#معرفی_کتاب
📙مرزهای خانواده در روانشناسی و قرآن کریم
✍️ جعفر هوشیاری
🔸عضو هیات مدیره انجمن روانشناسی اسلامی
🔷 در این کتاب مرزهای خانواده در روانشناسی توسط رویکرد سیستمی خانواده مطرح شده است.
#بصیرانه
🔷 خطاهای شناختی
گاهی برخی باورها و شناخت ها سبب تلاطم در زندگی شده و حتی عملکرد و تعامل اجتماعی را هم، جهتمندی میکند که با اصلاح آنها میتوان آرامش و موفقیت را تجربه نمود. برخی عبارتند از:
🔹ذهنخوانی
تصور میکند که بدون شواهد کافی میداند که دیگران به چه چیزی فکر می کنند. مثل : ”جواب سلامم را نداد، پس حتما از دست من ناراحت است”.
🔹پیشگویی
پیش بینی می کند که حوادث آینده، بد از آب در می آیند یا این که خطرات زیادی او را تهدید میکند. مثل : ”در امتحان شکست می خورم” یا ”کاری گیر من نخواهد آمد”.
🔹 فاجعهسازی
معتقد است هر چه اتفاق افتاده یا خواهد افتاد به شدت افتضاح، ناخوشایند و غیر قابل تحمل است. مثل : ”افتضاح میشود اگر در دانشگاه قبول نشوم”
🔹برچسب زدن
به خودش یا دیگران، صفات کلی و منفی نسبت می دهد. مثل : ”من آدم بدبختی هستم” یا من آدم بی ارزشی هستم”.
🔹 نادیده گرفتن جنبههای مثبت
مدعی هست که کارهای مثبت خودش یا دیگران پیش پا افتاده و ناچیز هستند. مثل: ”این کار از عهده همه بر می آید” یا ”قبول شدن در کنکور که کار مهمی نیست”.
🔹 فیلتر منفی
تقریبا همیشه جنبه های منفی را می بیند و به جنبه های مثبت توجه نمی کند. مثل: ”هیچ کس مرا دوست ندارد”.
🔹 تعمیم افراطی
بر پایه یک حادثه، الگوهای کلی منفی را استنباط میکند. مثل: ”این اتفاق همیشه برای من اتفاق می افتد” یا ”در همه کارها شکست میخورم”.
🔹 تفکر دوقطبی
به وقایع پیرامون و انسانهای اطراف با دید همه یا هیچ نگاه میکند. مثل : ”همه مرا طرد میکنند” یا همه وقتم تلف شد“.
🔹 باید اندیشی
به جای این که حوادث را بر پایه چیزی که هستند ارزیابی کند. بیشتر آنها را بر اساس چیزی که باید باشند، تفسیر میکند. مثل : ”باید کارم را خوب انجام بدهم” یا ”باید در کنکور قبول شوم”.
🔹 شخصیسازی
علت بروز حوادث منفی را به خودش نسبت میدهد و سهم دیگران را در بروز مشکل نادیده میگیرد. مثل : ”ازدواجم بهم خورد، چون من مقصر بودم”.
🔹 سرزنشگری
دیگران را علت مشکلات و احساسات منفی خود میداند و از طرفی مسئولیت تغییر رفتارش را نیز فراموش میکند. مثل : ”دیگران باعث عصبانیت من میشوند” یا ”والدینم باعث و بانی همه مشکلات من هستند”.
🔹 مقایسههای نا عادلانه
حوادث را طبق معیار های ناعادلانه تفسیر می کند. خودش را با کسانی مقایسه می کند که از او برترند و به این نتیجه می رسد که آدم حقیری هست. مثل : ”او خیلی موفق تر از من است” یا ”شاگرد اول کلاس در امتحان خیلی بهتر از من عمل کرد”.
🔹 تاسفگرایی (کشکول ای کاش)
به جای این که در حال حاضر به کاری فکر کند که از دستش بر می آید، بیشتر به این مسئله می اندیشد که ای کاش در گذشته بهتر عمل می کرد. مثل : ”اگر تلاش کرده بودم ، شغل بهتری پیدا می کردم” یا ”ای کاش این حرف را نمی زدم”.
🔹چی میشد اگر
دائم از خودش سوال می کند چی میشود اگر چنین اتفاقی بیفتد و با هیچ جوابی راضی نمیشود . مثل : ”حرف شما درست است، اما چی میشود اگر مضطرب شوم؟” یا ”چی میشود اگر نفسم در سینه حبس شود؟”
🔹 استدلال هیجانی
از احساسات خود برای تفسیر واقعیت استفاده میکند. مثل : ”چون دلم شور میزند، پس اتفاق ناگواری می افتد."
#سبک_زندگی
#سلامت_روان
#تلنگرانه
🔷 پیامدهای مقایسه صعودی
🔸در زندگی، چیزهای فراوانی وجود دارند که میشود به خاطر آنها زندگی بانشاط و شادی داشت.
🔹مقایسه صعودی (یعنی مقایسه کردن خود با افراد بالاتر در مادّیات) سبب میشود که انسان آنچه را در خود دارد، نبیند و پیوسته حسرت زندگی دیگران را بخورد. امام صادق علیهالسلام در این باره میفرماید: بپرهیزید از این که به آنچه در دست فرزندان دنیاست، چشم بدوزید؛ چرا که هرکس به آن چشم بدوزد،... نعمتی را که نزد اوست، کوچک میشمرد و در نتیجه، سپاس گزاری او کاهش مییابد.
🔸زندگی در این دنیا برای هیچ کس کامل نیست. بدون شک، زندگی «داشتهها» و «نداشتهها»ی فراوانی دارد.
🔹اگر انسان به داشتههای خود توجّه کند و از آنها لذّت ببرد، راحتتر میتواند نداشتهها را تحمّل کند. اما اگر کسی داشتههای خود را نبیند، زندگی را یکسره محرومیت میداند و در آن، هیچ نقطه امیدی نمییابد و همه زندگی، یکپارچه برای او سختی و تلخی است و واقعاً چنین زندگی ای را نمیتوان تحمّل کرد.
🔸لذا بردباری نیز از میان میرود و فرد، توان تحمّل سختیها را نخواهد داشت و این گونه است که مقایسه صعودی، زندگی را به پرتگاه نارضایتی سوق میدهد.
📙کتاب : هنر رضایت از زندگی، ص۵۲
حجة الاسلام عباس پسندیده
#امیدباوری
#نیاز_حمایتگری
#نیک_بودی
#امنیت_روانی
#تقویت_تاب_آوری
#عدم_تنهایی
🔷 دلبستگی ایمن
🔹 امام زمان(عج):« إنّا غَيْرُ مُهْمِلينَ لِمُراعاتِكُمْ، وَ لاناسينَ لِذِكْرِكُمْ، وَلَوْلا ذلِك لَنَزَلَ بِكُمْ الْلَأواءُ وَاصْطَلَمَكُمْ الْأعْداءُ فـَاتـَّقـُوااللّه َ جَلَّ جـَلالُهُ.»
📗بحار الانوار، 53، 175
«ما در رعايت حال شما كوتاهى نمى كنيم و شما را فراموش نمى كنيم، اگر جز اين بود گرفتاريها بر شما فرود مى آمد و دشمنان، شما را ريشه كن مى كردند پس تقواى خداى بزرگ را پيشه خود سازيد».
🔹 کانال رشدانه(ترویج سبک زندگی اسلامی)
https://eitaa.com/Rooshdaneh/17591
#معرفی_کتاب
#معرفی_سایت
🌺 دانلود رایگان همراه با مطالعهی آسان بیش از ۱۰۰ کتاب با موضوع امام جعفر صادق (علیه السلام) از سایت زیر:
🌐 https://b2n.ir/h09478
◻️جهت مطالعه کتاب «پیشوای صادق» نوشته امام خامنهای به همین سایت رجوع کنید.
#معرفی_کانال_ارزشی
#استاد_پسندیده
شهادت رئیس مذهب تشیع، حضرت امام جعفر صادق(علیه السلام) تسلیت باد.
🔹 چارچوب زندگی صادق
❓پایههای زندگی چیست؟
✳️ امامصادق(علیه السلام) پاسخ میدهد:
1⃣ تلاش خستگیناپذیر؛ برای ساختن سرنوشت
2⃣ حیای الهی؛ عامل خودمهارگری
3⃣ آرامش و اطمینان؛ نسبت به روزی
4⃣ کسب آمادگی؛ برای پرده آخر و پایدار زندگی
❓ قِيلَ لِلصَّادِقِ ع عَلَى مَا ذَا بَنَيْتَ أَمْرَكَ ؟
✅ فَقَالَ: عَلَى أَرْبَعَةِ أَشْيَاءَ؛
- عَلِمْتُ أَنَّ عَمَلِي لَا يَعْمَلُهُ غَيْرِي فَاجْتَهَدْتُ
- وَ عَلِمْتُ أَنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ مُطَّلِعٌ عَلَيَّ فَاسْتَحْيَيْتُ
- وَ عَلِمْتُ أَنَّ رِزْقِي لَا يَأْكُلُهُ غَيْرِي فَاطْمَأْنَنْتُ
- وَ عَلِمْتُ أَنَّ آخِرَ أَمْرِي الْمَوْتُ فَاسْتَعْدَدْتُ.
از امام صادق(علیه السلام) پرسیدند: امر خود را بر چه اساسى استوار ساخته اى؟
فرمودند: بر چهار اصل:
۱- فهمیدم كه عمل مرا كسى ديگر انجام نمى دهد پس (برای انجام آن) تلاش نمودم
۲- دانستم كه خدا بر کار من آگاه است، پس (از کارهای ناشایست) حيا كردم؛
۳- فهمیدم كه روزى مرا ديگرى نمى خورد پس آرام گرفتم؛
۴-دانستم كه پايان كار من مرگ است پس براى آن آماده شدم.
📘 بحارالأنوار: جلد ۷۵، صفحه ۲۲۸
✅ زندگیتان صادقی باد.
🌐 صفحات مجازی
ایتا | تلگرام | ویراستی | توییتر
🔹مبارزه منعطف
یکی از روشهایی که در میارزه کارساز است، انعطاف می باشد در هر شرایطی متناسب با آن روش مبارزه انتخاب می شود.جنگیدن همیشه با تیغ و شمشیر نیست. یکی از راههای جنگ که دشمنان اسلام در طول تاریخ زیاد از آن استفاده کردند، تحریف است؛ اما این جنگ همیشه یک برنده نداشت. امام خامنه ای درباره ماجرای تحریف در زمان امام صادق علیهالسلام میگویند: «زمانه در دوران امام صادق علیهالسلام یک فرصت و فسحتی را در اختیار گذاشت و این بزرگوار توانستند کاری بکنند که با پایههای معرفت اسلامىِ صحیح در جامعه، آنچنان مستحکم بشود که تحریفها دیگر نتواند این پایهها را از بین ببرد.»
امام صادق علیه السلام زندگی مبارزاتی خاصی داشتند که به دو دوره تقسیم می شود:
1⃣دوره بنی امیه که زمان افول حکومت بنی امیه بود و امام، آشکارا به تبلیغ معارف ناب شیعه می پرداخت به گونه ای که در مراسم حج سخنرانی غراء انجام دادند که جانشینان بلافصل رسول اکرم را معرفی کردند.
2⃣ زمان بنی عباس که چون اوائل حکومتشان بود و داری قدرت هم بودند و از امام صادق(علیه السلام) شناخت داشتند چون با هم بر علیه بنی امیه مبارزه می کردند لذا اینجا امام مجبور بودند تقیه کنند و از تبلیغ علنی صرف نظر کند، اما هرگز از اصول عقب نشینی نکردند؛ در این زمان بود که در روایتی زیبا فرمودند: نفس المهموم لظلمنا تسبیح و همّه لنا.... آه کشیدن بر ظلمهایی که بر ما روا شده تسبیح می باشد و اهتمام داشتن به امور ما عبادت هست و هر کس اسرار ما را نگه دارد در راه خدا جهاد کرده است.
#شیعه_مدیون_امام_صادق
#مکتب_امام_صادق
https://eitaa.com/Rooshdaneh/17597
پیشوای صادق.pdf
10.99M
#معرفی_کتاب
📙 پیشوای صادق علیهالسلام
🖊امام خامنه ای
🔹کتابی با محوریت زندگی سیاسی امام صادق(علیه السلام)
🔹کتاب «پیشوای صادق» سلسله یادداشتهای امام خامنهای که سال 1358 در روزنامههای کثیرالانتشار به چاپ رسیده و هدف از نگارش آنها، تصحیح نگرش عامه نسبت به امام صادق(علیه السلام) بوده است و رویکردی سیاسی دارد.
🔹این کتاب در حقیقت پیش زمینهای بر کتاب «انسان 250 ساله» هم هست و خط بطلانی بر این تصور عامه است که امام صادق(علیه السلام) صرفا به مباحث فقهی میپرداختند.
1_1787214590.pdf
729K
✅#مقاله
💡عنوان: {منظومه خانواده و سبک زندگی اسلامی در بیان امام صادق (علیه السلام)}
✍🏻حسین رفیعی وردنجانی
📑چکیده: پرداختن به وحی الهی به عنوان مهمترین منبع در فهم علوم همواره مورد توجه علما و در حقیقت از سیره ی عقلا بوده است. آنچه در این پژوهش مورد توجه قرار گرفته است؛ منظومه ای است از کلام امام صادق (علیه السلام) در رابطه ی خانواده و در نهایت ارائه ی الگویی از یک سبک زندگی اسلامی.
خانواده و سبک زندگی دینی در این نگاه دارای ارکانی است از جمله؛ پدر، مادر؛ ( والدین )، پسر، دختر ؛(فرزندان) و رابطه ای که هر کدام از این ارکان در داخل و خارج از محیط زندگی دارند که در نهایت مشخص کننده ی سبکی از زندگی دینی و اسلامی است که در بردارنده ی بهترین و شایسته ترین نوع سبک زندگی است.
لطفا در ایتا مطلب را دنبال کنید
مشاهده در پیام رسان ایتا
#سیره_خانواده_تراز
#سبک_زندگی_اسلامی
🔷 امام باقر(ع) امام زندگی
🔹داشتههای من کجاست⁉️
ادراک داشتهها: حسّ خوب زندگی
احساس محرومیت: حسّ بد زندگی
🔹یک پدیده خطرناک
⚠️ پدیده داشتههای دیده نشده
⚠️ داشتههای حساب نشده
💠 امام صادق(ع): كم من منعم عليه وهو لا يعلم؛ بسا افرادی که نعمت دارند، اما نمیدانند! ¹
🔹 برای شناسایی داشتهها چه باید کرد❓
🔸 چک لیست داشتهها
▫️ چه چیزی داشته بشمار میرود؟
🔹 کلید طلایی
🔹 اصل: داشتهها تأمین کننده نیازها
🔹 تحقیق دانشگاه شیکاگو: داراها، ناراضیتر‼️
🔹 دلیل: برآورده نشدن نیازهای اجتماعی و روانی
🔹درخواست روانشناس خارجی از دانشمند ایرانی برای کشف راز آرامش امام خمینی
🔹شکست ایده تکبعدی بودن داشتهها
🔹رسول خدا(ص) و نفی انحصار داشتهها در خوراک، پوشاک و نوشاب
🔹 تنوع نیازها؛ تنوع داشته: داشتهها در دعای کمیل: پوشاندن زشتیها، جلوگیری از بلاها، نگهداری از لغزشها، برطرف کردن ناخوشایندها، نشر خوشنامی
🔹 امام باقر(ع) و داشتههای زندگی:
▫️خوش اخلاقی، انعطاف و مدارا
▫️نبوت و آموزههای توحیدی
▫️ولایت و مودت اهلبیت
🔹 امام باقر(ع) و محرومیتها
▫️مسکن کوچک، مرکب بد،
▫️بیارزش دانستن گناه
🔹 قانون علوی
🔹 توجه به داشتههای معنوی: امام هادی و داشتههای حسابناشده
🔸ایمان، سلامتی، قناعت،
۱. خصال: صفحه ۲۲۳، حدیث ۵۱.
🎙استاد پسندیده
ایتا | تلگرام | ویراستی | آپارات
#عهد_آرامش
🔷امام صادق عليهالسلام:به دنبال مونسی بودم تا در پناه آن آرامش یابم، آن را در قرائت قرآن یافتم.
📚مستدرک ج ۱۲ص ۱۷۴
🔷پيامبر صلى الله عليه و آله :
إن أرَدتُم عَيشَ السُّعَداءِ و مَوتَ الشُّهَداءِ و النَّجاةَ يَومَ الحَسرَةِ و الظِّلَّ يَومَ الحَرورِ و الهُدى يَومَ الضَّلالَةِ فَادرُسُوا القرآنَ ؛ فإنّهُ كلامُ الرَّحمنِ و حِرزٌ مِن الشَّيطانِ و رُجحانٌ في الميزانِ .
📗 بحار الأنوار، ۹۲- ۱۹
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله : اگر زندگى نيكبختان و مُردن شهيدان و نجات در روز حسرت و داشتن سايه در روز سوزان و هدايت در روز گمراهى را مى خواهيد، فهم قرآن را ياد بگيريد؛ زيرا كه قرآن، سخن خداوند مهربان و مايه حفظ از شيطان و سنگينى ترازو[ى اعمال] است.
✅ پیشنهاد شروع برنامهریزی برای استماع و قرائت و تمرین انس با قرآن از امروز و عقدالعهد با رئیس مذهب
لطفا در ایتا مطلب را دنبال کنید
مشاهده در پیام رسان ایتا
#معرفی_کانال
#بصیرانه
🔷 گذری بر انقلابها
🎙 محمد خادمی
🔷 عناوین:
🔹 چگونه یک #مگسکش بهانه حمله فرانسه به الجزایر شد؟!!
🔹 نوه امام حسن، #عبدالقادر که بود و چطور دو سوم الجزایر را آزاد کرد؟!
🔹 فرانسه چرا در الجزایر انگور پرورش میداد؟
🔹 خشونتهای وحشیانهای که فرانسه در الجزایر به کار گرفت!
🔹 گروه fln چه بود و چهطور انقلاب الجزایر را به ثمر رساند؟
📚 منابع:
- مستند پژوهشی دوران
- الجزایر آتشی که سوخت و سوزاند... (منصور ملکیان)
- شکنجه و کشتار در الجزایر (پل اوسارس)
- وقایعنگاری الجزایر (البر کامو)
- خاطرات مستند بنبلا (سیدهادی خسروشاهی)
🔹 رادیو مناهج
https://eitaa.com/joinchat/2812674312C2b3579343e
#الگوی_مشاهده_ای
#اصل_تدریج
#تفکرنقاد
#تفکرخلاق
🔹 «اللهم اغفر للمعلمین و اطل اعمارهم و بارک لهم فی کسبهم؛
خداوندا! معلمان را بیامرز و عمر طولانی به آنان عطا فرما و کسب و کارشان را مبارک گردان!»
#معرفی_کتاب
📗خشت نو
🔹️اثر حاضر با عنوان «خشتِ نو» بیانات راقی و راهگشای رهبر انقلاب درباره آموزش و پرورش است که در واقع مجموعهای جامع از نقشه، طرح و راهبردها و سیاستهای نظام در امر تحول بنیادین آموزش و پرورش را پیش روی متصدیان و دغدغهمندان عرصه تعلیم و تربیت کشور قرار داده است. در این اثر که به صورت تمام شماری استقرای (تام) و رجوع به تمامی بیانات، پیامها و ابلاغیههای معظمله از ابتدای دهه ی ۶۰ تا سال ۱۴۰۱، تدوین شده است، تمامی بیانات ایشان درباره ی نهاد آموزش و پرورش استخراج شده و از منظر تحول بنیادین آموزش و پرورش، ساختار و سازمان داده شده است.
#معرفی_برنامه
#نوجوان
🔷 برنامه تلویزیونی «#نوجواب»
🔹(برنامه ای 20 قسمتی با هدف پاسخ به سوالات دینی نوجوانان در قالبی جذاب و نوآورانه، که در موسسه سیدا تولید و در ماه مبارک رمضان از سیمای جمهوری اسلامی، شبکه های قرآن و امید، پخش شد)
🔹 تهیه کننده و کارگردان مجموعه: حجتالاسلام آقای حسین محمدی محب
✅ قسمت های مختلف این برنامه در سایت های آپارات و تلوبیون بارگذاری شده است:
www.aparat.com/Nojavab_TV
#حیا
📜 چیستی حیا (۱)
✍🏻 حیا از موضوعات مهم اسلامی است که در شرایط اجتماعی ما جایگاه ویژهای پیدا کرده و گاه دیدگاه های متفاوتی در باره آن ابراز میگردد. این بخش را با استفاده از مقالهای در مجله اخلاق وحیانی بیان می کنیم:
حیا در دیدگاههای سهگانه
الف) دیدگاه لغت شناسان:
در تعریف اهل لغت، چند نکته مهم وجود داشت: رقت وجه، انقباض، فعل قبیح، ترس از سرزنش، بازداری و عورت. رقت وجه، حالت مواجهه با ناظر است. انقباض (گرفتگی) نفس، ویژگی روانی حیاست. فعل قبیح، موضوع آن و بازداری، کارکرد آن است؛
بنابراین، از دیدگاه لغتشناسان، حیا یعنی رقت وجهی که هنگام فعل قبیح بهدلیل ترس از سرزنش مردم، در فرد بهوجود میآید و موجب انقباض روانی و ترک آن کار میشود.
ب) دیدگاه دانشمندان:
در تعریف متخصصان نیز چند محور وجود داشت. یکی ویژگی و حالت روانی که با تعبیرهایی همچون انقباض، تغیّر، انکسار، انحصار و وقار بیان شده است. دیگری موضوع حیا که فعل قبیح است. سومی علت و منشأ این حالت روانی که چند گونه است: تعداد زیادی آن را ترس از سرزنش، برخی نیز مواجهه با نقص را علت آن میدانند و برخی نیز حشمت طرف مقابل را. چهارمی، نتیجه آنکه ترک کردن است؛ بنابراین، ازنظر این گروه، حیا صفتی است که هنگام فعل قبیح، بهدلیل ترس از سرزنش مردم یا مواجهه با نقصان یا حشمت طرف مقابل، حالتی از گرفتگی، حصر و شکستگی روانی را برای انسان بهوجود میآورد.
ج) دیدگاه متون دینی:
همچنین در تعریف اسلامی چند محور وجود داشت. یکی اینکه عنصر اصلی برانگیزانندۀ حیا، حضور ناظر محترم و نظارت ادراکشده است. دیگری اینکه موضوع آن، قبیح شرعی و عرفی است و سومی اینکه کارکرد و ثمرۀ آن، بازداری و مهار نفس است. در منابع اسلامی، مطلبی دربارۀ ویژگی روانی بهدست نیامد.
🔹مفهوم پردازی حیا
از تحلیل و بررسی اینها بهنظر میرسد حیا ترکیبی است از:
۱) حرمت تهدیدشده، ۲) تأثر درونی و ۳) خودمهارگری. حرمت تهدید شده خود ترکیبی است از: قبح ادراکشده، نظارت ادراکشده، ناظر تکریمشده و کرامت ادراکشده.
🔹توضیح این که اینکه
فرد باحیا، شخصیتی کریم، وجهی رقیق و حالتی باوقار دارد؛ ازاینرو هنگام مواجهه با فعل قبیح، وقتی خود را در حضور ناظر محترم میبیند، دچار ترس از آبرو، روانش دگرگون (تغیر) و از حالت بسط و گشودگی، دچار قبض (انقباض) و احساسِ در تنگنا قرار گرفتن (انحصار) میشود و حالتی از شکستگی روانی را درونش تجربه میکند. این حالت، وی را به مهار نفس وامیدارد و از کار قبیح منع میکند که نتیجۀ عملی آن، ترک کردن کار بد (ترک) یا انجام دادن کار خوب (واداری) است.
📚 منبع: اخلاق وحیانی، ش ۱۲،استاد پسندیده
ادامه دارد....
🌐 صفحات مجازی
#حیا
🔷 چیستی حیا(۲)
پیشتر گذشت که حیا ترکیبی است از:
۱) حرمت تهدیدشده، ۲) تأثر درونی و ۳) خودمهارگری. حرمت تهدید شده خود ترکیبی است از: قبح ادراکشده، نظارت ادراکشده، ناظر تکریمشده و کرامت ادراکشده.
و اما تحلیل این مفهوم
🔹تحلیل مفهوم حیا
صفت حیا را میتوان این گونه تحلیل و تبیین کرد. از موقعیتهای زندگی انسان، مواجهه با فعل قبیح است. نحوۀ مواجهه ما با این موقعیت، از مسائل مهم زندگی است. برخی افعال، قبیح و عیباند و درمقابل، برخی زیبا و خوب. ما در زندگی در معرض انتخاب قبیح یا حسن قرار میگیریم؛ اما بهخودیخود مسئلهساز نیست. بدیهی است که انسان سالم، حسن را برمیگزیند.
مسئله از آنجا آغاز میشود که فعل قبیح با لذت و فعل حسن با محنت آمیخته شود. معمولاً آنچه قبیح است، لذتبخش است و آنچه حسن است، محنتآور. اینجاست که انتخاب دچار مشکل میشود.
انسان بهلحاظ طبع اولیه معمولاً بهسمت لذت گرایش دارد و از محنت میگریزد؛ ازاینرو ممکن است فعلی را برگزیند که واقعاً قبیح است. گزینش فعل لذتبخش هرچند طبع انسان را ارضا میکند، از آنجاکه قبیح و عیب است، آبرو و اعتبار اجتماعی انسان را تهدید میکند.
اعتبار و حرمت نزد دیگران، یکی از ضروریترین نیازهای اجتماعی و از مطلوبترین چیزها نزد انسان است. هیچکس مایل نیست نزد دیگران بیآبرو و رسوا شود؛ اما گاه مسیری که انتخاب میکند، چنین پیامدی دارد و اعتبارش را پیش پای لذتخواهیاش قربانی میکند. در این حالت، هرچند شاید دمی لذت ببرد، رسوایی و ننگ آن برایش میماند و حرمت و اعتبار خود را ازدست میدهد.
اینجاست که به چیزی نیاز داریم تا آبروی فرد را صیانت کند و اعتبار اجتماعی او را پاس دارد. برای این کار، نیاز است فرد با معیار حُسن و قبح، پدیدهها را ارزیابی کند، نه لذت و محنت. اگر رفتارها از این منظر ارزیابی شوند، حس حرمتخواهی و آبروداری برانگیخته میشود و وی را از رفتار تهدیدکنندۀ آبرو بازمیدارد؛ چیزی که در دین به آن حیا میگویند. حیا عاملی است که فرد را از کار قبیح بازمیدارد و آبرو و اعتبار اجتماعیاش را صیانت میکند.
📚 مجله اخلاق وحیانی، ش۱۲،استاد پسندیده
🌐 صفحات مجازی