eitaa logo
ساخت فرهنگ انقلابی
95 دنبال‌کننده
38 عکس
6 ویدیو
4 فایل
پیرامون گفتمان انقلاب اسلامی (ایده انقلاب اسلامی) ارتباط با ادمین: محمدرضا مالکی بروجنی (پژوهشگر علوم اجتماعی و سیاستگذاری فرهنگی) @wrezaw
مشاهده در ایتا
دانلود
پنجره هایی که باز شده! 🔹برای برخی از سیاستهای حساس فرهنگی بهترین زمان وقتی است که پنجره های سیاستی باز شود. وقتی پنجره سیاستی باز شود نیاز چندانی به اقناع جامعه نیست؛ چراکه جامعه خود به این نتیجه رسیده است وگرنه پنجره سیاستی باز نمی شد. باز شدن پنجره سیاستی به یک عامل اساسی وابسته است و آن شرایط اجتماعی و سیاسی است که جامعه و نخبگان و بیشتر نیروهای اجتماعی را به این نتیجه می رساند که یک سیاست باید ایجاد، اعمال و اجرا شود. 🔹اتفاقات اخیر در کشور از یک جهت بسیار اهمیت داشت و آن روشن کردن ضعف های جمهوری اسلامی در حوزه های مختلف از جمله مسائل فرهنگی کشور بود اما این فرصت را فراهم کرد، رگولاتوری برخی از مسائل که هزینه زیادی در بر داشت کم هزینه کند؛ چراکه هزینه آن را در اتفاقات پرداخته کرده بود. از این پرداخت اجباری هزینه باید بیشترین منفعت را برد و آن رگولاتوری در حوزه هایی است که قبلا توان نزدیک شدن به آنها را نداشت (پیدا کردن مصدادیق متعدد با خواننده). به عنوان مثال رگولاتوری در حوزه سلبریتیسم و پروتکل های اطلاع رسانی از جمله این موارد است. 🔸با اینکه رگولاتوری کمترین و نازلترین شکل سیاستگذاری دینی است اما همین تنظیم گری حداقلی را ساختار هوشمندی مدیریت نمی کند. دو دستگاه متولی این کار مرکز پژوهش های مجلس و دولت است که هردو فعلا توانی از خود برای بهره مندی از این پنجره های گشوده شده نشان نمی دهند.
«مسعود دیانی» دار فانی را وداع گفت 🔹حجت الاسلام و المسلمین دیانی، دین پژوه معاصر، شاعر و از فرهیختگان جامعه علمی کشور و از بنیان گذاران برنامه تلویزیونی «سوره» بود که اجرای آن را نیز بر عهده داشت. 🔹برنامه سوره رویکردی نو اندیشانه بر جامعه شناسی تاریخی تشیع و اسلام بود که همواره با استقبال نخبگان و عموم جامعه همراه بود. روح پاک و‌ مطهرش قرین رحمت الهی. @TasnimNews
فقه و سیاستگذاری 🔹سوال کلیدی این است گه فقه به مثابه حد در سیاستگذاری باید لحاظ شود و یا به لحاظ امر معنابخش؟ استاد پارسانیا در دو جا دو تعبیر از این امر داشته اند در جایی فقه را حد امور معرفی کرده اند و درجایی دیگر فقه را نمونه آرمانی یا ایده آل تایپ معرفی کرده اند. در نظر داشتم که در این باره مطلبی بنویسم و این دو ایده را با یکدیگر جمع کنم. مطلب زیر نوشته دکتر سلطانی است که بسیار راه گشا و کلیدی است و مطلب را حل کرده است. 🔸لاسول برای فرآیند سیاستگذاری از واژه ای جالب استفاده کرده است که توضیحاتی تقدیم می کنم. لاسول از عبارت (constitutive policy process)، برای فرایند سیاستگذاری اسفاده کرده است که در اینجا باید به مفهوم constitutive توجه بیشتری بکنیم. این اصطلاح به تقویم و قوام بخشی ترجمه می شود. در بحثهای فلسفی این مفهوم مقابل مفهوم دیگری است؛ یعنی اصطلاح regulative. که به معنای انتظام بخشی است. این اصطلاح دوم یعنی انتظام بخشی جزء اصطلاحات دستگاه کانتی است. و برای عقل استفاده کرده است. و کانت برای عقل نسبت به امور مختلف، نقش انتظام بخش قائل است، انتظام بخش، قوام بخش نیست و صرفا تحدید حدود می کند. اگر برای فرایند سیاستی از اصطلاح انتظام بخش استفاده شود، دستگاه عاقله(حاکمیت) نسبت به قوای مختلف اجتماعی نقش انتظام بخشی و صرفا تحدید حدود خواهد داشت. برای مثال در بحث مدیریت دانش فقه نسبت به امور پزشکی، حاکیمت و فقه حاکمیتی صرفا نقش تحدید حدود را ایفا می کند و صرفا دستور می دهد که حدود پزشکی و تحقیقات پزشکی تا کجا باشد و فقه منفعلی شکل می گیرد که صرفا حدود آن را مشخص می کند و برای هسته ای شدن، حدود آن را مشخص می کند و یا در شبیه سازی، فقه اجازه آن را می دهد. و این آن فقهی که حضرت امام می فرمودند که باید فقه نبض امور را به دست گیرد، نیست. در مفهوم قوام بخشی صرفا به تحدید حدود اکتفا نمی شود، بلکه قوام امور به دست قوه عاقله است. این مفهوم قوام بخشی در کارهای امثال پدیدارشناسی هوسرل برجسته شد و عقل، قوام بخش امور شده است. در اینجا نیز فرایند سیاستی، قوام بخش است و در سیاستگذاری فرهنگی، قوام بخش فرهنگ یعنی معنای مشترک می شود. لذا قوه عاقله یعنی دستگاه حاکمیتی باید در تقویم و قوام معنای مشترک نفوذ کند. در نظریه جهان های اجتماعی استاد پارسانیا نیز عقل نقش قوام بخش دارد و فرهنگ که معنای مشترک است، در قوام بخشی آن تأثیر مهمی دارد. لذا اینجاست که در نظریه جهانهای اجتماعی، امکان سیاستگذاری ممکن می شود. و نکته مهم و بی بدیل این کتاب است و نکته ی مهم دیگر این نظریه این است که معنا به واسطه شرایط و فرایندی قوام و تکوین می یابد. نکته ای که می خوام اضافه کنم، این است که اساسا حکمرانی بدون توجه به انسان و نحوه ای که در حال تکوین است، ممکن نیست. لذا در کشور بدون توجه به امر انسانی و نحوه‌ای که در حال تکوین است، حکمرانی ممکن نیست. سیاست‌ورزی بدون این توجه، سیاست‌ورزی نیست. ملاصدرا در شواهد الربوبیه، سیاست را ذیل شریعت طرح می کنند، و آنچه که امور را به سیاست و شریعت مرتبط می‌کند، امر انسانی است. @philosophyofsocialscience @RevolutionaryIdea
به مناسبت سالروز شهادت شهید اهل تفکر و قلم آوینی 📙 شهید آوینی، روزگار ما را روزگار غفلت می‌داند؛ کسی در این روزگار به راز باور ندارد؛ فکر می‌کنند عالم مسخر است و تسخیر کنندگان آن بشریت. زمین‌گیر شده است. گوش غیب نوش او کر شده است. آوینی ناراحت است که چرا حکیمان جای خود را به دانشمندان داده اند. حکیمان انسان‌هایی هستند که سر به ملکوت و پا بر زمین دارند و دانشمندان کسانی هستند که زمین‌گیر عقل خودبنیاد شده‌اند. 📙 «دانشمندان بر مسند حکما نشسته اند و همگان می انگارند که مرتبت انسان به میزان دانسته های اوست؛ حال آنکه اهل حکمت می‌دانند که این‌چنین نیست؛ حکمت بر پرسش‌ها می‌افزاید؛ تاآنجاکه حکیم، عالَم را سراسر رازی نامکشوف ببیند و دریابد که حقیقت، مقصدِ وصول است، نه حصول. بال های اشتیاق وصل را باید گشود، که با پای حصول نمی‌توان بر آسمان بَر شد» 📚(فردایی دیگر، ص130). 📙 آوینی، بی رازی عالم را نتیجه نگاه نیهیلیستی و تنزل عالم به فن اندازه گیری، اوتوماتیسم و فهم مکانیکی می‌داند؛ و تنها راه چاره را در ایمان می‌داند؛ زیرا در ایمان است که عشق و مرگ آگاهی جمع است و این دو می‌توانند در مقابل خودبنیادی متکبرانه انسان و بشریت بایستند. 📙 «هم عشق و هم نترسیدن از مرگ، انسان را از خودبنیادی و لوازم آن که عجب و کبر است، می‌رهاند. در نترسیدن از مرگ، انسان، «خود» را انکار می‌کند و در عشق، پیله «خود» را می‌درد و روی به عالم بیرون از «موضوعیت نفسانی و خودبنیادی» می‌آورد و این هردو در «ایمان» جمع می‌آیند» 📚(فردایی دیگر، ص21). @RevolutionaryIdea
جمشید بهنام یکی از موثرترین افراد در تاریخ سیاستگذاری فرهنگ ایران دکتر جمشید بهنام است. وی اولین کسی است که سند رسمی سیاست فرهنگی را پیش از انقلاب تدوین و شورای عالی فرهنگ و هنر را پایه ریزی کرد. او همچنین به سفارش یونسکو کتاب سیاست فرهنگی در ایران را تألیف کرد. بهنام معتقد به هماهنگی میان توسعه اقتصادی و توسعه فرهنگی و به دنبال همگانی شدن فرهنگ و پرداختن به هنر در اوقات فراغت بود. او می نویسد «با بهبود سطح آموزش و ظهور طبقه متوسط فرهنگ مانند گذشته دیگر امتیازی ویژه برای برگزیدگان و نخبگان نیست». او معتقد به حفظ سنت هایی بود که تجدد آن ها را به زوال می کشاند. مطالبات در فرهنگ ایران از سوی روشنفکرانی چون بهنام سبب انتشار اولین سند رسمی سیاست فرهنگی ایران در سال 47 توسط شورای عالی فرهنگ و هنر شد. فصول این سند عبارتند از: فصل اول: هدف، اصول و مبانی سیاست فرهنگی فصل دوم: نگهداری و زنده کردن میراث فرهنگی فصل سوم: ایجاد تسهیلات برای ابداع هنری و پژوهش های فرهنگی فصل چهارم: آموزش فصل پنجم: گسترش فرهنگ فصل شش: فرهنگ ایرانیدر رابطه با فرهنگ های دیگر فصل هفتم : هماهنگی متن کتاب جهت مطالعه علاقه مندان بارگذاری شده است. @RevolutionaryIdea
نفس های انسان گام هایی است که به سوی مرگ برمی دارد. حضرت علی (ع) سخنانی از این دست که مالامال از مرگ آگاهی باشد بسیار دارند. مرگ آگاهی کیفیت حضور مردان خدا را در دنیا بیان می دارد. تا آنجا که هر که مقرب تر است مرگ آگاه تر است. و بر این قیاس باید چنین گفت که حضور علی علیه السلام در عالم ،عین مر گ آگاهی است. مرگ آگاهی یعنی که انسان همواره نسبت به این معنا که مرگی محتوم را پیش رو دارد آگاه باشد و با این آگاهی زیست کند و هرگز از آن غفلت نیابد. مردمان این روزگار سخت از مرگ می ترسند و بنابراین شنیدن این سخنان برایشان دشوار است. اما حقیقت آن است که زندگ انسان با مرگ در آمیخته است و بقایش با فنا. پیش از ما میلیاردها نفر بر روی این کره ی خاکی زیسته اند و پس از ما نیز. اگر مولا علی علیه السلام می فرماید: « والله ابن ابی طالب با مرگ انسی آن چنان دارد که طفلی به پستان مادرش.» این انس که مولای ما از آن سخن میگوید چیزی فراتر از مرگ آگاهی است؛ طلب مرگ است. طلب مرگ نه همچون پایانی بر زندگی. مرگ پایان زندگی نیست. مرگ آغاز حیاتی دیگر است؛ حیاتی که دیگر با فنا و مرگ در آمیخته نیست. حیاتی بی مرگ و مطلق. زندگی این عالم در میان دو عدم معنا می گیرد؛ عالم پس از مرگ همان عالم پیش از تولد است و انسان در بین این دو عدم فرصت زیستن دارد. زندگی دنیا با مرگ در آمیخته است؛ روشنایی هایش با تاریکی، شادی هایش با رنج، خنده هایش با گریه، پیروزی هایش با شکست، زیبایی هایش با زشتی، جوانی اش با پیری و بالاخره وجودش با عدم.حقیقت این عالم فنا است و انسان را نه برای فنا، که برای بقا آفریده اند. شهید آوینی
انا لله و انا الیه راجعون دکتر ، متفکر گرانقدر سحرگاه شب قدر بیست و سوم به رحمت خدا رفت. پیامبر اکرم ص فرمود: مرگ عالِم مصیبتی جبران ناپذیر و رخنه ای بسته ناشدنی است. او ستاره ای است که غروب می کند. مرگ یک قبیله آسانتر از مرگ یک عالم است.
نخبگان، مردم و رفراندوم(۱) جمع بندی نظریه های نخبگان نشان می دهد که نظریه نخبگان را می توان در سه دسته جمع بندی کرد؛ کلاسیک، کارکردگرا و انتقادی. در دیدگاه کلاسیک نخبه در مقابل توده قرار دارد و عامل اصلی تغییر در جامعه و امری مثبت در مقابل توده به عنوان عاملی منفی تلقی می گردد. نظریه های کارکردگرا به ضروری بودن حضور نخبگان در جامعه تأکید دارند. دراین صورت نخبگان برای جامعه ضرورت کارکردی دارند و در صورت نبودن نخبه جامعه دچار مشکل خواهد شد از طرف دیگر باید حد معینی از نخبه در جامعه حضور داشته باشد. در نظریه های انتقادی برخلاف نظریه های کارکردگرا که نخبگان را برای وفاق اجتماعی ضروری می دانند، نخبگان را زائیده طبقه و یا ساختاری می دانند که زمینه پیدایش آنها را فراهم کرده است. نخبگان خط مشی، کسانی هستند که قابلیت تأثیر اجتماعی دارند. این افراد به سبب دسترسی به منابع مختلف و توانایی به کارگیری آنها طیفی از افراد اجتماعی را تابع خود می کنند. این امکان برای نخبگان فراهم است که خط مشی و بدیل های آن را به یک مطالبه عمومی و مردمی تبدیل کنند. این طیف از جامعه می توانند کارکرد مثبت و یا کارکرد منفی داشته باشند. درصورتی که نخبگان به حقیقت وفادار باشند و با آن عهد بسته باشند می توانند در برجسته سازی بهترین خط مشی به مردم کمک کنند؛ اما درصورتی که نخبگان به منافع شخصی و گروهی متعهد شوند نزاع میان طیف های مختلف نخبگان جهت تصاحب امتیاز و منفعت بیشتر با برجسته کردن خط مشی متناسب با منافع خود، بالا می گیرد و نهایتاً خط مشی نه تعهدی به حقیقت و جهان اول خواهد داشت و نه منفعت عمومی را تأمین می کند بلکه محلی برای نزاع بر سر کسب منفعت شخصی بیشتر است. نخبگان می توانند در بازتولید معنا در جهان سوم مشارکت کنند. این معنا به حمل حقیقت و رقیقت با جهان اول انطباق دارد اما نخبگان می توانند به جهان سوم در جهت شدت یافتن انطباق معانی با جهان اول یاری رسانند یا اینکه برعکس از شدت انطباق با جهان اول او را دور سازند. نخبگان معانی مشروع را به زبان مردم عادی و مطابق با ذوق آنها ترجمه می کنند و به همین دلیل مردم از آنها پیروی می کنند. @RevolutionaryIdea
هویت سیاستگذاری مبتنی بر نظریه جهان های اجتماعی-صدرا.pdf
2.99M
یادداشت-هویت سیاستگذاری مبتنی بر نظریه جهان های اجتماعی
هدایت شده از ساخت فرهنگ انقلابی
ایده ویلسون افزایش قدرت و نفوذ امریکا چه از نظر داخلی و چه خارجی جامعه ای دیگری برای امریکا رقم زده است؛ به تعبیر دیگر جمعیت و نیروها کیفیت نوینی از نسبت ها را ایجاد کرده است. به همین دلیل شاید زمانی تنها نیاز بود دولت به دادگاه یا پادشاه پاسخگو باشد اما اکنون ملت نیز دیدگاهی دارد که دولت نمی تواند آن را نادیده بگیرد. پس نحوه سامان امور از امری ساده به امری پیچیده تبدیل می گردد. دغدغه ویلسون این است که دولت امریکا قانون گذاری انجام می شود و بر سر قوانین بسیار مباحثات و درگیری ها صورت می گیرد اما نحوه انجام امور توسط دولت اندیشیده نمی شود. ویلسون معتقد است عرصه بسیار مهمی وجود دارد که در امریکا از آن غفلت شده است و آن نحوه انجام امور و یا اداره کردن است. بنابراین ویلسون موضوع جدید را متقوم می سازد و امکان یک علم جدید به نام علم اداره را شکل می دهد. با این کار ویلسون سعی می کند میدان منازعات را از کارآمدی قانون (constitution) به کارآمدی اداره معطوف کند. در این صورت علم اداره محل نزاع برای نحوه سامان به امور است به شکلی که به بهینه ترین شکل ممکن -یعنی هم کاراترین (efficiency) و هم کم هزینه ترین شکل ممکن- امور اداری انجام شود.این به نحوه ارتباط سازمان، کارکنان و روش ها (methods) بستگی دارد. بنابراین ویلسون در مقاله مهم خود درباره علم مطالعه اداره می گوید: The idea of the state is the conscience of administration. Seeing every day new things which the state ought to do, the next thing is to see clearly how it ought to do them. ویلسون معتقد است که در امریکا ایده دولت تغییر کرده است دولت دیگر بر پاشنه قبلی نمی چرخد. دولت دیگر نباید وقت خود را تنها مصروف قانون گذار و قانون کند بلکه ایده دولت و در نتیجه آرمان و وظیفه آن در حال تغییر قابل توجهی است و «ایده دولت، وجدان اداره است». به تعبیر دیگر دولت در عمل اهمیت دارد. دولت چگونه به امور سامان می بخشد و آنها را در نسبت با هم قرار می دهد. سوال جدید ویلسون این است که «چگونه قانون باید با روشنگری، برابری، با سرعت و بدون اصطکاک اجرا شود، به عنوان جزئیات عملی». بنابراین دیگر نمی توان به کلیات اکتفا کرد بلکه جزئیات هم است؛ چگونگی راست و ریس کردن امور اهمیت دارد. ما دیگر به یک قانون کلی نیاز نداریم ما نیاز نداریم که مثلاً بدانیم حجاب باید به عنوان یک قانون لازم الاجرا در قانون باشد. سوال اکنون این است که: چگونه این قانون با جزئیات و تنظیم نسبت امور اعم از سازمان، افراد و روش ها می تواند عملی شود. @RevolutionaryIdea
مقاله حجت الاسلام دکتر سلطانی.pdf
2.77M
مقاله: مناسبات روش‌شناسی بنیادین و نظریه اجتماعی در اندیشه‌های استاد پارسانیا https://eitaa.com/philosophyofsocialscience
تاملی در باب مهمترین وظیفه دولت بوردیو: کار دولت آن است که نقطه نظر خاص را به نقطه نظر عام تبدیل کند (نظریه کنش). این بیان بوردیو روشن می کند نیاز نیست به طور پیشینی همه افراد به یک امری معتقد باشند و این دولت است که مقدم بر افراد سعی می کند ارزش هایی را عام کند که لزوماً ارزش همه افراد نیست. دولت اگر دولت باشد باید بتواند ارزش ها خاص را به عام تبدیل کند. دولت چگونه می تواند ارزش های خاص را به عام تبدیل کند؟ مهمترین نهادی که ارزش های خاص را به عام تبدیل می کند مدرسه است. مدرسه چون امری که همه افراد ناگزیر باید از آن عبور کنند و به جامعه برسند وظیفه عام کردن ارزش ها را به عهده دارد. جامعه پذیری و یا جامعه گریز کردن و شکل دادن به نظام ترجیحات افراد جامعه به عهده مدرسه و نهاد تعلیم و تربیت و سپس نهاد علم و آکادمی است. سیاست خصوصی سازی مدارس تیشه بر ریشه این عام سازی نظام ترجیحات زد و اگر این سیاست تعدیل نشود در آینده باید افراد جامعه ستیز و ضدارزش بیشتری را در جامعه شاهد باشیم. این اتفاق در نهاد آکادمی و علم کشور نیز با توسعه علوم انسانی مبتنی بر ارزش های جهان غرب در حال انجام است. بنابراین دو ریشه از مشکلات عمده فرهنگی کشور ناشی از دو مانع در عام سازی ارزش های دینی است؛ این دو ریشه عبارتند از مدرسه و علوم انسانی. @RevolutionaryIdea
تأملی در مفهوم «همّت» و سیاست «همّت» یکی از مفاهیمی که هم در سنت دینی و هم سنت ایرانی داریم و به آن دقت نکرده ایم، مفهوم همت است. در سوره یوسف آیه کریمه 24 داریم «وَلَقَدْ هَمَّتْ بِهِ ۖ وَهَمَّ بِهَا لَوْلَا أَنْ رَأَىٰ بُرْهَانَ رَبِّهِ ۚ كَذَٰلِكَ لِنَصْرِفَ عَنْهُ السُّوءَ وَالْفَحْشَاءَ ۚ إِنَّهُ مِنْ عِبَادِنَا الْمُخْلَصِينَ»؛ در این آیه مراد از همت قصد و اراده کردن است یوسف قصد زلیخا را می کرد اگربرهان ربش را نمی دید ... . سوال این است که چرا از ریشه های اراده و یا قصد در آیه استفاده نشده است و از ریشه «همّ»استفاده شده است. با رجوع به لغت عرب (رجوع به مفردات راغب، لسان العرب و الفروق اللغویه) روشن می شود که «همّ»چندین معنا دارد که بنابر قرابت های معنایی ریشه واحد، می توان به معانی نزدیک شد. اول اینکه «همّ» به معنای حزن است، حزنی که انسان را ذوب می کند در اینجا شاید به این معنا باشد که یک دغدغه مندی همیشگی انسان را همراهی می کند دغدغه مندی که انسان را رها نمی دهد و او را نسبت به امری ملتفت می کند. نکته بعدی اینکه این «همّ» امری است که طبع به آن میل دارد و ضرورت آن به خاطر یک ضرورت طبعی درونی است. دیگر اینکه «همّ» یک اراده و قصد قریب است یعنی قصد امری در آینده بعید نیست بلکه معطوف به آینده متصل به اکنون است. سعدی علیه الرحمه از این واژه به کرات در اشعارش استفاده کرده است. یکی از این اشعار شعر زیر است همت و دولت را در دو مصرع در تناظر قرار داده است: چو همت است چه حاجت به گرز مغفرکوب چو دولت است چه حاجت به تیر جوشن خای؟ در ابیاتی دیگر دارد: به همت برآر از ستیهنده شور که بازوی همت به از دست زور * غلام همت شنگولیان و رندانم نه زاهدان که نظر می کنند پنهانت * چشم همت نه به دنیا که به عقبی نبود عارف عاشق شوریده سرگردان را به نقل از دهخدا در اصطلاح عرفا همت به معنای توجه قلب با تمام قوای روحانی خود به جانب حق، برای حصول کمال در خود یا دیگری، به نحوی که به غیر مقصود حقیقی ملتفت نشود. مطالعه واژه همت در ابیات مختلف در ادبیات معنای آن را در سنت ایرانی روشن می کند: این مفهوم یک مفهوم اضافی است یعنی همیشه همت، همت به امری است. همت تنها اراده نیست بلکه قصدی است که از درون بجوشد همراه با میل درونی و شور است. «همّ»به معنای نوعی دغدغه مندی است دغدغه ای که از درون بجوشد و بالا آید شاید به همین دلیل در ادبیات عامه با «غم» همراه می شود زیرا همّی که از درون بجوشد و همراه شور و حرکت باشد، دغدغه ای در پس پشت آن و ترسی از شکست نهفته است و شکست در بازی ای که بسیار اهمیت یافته است او را نگران می کند. سیاست دولت باید سیاست «همت زایی» باشد. دولت اگر همت را در مردم و جامعه بیدار کند به قول سعدی علیه الرحمه نیاز به گرز مغفرکوب ندارد. همت اگر در مردم ایجاد شود دولت از اقتدار و سیاست کنترل و سرکوب به فرهنگ حرکت کرده است. @RevolutionaryIdea
این یادداشت نشان می دهد علیزاده قرائت درستی از نئولیبرالیسم ندارد.
کتاب “تجربه‌نگاری جهاد”، به قلم محمدرضا مالکی بروجنی از سوی پژوهشکده فرهنگ و هنر اسلامی منتشر شده است و هم‌اکنون در بازار نشر در دسترس علاقمندان است. انقلاب اسلامی در حرکت خود مفاهیم دینی را در سیاق جدیدی به خدمت گرفت؛ مفاهیمی که شاید تا دیروز و در همان بستر و فرهنگ معنای مشخص و روشنی داشتند؛ اما با آغاز انقلاب اسلامی خود را در بستر جدیدی یافتند و با بازخوانی امام خمینی با حفظ جوهره خود متناسب با انقلاب اسلامی متکامل گشتند؛ جهاد از جمله این مفاهیم است. مفاهیمی چون جهاد برای عبور از ساحت دین و اندیشه به ساحت فرهنگ نیاز به حلقۀ واسطی دارند. با وقوع انقلاب انقلاب اسلامی و استقرار جمهوری اسلامی این حلقه واسط سیاست‌هایی است که مفاهیم را با رویکردهای متفاوت به فرهنگ و جامعه پیوند می‌زند. برای رسیدن از جهاد به مثابه یک مفهوم موجود در متون دینی تا جهاد به مثابه یک نهاد و یا سازمان اثرگذار اجتماعی و یا جهاد به مثابه فرهنگ عمومی باید مسیری طولانی طی شود.
سیاست «خودت باش»؛ تأملی در باب سخنرانی یک سایکولوژیست از منظر اخلاقی «خودت باش» یعنی میان باورهایت و تظاهرهایت فاصله چندانی نباشد؛ اگر دوست نیستی ابراز دوستی مکن. راستیِ در رفتار می تواند به عنوان یک فضیلت اخلاقی معرفی شود و از آن دفاع کرد و در مقابل نفاق نیز می تواند به عنوان یک رذیلت معرفی و نکوهش شود. اما آنچه اینجا اهمیت دارد «خودت باش» به عنوان یک امر اجتماعی است. «خود بودن» چیست و چگونه می توان «خود بود»؟ نسبت این «خود» با دیگری و جامعه چیست؟ در برهه ای از تاریخ، انسانیت انسان به خرد او بود یعنی انسان از آن جهت که تعقل می کرد و می اندیشید و فکر می کرد انسان بود. این انسان وجه مشترکی با دیگر انسان ها داشت به طوری که هیچ کدام از آن ها خود را کمتر از دیگر در آن نمی دانست و آن وجه خردمندی او بود. بنابراین «می اندیشم پس هستم» به معنای تقدیم «اندیشیدن» بر «بودن انسانی» است. بعد از نیچه «انسان بودن» تابع خرد انسانی نیست؛ بلکه این تابع مقلوب می شود و خرد انسان تابع انسانیت انسان می شود؛ بنابراین «می اندیشم پس هستم» به «هستم پس می اندیشم» تغییر می کند. در این صورت، فرد انسان چیزی نیست جز سائق های که خاص اوست و فرد به دلیل تمایل به تعمیم، آنها را در قالب مفاهیم ریخته و تعمیم می بخشد. پس هر فرد انسانی برای انسان بودن باید خودش باشد یعنی همان سائق هایی که مدام مثل رودی خروشان در او جریان دارد و او را به این سو و آن سو می برد. استانداردسازی یعنی سرکوب انسان؛ قالب زنی انسان در قواره هایی که دیگرانی ایجاد کرده اند و تلاش می کنند دیگری را در آن جا دهند. اگر «من» در قالب دیگری که ساخته شده است قرار بگیرم دیگر «من» نیستم بلکه یک «من سرکوب شده» هستم؛ «من، دیگری هستم». این منِ دیگری شده و من های دیگری شده، یک جامعه هم ریخت و بدون تکثر می سازد که نوع همبستگی آنها همبستگی مکانیکی به دلیل مشابهت در ارزش هاست. اما «من» اگر قرار باشد انسان باشد باید خودش باشد همان سائق هایی که خاص اوست و باید آنها را به رسمیت بشناسد؛ دیونیسوسی بودن یعنی پویایی، سرزندگی و بازی کردن با قواعد خود نه دیگری. همبستگی ای که در این وضع در جامعه می تواند شکل بگیرد نوع دیگری از همبستگی است که ناشی از تفاوت است؛ همبستگی ای که به دلیل نیاز به آنچه دیگری دارد فردیت ها را تابعی از یکدیگر می کند؛ آنچه دورکیم به آن همبستگی ارگانیکی می گفت. اما مشکل زمانی به وجود می آید که دیونیسوس حاکم شود و اگر این اتفاق بیفتد زندگی به ضد خود تبدیل می شود و خود را نفی می کند چرا که شور و بی قراری در نفی قرار و مانایی است و نفی قرار و مانایی در نهایت نفی ثبات در زندگی است به معنای رویه هایی تکرار شونده زندگی که آن را برای انسان ها تا حدودی دسترس پذیر و قابل پیش بینی می کند. سیاست «خودت باش» به معنای نفی دیگری است نفی قرار و ثبات و نفی وجود رویه های باثبات زندگی است؛ اما راه چاره چیست؟ راه چاره یافتن وجه جمع میان شور و سرزنده بودن و در عین حال داشتن قرار و ثبات است جمع هراکلیتوس و پارمنیدس، جمع میان دیونیسوس و آپولون؛ کاری که اندیشمندان ما همچون فارابی آن را انجام داده اند و در سنت فلسفی و عرفانی ما وجود دارد و باید آن را بازخوانی کرد. @RevolutionaryIdea
بنیان‌های فلسفی اقتصاد فرهنگی.docx
35.7K
مقاله: بنیان های فلسفی اقتصاد فرهنگی نویسنده: محمد علی مرادی @RevolutionaryIdea
برشی کوتاه از مقدمه ابن خلدون در باب سیاست مدینه در اینکه در اجتماعی بشری ناچار باید سیاستی به کار رود که بدان نظم و ترتیب امور اجتماعی برقرار شود. در چند جای دیگر گذشت که اجتماع بشری امری ضروری است و آن به معنی عمرانی است که ما درباره آن سخن می گوییم و هم یادآور شدیم که در هر اجتماعی ناچار باید رادع یا وازع و حاکمی باشد که مردم به وی رجوع کنند و فرمان آن حاکم در میان مردم گاهی متکی بر شرعی است که از جانب خدا نازل شده است و ایمان مردم به ثواب و عقابی که مبلغ آن دین آورده است ایجاب می کند که از آن حاکم فرمانبری کنند و طوق انقیاد او را بر گردن نهند. و گاهی فرمان حاکم متکی بر سیاستی عقلی پی آشنا شدن وی به مصالح جماعت است به سبب خواهش ها و توقعاتی که از اجر و پاداش آن حاکم دارند فرمانبری از وی را بر خویش واجب می شمارند. بنابراین سودگونه نخستین هم در این جهان و هم در سرای دیگر عاید انسان می شود زیرا شارع از مصالح عاقبت انسان آگاه است و رستگاری بندگان خدا را در آن جهان نیز در نظر می گیرد. ولی سودگونه دوم تنها در این جهان حاصل می گردد و آنچه از سیاست مدنی می شنویم مربوط به این موضوع نیست؛ بلکه معنای آن در نزد حکما آن چیزی است که سیرتی که باید هر فرد از مردم آن جامعه از لحاظ روان و خوی بر آن باشد تا از فرمانروایان و حاکمان به رأسه بی نیاز شود. و جامعه ای را که در آن آنچه سزاوار است از این سیرت حاصل آید مدینه فاضله می نامند و قوانین مراعات شده در آن جامعه را سیاست مدنی می گویند و منظور حکیمان سیاستی نیست که اهل اجتماع را به عنوان مصالح عمومی دم وامی دارند چه این سیاست به جز آن سیاست مدنی است. و این مدنیه فاضله در نزد آنان نادر و نایاب است یا وقوع آن دور است و حکما تنها از لحاظ فرضیه و به طور نظری درباره آن گفتگو می کنند. سپس باید دانست که سیاست عقلی که آن را یادآور شدیم بردوگونه است: یکی آنکه در آن مصالح مردم به طور عموم و مصالح پادشاه در استقامت نگاه داشتن ملک او به خصوص مراعات شود و این سیاست به ایرانیان اختصاص دارد و متکی بر روش حکمت بود. البته خدا متعال ما را از آن در مذهب اسلام و در دوران خلافت بی نیاز کرده است زیرا احکام شریعت در مصالح عمومی و خصوصی و آداب زندگانی ما را از آن بی نیاز می کند و قوانین و احکام پادشاهی و کشودرداری نیز در آنمندرج است. @RevolutionaryIdea
. سلسله نشست‌های" الهیات تاریخ و مهدویت" نخست:«نقش امام علی علیه‌السلام در الهیات تاریخی» استاد: محمد رضا عابدینی دبیر جلسه: دکتر محمد رضا مالکی زمان دوشنبه ۱۴۰۲/۴/۱۹_ساعت ۱۷:۳۰ مکان:دورشهر کوچه ۲۸ https://eitaa.com/etm313
موضوع دانش سیاست گذاری در کتاب متون کلاسیک سیاست عمومی نوشته شفریتز در بخش دوم 4 مقاله با عنوان متون کلاسیک در سیاست گذاری عمومی آمده است. مقاله اول از لیندبلوم است که با عنوان علم درهم و برهم کردن؛ مقاله دوم از اتزیونی است با عنوان پویش ترکیبی: رویکرد سوم در تصمیم گیری؛ مقاله سوم نوشته لیپسکی است با عنوان بروکرات های خیابانی به مثابه سیاست گذاران و مقاله چهارم از استون است با عنوان پاردوکس سیاست: هنر تصمیم گیری سیاسی. وجه اشتراک همه این مقالات که بنای علم سیاست گذاری را گذاشتند، سخن گفتن از چگونگی تصمیم گیری دولت درباره مسائل عمومی است. بنابراین همه این افراد اتفاق نظر دارند که می توان درباره تصمیم گیری دولت در مسائل به صورت مستقل سخن گفت. در همین دوره لاسول تلاش می کند با عمق نظری بیشتر، سیاست گذاری را به مثابه یک علم معرفی کند. بعد از لاسول بسیاری از دانشمندانی که به این علم پرداخته اند برای او جایگاه ویژه ای در این علم قائل شده اند. البته ناگفته نماند برخلاف لاسول، برخی مانند موران و دیگران معتقدند که سیاست گذاری اساساً علم نیست به این دلیل که از انسجام کافی برخوردار نیست. بااین حال دقت در تعریف لاسول راه را روشن می گرداند. لاسول علوم سیاست گذاری را چنین تعریف می کند: علوم سیاست گذاری به دانش «موجود در» و دانش «مربوط به» فرایندهای تصمیم گیری عمومی و مدنی مربوط است. @RevolutionaryIdea
دو سنخ سیاست گذاری در اندیشه کانت کانت در نقد دو (عقل عملی) از دو سنخ سیاست گذاری سخن می گوید. سنخ اول Bestimmung است و سنخ دوم Determination. در حالت مصدری اولی را به متعین شدن و دومی را به موجَب شدن ترجمه می کنند. اما تفاوت میان این دو سنخ سیاست گذاری چیست؟ در سنخ دوم، سیاست گذار تابع شرایطی است که به وی تحمیل شده است او در موجبیت هایی قرار می گیرد که ناچار است بی آنکه نسبت به شرایط درک درستی داشته باشد برای کنترل آن قانون وضع کند و اراده اجتماعی را شکل می دهد. به عنوان مثال وقتی عده زیادی از افراد جامعه تمایل به همجنس بازی نشان می دهند و دولت را با انواع تبلیغات تحت این القا قرار می دهند که تحت ظلم هستند و احساسات اجتماعی را به حمایت از خود جلب می کنند دولت را تحت فشار تصویب قانون به رسمیت شناختن همنجس بازی قرار می دهند. اما در سنخ اول، سیاست گذار با در نظر گرفتن آنچه که مصلحت است بدون تحت تاثیر احساسات اجتماعی واقع شدن و درک درست مسئله سعی در متعین سازی اراده اجتماعی به واسطه قانون گذاری می نماید. این سنخ اول از سیاست گذاری اگرچه مانند سنخ دوم اراده اجتماعی را شکل می دهد اما این شکل یافتگی مبتنی بر احساسات نیست بلکه به پشتوانه عقلانیتی پیشین است که فارغ از هر موجبیت عینی توانسته به یک قانون عام دست پیدا کند. @RevolutionaryIdea
کانت و نحوه ایجاد قانون کانت در نقد دو در آموزه روش ایده بنیادی ای را بیان می کند: قانون اخلاق به طور سوبژکتیو نیروی رانشیِ انگیزشی خود را به کار می اندازد، منتها مشروط بر این که فضیلت به طرزی مناسب در قلب آدمی نشانده شود. عکس نقیض این گزاره به این معناست که اگر امری در قلب آدمی به عنوان فضیلت قرار نگرفته باشد، اخلاق نیروی رانشی انگیزشی خود را به کار نمی اندازد. لازمه این بیان آن است که سیاست گذار باید تا وقتی امری را به فضیلت اجتماعی مبدل نسازد نباید انتظار نیروی رانشی به سمت آن امر را داشته باشد. اما راه آن است که ابتدا انگیزشی بیرونی ایجاد کرد. انگیزش بیرونی دو پایه اساسی دارد؛ یکی خرسندی تجربی از آن امر و تحریم و قانون شدن آن امر. این انگیزش بیرونی تبدیل به انگیزش درونی می شود یعنی بعد از مدتی حس احترام به قانون شکل می گیرد. پس برای قانون کردن امری باید ابتدا تجربه خوشایند از امری از یک سو تحریم و مقابله از سوی دیگر توامان اعمال شود تا حس احترام نسبت به امری برانگیخته شود. @RevolutionaryIdea
متافیزیک رویدادی سیاسی مذهبی 🔸عاشورا راز یک ملت است که می تواند از ژرفای نسیان خارج شود و با قدرتی توصیف نشدنی و با تلاطمی الهی که امام خمینی می گفت عمل کند. 🔹در لحظات تب آلودی که پس از سقوط شاه پیش آمد جملاتی به این صورت بر در و دیوارها نقش بسته بود. «کل یوم عاشورا و کل ارض کربلا». در واقع انقلاب به مثابه تکرار عاشورا تصور می شد، یعنی اجرای دوباره همان حادثه بنیان گذار تشیع. ارتش شاه به منزله ارتش یزید و مردم دوباره به مثابه یاران امام حسین ع در نظر گرفته می شدند. آیا مردم به همان اندازه به فکر شهادت بودند؟ آیا می خواستند به تکرار واقعه عاشورا بپردازند؟ اما عاشورا مانند یک الگوی تقلیدی مطرح نبود. آنچه باعث حرکت مردم می شداین بود که آیا امروز می توان عاشورا را بوجود آورد؟ آیا کربلا می تواند دوباره بوجود آید؟ آیا زیبایی شناسی امام حسین ع یک یادواره است یا نیروی همیشه عامل؟ آیا عاشورا و کربلا جاودانه و جهان شمول شده اند:«کل ارض و کل یوم». این مبارزه طلبی ای بود که مردم ایران آغاز کرده بود و مانند امام حسین ع قصد عقب نشینی نداشت. از این جا بود که راز یک ملت از ژرفای نسیان خارج می شود و با قدرتی توصیف نشدنی و با تلاطم الهی که امام خمینی ره می گفت عمل می کرد./ زمانی میان زمان ها/ لیلی عشقی/ ص124