندش، که من تردید می‌کنم، هنوز این روشن نشده. اگر راست باشد که کشتندش من تصور می‌کنم یکی از دلائلش همین ژست بسیار عالی و زیبا بود که تختی در شب هفت دکتر مصدق از خودش نشان داد. مصاحبه حسن نزیه با پروژه تاریخ شفاهی ایران در دانشگاه هاروارد، نوار نهم حقوقدان و وکیل دادگستری از اعضای مؤسس نهضت آزادی ایران رئیس کانون وکلای دادگستری مدیرعامل شرکت ملّی نفت ایران https://eitaa.com/Politicalhistory

او اصرار دارد! ارزشی ندارد. اما باید عصبانیت اینان از دست مردم را به پای شکست‌شان از مردم نوشت. مردم با وجود فشار اقتصادی به فراخوان این جماعت تن ندادند. اکنون ذکر شب و روزشان توهین به ملت است. https://eitaa.com/Politicalhistory

یک قرائت و فهم زیبا از امام حسین(ع) https://eitaa.com/Politicalhistory

اگر یزید خلیفه نمی شد!؟ https://eitaa.com/Politicalhistory

کار خوب را باید منتشر کرد در این هماورد نابرابر ما یا تولید محتوا می کنیم و یا باید در نشر به دوستان دغدغه مند کمک برسانیم. از این مدل گفتگو برای ارائه تصویر درست بسیار نیاز است. https://eitaa.com/Politicalhistory

وسعت ایران برابر با ۱۷ کشور اروپایی است و این یعنی مساحت ایران بیش از یک سوم کل قاره اروپاست. ایران ۱۰ درصد منابع طبیعی جهان را در اختیار دارد، ایران در چهار راه بین المللی قرار دارد، ایران مسلط بر خلیج فارس است که ۴۰ درصد انرژی جهان از آن عبور می کند، ایران دارای ذخایر اورانیوم و لیتیوم و.. است،شاید اینها دلایلی مناسبی باشد تا به گفته ترامپ برای شکست دادن ایران و بدست آوردن دوباره ایران، آمریکا به تنهایی ۷ تریلیون دلار هزینه کرده است. https://eitaa.com/Politicalhistory

خسرو شاکری (۱۳۱۷ - ۱۳۹۴) از اعضای فعال کنفدراسیون دانشجویان ایران استاد تاریخ در فرانسه تاریخ مصاحبه: ۲۷ جولای ۱۹۸۳ محل مصاحبه: شهر کمبریج- ماساچوست مصاحبه‌کننده: ضیاء صدقی ‌ https://eitaa.com/Politicalhistory

عزم بنی‌صدر برای نشستن در جایگاه ریاست‌جمهوری ایران (به مناسبت درگذشت ابوالحسن بنی‌صدر (۲ فروردین ۱۳۱۲ – ۱۷ مهر ۱۴۰۰)) [درباره] بنی‌صدر، بد نیست که این حادثه را نقل کنم. خوب به یاد دارم که در همان آوریل که من از الجزیره برگشته بودم و در پاریس با ایشان ملاقات داشتم. ما در کنار بلوار سن‌میشل بین میدان لوکزامبورگ و انتهای خیابان پورت رویال، [در] ایستگاه متروی پورت رویال در کنار نرده‌های باغ لوکزامبورگ قدم می‌زدیم که صحبت‌هایمان قابل کنترل نباشد از نظر امنیتی. من سعی می‌کردم یک تصویری از مبارزۀ مسلحانه و لزوم این [روش برای] سرنگونی رژیم [شاه] را به بنی‌صدر بدهم و ذکر بکنم که ایشان را قانع بکنم که یک اتحاد بین افرادی که متفاوت‌العقیده هستند از نظر مسلکی حتماً ضروری است. بنابراین اختلافات شخصی را باید کنار گذاشت. آقای بنی‌صدر به من گفت که «من با هیچ‌کسی اختلاف شخصی ندارم.» من از این حرف خیلی خوشحال شدم و گفتم که امیدوارم که در عمل هم شاهد این امر باشم. ایشان بلافاصله [مطلبی به گفته خود] اضافه کرد که مایۀ یأس من شد. [بنی‌صدر] گفت من فقط کاندید ریاست جمهوری ایران هستم و مقام جزئی مرا جلب نمی‌کند. بنابراین سر مقام هیئت اجرایی جبهه ملی یا شورای جبهه ملی و از این نوع چیزها یا دبیری کنفدراسیون این‎ها برای من چیزهای ناقابلی هستند. من گفتم که، البته با طنز، فکر می‌کنم در این زمینه شما رقیبی نداشته باشید. چون تمام ما که مشغول این نوع کارها هستیم، نظرمان بیشتر روی این است که برویم ایران مبارزه کنیم و معلوم نیست که از این مبارزه زنده بیرون بیاییم. نه این‎که ضرورتاً می‌خواهیم کشته بشویم، ولی معلوم نیست عاقبت چنین مبارزه‌ای چه باشد توی آن [احتمال] مردن هم هست. بنابراین ما فعلاً می‌توانیم بگوییم که اصلاً به مقام‌های بعد از سرنگونی رژیم شاه فکر نمی‌کنیم. من اضافه کردم اگر کسی باشد که رقیب شما در این زمینه باشد، آقای شاهین فاطمی در آمریکا است. ایشان هم در همین خیالات هستند. بنابراین شما [باید] با آقای [شاهین] فاطمی مسئلۀ ریاست و معاونت جمهوری را حل بکنید، ما [با این مساله] کاری نخواهیم داشت. من فکر می‌کنم این [گفت‌وگو] پایان سخن من با بنی‎صدر در آن مذاکره بود. و من آن‎جا فهمیدم که با این نوع آدم‌ها نمی‌شود کار کرد... تاریخ دقیقش یادم نیست البته می‌شود این‎ها را پیدا کرد، در تابستان ۱۹۶۴ (۱۳۴۳ شمسی) بود. بخشی از مصاحبه خسرو شاکری (۱۳۱۷-۱۳۹۴) با پروژه تاریخ شفاهی ایران در دانشگاه هاروارد، نوار اول تاریخ مصاحبه: ۵ مرداد ۱۳۶۲ مصاحبه کننده: ضیاء صدقی https://eitaa.com/Politicalhistory

متن را بخوانید

. آنچه از مصاحبه مرعشی بیشتر پخش شد آن دو بخش اظهارات عجیب او درباره برجام و قدرت شخصی اش بود. اما در ابتدا مصاحبه او تحلیلی از علت بن بست سیاسی و عدم موفقیت رئیس جمهورها می دهد که بازمیگردد به وجود اصل ولایت فقیه در قانون اساسی! اینکه چند بار تکرار می کند قدرت در دست رهبر است و روسای جمهور کاره ای نیستند بخاطر همین با رهبر به اختلاف می خوردند ۱. اگر رئیس جمهور اختیار ندارد چرا در تمامی دوره ها حریص به تصاحب قدرت بوده و تقریبا در تمامی دوره ها نامزد داشته اید؟ ۲. رهبر با سیاست توسعه اشرافی گری دولت هاشمی مخالف بود اما ایشان و شما با قدرت آن را پیش بردید پس قدرت داشتید. ۳. رهبر در دولت هاشمی و خاتمی اعلام کرد خام فروشی نفت باید تمام شد. هر دو دولت قبول نداشتند و نکردند پس قدرت داشتید. ۴. رهبر با سیاست فرهنگی دوره خاتمی و اصلاحات مخالفت و انتقاد داشت اما کار خودتان را کردید پس قدرت داشتید. ۵. رهبر با سیاست ها و روش های خصوصی سازی در دولت هاشمی و خاتمی مخالف بود اما شما با خصوصی سازی فساد و رانت را اجرا کردید پس قدرت داشتید. ده ها مثال دیگر از دولت ها میشود آورد که صراحتا برخلاف نظر رهبری عمل شده که گل سر سبد آنها دولت روحانی است. وظیفه رهبر هدایت گری ارکان نظام سیاسی در مسیر اساسی انقلاب است. خودشان این را بارها تکرار کرده اند آن مصادیقی که رهبری ورود می کند در تمامی قوا براین مبنا و قانون است. اعمال سلیقه دولت های شما در اصول اگر با مقاومت رهبری روبرو نشده بود که سال ها قبل از ایران و انقلاب چیزی باقی نمی ماند. در تعجبم چرا پاسخ مرعشی داده نشد! باز در یک برنامه دیگر رهبر محکوم شد! قدرت اجرایی دست آقایان بوده است! #علیرضا_زادبر https://eitaa.com/Politicalhistory

#استوری_کنید چه خوب است تا پیش از سالگرد ‎#مهسا_امینی یک کمپین سراسری در داخل و خارج ایجاد شود. https://eitaa.com/Politicalhistory

عباس رمزی عطایی (۱۳۰۷ - ۱۳۹۷) تحصیلات نظام و دریایی در ایران، انگلستان و آمریکا فرمانده نیروی دریایی شاهنشاهی ۵۴ – ۱۳۵۱ محکومیت به زندان به جرم ارتشا و تنزیل درجه ۱۳۵۴ تاریخ مصاحبه: ۱۱ جون ۱۹۸۵ محل مصاحبه: شرمن اوکس، لوس‌آنجلس مصاحبه کننده: شهلا حائری ‌

روایت عباس رمزی عطایی از نقش و مسئولیت شاه در انقلاب ۱۳۵۷ س- شما گفتید که [در دیداری که پس از انقلاب با شاه در مکزیک داشتید] شاه هیچ صحبتی از اینکه نقش خود را در این انقلاب چه جور می‌دید، به شما نداد. ولی مشاهدات شما از اینکه خودش، شخص شاه، خودش را چگونه مسئول یا غیرمسئول در این انقلاب می‎دید، چگونه است؟ مشاهدات شما در موقع آن مصاحبه‎ای که با هم داشتید، آن برخوردی که با هم داشتید؟ ج- والله، من اینطور که تشخیص دادم، اعلی‌حضرت خودش را مسئول نمی‌دانست. در حالی‌که این اشتباه است. همینطور که آدم خوبی‌های یک فرد را می‌گوید، نقاط ضعفش را هم بگوید. این اشتباه است. خودش می‌دانست که مسئول همه‌چیز خودش بود. من فکر می‎کنم ایشان مسئول، خیلی مسئول بزرگی هم بودند در مورد این انقلاب. اعلی‌حضرت یک کتاب خدمات دارد به این مملکت، واقعا یک کتاب خدمات دارد. ولی حقش نبود مملکت را ول کند. ایشان می‌دانستند فقط خودشان هستند که تصمیم می‎گیرند. ایشان می‎دانند هرکی کاری داشته به خودشان مراجعه می‎کند. هیچ‎وقت در ایران سلسله مراتب رعایت نشده. نباید ول می‎کرد. یعنی می‎دانید، یک دفعه رفتند. ۲۸ مرداد. اعلی‌حضرت دیگر در حدود شصت‌سالش بود. دیگر توی آن سیر، می‌گویند مریض هم بوده. خودش هم می‌دانسته مریض است. من عرض‌شان رساندم. گفتم: “می‌ماندید کشته می‌شدید.” س- همینطور به ایشان گفتید؟ ج- بله. من همیشه به اعلی‌حضرت صریح صحبت کردم. فوقش می‌گفتند آخرین پادشاه ایران برای حفظ تاج و تختش کشته شد. یا ولیعهد را جای خودش می‌گذاشت، قدرت را می‌داد دست یک نظامی، ولیعهد را جای خودش می‌گذاشت. منتها به دلایلی که نکرد، چرا نکرد؟ من اصلا نمی‌دانم. برای اینکه من در ایران نبودم. نزدیک هم نبودم. نمی‌دانم. من معتقدم در این مورد در یک همچین موردی که مملکت ما ازآنجا به اینجا رسیده، هرکسی هرچه می‌داند، چه خوب چه بد، شما هم خوب نمی‌توانید بگویید یک نفر پرفکت است که. یک نفر صددرصد نمی‌تواند خوب باشد. از صددرصد ۹۹٪ خوب است، ۱٪ بدی‌هایش است. من فکر می‌کنم هرکس هرچه می‌داند باید خیلی‌خیلی باوجدان بدون رودربایستی بگوید. برای اینکه ما فردا جوابگوی تاریخ به بچه‎‌های‌مان هستیم. هر نقطه‌ای از تاریخ تجربه است. یکی در گذشته چه شده و چه کرده شده؟ چه بر مملکت ما گذشته؟ و یکی هم ما از گذشته درس بگیریم. کجا اشتباه شد دیگر آن اشتباه تکرار نشود. اگر آنهایی که واقعا حقایق را می‌دانند، در آن لحظاتی که لحظات بسیار مشکل و دشواری برای مملکت ما بوده و احتیاج به تصمیم‌گیری خیلی خیلی جدی بوده و می‌دانند چه جوری تصمیم گرفته می‌شد و نگویند، واقعا به عقیده‌ی من خیانتی است که به تاریخ مملکت می‌کنند. باید بگویند آنهایی که نزدیک بودند، صرف‌نظر از “آقا به من چه؟ حالا که خب، خدابیامرز مرده، من دیگر چرا بگویم؟“ نه. این برای آتیه است. س- خوب. بنا بر این برداشت شما، شما فکر می‌کنید که چرا شاه پس نه مسئولیت قبول می‌کند و نه آن کاری را کرد که فکر می‌کرد برایش رسالت دارد؟ ج- والاّ من فکر می‌کنم اعلی‌حضرت لحظات آخر وحشت کرده بود. یعنی فکر کرد هم انگلیسی‌ها به جانش افتادند هم آمریکایی‌ها. من فکر می‌کنم. در حالی‌که این فکر اشتباهی بود. هیچ‌کدام قدرت نداشتند کاری به او بکنند. من به این ایمان دارم که می‌‌گویم. هیچ‌کدام قدرت این کار را نداشتند که بتوانند به او کوچک‌ترین صدمه‌ای بزنند. اعلی‌حضرت حتی خودش کودتا باید می‌کرد. اگر اطمینان نمی‌کرد به یک امیر، خودش باید می‌کرد. ببینید، شما در مورد یک تاریخ دوهزاروپانصد ساله دارید صحبت می‌کنید. در مورد بقای یک مملکت دارید صحبت می‌کنید. برای یک مملکت سی‌وپنج سی‌وشش ‌میلیونی، فدا کردن یک‌میلیون‌ونیم هیچ اشکالی ندارد. شما دارید یک مملکت را survive می‌کنید. ممکن است توی یک مملکت توی جنگ، روسیه بیست میلیون نفر کشته داد، بیست میلیون نفر، یعنی ده درصد از جمعیت روسیه‌ی آن‌موقع، دویست ومثلا سی‌میلیون نفر بوده زمان جنگ دوم، ده درصدش کشته شد. ما می‌گوییم یک‌درصد ولی شما یک تاریخ را حفظ کردید. یک مملکت را حفظ کردید. شما سی‌وپنج‌میلیون بقیه را حفظ کردید و من مطمئنم که اعلی‌حضرت بعدها خودش فهمیده که بایستی این کار را می‌کرد. مصاحبه با عباس رمزی عطایی با پروژه تاریخ شفاهی ایران در دانشگاه هاروارد، نوار سوم ‌ https://eitaa.com/Politicalhistory

ویژه برنامه کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ . گفتگو جذاب و بسیار مهمی که به یقین عرض میکنم بخش هایی از آن در تاریخ نگاری سلطنت طلبان و تاریخ نگاری مرسوم از جنبش ملی شدن نفت توسط جبهه ملی مغفول مانده است. مباحث: ۱. اختلاف آیت الله کاشانی و دکتر مصدق! ۲. علت سکوت آیت الله کاشانی در کودتا ۳. نقش اراذل اوباش و شهرنویی ها در روز ۲۸ مرداد ۴. ذکر خاطره مهم از طیب حاج رضایی ۵. موضع و مخالفت شاه با مصدق و جنبش ملی شدن . . وقتی دکتر مصدق استعفا داد و از کاخ خارج می‌شد شاه...(ببینید) . پخش برنامه جمعه ۲۷ مرداد https://eitaa.com/Politicalhistory

خدمت‌تان عرض کردم که گفتگو بسیار مهمی درباره کودتا ضبط کرده ایم. بخش هایی را مشاهده بفرمایید.

#مرداد 💢شاهِ چمدانی ماروین زونیس استاد آمریکایی و نویسنده کتاب #شکست_شاهانه در صفحه ۱۸۰ کتاب خود از #محمدرضا_پهلوی با این عنوان یاد می‌کند: شاه چمدانی این صفت را نشریات اروپایی به #شاه داده بودند زیرا همواره در میان خطر و معرکه از کشور فرار می‌کرد. نخستین باری که #محمدرضا از کشور گریخت به مرداد سال ۱۳۳۲ باز می‌گردد. وقتی به بغداد و از آنجا به رُم پناه برد. او در بحران‌ها از قلب حادثه گریزان بود و به تعریف خواهرش #اشرف روحیه مُرغدلی داشت. در همان سال، در اوج دعوای با #مصدق بخصوص پس از کشتار معروف سی تیر که بیش از ۲۵۰ نفر در یک روز پس از استعفای مصدق کشته شدند بار دیگر #شاه مورد عتاب قرار می‌گیرد. اما این بار از جانب همسری که همیشه دوستش داشت: ثریا #ثریا در خاطراتش اشاره می‌کند که با لحن تندی با شاه صحبت کرده است: "خودت را جمع کن و کشور را از #فقر و کمونیسم نجات بده. آدم دلش به تو میسوزد. تو حق نداری با این حالت افسردگی زندگی را سر کنی. تو باید مرد باشی که زمانی بودی و من به او احترام می گذاشتم." Anderw Cooper, The fall of heaven. Op. Cit. P 75. راستی این کتاب را بخوانید. در بالا هم به آن اشاره کردم. آنانی هم که به ترجمه #اعتماد ندارند زبان اصلی را بخوانند: کتاب #شکست_شاهانه ، ماروین زونیس، ترجمه: عباس مخبر، تهران: طرح نو. موضوع این کتاب روانشناسی شخصیت شاه است. #علیرضا_زادبر https://eitaa.com/Politicalhistory