❇️ تلاوت قرآن
🔸آیاتی از سورهی مؤمنون
🔹به مدت ۳۹ دقیقه
🔸با صدای مرحوم استاد محمد صدیق منشاوی
🔴 مواظب نفوذیها باشیم!
✅ در قرآن کلمه «نفوذ» به معنای مصطلح سیاسی، اجتماعی و فرهنگی ذکر نشده است. جنبه مثبت نفوذ همان است که، پیامبران با استفاده از ابزار عقلانیت در مسیر هدایت مردم به سمت حق و حقیقت از آن بهره جستند. امّا در مورد جنبه منفی آن؛ جریان نفوذ با شیطان آغاز میشود و فرعون و منافقان و یهود از جمله افرادی هستند که در قرآن به آنها اشاره شده است. شیطان در ابتدای امر، با هدف تغییر رویکرد فرمانبرداری آدم(ع)، موضوع خُلد جاوید و مَلَک شدن آنها را مطرح کرد. قرآن در برخی آیات از خطوات(گامهای) شیطان نام میبرد که ویژگی این شیوهی نفوذ، تدریجی بودن آن است. نفوذ از روشهایی بوده که دشمنان اسلام در طول تاریخ، به انحاء مختلف در پیش گرفتند تا از این طریق از تحقق اهداف اسلامی جلوگیری کنند.
➖یکی از خطرناکترین جریان های نفوذی در جامعه، جریان نفاق است چرا که همه مظاهر اسلامی را با خود دارد و نمیتوان به سادگی آن را از جریان اصلی باز شناخت(محمد/۳۰).
➖دشمن میخواهد دینتان را از شما بگیرد(بقره/۱۲۰، آلعمران/۷۲)
➖دشمنان، از رسیدن خیر به شما ناراحتند و از اصابت شرّ به شما، خوشحال می شوند(آلعمران/۱۲۰)
➖دوست دارند همیشه در رنج و سختی باشید(آلعمران/۱۱۸)
➖نفوذیهای دشمن، رفیقان نیمه راه و فرصت طلبان فتنه جو هستند(توبه/۴۷و۴۸)
➖آنها، اصلاً شما را دوست ندارند(آلعمران/۱۱۹)
➖دوست دارند شما را گمراه کنند(آلعمران/۶۹)
➖به دنبال تضعیف ایمانها هستند(بقره/۱۰۹)
➖برای رسیدن به اهداف خود، سرمایه گذاری میکنند(انفال/۳۶)
➖ایجاد سوءظن نسبت به رهبری جامعه(اعراف/۱۳۱)
➖با محاصره اقتصادی(منافقون/۷)
➖با ایجاد شبهه و مسایل سرگرم کننده(لقمان/۶)
➖دشمن ممکن است برای نفوذ، نرمش نشان دهد(توبه/۹۴)
➖وعده زبانی میدهند ولی عمل نمیکنند(توبه/۸).
⬅️ قرآن، جاسوسان، سمّاعون، سست ایمانها را نفوذی میداند و در خدمت دشمن(توبه/۷۷و۷۸، آلعمران/۱۱۹، مائده/۵۲و ۵۴). تغییر حاکمیت و تغییر فلسفه و سبک زندگی از اهداف نفوذ دشمن است که با بهرهگیری از نقاط ضعف (اعراف/۱۳۸، طه/۸۸) تحریفگری (مائده/۴۱) شایعهپراکنی(احزاب/۶۰و۶۱) شبههافکنی (یونس/۷۸) و ایجاد اختلاف (انفال/۴۶) و ... میخواهند به آن برسند.
❇️ انسانشناسی / ۴۲
🔸آموختیم که علامت سلامتِ باطن و خاموش بودن جهنمهایِ نفس؛ «سلامت قلب» انسان است!
⬅️ شاخصههای سلامت قلب چیست؟ مهمترینِ این شاخصهها کدام است؟ از کجا بفهمیم، قلبِ ما هم، قلبِ سالمی است؟
🔴 آشنایی با سورهی تغابن / ۱۱
✅ وَ أَطِيعُواْ اللَّهَ وَأَطِيعُواْ الرَّسُولَ فَإِن تَوَلَّيْتُمْ فَإِنَّمَا عَلَى رَسُولِنَا الْبَلاَغُ الْمُبِينُ (۱۲)
🔹خداوند را (در اوامر و نواهى شریعت) اطاعت كنید و پیامبر را (در دستورات حكومت و سنّتهایش) پیروى نمایید، پس اگر روى گردانید، (بدانید كه) همانا بر رسول ما جز پیام رسانى آشكار (وظیفه دیگرى) نیست.
✅ أللَّهُ لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ وَ عَلَى اللَّهِ فَلْيَتَوَكَّلِ الْمُؤْمِنُونَ (۱۳)
🔹خداوند، معبودى است كه جز او معبود دیگرى نیست؛ و مؤمنان تنها بر او توكّل كنند.
🔸در این آیات به جاى آنكه بفرماید: «اطیعوا اللّه و الرسول»، مىفرماید: «اطیعوا اللّه و اطیعوا الرسول»، یعنى كلمه اطاعت تكرار مىشود. زیرا بین این دو اطاعت تفاوت است، اطاعت از خداوند در فرمانهاى ثابت است و اطاعت از رسول، در امورى است كه به عنوان حاكم اسلامى صادر مىكند. پیامبر(ص) معصوم است، چون فرمان به اطاعت بى قید و شرط از غیر معصوم، در حقیقت فرمان به انجام گناه است. عبارت «لا اله الا هو» را هم مىتوان به معناى نفى وجود هر معبودى جز خداوند و هم نفى شایستگى هر معبودى جز او دانست.
🔻از پيامهای آیات
▫️اطاعت از خداوند باید همراه با اطاعت از رهبر آسمانى باشد. «اطیعوا اللّه و اطیعوا الرسول»
▫️انسان، آزاد آفریده شده است، هم قدرت دارد سرپیچى كند و هم مىتواند اطاعت كند. «اطیعوا اللّه... فاِن تولّیتم»
▫️مُبلّغ نباید انتظار پذیرش و پیروى همه مردم را داشته باشد. «فان تولّیتم...»
▫️گرچه بعضى سرپیچى كنند، اما پیامبر(ص) وابسته به خداست و خداوند حامى اوست. «رسولنا»
▫️پیامبران الهى، حق اجبار مردم را ندارند، فقط مسئول ابلاغ هستند. «فانّما على رسولنا البلاغ المبین»
▫️اگر انسان به وظیفه خود عمل كند، نباید روى گردانى مردم سبب دلسردى یا نگرانى او شود. «فان تولّیتم فانّما على رسولنا البلاغ المبین»
▫️تبلیغ دین باید آشكار و شفاف باشد. «البلاغ المبین»
▫️اطاعت، تنها شایسته معبود حقیقى است. «اطیعوا اللّه... اللّه لا اله الا هو» لازمه ى یكتاپرستى، توكّل به خداوند یكتاست. «اللّه لااله الا هو و على اللّه فلیتوكّل...»
▫️نشانه ایمان واقعى، توكّل بر خداست. «و على اللّه فلیتوكّل المؤمنون»
▫️در همه امور باید به خداوند توكّل نمود. «فلیتوكّل المؤمنون» به صورت مطلق آمده است.
🔴 در محضر قرآن کریم/ ۶۹۷
✅ وَاعْلَمُواْ أَنَّ فِيكُمْ رَسُولَ اللَّهِ لَوْ يُطِيعُكُمْ فِى كَثِيرٍ مِّنَ الْأَمْرِ لَعَنِتُّمْ وَ لَكِنَّ اللَّهَ حَبَّبَ إِلَيْكُمُ الْإِيمَانَ وَزَيَّنَهُ فِى قُلُوبِكُمْ وَكَرَّهَ إِلَيْكُمُ الْكُفْرَ وَالْفُسُوقَ وَالْعِصْيَانَ أُوْلَئِكَ هُمُ الرَّاشِدُونَ. فَضْلاً مِّنَ اللَّهِ وَنِعْمَةً وَاللَّهُ عَلِيمٌ حَكِيمٌ (حجرات/۷,۸)
🔹حواستان باشد؛ این که بین شماست، رسول خداست. اگر در خیلی از کارها تابع میل شما باشد، به زحمت میافتید؛ ولی خدا که صلاحتان را میخواهد، ایمان داشتن را برایتان دوستداشتنی کرد و در دلهایتان جذابش نمود. بهعکس، بیایمانی و انحراف و گناه را برایتان چِندشآور کرد! بله، چنین افرادی در مسیر رشدند. این ویژگیها لطف و نعمتی است از طرف خدا و خدا دانای حکیم است.
🔸از پیامهای آیات ۷ و ۸ سوره حجرات
▫️اگر مىخواهیم پشیمان نشویم باید به تعالیم انبیا مراجعه كنیم.(در آیهى قبل، سخن از ندامت و پشیمانى بود و این آیه مىفرماید: به پیامبر مراجعه كنید تا از كارهاى ندامتآور بیمه شوید.) «نادِمین - و اعلموا انّ فیكم رسول اللّه»
▫️حضور پیامبر و رهبران الهى، امتیاز خاصّى براى جامعه است. رهبر باید در دسترس مردم باشد. «انّ فیكم رسول اللَّه»
▫️توقّع مشورت كردن پیغمبر با مردم مانعى ندارد، امّا اطاعت پیامبر از مردم انتظارى نابجاست. مشكلات جوامع به خاطر دورى از مكتب انبیا و عمل به سلیقهها و هوسهاى شخصى است. رهبر جامعه اسلامى باید استقلال رأى داشته باشد. «لو یطیعكم... لَعَنتّم...» (دشمن نیز همین نوع مشكلات را كه برخاسته از سستى رأى رهبر است مىخواهد، چنانكه در جاى دیگر مىخوانیم: «ودّوا ما عَنِتّم...»(آلعمران/۱۱۸)
▫️در مواردى كه حكمى از طرف خدا و رسول نیست، مشورت با مردم و پیروى از آنها مانعى ندارد. «فى كثیرٍ من الامر»
▫️گرایش به مذهب، امرى فطرى است كه خداوند در انسان به ودیعه گذاشته است. ایمان، امرى قلبى است كه با جبر و تحمیل سازگار نیست. «حَبّبَ الیكم الایمان»
▫️ایمان، زینت دلهاست. «و زَیّنَه فى قلوبكم» همان گونه كه كوهها، دریاها، معادن، گلها، آبشارها و همهى آنچه روى زمین است، زینت زمین است. «انّا جَعلنا ما على الارض زینةً لها»(کهف/۷) (آرى، زینت انسان، كمالات معنوى است و جلوههاى مادّى، زینت زمین هستند.)
▫️تولّى و تبرّى باید در كنار هم باشد، اگر اهل ایمان را دوست داریم باید از اهل كفر، فسق و عصیان نیز بیزار باشیم. «حَبّبَ الیكم الایمان... كَرّهَ الیكم الكفر...»
▫️انكار قلبى و انگیزهى فاسد، مقدّمهى طغیان است. ابتدا فرمود: «الكفر» و سپس «الفسوق و العصیان»
▫️آفات ایمان؛ كفر، فسوق و عصیان است. «حَبّب الیكم الایمان... كرّه الیكم الكفر و الفسوق و العصیان»
▫️تنفّر از بدىها، امرى فطرى است، «كَرّهَ الیكم الكفر...» و این تنفّر، مایهى رشد انسان است. «اولئك هم الرّاشدون»
▫️كسانى كه از كفر، فسق و عصیان تنفّر ندارند، رشد ندارند. «كَرّهَ... اولئك هم الرّاشدون»
▫️از نعمتهاى بزرگ الهى، علاقه به ایمان و بیزارى از كفر، فسق و عصیان است. «حَبّبَ الیكم الایمان... كَرّهَ الیكم الكفر... فَضلاً من اللَّه و نِعمة»
▫️فضل خداوند، بر اساس علم و حكمت اوست، نه بدون ملاک و گزافه. «فضلاً... و اللّه علیم حكیم»
🔴 دعاهای صحیفه سجّادیه / ۴۲
✅ دعای چهلودوم) نیایش امام سجاد(ع)، هنگام ختمکردن قرآن
🔹فراز ۱
▫️خداوندا! تو مرا بر ختمکردن کتابت یاری کردهای، کتابی که آن را نوری درخشان فرو فرستادی و بر هر کتابی که نازل کردی، گواهش قرار دادی و بر هر سخنی که فرمودی، برترش نهادی.
🔸دعای ۴۲ که از دعاهای طولانی صحیفه محسوب میشود، دارای ۲۲ فراز است. امام(ع)، در فرازهایی از این دعا به نامها و صفات قرآن کریم اشاره کردهاند: نور/ مهیمن/ فرقان/ قرآن/ کتاب/ وحی/ شفاء/ میزان/ هُدی(از فراز ۱ تا ۳)
🔹در ادامه، اهداف تلاوت قرآن، اینگونه، مطرح شدهاست: پروردگارا! وقتی که به یاری و اعانت خود، ما را به تلاوتش بهرهمند کردی:
▫️پس ما را از آنان قرار ده که آن را چنان که شایسته است، پاس میدارند
▫️و با اعتقاد به تسلیم شدن در برابر آیات محکمش، تو را بندگی میکنند
▫️و به دامن اعتراف به آیات متشابه و دلایل آشکارش، پناه میجویند.(فراز ۴)
🔸در فرازهای ۵ تا ۱۴، در جهت بهرهمند شدن از تعالیم حیاتبخش قرآن، درخواستهایی را از خداوند طلب میکنیم، (حدود ۳۰ مورد) از جمله:
▫️ما را از کسانی قرار بده که اعتراف دارند، قرآن از جانب شماست.
▫️ما را از کسانی قرار بده که به رشتهی محکم آن قرآن چنگ زدند.
▫️و در فهم متشابهات آیاتش به پناهگاه محکم و محکمات مأوی گرفتند.
▫️قرآن را برای ما وسیله رسیدن به گرامیترین منزلهای ارجمند قرار ده.
▫️و بهوسیله قرآن، اخلاق نیکوی نیکوکاران را به ما ببخش.
▫️و بهوسیله قرآن، آلودگیهای قلبهای ما و علاقهها و وابستگی گناهان را بشُوی.
🔹در یکی از فرازهای پایانی، امام سجاد(ع) به ما میآموزد، از خدا بخواهیم که ما را به طریقه و روش رسولش زنده بدارد و بر دین او بمیراند و در راه آشکار او حرکت دهد و از فرمانبَران او قرار دهد و در گروه او گرد آورده و به حوض او وارد سازد و از جام آن، سیراب گرداند.
🔵 سلام بر دوستانِ قرآنی!
✅ یکصدویازدهمین جلسهٔ قرآن کریم
🔸چهارشنبه؛ ۱۳ مهرماه ۱۴۰۱
⬅️ شروع جلسه؛ با اقامهی نماز جماعت مغرب و عشاء
📚 موضوع جلسه: آشنایی با سورهی طلاق
🔻نشانی کانال «تدبّر در قرآن» در ایتا و واتساپ و بله
https://eitaa.com/TI_Quran
https://chat.whatsapp.com/FAMHwGSzqwQBxpxoVwh8aK
https://ble.ir/ti_quran