🌱
⁉️ شبهاتی در شرایط آب و هوایی واقعه عاشورا در کربلا
اگر شما نزدیک یک رودخانه یا نهر آبی باشید (تا شعاع یک کیلومتر) که مدت زیادی جریان داشته باشد، کمی زمین را حفر کنید به آب برخورد می کنی،
حالا با توجه به توقف امام حسین و یارانش (علیهم السلام) چرا با حفر زمین یا... تلاشی برای دست یافتن به آب نکردند؟
یا اصلا آن آب قابل شرب نبوده؟ یا موقعیت جغرافیایی کربلا با امروز فرق می کرده است؟
همان طوری که در جریان هستید شهر کربلا شهری پر آب است، همین الآن اطراف حرم با یک متر کندن به آب می خورد؟
گروهی مطرح می کنند کربلا از قبل سرزمینی پرآب و سرسبزی بوده است؟ آیا این مورد صحیح است؟
.
.
.
⭕ پاسخ:
کربلا به رغم اینکه در کنار رود فرات بود، با این رود فاصله داشت، از این رو بیابان بود. بعضی جغرافی دانان نیز همین عقیده را دارند.
یاقوت حموی در ذیل واژه کربلا مینویسد: اما مبدأ اشتقاق این کلمه (کربلا) یا کربله به معنای سستی پا است. یا از «کربلت الحنطه» یعنی گندم از کاه و کثافات پاک کردم، می باشد؛ بدین مناسبت که آن زمین از ریگهای درشت و درخت پاک بوده است.
در فرهنگ معین میخوانیم: کربلا یکی از شهرهایی است که در کنار رودخانه فرات قرار داشت و در سال ۶١ هجری بیابان بود. لغت شناسان دیگر نیز تصریح میکنند که کربلا در سال ۶١ بیابان بوده است.
این که گفته میشود کربلا سرزمین بدون علف و بیابانی بوده، معنایش این است که در سال ۶١ در آن جا کسی زندگی نمیکرد و این سرزمین خالی از سکنه بود، نه این که در آن سرزمین آب وجود نداشته است.
معنای عدم وجود آب در کربلا آن است که آب را به روی اهل بیت و یاران امام علیهم السلام بستند و تهیه آب برای امام علیه السلام مشکل بود و از روز هفتم ماه محرم تا بعد از ظهر عاشورا، امام حسین علیه السلام و یارانش با مشکل آب مواجه شدند!
منابع و مآخذ تاریخی و روایی به روشنی اثبات می کند که نیروهای عمر بن سعد مأموریت یافتند که امام حسین علیه السلام و یارانش را در مضیقه قرار بدهند و مانع آوردن آب به خیمه ها شوند و نیروهایی را در اطراف فرات مستقر کردند تا اصحاب امام حسین علیه السلام نتوانند از فرات آب بیاورند.
در غیر روز عاشورا امام و یارانش علیهم السلام به سختی آب تهیه می کردند. ولی روز عاشورا مشکل آب بسیار جدی شد و امام حسین و یارانش علیهم السلام روز عاشورا همه با لب تشنه به شهادت رسیدند.
البته در این امر تردیدی نیست که امام و یاران او در آن روزها آب تهیه می کردند. چنین نبود که در آن سه روز کسی آب نخورده باشد. اگر در آن سه روز و در آن هوایی گرم کسی سه روز اصلا آب نخورده بود، نمی توانست زنده بماند.
روز عاشورا امام حسین و حضرت ابوالفضل عليهما السلام با هم برای آوردن آب سوی فرات رفتند. ولی نیروهای عمر بن سعد مانع شدند و آنان نتوانستد آب بیاورند.
امام و یاران حضرت تلاش می کردند که در روز عاشورا نیز آب تهیه کنند، ولی در آن روز که آتش جنگ شعله ور بود، فرصت چاه کندن را نداشتند.
افزون برآن این امر نیاز به ابزار و امکانات داشت که آن هم فراهم نبود و دشمن نیز اجازه حفر چاه را نمی داد؛ آنان که با بهره گیری از همه اهرم ها آب را بروی امام علیه السلام بسته بودند، به یقین اجازه چاه کندن را نیز نمی دادند.
📕https://www.pasokhgoo.ir/node/55076
#امام_حسین #کربلا
⁉️ @PorsemanShia
🌱
⁉️ علت حرکت امام حسین (علیه السلام) به کربلا در ماه محرم
علت حرکت امام حسین (علیه السلام) به کربلا در ماه محرم چه بوده؟ با علم بر اینکه اعراب در محرم جنگ نمی کردند، چرا امام حسین (علیه السلام) در ماه غیر حرام، راهی کربلا نشده اند!
.
.
.
⭕ پاسخ:
بدون ترديد فلسفه وجودى ماه هاى حرام از سوى خدا و به خاطر دست کشیدن از قتل و خون ریزى وجدال است، تا دامنه آرامش و امنیّت فراگیر شود و آدمیان در این مدّت با آسایش خاطر بتوانند در سایه عبادت و بندگى خدا سعادت خویش را تأمین نمایند.
در زمانی که سپاه «حر» در مسیر راه به امام برخورد کرد، بعد از آن که امام نماز را به جا آورد، همراهان «حر» را مورد خطاب قرار داد و فرمود: «... اگر شما ما را نمیپذیرید و حق ما را پاس نمیدارید و دیدگاهتان، غیر از آن است که در نامههایتان بر آن تأکید کردهاید، بر میگردم».
همچنین در روز عاشورا که مردم را مورد خطاب قرار میدهد، به نامههایی که مردم از کوفه فرستاده و او را دعوت نمودهاند، اشاره میکند.
چون عبدالله بن مطیع از امام میپرسد: چه باعث شد که حرم خدا و حرم جدّت را رها کردی؟ فرمود: «چون مردم کوفه مرا دعوت کردند که به سوی آنان بروم.»
نیز در پاسخ فرستاده «عمر سعد» که از امام سؤال کرد: چرا به این جا آمدهاید، فرمود: «اهالی این شهر (کوفه) مرا دعوت کردند و از من خواستند که به سوی ما بیا که پیشوا و رهبری نداریم. اگر وجود مرا ناخوشایند میدانید، بر میگردم».
وقتی در نزدیکی کربلا، زهیر بن قین به امام پیشنهاد کرد جنگ با اینان (سپاه حر) برای ما آسان تر است، چون در آینده گروه بیشتری خواهند آمد که توانایی مقابله با آنان را نداریم، امام فرمود: «آغازگر جنگ نخواهم بود».
این گزارشها و مانند آن، نشانگر آن است که امام بنا نداشت روحیه تهاجمی داشته باشد. و در ماه حرام اغاز به جنگ حرام است نه دفاع.
📕https://www.pasokhgoo.ir/node/52924
#امام_حسین #محرم
⁉️ @PorsemanShia
🌱
⁉️ شهید نشدن امام سجاد علیه السلام در کربلا
با اينكه يزيد و حاميان او در جريان كربلا، انسانهاي سنگدلي بودند، چرا امام سجاد علیهالسلام را در واقعه كربلا شهيد نكرده و از كشتن ايشان اجتناب كرد؟
.
.
.
⭕ پاسخ:
استراتژي دشمن در كربلا از بين بردن همه مردان و اولاد و اصحاب امام حسين عليه السلام بود، از اين رو دشمن دستور قتل ياران امام را صادر نمود. در خصوص زنده ماندن امام سجاد علیهالسلام ممكن است، علل زير تأثير گذار باشد:
١. خواست خداوند:
امام سجاد علیه السلام نقش بنيادي در صيانت و تحريف زدايي قيام امام حسين علیهالسلام داشت و عامل مهم بقاي دين اسلام بود،
زيرا با خطبه هاي خود باعث هدايت و ارشاد مردم شده، و نقشي بنيادي در معرفي دين زدايي امويان و معرفي مظلوميت و حقانيت امام حسين علیهالسلام و خاندان پيامبر داشته است.
از سوي ديگر آن حضرت به عنوان حجت خداوند بر زمين در فرهنگ سازي و احياي معارف دين نقش اساسي داشته و بنابر اعتقاد شيعه هيچگاه زمين از حجت خدا خالي نخواهد بود.
٢. مريض بودن:
برخي عقيده دارند، كه امام سجاد علیهالسلام در كربلا مريض بود و همين موجب شد، كه دشمن به حضرت توجه نكرده و شايد تصور مي كرد، حضرت در اثر مريضي از دنيا مي رود.
البته بايد توجه داشت، كه بيماري امام تنها در ايام حادثه عاشورا بوده، و اين تقدير الهي باعث شد، كه امام زنده بماند و نسل امام حسين علیهالسلام از اين طريق حفظ شود.
همانگونه كه در تاريخ ثبت شده است، اين بيماري سبب نجات ايشان شد. زيرا چند بار تصميم گرفتند، حضرت را بكشند، اما چون بيماري او شديد بود، گفتند: بيماري او را ميكشد، چرا او را بكشيم.
حميد بن مسلم اين جريان را چنين نقل مي كند: به اتفاق شمر بن ذي الجوشن در خيمهها عبور ميكرديم، تا به علي بن حسين علیهالسلام رسيديم، ديديم از شدت مرض در بستر غم و بيماري و ناتواني خوابيده است؛
با شمر جماعتي از رجاله بودند، گفتند: آيا اين بيمار را بكشيم؟ گفتم: چگونه بیرحم مردميد. همين مرض او را خواهد كشت. بدين وسيله شر ايشان را از حضرت برگردانيدم.
سبط ابن جوزي مينويسد: علي بن الحسين چون بيمار بود، كشته نشد. و بسياري از مورخين نيز بر اين نظر مي باشند.
٣. دفاع اهل بيت:
اهل بيت علیهم السلام به رغم آن كه اسير بودند و شديداً اذيت مي شدند، ولي آنان به ويژه حضرت زينب سلام الله علیها به دفاع از امام سجاد عليه السلام پرداختند.
در روز عاشورا هنگام غارت نمودن خيمه گاه، دشمن قصد قتل را داشت، اما حضرت زينب سلام الله علیها به دفاع از حضرت سجاد علیهالسلام پرداخت.
نيز هنگامي كه ابن زياد در كوفه امام سجاد عليه السلام را تهديد به قتل نمود، حضرت زينب سلام الله علیها به دفاع از امام سجاد علیهالسلام پرداخت.
و همچنين با خطبه هاي آتشين خود باعث افشا شدن ماهيت پليد بني اميه گرديد. فلذا براي يزيد نيز فرصتي نماند، تا آن حضرت را به شهادت برساند.
📕 https://www.pasokhgoo.ir
#امام_سجاد #شهادت
⁉️ @PorsemanShia
🌱
⁉️ مقابله با احساس گناه از مرگ عزیزان
از اینکه جوان دسته گلم رو بر اثر بیماری از دست دادم ولی هنوز خودم زنده ام دائماً خودم رو سرزنش می کنم. دوست داشتم من جای او مرده بودم. چه کار کنم؟
.
.
.
⭕ پاسخ:
از دست دادن فرزند بسیار دردناک است. ضمن تسلیت به شما برای این ضایعه تلخ و آرزوی رحمت و غفران الهی برای ایشان، نکاتی رو خدمت شما عرض میکنیم:
١. فقدان و از دست دادن افراد نزدیک بخش جدانشدنی از زندگی هرکسی است. توجه به این واقعیت و قبول فقدان بهعنوان چیزی که ارزش سوگواری دارد در پذیرش و سازگاری با وضعیت جدید نقش مهمی دارد.
٢. سوگواری پنج مرحله دارد که گذشتن از این پنج مرحله مهم است:
مرحله اول: شوک، ناباوری و کرختی است که در این مرحله پذیرش فقدان برای فرد سخت است.
مرحله بعد: آرزو کردن و جستجو کردن است که فرد ممکن است از این جهت که نمیتواند فرد ازدسترفته را برگرداند خشمگین شود.
مرحله سوم: درماندگی و آشفتگی است که فرد امید خود را برای بهتر شدن وضعیت و بازگشت به حالت قبلی از دست میدهد.
مرحله چهارم: کنار گذاشتن امیدهای کاذب و پذیرش فقدان است،
و مرحله پنجم: این است که فرد خود را با شیوه جدید زندگی که با گذشته متفاوت است تطبیق میدهد.
٣. فرد سوگواری همچون شما برای عبور کم آسیب از فقدان به وجود آمده باید تکالیفی انجام دهد:
اول پذیرش واقعیت فقدان است که باید از کمتر جلوه دادن یا انکار اهمیت فقدان خودداری کرده و از تجربه سوگ فرار نکند و مهم است که زمانی کافی برای خود در نظر بگیرد که با این فقدان کنار بیاید و درنهایت به زندگی ادامه دهد.
دوم تجربه کردن ناراحتی و سوگ است که فرد، داغداری خود را بروز میدهد.
سوم سازگار شدن با زندگی جدید و قبول کردن این مطلب که زندگی ما انسانها چه بخواهیم چه نخواهیم مالامال از درد و رنج است و چارهای جز کنار آمدن و سازگاری با این مهم نیست و تکلیف آخر برگشت به زندگی است که این به معنای فراموش کردن آن شخص ازدسترفته نیست بلکه صرفاً آماده شدن برای یک زندگی جدید است.
۴. در حوادث اینچنینی که فردی یکی از عزیزان خود را از دست میدهد، برای مدتی قبول آن دشوار است؛ اما بهتدریج بعد از گذشت مدتی، فرد میتواند خود را با مسئله فقدان عزیزش وفق دهد و آن را بپذیرد و معمولاً بعد از گذشت شش ماه از تاریخ رویداد ناخوشایند، فرد بهخودیخود به حالت عادی برمیگردد و زندگی معمولی خود را دنبال میکند.
۵. اگر فرد نتواند فقدان عزیزش را بپذیرد و با آن کنار آید و علائم و نشانههایی دیگری همانند کرختی و درماندگی شدید، ترس و وحشتزدگی، ناامیدی و استیصال، افسردگی شدید، محدود شدن طیف عواطف و احساسات، کاهش رغبت یا مشارکت در فعالیتهای عمومی، مشکلات خواب، عدم تمرکز و... همراه آن باشد و هرروز برشدت و دوام اینگونه نشانهها افزوده شود در این صورت، احتمال یک اختلال جدی روانشناختی همانند اختلال سوگ پایدار یا اختلال افسردگی یا اختلال استرس پس از آسیب، تقویت میشود.
برای درمان هرکدام از آنها درمانهایی نظیر تقویت ایمان با توسل به اولیای الهی، دعا و یاد خداوند و نیز مطالعه کتابهای مذهبی در زمینة فلسفه مصائب و سختیها، آخرت و جهان پس از مرگ، هدف خلقت، فلسفه مرگ وزندگی کارساز خواهد بود،
در کنار آن مراجعه حضوری به روانشناس باتجربه میتواند کیفیت سازگاری با رویدادهای تلخ زندگی را به شما آموزش دهد و شما را از اضطراب، استرس و فشار روانی رهایی دهد تا به آرامش برسید.
٧. باید دانست که فقدان عزیزان که با مرگ آنان ایجاد میشود همهروزه و هرلحظه براثر حوادث گوناگون در جهان تحقق مییابد و عملاً شما همدردهای متعددی در پیرامون خود دارید،
کافی است نگاهتان را از اطرافیانتان بردارید و شعاع دیدتان را وسیعتر کنید و ببینید که چه بسیارند کسانی که وضعیت مشابه شما و شاید هم بدتر از آن رادارند.
📕 https://www.pasokhgoo.ir
#مرگ #نزدیکان
⁉️ @PorsemanShia
🌱
⁉️ روش توبه از گناهان
آیا برای همه گناهان میتوان به یک شکل توبه کرد یا توبه از گناه به نسبت هر گناهی فرق دارد؟
.
.
.
⭕ پاسخ:
توبه و تأکید بر آنیکی از پرتکرارترین و مهمترین موضوعاتی است که در معارف اسلامی نسبت به آن تأکید شده است؛
اما توبه، در واقع بازگشت از نافرمانى خدا بهسوی اطاعت اوست که برآمده از پشیمانى فرد نسبت به گناهان گذشته است؛
اما در مورد اینکه برای خروج از حالت گناه، فرد باید چه مراحلی را طی کند و چه وظایفی را انجام دهد، باید مطالبی را تقدیم کنیم.
١. مهمترین عنصر تشکیلدهنده توبه و رکن اساسى آن، ندامت و پشیمانى است از پیامبر اکرم صلیالله علیه و آله است که فرمود: «کفى بالندم توبه»؛ «در توبه، پشیمانى کافى است»،
اولین مرحله، همین حالت پشیمانی است که لازم است در فرد ایجاد شود تا دست از گناه بکشد؛ اما در کنار آن، عزم بر ترک گناه برای همیشه هم لازم است؛
و شرط بعدی آن جبران و اصلاح یا همان جبران مافات با عمل صالح و نیکوست. یعنى تا آنجا که در توان دارد، حقالله و حقالناس را جبران کند و آثار بد و زشت گناهان گذشته را از درون خود و افراد و جامعه برچیند.
از همین رو در قرآن کریم درآیات بسیارى، توبه با اصلاح و جبران همراه آمده است. مثلاً در سوره نحل بهصورت یک قانون کلی در همه گناهان میفرماید:
﴿ ثَّم انَّ رَبَّکَ للَّذینَ عَمِلُوا السُّوءَ بِجَهالَهٍ ثُمَّ تابُوا مِنْ بَعْدِ ذلِکَ وَ اصْلَحُوا انَّ رَبَّکَ مِنْ بَعْدِها لغَفُورٌ رحیمٌ ﴾؛ «امّا پروردگارت نسبت به آنها که از روى جهالت بدى کردهاند و سپس توبه نموده و در مقام جبران برآمدهاند خداوند بعد از آن آمرزنده و مهربان است». (نحل، ١١٩)
٢. نکته مهم آن است که دو مرحله اول یعنی پشیمانی قلبی و تصمیم برای ترک همیشگی گناه در همه گناهان بدون تفاوت جریان دارد،
ولی مرحله سوم که جبران است، اولاً در تمام گناهان جاری نیست و ثانیاً نسبت به گناهان مختلف متفاوت است. جبران نسبت به گناهان مختلف، متفاوت است و چون در قرآن بهصورت مطلق آمده است، هرگونه جبران مافاتی را نسبت به گناهان مختلف شامل میشود، مثلاً:
- شخص توبهکار باید حقالناسهایی را که ضایع کرده به آنها بازگرداند؛ اگر زنده هستند به خودشان و اگر از دنیا رفتهاند به وارثان آنها برساند.
- اگر آبرو یا حیثیّت کسى را به خاطر غیبت کردن یا اهانت از بین برده، باید از او حلالیت بطلبد و اگر از دنیا رفته است بهتلافی حیثیّت بر باد رفته، کار خیر براى او انجام دهد تا روح او راضى گردد.
- اگر نماز یا روزه یا عباداتى از او فوت شد، قضا نماید؛ و اگر کفّاره دارد (مانند ترک روزه عمدی و شکستن عهد و نذر) کفّاره آن را بدهد.
- اگر سبب گمراهى دیگران شده مانند تبلیغات سوء؛ بدعتگذاری در دین خدا، خواه از طریق بیان و سخن باشد یا از طریق کتابت و نوشتهها اصلاح و جبران آن در صورتى حاصل میشود که تمام افرادى را که به خاطر عمل او به انحراف کشیده شدهاند تا آنجا که توان و قدرت دارد بازگرداند،
یا اگر در حضور مردم، افرادى را به دروغگویی و بى عفّتى و امثال این امور متّهم ساخته، باید درملأعام سخنان خود را باز پس بگیرد و استغفار تنها کافی نیست.
در حدیث معتبرى از امام صادق علیهالسلام میخوانیم که از حضرتش سؤال کردند: آیا کسى که حدّ الهى بر او جارى شد اگر توبه کند شهادتش مقبول است؟
فرمود: «هنگامیکه توبه کند و توبهاش به این است که از آنچه گفته بازگردد و نزد امام و نزد مسلمین حاضر شود و سخنان خود را تکذیب کند، هنگامیکه چنین کند بر امام لازم است که شهادت او را بپذیرد و توبهاش قبول است»،
این روایت نشان میدهد جبران انحراف، به ایجاد هدایت برای همان افراد گمراه شده است.
۳. با توجّه به اینکه گناه، قلب را تاریک میسازد ازنظر معنوی باید به همان میزان یا بیشتر از میزان کمی و کیفی گناهی که کرده است، اطاعت و بندگى کند تا تاریکی قلبش از بین برود، این نیز نوعی اصلاح است که باید نسبت به قلب خود انجام دهد.
همانطور که در نهجالبلاغه در شرح استغفار از زبان امیرالمؤمنین علیهالسلام اینطور بیانشده است که: «ششم آنکه به همان اندازه که لذّت و شیرینى گناه را چشیدهای درد و رنج طاعت را نیز بچشى»؛
البته باید توجّه داشت که این شرط تحقق توبه نیست و برای کاملتر شدن توبه توصیهشده است.
نتیجه:
توبه پشمانی قلبی و تصمیم بر ترک همیشگی گناه و جبران حقالله و حقالناس است؛ اما این جبران در گناهان مختلف متفاوت است.
گاهی باید ادای پول کرد. گاهی حلالیت گرفت، گاهی برای افراد صاحب حق دعا کرد گاهی باید گفتار را اصلاح کرد. گاهی باید به همان میزان انحرافی که ایجاد کرده هدایت ایجاد کرد.
البته از نظر معنوی به همان میزان گناهی که کرده عبادت و بندگی کند. این نسبت به گناهان مختلف متفاوت است.
📕 https://www.pasokhgoo.ir
#توبه #گناه
⁉️ @PorsemanShia
🌱
⁉️ هدفمند بودن آفرینش
آیا هر موجودی که در جهان آفریده میشود، حتماً هدفمند آفریده شده و خداوند هدفی از خلقتش داشته است یا اینکه میتوان گفت خداوند فرایند خلقت را هدفمند آفریده، اما ممکن است از دل این فرایند، موجوداتی (مثلاً فلان سیاره یا فلان حشره یا فلان ویروس) آفریده شوند که خداوند هدف و غایتی برایشان در نظر نگرفته است و نه خودشان هدفی دارند و نه برای موجودات هدفمند دیگر فایدهای دارند؟
.
.
.
⭕ پاسخ:
سؤال از چیستی، چرایی و چگونگی آفرینش، ریشه در فطرت انسانها داشته و تاکنون نیز اندیشمندان اسلامی و غیر اسلامی به بررسی ابعاد مختلف آن پرداختهاند. در این میان نظر مشهور اندیشمندان اسلامی هدفمند بودن تمام کائنات است.
در ادامه به جهت پاسخ به سؤال مذکور، ابتدا به پارهای از آیات و روایات اثباتکننده هدفمند بودن آفرینش اشاره کرده و سپس به تحلیل دلیل عقلی میپردازیم. در پایان نیز به شبهه استبعاد (بعید شمردن) هدفمند بودن پارهای از موجودات پاسخ میدهیم.
لازم به ذکر است که مراد از هدفمندی تمام کائنات، نبود نقایص و شرور در عالم نیست و ما در این پاسخ درصدد توجیه نقائص و شرور عالم طبیعت نیستیم و این مهم را در بحثهای عدل الهی باید پیگیری کرد.
تمام مدعا تحقق علت غایی و حکمت و مصلحت در تمام افعال الهی است و این امر ملازم با نبود نقائص برگرفته از نظام علی و معلولی و یا ضعف قابلیت قابل نیست.
.
نکته اول: ادله نقلی هدفمند بودن مطلق کائنات
درآیات قرآن بارها به هدفمندی تمام آفرینش تصریحشده است. مثلاً:
١. الله همان کسی است که هر چیزی را به بهترین شکل (ممکن) آفرید. (سجده، ٧)
طبق آیه شریفه فوق هر آن چیزی که در این عالم تحقق دارد به بهترین وجه خود آفریدهشده و اینگونه نیست که بیهدف و بدون برنامهریزی باشد.
٢. ما آسمانها و زمین و آنچه میان آنهاست را بیهوده و عبث نیافریدیم. هدفمند نبودن آفرینش گمان کافران است. (ص، ٢٧)
٣. آنها که در حال ایستاده و نشسته و خوابیده خدا را یاد میکنند و در اسرار آفرینش عالم تفکر میکنند، میگویند: خدایا آفرینش را بیهوده نیافریدهای.(آل عمران، ١٩١)
خداوند متعال در این آیه بیان میکند: انسانهایی که در غفلت نبوده و در آفرینش آسمانها و زمین میاندیشند اذعان میکنند که جهان آفرینش و تمام موجوداتی که در آن وجود دارند بیهوده، عبث و بدون هدف آفریده نشدهاند و بیهوده آفریده شدن موجودی از موجودات عالم از ساحت کبریایی خداوند متعال به دور است.
۴. خداوند همهچیز را خلق کرد و بهدقت اندازهگیری کرد. (فرقان، ٢) در آیه شریفه فوق نیز خداوند میفرماید: تمام مخلوقات عالم مخلوق باریتعالی بوده و هر یک را با دقت هرچه تمام اندازهگیری و مقدر فرموده است و این یعنی آنکه چیزی بدون هدف و غایت نبوده و اینگونه نیست که از دل فرایند آفرینش، موجوداتی بدون فایده و بدون فلسفه و حکمت محقق شوند.
روایات در این زمینه بسیار زیاد بوده و صرفاً به جهت دوری از اطاله کلام از ذکرشان صرفنظر کردیم.
.
نکته دوم: دلیل عقلی هدفمند بودن مطلق کائنات
برای اثبات اینکه خداوند، انسان و جهان را هدفمند آفریده است، ادله مختلفی بیانشده است که در ادامه به ذکر یکی از آنها بسنده میشود:
الف) تحقق فعلی که خالی از فایده و مصلحت بوده و هدفمند آفریده نشده است قبیح بوده و تحقق آن خالی از اتقان و احکام است.
ب) خداوند متعال حکیم است و فعلش اولاً درنهایت اتقان و احکام بوده و ثانیاً خداوند متعال فعل قبیحی را انجام نمیدهد.
نتیجه: تمام افعال الهی هدفمند است.
لازم به ذکر است که هدفمندی فعل فاعلی لزوماً به معنای نیازمندی فاعل به آن فعل نیست و اتفاقاً هرچقدر میزان کمالات فاعل بیشتر باشد، او به رفع نیاز سایر موجودات اهتمام جدیتری داشته و فیضش شامل دیگر موجودات میشود.
خداوند متعال نیز که تمام کمالات را داشته و در رأس هرم هستی قرار دارد به فعل خود نیازمند نبوده و صرفاً از آن جهت که واجد کمالات است و این کمالات و لوازم آنها را دوست دارد به خلق و تدبیر میپردازد.
به عبارت دیگر آفرینش و هدفمند بودن تمام کائنات عالم لازمه کمال و فیاضیتِ مطلق الهی است و اگر موجودی که امکان آفرینش دارد خلق نشود یا ناقص و بدون هدف خلق شود نشانگر عجز، بخل، جهل و سایر نقائص در حضرت حق است و این در حالی است که ساحت کبریایی حضرت حق از این امور مبرّا است.
.
پاسخ به شبهه استبعاد هدفمند بودن برخی از موجودات:
اما در پاسخ به این سؤال که فلان موجود عالم مثل فلان حشره یا فلان ویروس و... چه فایدهای داشته و چگونه میشود به هدفمندی این قبیل امور قائل شد؟ باید توجه شود که:
.