❇️ آزادی یا اسارت 🖋 محمدصادق احمدی 🔸 این روزها از آزادی و قداست آن زیاد می‌شنویم. در یادداشت حاضر، از «تأثیر جهان‌بینی دینی بر فهم درست آزادی و ارزش‌گذاری آن» گفتگو خواهیم کرد. 🔹 تصور رایج در افراد این است که عمل نکردن من به دستورات دینی و قوانین اسلامی تن دادن به خواسته خودم و حاکم کردن اراده خودم در زندگی است. در نتیجه اگر اجباری در زمینه رعایت دستورات دینی وجود داشته باشد آزادی من سلب شده و خودم برای خودم تصمیم‌گیر نبوده‌ام. 🔺 در حالی که این، تصوری ناشی از درک نادرست واقعیت و توهمی ناشی از بی‌اطلاعی نسبت به عوامل تأثیرگذار در تصمیم‌گیری‌های انسان است. 🔹 در گزاره‌های دین بر تأثیر شیطان در اراده انسانها بسیار تأکید شده و در آیات قرآن و روایات، به صورت مکرر نسبت به آن تذکر داده شده است. ❓ولی سؤال اینجاست که ساز و کار تأثیر شیطان بر اراده انسان چگونه است؟ با وجود این همه تأکید قرآن بر اینکه از شیطان بر حذر باشیم، چرا تا به حال شیطان را مقابل خود ندیده‌ایم؟ مگر قرار نبود این دشمن قسم‌خورده از جلو و عقب و راست و چپ به سمت ما بیاید؟ پس چرا آن را احساس نمی‌کنیم؟ 🔑 پاسخ این سؤال کلید حلّ بسیاری از معمّاهاست. و امری است که می‌تواند ذهنیت ما را نسبت به بسیاری از مسائل از جمله آزادی تغییر بدهد. در هر لحظه از زندگی افکاری به ذهن ما خطور می‌کند و مدام درحال گفتگو با خود هستیم، مسائل را محاسبه می‌کنیم خاطرات را مرور می‌کنیم، در مورد افراد قضاوتهایی داریم، درمورد تصمیماتی که باید بگیریم فکر می‌کنیم و .... و معمولا این افکار به حب و بغض‌ها، به بیم‌ها و آرزوها و خلاصه به احساسات مختلفی در ما می‌انجامد و ذهن ما همچون اتاق فرماندهی از طریق همین افکار، کارهای ما را تنظیم و مدیریت می‌کند. 🔺 تصور اولیه این است که در همه این حالات، خود ما هستیم که در ذهنمان با خود گفتگو می‌کنیم و افکار خود ماست که خالق احساسات و تنظیم‌کننده کارهای ماست. در حالی که درک درست از هستی و تأثیرات موجود در آن، تصویر متفاوتی به ما ارائه می‌کند. ✅ خداوند در قرآن در توصیف شیطان می‌فرماید: «الَّذِي يُوَسْوِسُ فِي صُدُورِ النَّاسِ»(آن موجودی که در درون سینه انسان‌ها وسوسه می‌کند.) ✅ و در آیه ای دیگر می‌فرماید: «وَ إِنَّ الشَّيَاطِينَ لَيُوحُونَ إِلَى أَوْلِيَائِهِمْ» (شیاطین به صورت مخفیانه به دوستانشان مطالبی القا میکنند.) 🔺 این مطلب در روایات به صورت روشن‌تر توضیح داده شده است. آنجا که می‌فرمایند قلب هر انسان دو گوش دارد. در یکی از آنها ملکی از ملائکه خدا می‌دمد و با او سخن می‌گوید و در دیگری شیطانی می‌دمد و با او سخن می‌گوید. (کافی، جلد ۲، ص ۲۶۷) 🔺 با این نگاه، تصویر جدیدی نسبت به افکار خود پیدا می‌کنیم. همه آنچه که تا قبل از این گمان می‌کردیم سخنان ما با خودمان است و بر اساس آن میل‌ها و دوستی‌ها و دشمنی‌ها و بیم‌ها و امیدها و تصمیماتمان شکل می‌گرفت، از این به بعد با یک علامت سؤال مواجه می‌شوند: ❓آیا این من هستم که با خود سخن می‌گویم یا شیطانی است که در ذهن من می‌خواند؟ و اینجاست که ذهنیت ما نسبت به آزادی نیز دستخوش تغییر می‌شود. بسیاری از تصمیمات که من تصور می‌کردم آزادانه گرفته‌ام و بسیاری از راه‌ها که فکر می‌کردم بدون تبعیت از دیگری رفته‌ام و اراده خودم را در آنها حاکم کرده‌ام و از بند اسارت هرچه غیر از خودم رها بوده‌ام و برای این مسأله قداست و ارزشی هم قائل بوده‌ام، اکنون باید در همه اینها تردید کنم. و اینگونه، معنای تعبیر بندگی شیطان که در قرآن مورد تاکید قرار گرفته است روشن می‌شود: «ألَمْ أَعْهَدْ إِلَيْكُمْ يَا بَنِي آدَمَ أَنْ لاَ تَعْبُدُوا الشَّيْطَانَ إِنَّهُ لَكُمْ عَدُوٌّ مُبِينٌ» (آيا با شما عهد نكردم اى فرزندان آدم كه شيطان را نپرستيد، كه او براى شما دشمن آشكارى است؟) ♨️ بله؛ آنچه امروز به نام آزادی در عمل به دستورات خدا، مقدس شمرده می‌شود اسارت و بندگی شیطان در مقابل بندگی خداست. #تفسیر_آزادی #آزادی @Tanbiholomah

❇️ بعثت و غلو مدرن روشنفکری (۲) 🖋 محمدحسین رضازاده 🔺 به همین جهت است که بعثت انبیاء هدیه بزرگ الهی به انسانیت است و نعمت و منت خداوند متعال بر بشر به حساب می‌آید: لَقَدْ مَنَّ اللَّهُ عَلَى الْمُؤْمِنينَ إِذْ بَعَثَ‏ فيهِمْ رَسُولاً مِنْ أَنْفُسِهِمْ يَتْلُوا عَلَيْهِمْ آياتِهِ وَ يُزَكِّيهِمْ وَ يُعَلِّمُهُمُ الْكِتابَ وَ الْحِكْمَةَ وَ إِنْ كانُوا مِنْ قَبْلُ لَفي‏ ضَلالٍ مُبينٍ (آل عمران/ ۱۶۴) 🔺 و باید توجه داشت که این خداوند متعال است که بر انسان منت دارد که رسولان خود را برای هدایت این موجود ضعیف و نادان و ستمگر فرستاده است نه اینکه انسان با پذیرش دعوت الهی بر خداوند و انبیای او منت داشته باشد: يَمُنُّونَ عَلَيْكَ أَنْ أَسْلَمُوا قُلْ لا تَمُنُّوا عَلَيَّ إِسْلامَكُمْ بَلِ اللَّهُ يَمُنُّ عَلَيْكُمْ أَنْ هَداكُمْ لِلْإيمانِ إِنْ كُنْتُمْ صادِقينَ (حجرات/ ۱۷). ✅ آری انسانی که ایمان می‌آورد و در برابر اراده خداوند متعال خاضع می‌شود و از پیامبران الهی تبعیت می‌کند ارزش و شرافت پیدا می‌کند و خداوند از این مرحله به بعد برای او حقوق بسیار بالایی قرار می‌دهد که بخش عمده‌ای از دینداری ما وابسته به ادای این حقوق است: عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: مَا عُبِدَ اللَّهُ بِشَيْ‏ءٍ أَفْضَلَ مِنْ أَدَاءِ حَقِّ الْمُؤْمِنِ. الكافي (ط - الإسلامية)، ج‏ ۲، ص ۱۷۰ (ر.ک: المؤمن، ص: ۴۰ و الكافي (ط - الإسلامية)، ج‏ ۲، ص ۱۶۹) 🔺 اما باید توجه داشت که اینها حقوقی است که خداوند متعالی برای مؤمن به جهت ایمانش برای او قرار داده است و الا انسان ذاتاً دارای حقی نیست. و البته ممکن است به جهت مصالحی، خداوند متعال به مؤمنین امر کند که حدودی را نسبت به کفار رعایت کنند ولی باید توجه داشت که این به معنای حق ذاتی انسان بما هو انسان نیست؛ چه اینکه ممکن است خداوند متعال در استفاده از طبیعت و انتفاع از حیوانات نیز حدودی را تعیین کند که این نیز به معنای حق ذاتی طبیعت و حیوانات نیست. ♨️ پس از این مقدمه، روشن شد که از دیدگاه قرآن و روایات ارزش انسان در سایه ایمان او و پذیرش و خضوع او در برابر پیامبران الهی است و در واقع هدف از بعثت انبیاء نیز همین بوده است که انسان را در این جایگاه که جایگاه اصلی اوست قرار دهد. و لکن شوربختانه باید گفت که جهل و نادانی انسان سبب شده است که در خصوص انسان و جایگاه و شرافت او «غلو» شود و امروزه ما با «غلو مدرن» روبرو باشیم. ❗️این فرقه از غُلات می‌کوشند تا برای انسان و شهوات او اصالت و حق ذاتی ایجاد کنند. مرکز همه حقوق را #آزادی انسان بدانند، اخلاق را همان گزاره‌های بشری معنا کنند، مشروعیت حکومت را وابسته به خواست مردم بدانند، شریعت را با تغییر سبک زندگی مردم قابل تغییر قلمداد کنند و خلاصه وضع کنونی بشرِ جدا شده از خدا را حق بپدارند. این نوع از غلو بدترین نوع غلوی است که می‌توان تصور نمود. انسانی که صرفاً قابلیت این را دارد که با پذیرش حکم الهی شرافت پیدا کند را حتی در فرضی که در برابر خداوند و خط انبیاء الهی استکبار ورزیده است، مرکز حق بدانی و خواست و اراده و آزادی او را مبدأ همه مشروعیت ها قلمداد کنی. این بزرگترین شرک است و شرک بزرگترین ظلم. وَ إِذْ قالَ لُقْمانُ لاِبْنِهِ وَ هُوَ يَعِظُهُ يا بُنَيَّ لا تُشْرِكْ بِاللَّهِ إِنَّ الشِّرْكَ لَظُلْمٌ‏ عَظيمٌ (لقمان/ ۱۳). ✅ خلاصه اینکه زمانی که شرافت به انسانیت بما هی انسانیت نبود پس محور بودن انسانیت در اخلاق، حقوق، سیاست و حتی در استفاده از طبیعت نیز غلط است. مطالبی بیشتر از این وجود دارد که در جای خود اثبات شده است. به برخی از آنها و ادله آنها در متن اشاره شد هر چند توضیح بیشتر خارج از وسع این نوشتار است. #نقد_حقوق_بشر #غلو_مدرن @Tanbiholomah

❇️ جزوه «تأملی در رابطه دین و آزادی» 📝 پژوهشی مستدل و فقهی ✅ پاسخ به برخی شبهاتی که پیرامون آزادی در دین مطرح می‌شود: 1⃣ آیا الزامات حکومت نسبت به امور دینی، سلب حق آزادی مردم و ظلم به آنهاست؟ 2⃣ آیا الزامات حکومتی با کرامت و ارزش انسان منافات دارد؟ 3⃣ آیا آیات قرآن، نافی الزامات حکومتی در امور دینی هستند؟ #آزادی #فقه_حکومتی https://eitaa.com/joinchat/3310420148Ca673c3add8