شهید بهشتی، بیان وظیفه تک تک مردم نسبت به نظارت بر دولت و نهادهای حاکمیت، و حضور آگاهانه در اداره جامعه ‏#امر_به_معروف #نظارت_همگانی #شهید_بهشتی @Tanbiholomah

❇️ امر به معروف، وظیفه همه سطوح جامعه 📝 ترکیب مزجی از آیات و روایات 🖋 امیرحسین علی‌اکبر ⬅️ امر به معروف و نهی از منکر دو خلق الهی 🔸 پیامبر (ص) فرمودند: من برانگیخته شدم تا مکارم اخلاق را به اتمام برسانم (۱) [ و ] قطعا امر به معروف و نهی از منکر، دو خُلق از اخلاق الهی هستند (۲) [بلکه] امر به معروف با فضیلت‌ترین اعمال خلق می‌باشد (۳) 🔹 وظیفه حاکمان [برای همین این دو فریضه] راه پیامبران و روش صلحا (۵) [و وظیفه حاکم اسلامی است چون] هر کس امر به معروف و نهی از منکر کند "او" خلیفه خداوند در زمین و جانشین پیامبر اوست.(۶) [و این، رسالت حکومت، نسبت به عموم مردم است برای اینکه] خداوند امر به معروف را برای مصلحت عوام واجب کرد.(۷) 🔹 وظیفه آحاد مردم [ و وظیفه مردم، نسبت به حکومت زیرا ] هرگاه مردم [ این دو فریضه را انجام ندهند ] برکات از آنها برداشته خواهد شد (۸) خداوند اشرارشان را بر آنها مسلط خواهد کرد. (۹) [یعنی حکومت عدل، دچار فروپاشی می‌شود] ♨️ امر به معروف و تکلیف علما [و همچنین وظیفه علماست زیرا] خداوند از علما پیمان گرفته تا بر شکمبارگی ظالم و گرسنگی مظلوم [یعنی بر فاصله طبقاتی] آرام و قرار نداشته باشند. (۱۰) [و البته این، وظیفه علمای همه ادیان و مذاهب است] لولا ینهاهم الربانیون و الاحبار عن قولهم الاثم و اکلهم السحت لبئس ما کانوا یصنعون (۱۱) 🔺 تأثیر امر به معروف [چنانکه رسالت مومنین است نسبت به یکدیگر] پس هر کس امر به معروف کند پشت مومنان را محکم کرده است. (۱۲) 🔺 نهاد امر به معروف و نهی ازمنکر [ بنابراین، این دو فریضه، وظیفه همه اقشار جامعه است. هر چند باید نهادهای قدرتمندی باشند که افرادی را برای اجرای این دو واجب، تربیت کند زیرا ] از امام صادق (ع) پرسیده شد آیا امر به معروف و نهی از منکر بر همه امت واجب است؟ فرمودند: خیر پرسیدند چرا؟ فرمودند: این کار بر عهده کسی است که قدرت داشته باشد، اطاعت بشود، معروف را از منکر بشناسد. نه بر افراد ضعیفی که راه را از چاه تشخیص نمی‌دهند و نمی‌دانند از چه به چه دعوت کنند؛ به حق یا باطل؛ دلیل این مطلب از کتاب خدا، فرموده خداوند عزّ و جلّ است:《 و لتکن منکم امّه یدعون الی الخیر یامرون بالمعروف و ینهون عن المنکر ...》 (۱۳) (۱۴) [ هر چند برای اجرای این دو فریضه، لازم نیست که حکومت و جامعه در حالت ایده آل باشند زیرا] هرگاه [این دو واجب] ادا و اقامه شوند همه فرایض چه آسان و چه سخت [به دنبال آن] اقامه خواهند شد. (۱۵) ______ متن فوق، به غیر از عبارات داخل کروشه، ترکیب مزجی از آیات و روایات است. (۱) بحار الانوار ج ۶۸ ص ۳۸۲ (۲) میزان الحکمه ج ۶ (۳) غرر الحکم (۴) غرر الحکم (۵) الکافی ج ۵ ص ۵۶ (۶) مستدرک الوسائل ج ۱۲ ص ۱۷۹ (۷) نهج البلاغه (۸) میزان الحکمه ج ۶ (۹) میزان الحکمه ج ۶ (۱۰) نهج البلاغه، خطبه شقشقیه (۱۱) سوره مائده آیه ۶۳ (۱۲) نهج البلاغه حکمت ۳۱ (۱۳) سوره آل عمران آیه ۱۰۴ (۱۴) بحار النوار ج ۱۰۰ ص ۹۲ (۱۵) میزان الحکمه ج ۶ #امر_به_معروف #نهی_از_منکر https://eitaa.com/Tanbiholomah/89 @Tanbiholomah

❇️دیدگاه متمایز آیت الله‌سیستانی درباره «امربه معروف و نهی از منکر» 🖊 محمد متقیان تبریزی 🔹درباره کیفیت تشریع دو فریضه امربه معروف و نهی از منکر، نظر مشهور بر این است که، وجوب این دو فریضه کفایی است نه عینی. با وجود چنین شهرتی، اختلاف فتوایی هم در میان فقها وجود دارد که مثال بارز آن، اختلاف سیدمرتضی و شیخ طوسی است؛ بنابه گزارش ابن ادریس حلی، نظر سیدمرتضی به کفائیت بود (۱) و بنابر متون فقهی شیخ طوسی، نظر او به عینیت.(۲) 🔹فقهای معاصر نیز رأی به کفائیت وجوب امربه معروف و نهی از منکر دارند، لیکن آیت الله سیستانی، در این مبحث، فتوای خاصی دارد که دیدگاه ایشان را متمایز از سایر آراء می نماید. ایشان، دو تکلیف را متوجه به مکلف می داند؛ امر و نهی، اظهار کراهت. امر و نهی، واجب است به وجوب کفائی، اما اظهار کراهت وجوب عینی دارد؛ یعنی اظهار کراهت به صورت قولی یا فعلی، از هیچ کسی برداشته نمی شود و همه باید اظهار نمایند: «وجوبه عندئذ كفائي يسقط بقيام البعض به، نعم وجوب إظهار الكراهة قولًا أو فعلًا من ترك الواجب أو فعل الحرام عيني لا يسقط بفعل البعض، قال أمير المؤمنين (ع) (أمرنا رسول اللّٰه (ص) ان نلقي أهل المعاصي بوجوه مكفهرة)» 📚المسائل المنتخبة (للسيستاني)، ص: ۲۸۷ در بیان دیگری نیز اینگونه میفرمایند: «و في كون وجوبه عينياً أو كفائياً وجهان، و لا يبعد الأول في إظهار الكراهة قولًا أو فعلًا و الثاني فيما يتوقف على إعمال القدرة كالضرب و الحبس مما كان من وظائف المحتسب في بعض الأزمنة السالفة» 📚منهاج الصالحين (للسيستاني)، ج‌۱ ص: ۴۱۷ 🔹ایشان، بنابرهمین مبنا در ضمن بیان شرایط وجوب امربه معروف و نهی از منکر، در بیان شرط تأثیرگذاری چنین می گوید: «احتمال ائتمار المأمور بالمعروف بالأمر، و انتهاء المنهي عن المنكر بالنهي، فلو علم انه لا يبالي و لا يكترث بهما فالمشهور بين الفقهاء (رض) انه لا يجب شي‌ء تجاهه و لكن لا يترك الاحتياط بإبداء الانزعاج و الكراهة لتركه المعروف أو ارتكابه المنكر و إن علم عدم تأثيره فيه.» 📚المسائل المنتخبة (للسيستاني)، ص: ۲۸۷ 🔹به نظر آقای سیستانی، اگر احتمال تأثیر در فرد مورد امر و نهی هم نبود، احتیاط واجب است که نسبت به ترک معروف و ارتکاب منکر، اظهار کراهت نماید. بنابراین فتوا، همه باید در برابر ترک واجب و ارتکاب حرام، واکنش داشته و نسبت به آن بی تفاوتی نداشته باشند. هرچند هرکدام از مکلفین در مقام امر و نهی برنیایند، اما اینگونه نیست که تکلیف دیگری نداشته باشند، بلکه باید احساس مسئولیت کرده و کراهت خود را نسبت به منکر، آشکار سازند. و به عبارت دیگر، دو موضوع است و دو حکم، و اتیان به هرکدام تداخلی با اتیان دیگری ندارد. پس، کسی که امر یا نهی میکند، باید اظهار کراهت را هم مراعات نماید. ---------------------- ۱- السرائر الحاوي لتحرير الفتاوى؛ ج‌۲ص: ۲۲ ۲-النهاية في مجرد الفقه و الفتاوى، ص: ۲۹۹ #امر_به_معروف #نهی_از_منکر https://eitaa.com/Tanbiholomah/90 @Tanbiholomah