🔅مولانا می‌گوید: درویش‌ِ حقیقی کسی است که به طورِ کامل از منزلِ خودبینی سفر کرده باشد و خواستهٔ شخصی نداشته باشد، بل ارادهٔ خود را در ارادهٔ حضرتِ دوست فانی کرده باشد و به اصل، وصل شده است. گفت قائل: در جهان درویش نیست ور بُود درویش، آن درویش نیست هست، از رویِ بقای ذاتِ او نیست‌گشته وصفِ او در وصفِ "هو" #شرح_موضوعی_مثنوی_معنوی ✍ #دکتر_کریم_زمانی @TAMASHAGAH

🔅زبان، عضوی است با صفت دوگانهٔ خیر و شر . هم جهان‌ساز است هم جهان‌سوز، هم زخم است و هم مرهم، هم گلشن و هم گلخن. زبان، کشّاف ضمیر و نمایانگر درون است. از آن‌رو امام علی(ع) می‌فرماید: "سخن بگویید تا شناخته شوید زیرا آدمی در زیر زبان خود پنهان است. از امام صادق(ع) نیز آمده است: " سخن آشکارگرِ نهانی‌های دل است همچون تیرگی و دانایی و نادانی" از نظر حضرت مولانا زبان، آشکارکنندهٔ درون است: آدمی مخفی است در زیرِ زبان این زبان پرده است بر درگاهِ جان چون که بادی پرده را درهم کشید سرّ صحنِ خانه شد بر ما پدید کاندر آن خانه، گُهر یا گندم است؟ گنجِ زر یا جمله مار و کژدم است یا در او گنج است ماری بر کران زان که نبْوَد گنجِ زر، بی‌پاسبان #شرح_موضوعی_مثنوی_معنوی #دکتر_کریم_زمانی @TAMASHAGAH

📎 🔅تفسیر دنیا از نظر مولانا: #مولانا همچون سایرِ عارفان دنیا را نکوهش می‌کند اما باید دید که این دنیا کدامین دنیاست؟ بی‌گمان منظور مولانا از دنیای نکوهیده، عالمِ طبع و جهان محسوسات نیست چرا که به تصریحات قرآنی، آسمان‌ها و زمین و موجودات، مُلک خداوند است و جملگی رهِ طاعتِ او را می‌پویند، نیز زمین و آسمان به تسبیح حق مشغول‌اند و به علاوه خداوند، آفرینش جهان را بر بنیاد حق آفریده است. با این ملاحظه مگر ممکن است موجودِ مطیع، نیایشگر و حق‌پی، نکوهیده به شمار آید؟! بنابراین منظور مولانا از دنیای مذموم گیتی نیست بل حالتی قلبی است و آن غفلتی است که بر دل عارض می‌شود و یاد خدا را از دل‌ها محو می‌کند. چیست دنیا؟ از خدا غافلْ بُدَن #شرح_موضوعی_مثنوی_معنوی #دکتر_کریم_زمانی @TAMASHAGAH

🔅{توکّل} : توکّل در لفظ به معنیِ کار و بارِ خود به کسی واگذاردن است و در اصطلاحِ اهل الله از عالی‌ترین مقامات عرفانی است و مراد از آن واگذار کردنِ امور به وکیلِ جهانِ هستی است. ابن عربی گوید: توکّل اعتمادِ قلب است به خداوند بی‌آن که از فقدانِ علل و اسبابِ طبیعی، پریشانی و اضطرابی بر متوکّل عارض آید(فتوحات مکیه، ج۲،ص۱۹۹) سهل‌بن عبدالله تُستری گوید: اولْ مقام اندر توکّل آن است که پیشِ قدرتِ حق، چنان باشی که مُرده پیشِ مُرده شوی. جنید بغدادی نیز توکّل را این‌گونه بیان می‌دارد: اعتماد کردنِ قلب به خدا در همه حال.(شرح منازل‌السائرین، ص۷۴) نظر کلی #مولانا در باب توکل این است که سعیِ بنده چون در طولِ مشیّت الهی است معارض با توکّل نیست:     در حَذَر، شوریدنِ شور و شر است        رو توکّل کن، توکّل بهتر است     با قصا پنجه مزن ای تند و تیز!      تا نگیرد هم قضا با تو ستیز     مُرده باید بود پیشِ حکمِ حق       تا نیاید زخم، از ربّ‌ الْفلق       گفت آری گر توکّل رهبرست    این سبب هم سنّتِ پیغمبرست         گفت پیغمبر به آواز بلند        با توکّل زانوی اُشتر ببند      رمزِ الکاسب حبیبُ الله شنو    از توکّل در سبب، کاهل مشو      نیست کسبی از توکّل خوب‌تر چیست از تسلیم، خود محبوب‌تر؟                                (دفتر اول،۹۰۸ به بعد)                  #شرح_موضوعی_مثنوی_معنوی             #دکتر_کریم_زمانی @TAMASHAGAH