#تفسیر_قرآن
#تفسیر_سوره_قدر قسمت اول
#تفسیر_المیزان
﴿ سورة القدر - سورة 97 - تعداد آیات 5 ﴾
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیم
إِنَّا أَنْزَلْنَاهُ فِی لَیْلَةِ الْقَدْرِ ﴿١﴾ وَمَا أَدْرَاکَ مَا لَیْلَةُ الْقَدْرِ ﴿٢﴾ لَیْلَةُ الْقَدْرِ خَیْرٌ مِنْ أَلْفِ شَهْرٍ ﴿٣﴾ تَنَزَّلُ الْمَلائِکَةُ وَالرُّوحُ فِیهَا بِإِذْنِ رَبِّهِمْ مِنْ کُلِّ أَمْرٍ ﴿٤﴾ سَلامٌ هِیَ حَتَّى مَطْلَعِ الْفَجْرِ ﴿٥﴾
🍁 ترجمه آيات سوره #قدر 🍁
💠به نام خداوند رحمان و رحيم💠
ما اين قرآن عظيم الشان را (كه رحمت واسع و حكمت #جامع است ) در شب #قدر نازل كرديم1⃣
و تو چه مى دانى شب قدر چيست؟2⃣
شب قدر (در #مقام و مرتبه ) از #هزار ماه بهتر و بالاتر است3⃣
در اين شب فرشتگان و #روح (يعنى جبرئيل ) به #اذن خدا از هر فرمان (و دستور الهى و سرنوشت خلق ) نازل مى شوند4⃣
اين شب رحمت و #سلامت و تهنيت است تا #صبحگاه5⃣
🍁 بيان آيات سوره #قدر 🍁
✅اين سوره #نزول قرآن در شب #قدر را بيان مى كند، و آن شب را #تعظيم نموده از #هزار ماه بالاتر مى داند، چون در آن شب #ملائكه و #روح نازل مى شوند.
✅اين سوره، هم #احتمال_مكى بودن را دارد، و هم مى تواند #مدنى باشد، و رواياتى كه درباره سبب نزول آن از #امامان اهل (عليهم السلام) و از #ديگران رسيده خالى از #تأييد_مدنى بودن آن نيست.
و آن #رواياتى است كه دلالت دارد بر اينكه اين سوره بعد از #خوابى بود كه رسول خدا (صلى اللّه عليه و آله و سلم) ديد، و آن خواب اين بود كه ديد #بنى_اميه بر #منبر او بالا مى روند، و سخت #اندوهناك شد، و خداى تعالى براى #تسليتش اين سوره را نازل كرد (و در آن فرمود:
شب قدر #بهتر از هزار ماه حكومت بنى اميه است ).
🍁بیان آیه1⃣ سوره قدر از تفسیر المیزان🍁
🔸 انّا انزلنا فى ليلة القدر
🔸اينست كه همه قرآن در شب قدر نازل شده است
🔸انا انزلناه فى ليله القدر
ضمير در #انزلناه به #قرآن برمى گردد، و #ظاهرش اين است كه:
🔸 مى خواهد بفرمايد همه #قرآن را در شب #قدر_نازل كرده، نه بعضى از #آيات آن را، #مويدش هم اين است كه تعبير به #انزال كرده، كه #ظاهر در اعتبار يكپارچگى است، نه #تنزيل كه ظاهر در #نازل كردن #تدريجى است.
🍁🍁🍁🍁🍁
🔸و در معناى آيه مورد #بحث آيه زير است كه مى فرمايد: (و #الكتاب #المبين انا انزلناه فى ليله مباركه )، كه #صريحا فرموده همه كتاب را در آن #شب_نازل كرده، چون #ظاهرش اين است كه نخست سوگند به همه كتاب خورده، بعد فرموده اين #كتاب را كه به #حرمتش سوگند خورديم، در يك شب و يكپارچه نازل كرديم.
🍁🍁🍁🍁🍁
🔸پس #مدلول آيات اين مى شود كه قرآن كريم دو #جور نازل شده، يكى يك #پارچه در يك شب #معين، و يكى هم به #تدريج در طول #بيست_و_سه سال #نبوت كه آيه شريفه (و قرآنا فرقناه لتقراه على الناس على مكث و نزلناه تنزيلا)، #نزول_تدريجى آن بيان مى كند، و همچنين آيه زير كه مى فرمايد: (و قال الذين كفروا لو لا نزل عليه القرآن جمله واحده كذلك لنثبت به فوادك و رتلناه ترتيلا).
🍁🍁🍁🍁🍁
🔸و بنابر اين، ديگر نبايد به گفته بعضى اعتنا كرد كه گفته اند:
🔸 معناى آيه (انزلناه ) اين است كه شروع به #انزال آن كرديم، و منظور از انزال هم انزال چند آيه از قرآن است، كه در آن شب #يكباره نازل شد نه همه آن.
🍁🍁🍁🍁🍁
🔸و در كلام خداى تعالى آيه اى كه بيان كند #ليله مذكور چه شبى بوده ديده نمى شود بجز آيه (شهر رمضان الذى انزل فيه القرآن ) كه مى فرمايد:
🔸 قرآن يكپارچه در ماه رمضان نازل شده، و با انضمام آن به آيه مورد بحث معلوم مى شود #شب_قدر يكى از شبهاى ماه رمضان است، و اما اينكه #كداميك از #شب هاى آن است در قرآن چيزى كه بر آن دلالت كند نيامده، تنها از اخبار استفاده مى شود، كه ان شاء اللّه در بحث روايتى آينده بعضى از آنها از نظر خواننده مى گذرد.
#تفسیر_قرآن
#تفسیر_سوره_قدر قسمت سوم
#تفسیر_المیزان
🍁ایه 2⃣ و 3⃣ سوره قدر از تفسیر المیزان🍁
🍁و ما ادريك ما ليله القدر🍁
✅اين جمله كنايه است از #جلالت قدر آن شب و #عظمت منزلتش، چون با اينكه ممكن بود در نوبت دوم ضمير ليله #القدر را بياورد، #خود آن را #تكرار كرد. #واضح تر #بگويم، با اينكه مى توانست بفرمايد:
🔸(و ما ادريك ما هى، هى خير من الف شهر) براى #بار #دوم و بار #سوم خود كلمه را آورد و فرمود:
🔸 (و ما ادريك ما ليله القدر ليله القدر خير من الف شهر).
🔸مراد از #بهتر بودن #شب قدر از هزار شب، و #منظور از #تنزّل #ملائكه و #روح به اذن #پروردگارشان (من كلّ امر)
🍁ليله القدر خير من الف شهر🍁
✅اين جمله به طور #اجمال آنچه را كه در جمله (و ما ادريك ما ليله القدر) بدان #اشاره شده بود، يعنى #عظمت آن #شب را بيان مى كند، و #مى فرمايد:
🔸 بدين جهت #گفتيم آن شب #مقامى #ارجمند دارد كه از #هزار_شب بهتر است.
🔸و منظور از #بهتر بودنش از #هزار شب به طورى كه #مفسرين تفسير كرده اند بهتر بودنش از حيث #فضيلت #عبادت است، و #مناسب با #غرض قرآن هم #همين معنا است، چون همه عنايت قرآن در اين است كه مردم را به #سوى خدا #نزديك، و به وسيله #عبادت زنده كند، و #زنده دارى آن شب با #عبادت بهتر است از عبادت #هزار شب. و ممكن است همين معنا را از آيه سوره #دخان نيز استفاده كرد، چون در آنجا #شب قدر را پر بركت خوانده، و فرموده:
🔸انا انزلناه فى ليله مباركه
🔸البته در اين #ميان معناى ديگرى نيز #هست، كه ان شاء اللّه در بحث #روايتى آينده خواهد آمد.
🍁ترجمه آیه4⃣ سوره قدر از تفسیر المیزان🍁
🌹تنزل الملئكه و الروح فيها باذن ربهم من كل امر🌹
🔸كلمه (تنزل ) در #اصل تتنزل بوده، و #ظاهرا مراد از #روح آن #روحى است كه از عالم #امر است و خداى تعالى در #باره اش فرموده :
🔸 (قل الروح من امر ربى )،
🔸 و اذن در هر چيز به معناى رخصت دادن در آن است، و يا به عبارت ديگر #اعلام اين $معنا است كه مانعى از اين كار نيست.
🔸و كلمه ( #من ) در جمله (من كل امر) به گفته بعضى از #مفسرين به معناى #باء است. بعضى ديگر گفته اند:
🔸به معناى خودش است، يعنى #ابتداى غايت، ولى #سببيت را هم مى رساند، و آيه را چنين معنا مى دهد:
🔸 #ملائكه و روح در آن شب به اذن پروردگارشان و به سبب هر #امرى الهى نازل مى شوند
🔸بعضى ديگر گفته اند:
🔸 باء براى #تعليل به #غايت است، و معنايش اين است ( #ملائكه و روح در آن شب به اذن پروردگارشان نازل مى شوند، براى خاطر اينكه هر امرى را #تدبير كنند).
🔸ليكن حق #مطلب اين است كه :
🔸 مراد از #امر، اگر آن امر #الهى باشد كه #آيه (انما امره اذا اراد شيئا ان يقول له كن فيكون ) #تفسيرش كرده، حرف (من ) براى ابتدا #خواهد بود، و در عين حال #سببيت را هم مى رساند، و به آيه چنين معنا مى دهد:
🔸(ملائكه و #روح در #شب_قدر به اذن #پروردگارشان نازل مى شوند، در حالى كه نزولشان را ابتدا مى كنند و هر امر الهى را صادر مى نمايند).
🔸و اگر منظور از امر مذكور هر #امر كونى و حادثه اى باشد كه بايد #واقع گردد، در اين صورت حرف (من ) به معناى #لام تعليل خواهد بود، و آيه را چنين معنا مى دهد:
🔸ملائكه و روح در آن شب به #اذن پروردگارشان نازل مى شوند براى خاطر تدبير امرى از امور عالم.
🍁ترجمه آیه5⃣سوره قدر از تفسیر المیزان🍁
🌹سلام هى حتى مطلع الفجر🌹
🔸در مفردات گفته:
🔸كلمه (سلم) و (سلامت ) به معناى #عارى بودن از #آفات #ظاهرى و #باطنى است.
🔸پس جمله ( #سلام هى ) اشاره است به اينكه #عنايت الهى #تعلق گرفته است به اينكه #رحمتش شامل همه آن #بندگانى بشود كه به سوى او روى مى آورند، و نيز به اينكه در #خصوص شب قدر باب نقمتش و #عذابش بسته باشد، به اين معنا كه #عذابى_جديد نفرستد. و لازمه اين معنا آن است كه طبعا در آن #شب كيد #شيطان ها هم موثر واقع نشود، همچنان كه در بعضى از #روايات هم به اين معنا اشاره رفته است.
🔸ولى بعضى از #مفسرين گفته اند:
🔸 مراد از كلمه (سلم) اين است كه :
🔸در آن شب #ملائكه از هر مشغول به عبادت بگذرند #سلام مى دهند. برگشت اين معنا هم به همان #معناى اول است و اين د2و آيه يعنى آيه (تنزل الملئكه و الروح ) تا آخر #سوره در معناى #تفسيرى است براى آيه قبلى كه مى فرمود (ليله القدر خير من الف شهر).
#تفسیر_قرآن
#تفسیر_سوره_قدر قسمت پنجم
#تفسیر_المیزان
🍁ادامه بحث روایتی سوره#قدر از تفسیر شریف #المیزان🍁
🌙رواياتى درباره #بهتر بودن #شب_قدر از #هزار_ماه، تقدير امور و نزول ملائكه و روح در آن #شب
✅و در #كافى به سند خود از ابن ابى عمير از عده اى راويان از #امام_صادق (عليه السلام) روايت آورده كه گفت :
🔰 بعضى از اصحاب ما #اماميه كه به نظرم مى آيد #سعيد_بن سمان بود از آن جناب پرسيد: چگونه #شب_قدر از هزار ماه بهتر است؟ (با اينكه در آن #هزار ماه در هر دوازده ماهش يك شب قدر است)،
🔸فرمود عبادت در شب #قدر بهتر است از عبادت در #هزار #ماهى كه در آن #شب_قدر نباشد.
🔸و در همان #كتاب به #سند خود از #فضيل، زراره و محمد بن مسلم از حمران روايت كرده كه از #امام_باقر (عليه السلام) از معناى آيه (انا انزلناه فى ليله مباركه ) سؤال كرد، فرمود بله شب #قدر كه همه ساله در ماه رمضان در دهه #آخرش تجديد مى شود شبى است كه #قرآن جز در آن شب #نازل نشده، و آن #شبى است كه خداى تعالى در باره اش فرموده :
🔸فيها يفرق كل امر حكيم
🔰آنگاه فرمود:
🔸 در آن #شب هر حادثه اى كه بايد در #طول آن سال واقع گردد #تقدير مى شود، چه #خير و چه #شر، چه #طاعت و چه #معصيت، و چه #فرزندى كه قرار است #متولد شود، و يا #اجلى كه بنا است #فرا رسد، و يا رزقى كه قرار است (تنگ و يا وسيع ) برسد، پس آنچه در اين #شب مقدر شود، و #قضايش رانده شود #قضايى است #حتمى، ولى در عين حال مشيت خداى تعالى در آنها #محفوظ است (و خدا با #حتمى كردن #مقدرات، العياذ باللّه به دست خود #دست بند نمى زند).
🔰حمران مى گويد:
🔸 پرسيدم منظور خداى #تعالى از اينكه فرمود ( #شب #قدر بهتر است از هزار شب ) چيست؟
🔸فرمود #عمل #صالح از نماز و زكات و انواع #خيرات در آن #شب بهتر است از #همان اعمال در #هزار ماهى كه در آن #شب قدر نباشد، و اگر خداى تعالى جزاى اعمال خير #مؤمنين را مضاعف نمى كرد، مؤمنين بجايى نمى رسيدند، ولى خدا #پاداش حسنات ايشان را مضاعف مى كند.
✅مؤلف:
🔸منظور امام از اينكه فرمود:
🔸(ولى در عين حال #مشيت خداى تعالى در آنها محفوظ است )، اين است كه #قدرت #خداى تعالى #هميشه مطلق است، او هر زمان هر كارى را #بخواهد مى كند، هر چند قبلا خلاف آن را #حتمى كرده باشد، و #خلاصه حتمى كردن يك #مقدر قدرت #مطلقه او را #مقيد نمى كند، او مى تواند قضاى حتمى خود را هم نقض نمايد هر چند كه #هيچ وقت چنين كارى را نمى كند.
✅و در مجمع است كه از #ابن عباس از #رسول خدا (صلى اللّه عليه و آله و سلم) روايت شده كه فرمود:
🔸وقتى #شب_قدر مى شود #ملائكه اى كه #ساكن در #سدره_المنتهى هستند و #جبرئيل يكى از ايشان است #نازل مى شوند، در حالى كه #جبرئيل به #اتفاق ساير #سكان نامبرده #پرچم هايى را به همراه دارند، يك #پرچم بالاى #قبر من، و يكى بر بالاى #بيت المقدس، و #پرچمى در مسجد الحرام و پرچمى بر طور #سينا نصب مى كنند، و #هيچ #مؤمن و مومنه اى در اين نقاط نمى ماند مگر آنكه #جبرئيل به او #سلام مى كند، مگر #كسى كه #دائم الخمر و يا #معتاد به خوردن #گوشت #خوك و يا زعفران #ماليدن به #بدن خود باشد.
✅و در #تفسير برهان از #سعد بن عبد اللّه روايت كرده كه به سند خود از #ابى بصير روايت كرده كه گفت :
🔸 با #امام صادق (عليه السلام) بودم كه سخن از #پاره اى #خصائص امام در هنگام ولادت به ميان آمد، فرمود:
🔸 وقتى #شب_قدر مى شود امام #مستوجب روح بيشترى مى گردد. عرضه داشتم #فدايت شوم مگر روح همان #جبرئيل نيست؟
🔰 فرمود:
🔸روح از #جبرئيل بزرگتر است، و #جبرئيل از #سنخ ملائكه است، و روح از آن #سنخ نيست، مگر #نمى بينى خداى تعالى فرموده :
🔸 ( #تنزل الملئكه و #الروح )پس معلوم مى شود #روح غير از #ملائكه است.
✅مولف :
🔰روايات در معنا و #خصائص و #فضائل شب قدر بسيار زياد است، (كه ما در اينجا مختصرى از آن را آورديم )، و در بعضى از آن #روايات #علامتهايى براى شب قدر ذكر شده، از قبيل اين كه :
🔸صبح #شب قدر #آفتاب بدون #شعاع طلوع مى كند، #هوا در صبح آن شب #معتدل است، و ليكن $چون اين #علامتها نه #دائمى است و نه #اغلب چنين است ، لذا از ذكر آن روايات خوددارى نموديم.