❇️به مناسبت سالروز تأسیس حوزه علمیه مقدسه قم 🖋 صالح رحمتی 🔹شیخ عبدالکریم حائری یزدی 1⃣حوزه علمیه قم، به همت بلند آیت الله شیخ عبدالکریم حائری یزدی (رضوان الله علیه) در فروردین سال ۱۳۰۱ش، تأسیس شد. از زندگینامه او برمی‌آید که، او دو بار وارد عراق شده است. بار اول، بعد از تحصیل در اردکان و یزد، در سال ۱۲۹۸ق وارد عراق شد و تا ۱۳۰۰ق در کربلا ماند و به درسهای سطوح پرداخت، سپس وارد سامرا شد و تا سال ۱۳۱۲ق در آنجا به تکمیل سطوح و درس‌های خارج فقه و اصول پرداخت. اساتید سطوح او: شیخ فضل الله نوری، میرزاابراهیم محلاتی شیرازی، میرزامهدی شیرازی. اساتید خارج او: سیدمحمد فشارکی، میرزامحمدتقی شیرازی، میرزای بزرگ شیرازی. در سال ۱۳۱۲ق به همراه استادش فشارکی، وارد نجف شد و تا ۱۳۱۶ق که در آنجا ماند، علاوه بر درس فشارکی در درس آخوندخراسانی نیز شرکت کرد.سپس به ایران برگشت و ساکن اراک شد و تا سال ۱۳۲۴ق در آنجا ماند. به دلایلی، دوباره به عراق بازگشت و تا ۱۳۳۳ق در کربلا ماند و همانجا ملقب به حائری شد. سپس به ایران بازگشت و ساکن اراک شد. و در رجب۱۳۴۰ق برای زیارت، وارد شهر مقدس قم شد و به اصرار علما و با استخاره‌ای، ماندگار شد و حوزه علمیه را تأسیس نمود. 🔹سیدمحمد طباطبائی فشارکی 2⃣ از زندگینامه او برمی‌آید که، او از پرورش یافتگان مدرسه سامرا محسوب می‌شود. و از میان اساتید سامرا، بیشترین رابطه استاد و شاگردی را با سیدمحمد طباطبائی فشارکی داشت و از اصحاب سر او محسوب می‌گشت. اعتماد میرزای شیرازی به سیدمحمدفشارکی باعث شده بود که، پیکره علمی حوزه سامرا با دستان پرقوت او اداره شود و تربیت شاگردان زیر نظر او انجام بگیرد. او اهل سیاست‌ورزی هم بود و یکی از کسانی بود که، از میرزای شیرازی مطالبه صدور فتوای #حرمت‌استعمال‌تنباکو را داشت و زمینه‌های متعددی را نیز برای این کار فراهم ساخت. ریاست گریز و اهل زهد و قناعت بود به حدی که، شیخ حائری متکفل اداره زندگی او در ایام حضور در نجف بود. 🔹شیوه تدریس حائری یزدی 3⃣ شیخ مؤسس، به روش مکتب سامرا و با الهام از میرزای شیرازی درس می‌داد. در این شیوه، پس از طرح مسئله، بدون هیچ اظهار نظری، نخست دیدگاه‌های گوناگون و دلایل هر یک بیان می‌شد، سپس استاد ضمن نظرخواهی از شاگردان و تبادل نظر با آنها به جمع بندی آرا می‌پرداخت، آنگاه نظر خود را می‌گفت و در پایان اجازه می‌داد شاگردانش با او درباره این نظر بحث کنند و به نقد آن بپردازند. همچنین شیخ حائری هر روز موضوع درس بعدی را مشخص می‌کرد تا شاگردانش پیشاپیش آن را مطالعه کنند. نظر او این بود که، مباحث اصول فقه باید مختصر و کاربردی مطرح شود؛ ازاین رو، در تألیف #دررالاصول به این نظر عمل کرد و نیز دوره کامل درس اصول فقه را در مدت تقریبآ چهار سال تدریس کرد. 🔹عدم سیاست‌ورزی آشکار 4⃣ او در جریان مشروطه فعال نبود و برای اینکه از آسیب مشروطه در امان بماند، در حوزه کربلا، یک کتاب از آخوندخراسانی و یک کتاب از سیدکاظم یزدی را تدریس می‌کرد. در ایام رضاخانی(لعنه‌الله) نیز با دوری از صحنه سیاست، سعی داشت حوزه علمیه را حفظ نماید. بواقع، آنچه که شیخ رحمةالله علیه انجام داد یک رفتار سیاسی برای حفظ کیان حوزه علمیه بوده، تا از درون آن، بنیانگذار انقلاب اسلامی ایران پرورش یابد. برای دریافت تصویری روشن از زمانه شیخ به این گزارش تاریخی توجه کنید: ▫️رفتارتان را عوض کنید و گرنه حوزه قم را با خاک یکسان می‌کنم. «در ماجرای کشف حجاب هم که آیت‌ﷲ حائری تلگرافی به رضاشاه فرستاده بود، با پاسخ تند و نابخردانهٔ حاکم پهلوی مواجه شد. آیت‌ﷲ حائری در تیر ماه ۱۳۱۴ این‌گونه به شاه نوشت: «مشهور خاطر همایونی بوده که احقر همیشه تعالی و ترقی دولت علیّه را منظور داشته و اهمّ مقاصد می‌دانسته، فعلاً هم به همین منظور نظر عرضه می‌دارد اوضاع حاضره که بر خلاف قوانین شرع مقدس و مذهب جعفری(ع) است، موجب نگرانی داعی و عموم مسلمین است، البته بر ذات ملوکانه که امروزه حامی و عهده‌دار نوامیس اسلامیه هستید، حتم و لازم است که جلوگیری فرمایید، عموم اهالی ایران بلکه مسلمین دنیا را قرین تشکر فرموده، امید است رفع اضطراب این ضعیف و عموم ملت شیعه بشود». گفته می‌شود رضا شاه به شدت با این گفتار حاج شیخ برخورد کرد و شخصاً به قم رفت و در منزل آیت‌ﷲ حاضر شد و این‌گونه با وی سخن گفت: رفتارتان را عوض کنید وگرنه حوزه قم را با خاک یکسان می‌کنم. کشور مجاور ما (ترکیه) کشف حجاب کرده و به اروپا ملحق شده است، ما نیز باید این کار را بکنیم و این تصمیم هرگز لغو نمی‌شود‏.» 📙مجله یاد، به نقل از شیخ حیدر علی محقق، ص ۱۰۶ https://mobahesat.ir/4567 #شیخ_عبدالکریم_حائری #حوزه_علمیه_قم @Tanbiholomah